Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

1

Procesy poznawcze – wykład 13 (Pani dr Maria Zając, 30 maj 2005r.)

Dygresje

•

Uczenie się poznawcze angażuje myślenie.

•

Procesy dyskursywne – za ich pomocą mówiący i słuchający koordynują wzajemne
procesy rozumienia i mówienia, przetwarzają mentalnie wypowiedzi w celu ustalenia
wspólnych ram interpretacji. (Shugar G.)

•

W 3 fazie cyklu rozwiązywania problemu Stenberga jest miejsce strategii.

•

W człowieku jest cały komputer, w komputerze niecały człowiek. (Szumakowicz)

•

Gibsonizm jest alternatywą twardego kognitywizmu.

•

Reprezentacja – odzwierciedlenie.

•

Prototypy – poznawcze punkty odniesienia, redukujące różnorodność otoczenia.

Wy
kła
d
wła
ś

ci

wy

Uw
aga (W V.A. rozdział 16 autorstwa Nęcki)
Funkcje

•

Selekcja bodźców; możliwość ignorowania informacji niezwiązanych z celem; wiążą
się z nią takie cechy procesu jak zakres i selektywność;

•

Zdolność rozwijania aktywności poznawczej przez dłuższy czas; wytrzymałość,
koncentracja;

•

Mechanizm sprawowania kontroli poznawczej nad jednocześnie wykonywanymi
czynnościami;

•

Funkcja energetyczna – pobudzenie intelektu.

Ograniczona pula zasobów uwagi zmusza do ich rozdzielania ze względu na ważność i
pilność zadań. (patrz teoria Kahnemana). Podwyższone pobudzenie emocjonalne również
modyfikuje podział.

Pobudzenie

•

Mobilizujące; walka lub ucieczka;

•

Lękotwórcze; część zasobów i pamięć jest przeznaczana na analizę leku.

Poglądy na budowę (funkcję) pojęć

•

Klasyczny (Pojęcia matrycowe, arystotelesowskie – teoria zbiorów, naukowe)

Wiedza

Deklaratywna

Proceduralna

Metawiedza; Wiem, że wiem, wynik refleksji nad

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: [e-mail], GG: 3891955

2

Zasada sprzeczności

Zasada środka

być i nie być

albo być albo nie

być

posiadać jakąś

cechę i jej nie

posiadać

Posiadać jakąś cechę

lub jej nie posiadać

N

ie

m

o

żn

a

za

ró

w

n

o

Należeć do

kategorii i do niej

nie należeć

T

rz

eb

a

Należeć do kategorii

lub do niej nie

należeć

•

Probabilistyczne (ponieważ cechy charakteryzują egzemplarz tylko z pewnym
prawdopodobieństwem), prototypowe (istnieją najczęstsze wypadki przynależności
albo idealna reprezentacja); nie ma zbioru cech koniecznych i wystarczających;
granice pojęć są nieostre; Rosh; pojęcia naturalne; Realiści: świat nie stanowi magmy
– zmusza do odkrywania bytów.

•

Egzemplarzowy

•

Naiwnych teorii wyjaśniających, pojęcia traktowane są jako ukryte fundamentalne
zasady wyjaśniające.

Poziomy ogólności – trójwymiarowa struktura hierarchii pojęciowej. Poziomy: nadrzędny,
podstawowy (na nim atrybuty jednego pojęcia nie są dzielone z innymi pojęciami na tym
samym piętrze; mają miejsce interakcje z ośrodkiem motorycznym, są najwcześniej
przyswajane i najszybciej przetwarzane, na tym poziomie funkcjonują prototypy), podrzędny.

Fragment modelu Quilliana 1968

Kręgowce

Ptak

Kanarek

Struś

Ma skrzydła

Może latać

Ma pióra

Ma długie cienkie
nogi

Jest duży

Nie lata

Ś

piewa

Jest żółty