Podmioty prawa
krajowego

dr Magdalena Bainczyk, oprac. wł. oraz na
podstawie J. Jabło

ń

ska – Bo

ń

ca,

Podstawy prawa dla ekonomistów

Podmiot prawa

Podmiot prawa = adresat normy prawnej

Podmioty prawa krajowego: osoby fizyczne i
jednostki tworzone na podstawie prawa

Podmioty prawa mi

ę

dzynarodowego: pa

ń

stwa,

organizacje mi

ę

dzynarodowe, wyj

ą

tkowo

jednostki

Podmioty prawa UE: pa

ń

stwa, instytucje UE,

osoby fizyczne i jednostki organizacyjne na
terytoriach pa

ń

stwach członkowskich UE

Podmioty prawa

krajowego

Osoby fizyczne

osoby prawne

Jednostki

organizacyjne

maj

ą

ce zdolno

ść

prawn

ą

Osoba fizyczna

ka

ż

dy człowiek od chwili narodzenia -> rdz. II KC

Art. 9. W razie urodzenia si

ę

dziecka domniemywa si

ę

,

ż

e przyszło

ono na

ś

wiat

ż

ywe.

do momentu

ś

mierci lub uznania go za zmarłego -> rdz. III KC

Art. 29. § 1. Zaginiony mo

ż

e by

ć

uznany za zmarłego, je

ż

eli

upłyn

ę

ło lat dziesi

ęć

od ko

ń

ca roku kalendarzowego, w którym

według istniej

ą

cych wiadomo

ś

ci jeszcze

ż

ył; jednak

ż

e gdyby w

chwili uznania za zmarłego zaginiony uko

ń

czył lat

siedemdziesi

ą

t, wystarcza upływ lat pi

ę

ciu.

§ 2. Uznanie za zmarłego nie mo

ż

e nast

ą

pi

ć

przed ko

ń

cem roku

kalendarzowego, w którym zaginiony uko

ń

czyłby lat

dwadzie

ś

cia trzy.

Uznania za zmarłego dokonuje s

ą

d.

Specjalny status dziecka nienarodzonego – nasciturus ;
ochrona przez prawo karne i prawo cywilne

Ewidencja osób fizycznych - akta stanu cywilnego

osoba fizyczna

posiada

zdolno

ść

prawn

ą

mo

ż

e posiada

ć

zdolno

ść

do czynno

ś

ci

prawnych

klasyfikacja osób

fizycznych ze

wzgl

ę

du na ich

przynale

ż

no

ść

pa

ń

stwow

ą

obywatele

danego pa

ń

stwa

•nadanie obywatelstwa –

kompetencja

zastrze

ż

ona pa

ń

stwa

cudzoziemcy

1. obywatele UE

2. obywatele P3

3. uchod

ź

cy

4. bezpa

ń

stwowcy

zdolno

ść

do

czynno

ś

ci

prawnych

brak

art. 12 KC

Ograniczona

art. 15 KC

pełna

art. 11 w zw. z art.

10 KC oraz z art..

13 i 16 KC

nabycie obywatelstwa –

wył

ą

czna decyzja pa

ń

stwa w

oparciu o prawo krajowe

Ustawa o obywatelstwie polskim z
dnia 15 lutego 1962 r. (Dz.U. Nr 10,
poz. 49)

pierwotne

1.prawo krwi

2.prawo ziemi

pochodne

Osoby prawne

Osoba prawna - poj

ę

cie

-> art. 33 nn. KC: Skarb Pa

ń

stwa i jednostki organizacyjne

samodzielny podmiot prawa (o charakterze sztucznym)

powołany w okre

ś

lonym celu

(gospodarczym/niegospodarczym)

posiada zdolno

ść

prawn

ą

i zdolno

ść

do czynno

ś

ci

prawnej w zakresie przewidzianym w prawie

działa poprzez swoje organy

dysponuje własnym maj

ą

tkiem

ponosi odpowiedzialno

ść

maj

ą

tkow

ą

ewidencja osób prawnych – Krajowy Rejestr S

ą

dowy

(KRS)

podział osób
prawnych ze

wzgl

ę

du na cele

ich działania

publiczne

Skarb Pa

ń

stwa

gospodarcze

•spółka akcyjna

•spółka z o.o.

pozagospodarcze

•stowarzyszenia

•fundacje

•partie polityczne

•zwi

ą

zki zawodowe i

pracodawców

•zwi

ą

zki wyznaniowe

Spółka z o.o.

Cel działania: przede wszystkim gospodarczy, ale mo

ż

e by

ć

powoływana

równie

ż

w innym celu

zawarcie umowy spółki wymaga zachowania formy aktu notarialnego

wniesienie kapitału zakładowego w wysoko

ś

ci 5 tys. zł

ustanowienie zarz

ą

du spółki

wpis do KRS

Odpowiedzialno

ść

maj

ą

tkowa spółki - wspólnicy nie odpowiadaj

ą

za

zobowi

ą

zania spółki

(kodeks spółek handlowych z 15 wrze

ś

nia 2000 r., Dz. U. nr 94, poz. 1037, z

pó

ź

n. zm.)

Prócz spółek kapitałowych; sp. z. o.o. i SA na rynku funkcjonuj

ą

spółki nie maj

ą

ce

osobowo

ś

ci prawnej tzw. spółki osobowe: cywilna, jawna, partnerska, komandytowa i

komandytowo - akcyjna

Partia polityczna

cel: udział w

ż

yciu politycznym, sprawowanie

władzy

dobrowolna organizacja społeczna skupiona
wokół okre

ś

lonej doktryny politycznej

członkowie: obywatele RP, którzy uko

ń

czyli 18

lat

zgłoszenie podpisane przez co najmniej 1000
osób do SO w Warszawie

Ustawa z 27 czerwca 1997 r. o partiach

politycznych (tekst jedn. DZ. U. z 2001 r. nr 79,
poz. 857 z pó

ź

n. zmianami)