Książka faktów nauczyciela

Instrukcja do ćwiczeń
dla nauczyciela

NAUCZYCIELU

1. Pogoda, klimat i zmiany klimatyczne

1a) Pogoda

Sporządź listę wszystkich słów, które kojarzą Ci się z pogodą.

Celem tego ćwiczenia jest poszerzenie słownictwa dotyczącego opisu pogody.
Oczekiwane słownictwo to: słońce (słoneczna pogoda), deszcz, burza, mgła,
huragan, itp.

Sugestia: Niech uczniowie najpierw indywidualnie zapiszą słowa, a następnie
w trakcie dyskusji klasowej każdy wymienia słowa, które udało mu się zapisać.
Zapisz wyrazy na tablicy i upewnij się, że wszyscy uczniowie uzupełnili listę.
Możesz przedyskutować znaczenie pewnych słów.

To ćwiczenie jest wstępem do ćwiczenia 2.

1b) Klimat

Użyj słów opisujących pogodę, żeby opisać klimat w którym mieszkasz.
Znajdź słowa, które najlepiej opisują każdy sezon:

Celem tego zadania jest zrozumienie przez uczniów różnicy pomiędzy pogodą
a klimatem i rozpoznanie, w jakim klimacie żyjemy. To także dobre ćwiczenie
uzmysławiające różnice między porami roku naszego klimatu.

Sugestia: W tym zadaniu uczniowie mogą pracować w parach lub w grupach.

2

1c) W co się ubierasz kiedy jest:

Celem tego zadania jest uświadomienie uczniom, że wysokość temperatury
może być różna i jaki ma wpływ na ich życie. Dla człowieka znacząca jest
zmiana temperatury o 10 stopni Celsjusza, ale dla roślin i zwierząt wielkie
znaczenie ma zmiana nawet o 1 stopień.

Sugestia: Niech uczniowie porozmawiają o tym, jak ich codzienna aktywność
zmienia się w zależności od temperatury. Jeżeli mieszkasz w kraju, w którym
występują mrozy, jedna z odpowiedzi może brzmieć: narty w zimie, pływanie
latem.

1d) Co to jest zmiana klimatu?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie należy odnieść się do części poświęconej
zmianie klimatu w książeczce faktów ucznia. Następnie niech uczniowie opiszą
własnymi słowami jak rozumieją zmianę klimatu.

3

1e) Mieszanka słów

Niech uczniowie odnajdą zagubione wyrazy. Poniżej znajduje się rozwiązanie.
Niektóre z nich mogą okazać się nowe, ale pojawią się później w materiałach.

Sugestia: Możesz przeprowadzić to zadanie jako konkurs – kto rozwiąże
zadanie jako pierwszy.

R

C

L

A

Z

O

Ś

H

U

B

R

O

W

E

R

E

T

L

Q

R

P

R

Z

Y

R

O

D

A

S

O

C

K

S

E

X

N

O

G

W

R

W

P

G

W

W

Y

L

Ł

B

N

S

D

T

Ę

T

O

A

A

I

D

K

H

O

D

W

E

O

K

R

O

W

D

K

T

S

L

V

Ń

S

R

Q

W

O

Ś

L

E

Y

L

S

T

I

K

C

K

O

H

I

S

F

V

M

Q

I

C

J

N

L

E

J

C

G

S

L

I

E

W

A

S

W

K

G

J

C

L

Ł

F

K

D

R

N

K

O

M

Q

J

S

G

X

A

T

M

O

S

F

E

R

A

A

X

O

I

M

R

M

Ł

D

L

A

C

R

P

L

X

I

M

R

N

J

U

U

K

Q

P

O

G

O

D

A

S

N

E

H

K

U

P

C

Y

K

L

I

N

G

A

P

I

K

B

S

R

U

K

L

I

M

A

T

B

I

N

S

W

Ę

G

I

E

L

K

L

F

H

B

V

S

I

T

ATMOSFERA

ROWER

WĘGIEL

KLIMAT

ENERGIA

ŚRODOWISKO

PRZYRODA

RECYKLING

UPCYKLING

SŁOŃCE

POGODA

ODPADY

4

1f) Obserwacje pogody

Celem tego projektu jest uświadomienie uczniom zmian pogody i zapoznanie
ich ze stosowaną terminologią. Nauczą się posługiwania termometrem
i urządzeniami do mierzenia objętości. Uczniowie powinni zastanowić się jak
pogoda wpływa na ich ubiór i rodzaj aktywności.

Opis projektu:

Obserwowanie pogody przez cały tydzień.

Czas trwania: 5 dni. Jeżeli uczniowie będą chcieli nadal opisywać pogodę
w ich wolnym czasie, przewidziano w tym celu kolumny na sobotę i niedzielę.

Oto, co będzie potrzebne:

⚫

Termometr

⚫

Słoik z milimetrową podziałką do zbierania wody lub śniegu

⚫

Długopis

⚫

Kartka z ćwiczeniami ze strony 7

5

1f) Obserwacje pogody

Sposób wykonania zadania:

Zanim zaczniesz, ważne jest, żeby wybrać stałą porę dnia zbierania danych.
Sugerujemy, żeby była to pierwsza czynność każdego dnia projektu, ale można
wybrać także inną porę dnia.

⚫

Jeżeli nie posiadasz na stałe zamontowanego na zewnątrz termometru,
użyj przenośnego i pozostaw go na zewnątrz na 10 minut. Odczytaj
temperaturę i zapisz wynik.

⚫

Sprawdź czy w słoiku znajduje się woda deszczowa lub śnieg. Zapisz
wynik i opróżnij pojemnik.

⚫

Zachęć uczniów do opisania pogody. Niech popatrzą w niebo, wyczują
wiatr i opiszą wszystko, co widzą, słyszą i czują.

⚫

Po powrocie do klasy zanotowanie obserwacji w formularzu.

6

Temperatura,

stopnie Celsjusza

'HV]F]OXEĞQLHJ

w milimetrach

:LDWUVLOQ\VáDE\

]MDNLHJR

kierunku?

Zachmurzenie?

Tak/nie, opisz

Z\JOąGFKPXU

&]\ZLG]LV]

niebo? W jakim

jest kolorze?

Burza lub

LQQHJZDáWRZQH

zjawiska

7ZRMHXZDJL

3RQLHG]LDáHN

:WRUHN

ĝURGD

&]ZDUWHN

3LąWHN

Sobota

Niedziela

T

st

o

3RQLHG]LDáHN

7

1g) Sprawdzenie ilości odpadów

Każdy Europejczyk średnio wyrzuca 520 kg śmieci rocznie. Jest to także
problem dla klimatu, ponieważ składowanie odpadów powoduje emisję gazów
cieplarnianych. Stąd, ważne jest, żeby generować jak najmniej odpadów jak
to tylko możliwe. Inną istotną sprawą jest segregowanie odpadów, tak by
można było poddać recyklingowi wszystko, co się do tego procesu nadaje.
Plastik, butelki, papier i odpady, które łatwo mogą być przetworzone i użyte raz
jeszcze. To wielka szansa dla środowiska.

Projekt ma na celu uświadomienie uczniom problemów dotyczących odpadów.
Pozwoli im na sprawdzenie ilości śmieci generowanych w ciągu tygodnia w ich
gospodarstwach domowych i zastanowienie się dlaczego tak się dzieje i co
można zmienić.

Obliczenia mogą stanowić dla uczniów wyzwanie, stąd formularz musi być
dokładnie objaśniony. Alternatywnie możesz zlecić uczniom zapisanie wagi
w domu i uzupełnienie reszty w klasie przy Twojej pomocy. Żeby uprościć
zadanie zasugerowaliśmy nie odejmowanie wagi wiadra. Jeżeli wszyscy
uczniowie będą używali wiader plastikowych, średnio o 2 kg wzrośnie waga
ostateczna, którą należy odjąć na koniec, żeby uzyskać wagę właściwą.

Opis projektu:

Sprawdź, ile odpadów rodzina każdego ucznia generuje każdego dnia.
Zadaniem uczniów jest codzienne ważenie odpadów.

8

1g) Sprawdzenie ilości odpadów
Oto, co potrzebujesz:

⚫

waga łazienkowa

⚫

wiadro plastikowe

⚫

odpady z całego dnia

Jeżeli uczniowie nie mają wagi, mogą ją pożyczyć od kolegów.

Czas trwania: 5 dni

Sposób wykonania zadania:

Zbieraj śmieci do worków, które umieścisz w wiadrze. Opisz zgromadzone
śmieci używając do tego celu formularza poniżej.

⚫

Umieść torbę z odpadami w wiaderku, zważ i wpisz wynik w kolumnie
“waga odpadów”.

⚫

Powtarzaj tę czynność każdego dnia.

⚫

Po zapisaniu w piątek ostatniego wyniku podlicz dane, żeby uzyskać
tygodniową ilość odpadów.

⚫

Zapisz ilu mieszkańców liczy gospodarstwo domowe.

⚫

Podziel ilość (wagę) odpadów przez ilość domowników, żeby uzyskać
średnią ilość odpadów na 1 osobę.

⚫

Poproś uczniów o porównanie ich wyników z wynikami kolegów
i koleżanek.

9

1g) Sprawdzenie ilości odpadów

Wypełnij formularz

Waga odpadów

Poniedziałek

+

Wtorek

+

Środa

+

Czwartek

+

Piątek

+

Ilość kg razem

=

Liczba domowników

÷

Waga odpadów
podzielona przez ilość
domowników

=

8 kg
4 kg

5 kg

4 kg

3 kg
24 kg

4 osoby

6 kg śmieci na

osobę

10

2. Co powoduje zmiany klimatu i globalne
ocieplenie?

Poniższe zadanie ma pomóc uczniom w zrozumieniu tematu. Pożądane będzie
omówienie każdego zadania przed lub w trakcie jego wykonywania, jeżeli
zawierać będą nieznane słownictwo.

2a) Opisz własnymi słowami co to jest CO

2

.

Oczekuje się, że uczniowie wspomną, że dwutlenek węgla to gaz cieplarniany.
Jeszcze lepiej, jeżeli dodadzą, że pochodzi ze spalania paliw kopalnych.

2b) Dlaczego za dużo CO

2

stanowi problem?

Oczekuje się, że uczniowie powiedzą o atmosferze i efekcie cieplarnianym.

11

2c) Które zdanie jest prawdziwe?

Poniżej znajduje się kilka zdań o klimacie i jego zmianach. W kolumnie po
lewej stronie zaznacz „X” , jeżeli uważasz, że zdanie jest fałszywe lub „V” jeżeli
uważasz, że jest prawdziwe.

Ludzie

są głównym powodem zmian klimatu

Globalne

ocieplenie

występuje, ponieważ słońce jest zbyt jasne

Atmosfera

to

coś, co możesz zjeść na obiad

CO

2

jest gazem cieplarnianym

Zanieczyszczenie jest jak witaminy, korzystne dla ludzi

Drzewa

“zjadają” CO

2

, żeby rosnąć

Ludzie

potrzebują energii

Energię otrzymujemy z paliw kopalnych

Paliwa

kopalne

są jedynym źródłem energii

12

2d) Brakujące słowa

Użyj poniższych słów aby wypełnić brakujące miejsca w zdaniach.

1:

jest warstwą gazów otaczających

planetę.

2: Obawiamy się

,

ponieważ spowoduje wzrost temperatury na ziemi.

3: Zmiana

może mieć dramatyczny wpływ

na życie na planecie.

4: Ropa naftowa, węgiel i gaz są także nazywane

.

5: Znany mi gaz cieplarniany to

.

6: Bardziej przyjazne środowisku jest podróżowanie

niż podróżowanie

.

7: Powinniśmy próbować

jak najwięcej odpadów.

8: mają pozytywny wpływ na środowisko,
ponieważ potrzebują CO

2

do wzrostu.

nieważ s

s

m

miana

moż

ż

ż

ż

yc

ie

n

a p

lane

cie

.

6: Bard

ziej

pr

zyjazn

ne

e

niż

7

7

: Po

winn

iś

my

pró

ó

b

bo

owan

i

e

wa

anie

j

j

ak

k

n

n

a

ajwi

ę

ę

c

c

e

e

j

j

odpa

8:

m

ają

ą

p

on

i

e

waż

pot

r

z

ebu

u

j

j

podró

ó

ż

ż

o

o

w

w

wać

a

d

d

ów.

o

o

w

w

w

wanie

.

ad

d

4: Ro

pa

naftowa

,

w

ęg

iel

i

g

az

s

ą

t

a

kże na

az

.

5

5

: Zn

any

m

i

gaz

c

i

ep

l

arn

i

an

ow

wi

i

s

s

kku

jes

t

pod

r

óżo

n

y

t

o

.

y

y się

,

s

spow

o

duje w

zrost

temperatury

na

ziemi

.

s

spow

od

u

je wzros

yj p

p

y

y

y

yp

yp

1

:

j

est

w

w

p

lane

tę

.

ATMOSFERA

PALIWAMI KOPALNYMI

CO

2

KLIMATU

ROWEREM

SAMOCHODEM

RECYKLINGOWAĆ

DRZEWA

EFEKTU CIEPLARNIANEGO

13

2e) Połącz słowa

To zadanie pozwoli uczniom na lepsze zrozumienie słownictwa.

Globalne ocieplenie

Energia słoneczna

Gaz cieplarniany

Wychwytywanie CO

2

Ropa naftowa

Recykling

Plastik

Paliwo kopalne

Zanieczyszczenie

Wzrost temperatury

Recykling

CO

2

Słońce

Ponowne użycie

Drzewa

Zmiana klimatu

Słońce

>

Energia słoneczna

Ropa naftowa >

Paliwo

kopalne

Drzewa

>

Wychwytywanie CO

2

Plastik

>

Recykling

Gaz cieplarniany

>

CO

2

Globalne ocieplenie

>

Wzrost temperatury

Zanieczyszczenie

>

Zmiana klimatu

Recykling

>

Ponowne użycie

e

i

i

w

k

o

s

w

D

D

a

P

c

c

S

S

y

e

epleni

e

En

erg

w

k

o

s

w

w

k

o

r

a

P

c

r

rn

ia

ny

a

P

c

f

P

P

f

f

towa

las

ti

k

Wy

ch

w

w

yk

wo

y

y

w

Re

cy

Pa

li

w

w

rze

wa

Zm

ian

n

ow

Sł

y

y

s

s

Wz

ro

s

s

W

c

czenie

i

Z

i

Po

no

o

CO

2

ł

oń

ce

y

y

kl

in

g

14

2f) Sprawdź swój własny ślad węglowy.

To ćwiczenie pomoże uczniom zrozumieć, które z ich działań generuje emisję
gazu cieplarnianego. Jest to wiedza, która pomoże w zorientowaniu się jak
możemy zapobiegać zmianie klimatu. Kiedy uczniowie zakończą wpisywanie
danych możesz poprosić ich o omówienie i wymianę zapisów.

Ponieważ ogólnie zużywamy dużo energii do podgrzewania wody, w tym
ćwiczeniu skupimy się na oszczędzaniu wody. Zaleca się wyjaśnienie
powyższego uczniom, żeby zrozumieli dlaczego ważne jest oszczędzanie
wody, szczególnie ciepłej.

Sugestia: Możesz wywołać dyskusję w klasie na temat śladu węglowego,
w tym dlaczego wszystkie wymienione działania generują emisję gazów
cieplarnianych.

Jakich urządzeń elektrycznych używasz w domu i przez ile

godzin w ciągu dnia?

Urządzenie

Ilość godzin

dziennie

Razem

w tygodniu

Razem w ciągu

roku

Telewizor

Komputer

Mikrofalówka

Konsola do
gier

Sprzęt Audio 2 godziny

14 godzin

728 godzin

Uczniowie mogą dodawać do tabelki inne pozycje.

15

Jakich środków transportu używasz?

Środek

transportu

Ilość kilometrów

tygodniowo

Ilość kilometrów rocznie

Rower

Samochód

Pociąg

Autobus

Samolot

Taksówka

16

2f) Sprawdź swój własny ślad węglowy.

Ile minut tygodniowo zabiera Ci gorący prysznic?

Prysznic biorę przez

minut.

Ile razy w tygodniu kąpiesz się w wannie?

W wannie kapię się

razy.

Jeżeli masz wannę, czy wiesz ile litrów wody potrzeba do jej
zapełnienia?

Potrzeba

litrów wody.

Dlaczego ważne jest oszczędzanie wody?

W jaki sposób oszczędzanie wody jest związane ze “śladem węglowym”?

W jaki sposób możesz oszczędzać wodę?

apełni

i

e

e

n

n

i

i

a

a

o

o

t

trzeba

lit

rów w

w

ty

p

pię się

ra

zy.

sz

z

wan

nę,

c

zy

wies

z

il

e

litró

ów

a?

a

a

?

?

ygo

o

d

dniowo zabiera Ci go

or

r

ą

ą

cy

ę

ę przez

mi

nut.

n

y

yg

g

od

n

iu

ką

piesz si

ę

w

w

an

nn

D

Dla

nie wod

ac

zego

w

aż

ne jest os

zc

zę

dzan

W jaki sposób oszczędzanie wody jest związane ze “śladem węglowym”?

W j ki

ób

d

i

d j t

i

“śl d

l

”?

W jaki s

po

sób oszc

zę

dzanie wod

y je

st zwi

ąz

ane ze śladem

węgl

ow

ym

?

W

W ja

ja

ki sposób możesz oszczędzać wodę?

j

j

p

ę

ę

W ja

aki

k

sposób możesz oszczędzać wodę?

d

y?

Krótko trwający prysznic, używanie małej ilości wody do
prania, itp.

Doprowadzenie wody do domu i podgrzewanie jej wymaga
elektryczności pochodzącej z zanieczyszczających
środowisko elektrowni.

17

2g) Pomiar efektu cieplarnianego

To efekt cieplarniany zmienia nasz klimat i powoduje wzrost temperatury na
naszej planecie. Poniższy eksperyment pozwoli uczniom zobaczyć w jaki
sposób zachodzi ten proces. Słupek rtęci w termometrze w środku słoika
będzie rósł szybciej i wyżej niż w termometrze umieszczonym na zewnątrz. To
taki sam efekt jak w słoneczny dzień wewnątrz samochodu.

Opis zadania:

Przed rozpoczęciem zadania nauczyciel powinien zapytać uczniów o ich
oczekiwania. Mogą zapisać je poniżej. Po zakończeniu eksperymentu
wynik powinien być poddany dyskusji. Upewnij się, że uczniowie rozumieją
dlaczego temperatura jest wyższa wewnątrz słoika i że taki sam proces
zachodzi w atmosferze regulującej temperaturę na Ziemi.

Oto, co potrzebujesz:

⚫

Szklany słoik z pokrywką, mieszczący termometr

⚫

Dwa termometry

⚫

Dwa kawałki grubego, czarnego papieru, trochę większe niż termometry

⚫

Słoneczny dzień

⚫

Kartka papieru, ołówek i formularz na stronie 20 do zapisania pomiarów

⚫

Zegarek

18

Sposób wykonania:

⚫

Sprawdź termometry. Sprawdź, czy obydwa wskazują tę samą
temperaturę. Umieść oba w zacienionym miejscu na kilka minut.
Następnie odczytaj temperaturę. Powinny wskazywać dokładnie to samo.

⚫

Zmierz efekt cieplarniany. Szklany słoik jest jak mała szklarnia. Promienie
słoneczne mogą przedostać się do środka, ale nie mogą się z niego
wydostać.

Moja hipoteza zakłada, że temperatura będzie wyższa:

w środku słoika

na

zewnątrz słoika

19

2g) Pomiar efektu cieplarnianego

Zastosuj poniższy formularz zapisując temperaturę z obu termometrów co
dwie minuty.

Czas

Temperatura w słoiku
(stopnie Celsjusza)

Temperatura poza
słoikiem (stopnie
Celsjusza)

minuta 0

2 minuty

4 minuty

6 minut

8 minut

10 minut

Czy Twoja hipoteza była prawidłowa?

(TAK/NIE)

C

C

z

z

y

y

T

Twoja hipoteza

b

b

y

y

ł

ł

a

a

p

p

r

r

a

a

widł

20

3. Jakie są efekty zmiany klimatu

i dlaczego są one niebezpieczne?

Poniższe ćwiczenia pomogą uczniom zastanowić się nad zmianą klimatu,
a także pogłębić znajomość słownictwa i zrozumienie terminologii. Ćwiczenia
różnią się co do poziomu trudności, dlatego, uczniowie mogą potrzebować
pomocy w niektórych zadaniach. Mogą też korzystać z książeczek faktów
ucznia.

3a) Podaj 3 przykłady konsekwencji dalszego wzrostu

temperatury.

Oczekuje się, że uczniowie wymienią topnienie lodów polarnych, podnoszenie
się poziomu morza, gwałtowne zjawiska pogodowe czy zagrożenia dla roślin
i zwierząt.

1.

2.

3.

ą

21

3b) Mieszanka liter

Poniżej kilka słów, w których pomieszano litery. Pomóż Panu Green uporząd-
kować litery, żeby otrzymać słowa i następnie zapisz poniżej znaczenie
każdego z otrzymanych słów. To zadanie może się okazać za trudne dla
młodszych uczniów. Na kolejnej stronie znajduje się uproszczona wersja
ćwiczenia.

ZAGY RNEICELPAINA =

To znaczy:

CILENGYRC =

To znaczy:

RNEIAGE WAPLI CHKOLAPYN =

To znaczy:

TSMAROFAE =

To znaczy:

TARURATEMPE =

To znaczy:

CZNIAESCZZNEEIZY =

To znaczy:

LTAKMI =

To znaczy:

OGPOAD =

To znaczy:

22

3b) Mieszanka liter

Litery

Odpowiedź

Opis

ZAGY RNEICELPAINA

GAZY

CIEPLARNIANE

Naturalnie występujące

w przyrodzie oraz

produkowane przez

człowieka gazy, które

wychwytują promieniowanie

podczerwone odbijane

z powierzchni ziemi,

i zatrzymują ciepło na ziemi

CILENGYRK

RECYCLING

Przetwarzanie zużytych

materiałów w nowe produkty

RNEIAGE

WAPLI CHKOLAPYN

ENERGIA PALIW

KOPALNYCH

Paliwa ze skamielin (węgiel,

naturalny gaz, ropa naftowa)

stanowiące podstawowe

surowce współczesnej

energetyki. Złoża materiałów

organicznych, poddawane

przez miliony lat wpływom

gorąca i ciśnienia,

ostatecznie tworzą naturalne

źródło ciepła i energii

TSMAROFAE

ATMOSFERA

Warstwa gazów otaczających

planetę utrzymywana przez

przyciąganie ziemskie

TARURATEMPE

TEMPERATURA

Stopień gorąca lub zimna

ciała lub środowiska

CZNIAESCZZNEEIZY

ZANIECZY-

SZCZENIE

Wprowadzenie szkodliwych

substancji do powietrza,

ziemi lub wody

LTAKMI

KLIMAT

Średni stan pogody w danym

miejscu przez dłuższy okres

czasu

OGPOAD

POGODA

Zmienne warunki meteoro-

logiczne w danym miejscu

i czasie

23

3c) Krzyżówka

Wzrost temperatury na Ziemi

G L O B A L N E

O C I E

1

P L E N I E

Gaz cieplarniany

7

D W U T L E N E K

W Ę G L A

Wychwytują CO

2

D R

3

Z E W A

Warstwa gazów otaczających Ziemię

A T M O S F E

2

R A

Sposób traktowania odpadów

5

R E C

4

Y K L I N G

Stały typ pogody

K L I M A T

Kupowanie mniejszej ilości rzeczy redukuje nasz ?

Ś L

8

A D

W Ę G L O W Y

Towarzyszy błyskawicy

G R Z M

6

O T

Rozwiązanie w pokolorowanych polach

1

P

2

R

3

Z

4

Y

5

R

6

O

7

D

8

A

24

3d) Kółko i krzyżyk

Ta zabawa sprawdza zrozumienie przez uczniów wyzwań związanych ze
zmianą klimatu.

Jest to gra dla dwóch osób. Jedna z nich gra
O, druga X. Zadanie polega na uzyskaniu
trzech O lub X w rzędzie pionowym, poziomym
lub na skos.

W tej grze zadanie jest identyczne, ale
żeby zaznaczyć wybrany symbol (O lub
X) uczniowie muszą najpierw prawidłowo
odpowiedzieć na pytanie. Jeżeli jeden z nich
poda błędną odpowiedź, do głosu przechodzi
drugi. Uczniowie wybierają pytania, na które chcą odpowiadać.

Jeżeli uczniowie nie znają tej gry, mogą spróbować najpierw na pustych
polach – 9 kwadratów na kartce papieru.

25

3d) Kółko i krzyżyk

Jakich ekstremalnych
zjawisk pogodowych
możemy doświadczyć
w przypadku
dalszego wzrostu
temperatury?

Dlaczego drewno
jako źródło energii
jest lepsze niż ropa
naftowa, gaz
i węgiel?

Jakie są konse-
kwencje topnienia
lodowców?

Jak inaczej nazywa
się ropę naftową, gaz
i węgiel?

Jak nazywa się
to “coś” co
otacza planetę
i pomaga regulować
temperaturę na
Ziemi?

Co to jest ślad
węglowy?

Wymień konse-
kwencje zmian
klimatu.

Kupowanie
mniejszych ilości
rzeczy jest przyjazne
środowisku,
ponieważ?

Dlaczego gazy
cieplarniane są
niebezpieczne?

Odpowiedzi na następnej stronie:

26

3d) Kółko i krzyżyk

Odpowiedzi:

1.

Jakich ekstremalnych zjawisk pogodowych możemy doświadczyć
w przypadku dalszego wzrostu temperatury?

Odpowiedź:

Burze, huragany, powodzie i susze staną się częstsze i

groźniejsze.

2.

Jak inaczej nazywa się ropę naftową, gaz i węgiel?

Odpowiedź:

Paliwami kopalnymi.

3. Wymień konsekwencje zmian klimatu.

Odpowiedź

: Jest ich wiele, niektóre z nich to: Wzrost temperatury, topnienie

powłok lodowych, wzrost poziomu morza, wyginięcie pewnych gatunków
zwierząt i roślin, ekstremalna pogoda.

4.

Dlaczego drewno jako źródło energii jest lepsze niż ropa naftowa, gaz
i węgiel?

Odpowiedź:

Jest odnawialne.

5.

Jak nazywa się to “coś” co otacza planetę i pomaga regulować
temperaturę na Ziemi?

Odpowiedź:

Atmosfera.

6.

Kupowanie mniejszych ilości rzeczy jest przyjazne środowisku,
ponieważ?

Odpowiedź:

Mniej odpadów jest generowanych oraz mniejsza jest emisja

CO

2

związana z produkcją przedmiotów.

7. Jakie

są konsekwencje topnienia lodowców?

Odpowiedź:

Wzrasta poziom mórz, co wpłynie na życie milionów ludzi

żyjących w pobliżu morza.

8.

Co to jest ślad węglowy?

Odpowiedź

: Wskazuje na poziom emisji CO

2

wytwarzanej przez jednostkę.

9.

Dlaczego gazy cieplarnianie są niebezpieczne?

Odpowiedź:

Pozostają w atmosferze i powodują wzrost temperatury na ziemi.

27

3e) Upcykling

Upcykling jest procesem przetwarzania materiałów odpadowych lub zbędnych
w nowe materiały lub produkty o lepszej jakości lub wyższej wartości dla
środowiska. W ten sposób przedłużamy przydatność starym przedmiotom
zamiast produkować nowe.

Zadanie:

Budowa zamku z odpadów. To zadanie ma na celu pokazanie uczniom, że
nie wszystkie odpady należy wyrzucać i że zużyte rzeczy mogą być ponownie
zastosowane w kreatywny sposób.

Grupy 4-5 osobowe na 1 zamek.

Oto, co potrzebujesz:

⚫

Czyste odpady z gospodarstwa domowego jak np. karton po mleku, rolki
po ręcznikach czy papierze toaletowym

⚫

Zaprojektuj zamek. Przedyskutuj z kolegami i koleżankami i zrób szkic.

⚫

Posegreguj odpady na materiały budowlane (pudełka mogą być cegłami,
płaskie odpady materiałem na dach, itp.)

⚫

Nożyczki

⚫

Klej

⚫

Kawałek kartonu

Sposób wykonania:

Użyj kartonu jako podstawy, a sztywnego papieru czy tektury do zbudowania
ścian. Jeżeli chcesz możesz wycinać kształty. Użyj kleju do przymocowania
innych ścian czy dachu. Czy uda Ci się zbudować wieżyczki, zrobić okna
i drzwi?

Użyj wyobraźni!

28

4. Kiedy potrzebujesz energii?

Celem poniższych zadań jest uświadomienie uczniom ich własnych potrzeb
związanych ze zużyciem energii, ponieważ ten temat nie dotyczy wyłącznie
dorosłych. Ważne jest, żeby zrozumieli, że codzienne działania związane
ze zużyciem wody, przygotowaniem tostów, użyciem suszarki do włosów
wymagają konsumpcji energii. Ponieważ zużycie energii oznacza emisję
CO

2

muszą się nauczyć, że oszczędzanie energii jest przyjazne środowisku.

Poniższe pytania stanowią podstawę do klasowej dyskusji.

4a) Która z czynności wykonywanych przez Ciebie rano
wymaga

energii?

4b) Czy w szkole zużywasz energię? Na co?

4c) A kiedy wracasz ze szkoły?

4d) Jakie posiadasz produkty, do produkcji których niezbędna
była energia?

4e) Czy są zabawki, do wytworzenia których nie użyto energii

elektrycznej? Przedyskutuj z kolegami i koleżankami.

29

4f) Oszczędzanie energii elektrycznej

Do sprawdzenia w Twoim domu:

Jakiego rodzaju żarówek używasz?

Czy urządzenia takie jak lodówka czy pralka są oznaczone naklejkami ekolo-
gicznymi lub energooszczędnościowymi?

Czy są sposoby na oszczędzanie wody?

Co robisz opuszczając pokój? Czy wyłączasz oświetlenie?

Kiedy kończysz oglądanie telewizji, czy telewizor przełączasz na czuwanie czy
zupełnie go wyłączasz? Jaka jest różnica?

30

5. Warsztaty i prezentacja projektu

Plakat klimatyczny

Stworzenie plakatu to zarówno zabawa, jak i edukacja. Kolorowe i pouczające
plakaty mogą także stanowić ciekawą dekorację Twojej klasy. To zadanie
pozwala uczniom na refl eksję i podsumowanie tygodnia ich pracy.
Sugestia: podziel klasę na grupy 4-5 osobowe i rozdaj grupom pytania.
Niech uczniowie w pierwszej kolejności sporządzą notatki zanim rozpoczną
ozdabianie plakatu rysunkami i zdjęciami. Jeżeli chcą wykorzystać zdjęcia
możesz przypomnieć im wcześniej w trakcie tygodnia o przyniesieniu gazet i
magazynów.
Kiedy plakaty będą gotowe uczniowie mogą zawiesić je na ścianie. Jeżeli
chcesz:

⚫

Poproś każdą grupę o zaprezentowanie zawartości plakatu.

⚫

Pozwól uczniom na stworzenie w klasie wystawy plakatów, by obejrzeli
nawzajem swoje prace.

⚫

Zaproś rodziców na wystawę i poproś autorów plakatów o ich
prezentację.

Oto, co potrzebujesz:

⚫

Duży kawałek kartonu

⚫

Papier do pisania

⚫

Gazety, czasopisma, magazyny, itp., z których możesz wycinać obrazki

⚫

Papier i kredki lub kolorowe pisaki do rysowania

⚫

Nożyczki do papieru

⚫

Klej

⚫

Książeczka faktów ucznia

31

Sposób wykonania:

Najlepszym sposobem wykonania plakatu jest zrobienie wszystkich napisów
i rysunków na oddzielnym kawałku papieru. Następnie możesz wyciąć papier
w dowolnych kształtach i nakleić na plakat.

Upewnij się, że Twój plakat, w górnej jego części, zawiera duże napisy
i wyraźnie widoczne pytania. Następnie napisz odpowiedzi na pytania
na oddzielnych kartkach. Zajrzyj do swojej książeczki faktów ucznia, tam
znajdziesz na nie odpowiedzi. W celu zilustrowania informacji możesz
poszukać fotografi i w czasopismach lub wykonać własne rysunki. Następnym
etapem może być ozdobienie plakatu innymi rysunkami, naklejkami, itp.

32

Notatki:

Notatki:

33

Notatki:

Notatki:

34

Notatki:

Notatki:

35

Wersja 1.0: 1szy Wrzesień 2010.

Copyright © tekstu i grafi ki: Foundation For Enviromental Education (FEE), Learning About Forests (LEAF).
Copyright © “Mr Green” Panasonic Corporation. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wydrukowano na papierze uzyskanym w 100% z surowców wtórnych.