Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

1/8

Biopsychologia
Wykład 6

Emocje – zjawisko, funkcja, mechanizm mózgowy

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

2/8

Emocja jawi się obserwatorowi w dwóch formach:
-jako własne doświadczenie subiektywne
(„wartościowane” pobudzenie)
-jako specyficzne zachowanie drugiego osobnika,
któremu na tej podstawie jest skłonny przypisać
odpowiednie odczucia subiektywne (np. negatywną
wartość pobudzenia – strach)

Emocje (w aspekcie subiektywnym i behawioralnym) są
różnicowane pod względem jakościowym i
intensywnościowym.
Rozpoznawanie emocji jest pierwotną zdolnością
człowieka i innych gatunków

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

3/8

Funkcje emocji

Aspekt jakościowy emocji - polaryzacja wartości
(walencja pozytywna lub negatywna)

- funkcja poznawcza (wartościowanie - ocena obiektów
lub zdarzeń na podstawie doświadczeń emocjonalnych
towarzyszących ich percepcji)
- funkcja motywacyjna doznań subiektywnych
(gotowość do podjęcia działań ze względu na
antycypację wzmocnienia)
- emocja jest informacją intra – psychiczną (która może
przybrać formę komunikatu interpersonalnego)
- funkcja komunikacyjna reakcji emocjonalnych
(behawioralna ekspresja emocji, występująca
„automatycznie”)

Aspekt intensywnościowy emocji – pobudzenie
energetyczne organizmu

- funkcja przystosowawcza (dostosowanie aktywności
mózgu, narządów wewnętrznych i mięśni do motywów
i formy działania)

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

4/8

Co jest treścią emocji (rozumianej jako komunikat
intra-psychiczny)?
Cztery systemy aktywacji emocji według Carroll’a
Izard’a

1.System neuronalny

System podstawowy sam wzbudza emocje i uczestniczy
w każdym procesie wzbudzania emocji (jest konieczny i
wystarczający do wzbudzenia emocji). System ten
charakteryzuje spontaniczna aktywność przejawiająca
się zmianami aktywacji jego elementów.

Teoria Cannon’a – Bard’a (centralna)

Informacja sensoryczna otrzymuje emocjonalne
zabarwienie we wzgórzu a następnie jest przekazywana
do kory mózgowej. W korze zachodzi ocena pierwotnej
wartości emocjonalnej bodźca. W przypadku dużej
wartości emocjonalnej następuje „uwolnienie”
emocjonalnych reakcji fizjologicznych i
behawioralnych.
Zmodyfikowana wersja teorii Cannon’a – Bard’a
wskazuje na kluczową rolę podwzgórza w procesie
emocjonalnym

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

5/8

Teoria Papeza

Struktury limbiczne (ciało migdałowate, hipokamp,
septum, zakręt obręczy) tworzą funkcjonalny „krąg”,
pełniący kluczową rolę w procesie emocjonalnym.
„Krąg Papeza” posiada połączenia z podwzgórzem,
wzgórzem i korą czołową.


Koncepcja LeDoux

Kluczowa rola ciała migdałowatego i jego połączeń z
korą przedczołową

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

6/8

2. System sensomotoryczny

Generowanie emocji następuje pod wpływem bodźców
interoceptywnych (koniecznym udziałem systemu
neuronalnego)


Teoria James’a – Lange’go (peryferyczna)
- świadomość aktywności fizjologicznej własnego
organizmu jest podstawą doświadczenia emocjonalnego

- doświadczenie emocjonalne jest formą kontroli
aktywności (reakcji) fizjologicznych

- czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wywołują reakcje
fizjologiczne a percepcja tych reakcji jest emocją

- każdy rodzaj emocji jest związany ze specyficzną
formą reakcji (aktywności) fizjologicznej

Dane empiryczne potwierdzające trafność
teorii James’a – Lange’go
- syndrom „zatrzaśnięcia”
- specyficzne wzorce reakcji wegetatywnych i
mięśniowych

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

7/8

3. System motywacyjny

Pierwotne różnicowanie bodźców emocjogennych może
zachodzić na poziomie podkorowym i korowym (ale
zawsze z udziałem emocyjnego systemu neuronalnego).
Opiera się na pamięci gatunkowej - wzorce percepcyjne
bodźców przystosowawczo ważnych.

Bodźce te wywołują emocje pierwotne, które z kolei
mogą wywoływać emocje wtórne (np. emocja wstrętu
często jest zamieniana na emocję gniewu)

Bodźce neutralne kojarzone z bodźcami pierwotnie
emocjogennymi, nabierają właściwości emocjogennych.

Biopsychologia: Tezy do wykładu 6.

8/8

4. System poznawczy

Procesy poznawcze oceny, antycypacji, atrybucji,
odpamiętywania przeszłych zdarzeń generują emocje
(zawsze z udziałem emocyjnego systemu neuronalnego)
Poznający umysł nigdy nie jest emocjonalnie „czysty”
lub „neutralny”