Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

1

EWIDENCJA REZERW

Rozrachunki z ...

Rezerwy na .....

Pozostałe

koszty

operacyjne

2

1a

Pozostałe

przychody

operacyjne

Koszty

finansowe

3a

1b

Przychody

finansowe

Straty

nadzwyczajne

3b

1

Zyski

nadzwyczajne

Kapitał z

aktualizacji

wyceny

3c

1d

1f

3d,f

Podatek

dochodowy

1e

3e

Rozliczenie

wyniku

finansowego

1g
3g

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

2

Objaśnienia do schematu:

1. Utworzenie rezerwy na zobowiązania związane z:

a) działalnością operacyjną,

b) działalnością finansową,

c) zdarzeniami nadzwyczajnymi,

d) zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania

działalności,

e),f) z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

g) zmianą polityki rachunkowości i błędami podstawowymi.

2. Wykorzystanie rezerwy zwiększające stan zobowiązań.

3. Rozwiązanie całości lub części rezerwy zbędnej lub

nadmiernej dotyczącej:

a) działalności operacyjnej,

b) d

ziałalności finansowej,

c) zdarzeń nadzwyczajnych,

d) zaniechania lub utraty zdolności do kontynuowania

działalności,

e,f) na odroczony podatek,

g) zmianą polityki rachunkowości i błędami podstawowymi.

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

3

Ewidencja biernych

rozliczeń międzyokresowych kosztów

będących rezerwami

- ewidencja kosztów w układzie rodzajowym i funkcjonalnym

Rozrachunki z

(dostawcami,

pracownikami)

Konta kosztów układu

rodzajowego

( 2a)

Rozliczenie

kosztów

Rozliczenia

międzyokresowe
kosztów (bierne)

Konta kosztów

układu

funkcjonalnego

(2b)

(1)

(3)

Objaśnienia

1. Utworzenie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym

kosztów,

2.Wykorzystanie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym

kosztów:

2a - poniesione koszty, dotyczące utworzonej rezerwy,

2b - przeniesienie kosztów do rozliczenia z wcześniej utworzoną rezerwą,

3.

Rozwiązanie

zbędnej

rezerwy

będącej

biernym

rozliczeniem

międzyokresowym kosztów.

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

4

Ewidencja biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów będących rezerwami

- ewidencja kosztów tylko w układzie rodzajowym

Rozrachunki

(z dostawcami,
pracownikami)

Konta kosztów układu

rodzajowego

( 2a)

Rozliczenie

kosztów

Rozliczenia

międzyokresowe
kosztów (bierne)

(1)

(2b)

(3)

1.Uworzenie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym
kosztów

2.Wykorzystanie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym
kosztów:

2a - poniesione koszty, dotyczące utworzonej rezerwy,
2b - przeniesienie kosztów do rozliczenia z wcześniej utworzoną rezerwą,
3.Rozwiązanie

zbędnej

rezerwy

będącej

biernym

rozliczeniem

międzyokresowym kosztów.

Ewidencja biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów będących rezerwami

- ewidencja kosztów tylko w układzie funkcjonalnym

Rozrachunki z

(dostawcami,

pracownikami )

Rozliczenia

międzyokresowe kosztów

(bierne)

Konta kosztów

układu

funkcjonalnego

(2)

(1)

(3)

1.Utworzenie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym
kosztów.
2. Wykorzystanie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym
kosztów.
3. Rozwiązanie rezerwy będącej biernym rozliczeniem międzyokresowym
kosztów.

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

5

WYCENA REZERW

WYCENA REZERW WEDŁUG UOR I KSR 6

„REZERWY,

BIERNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW,

ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE”

WYCENA REZERW

Ustawa o rachunkowości

KSR 6

Jednostka dokonuje wyceny

rezerw nie rzadziej ni

ż na

dzie

ń bilansowy w

uzasadnionej,

wiarygodnie oszacowanej

warto

ści

(art. 28 ust. 1 pkt 9 UoR).

Kwota, na którą tworzona jest rezerwa,
powinna

wynika

ć

z

rzetelnego,

uwzgl

ędniającego racjonalne przesłanki,

oszacowania

środków

zawierających

korzy

ści ekonomiczne niezbędnych do

wypełnienia obecnego obowiązku na dzień
bilansowy lub do przeniesienia go na
stron

ę trzecią na ten dzień.

Czynniki które należy brać pod uwagę przy
wycenie rezerw:
1) niepewność i ryzyko – korekta z

tytułu ryzyka,

2) skutki zmi

an wartości pieniądza w

czasie

– dyskontowanie rezerw,

3) przyszłe zdarzenia, wpływające na

kwotę zobowiązania,

4) oczekiwany zwrot części lub całości

nakładów, niezbędnych do

rozliczenia rezerwy, przez stronę

trzecią,

5) skutki wprowadzenia nowych

przepisów prawa,

6) przy wycenie rezerwy nie powinno

się uwzględniać zysków z

oczekiwanych likwidacji aktywów.

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

6

Dokonując wyceny rezerwy należy wziąć pod uwagę następujące czynniki (par. 6 MSR

37 ):



niepewność i ryzyko towarzyszące nieuchronnie wielu zdarzeniom i okolicznościom - uwzględnianie tych

czynników następuje poprzez dokonywanie korekt z tytułu ryzyka czyli ostrożną wycenę, która może

prowadzić do podwyższenia kwoty wycenianej rezerwy;



skutki zmian wartości pieniądza w czasie - kwota rezerwy powinna odpowiadać bieżącej wartości

nakładów, które według oczekiwań będą konieczne dla wywiązania się z obowiązku: jeżeli jest on istotny

rezerwy należy dyskontować;



przyszłe zdarzenia, których wystąpienia można oczekiwać na podstawie racjonalnych przesłanek,

wpływające na wysokość kwoty niezbędnej do wywiązania się z zobowiązania,



skutki wprowadzenia nowych przepisów prawa w przypadku istnienia wystarczających

i obiektywnych przesłanek ku temu.



oczekiwany zwrot części lub całości nakładów, niezbędnych do rozliczenia rezerwy, przez stronę trzecią;

w przypadku wysokiego stopnia pewności tego zwrotu, gdy jednostka wypełni obowiązek, powinno się go

ująć jako oddzielny składnik aktywów; w rachunku zysków i strat odnoszący się do rezerwy koszt może

zostać zaprezentowany w wartości netto, pomniejszonej o kwotę ujętego zwrotu.



przy wycenie rezerwy nie powinno się uwzględniać zysków z oczekiwanych likwidacji aktywów , nawet

jeśli oczekiwana likwidacja jest blisko związana ze zdarzeniem, które jest przyczyną powstawania rezerwy.

METODY SZACUNKU

pojedynczy obowiązek

zbiór wielu pozycji

wynik najbardziej

prawdopodobny

wartość oczekiwana

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

7

SZACOWANIE WARTOŚCI REZERW METODĄ „WARTOŚĆ OCZEKIWANA”

Zadanie 1. Gwarancje

Przedsiębiorstwo sprzedaje produkty z gwarancją, w której zobowiązuje się do naprawy
usterek fabrycznych w ciągu roku od dnia sprzedaży. Zgodnie z obliczeniami jeśli drobne
usterki zostaną wykryte we wszystkich sprzedanych produktach powstaną koszty napraw w
wysokości 200 000,-. Jeśli poważniejsze usterki zostaną wykryte we wszystkich sprzedanych
produktach powstaną koszty napraw w wysokości 800 000,-. Na podstawie dotychczasowego
doświadczenia jednostki zweryfikowanego aktualnymi i przewidywanymi realiami
działalności gospodarczej przewiduje się, że w przyszłym roku 80 % sprzedanych produktów
nie będzie posiadało usterek. 15% produktów będzie miało drobne usterki, a 5% sprzedanych
produktów będzie miało poważniejsze usterki.
Polecenie:
Należy oszacować wartość rezerwy na naprawy gwarancyjne oraz ująć ją w ewidencji
księgowej.
Rozwiązanie:

Zadanie 2. Gwarancje

Przedsiębiorstwo „A” sprzedaje produkty z gwarancją, z warunków której wynika
zobowiązanie producenta do usuwania wszystkich usterek, które wyjdą na jaw w okresie 12
miesięcy od daty zakupu (z wyjątkiem usterek wynikających z niewłaściwej eksploatacji).
Usterki mogą mieć charakter drobny, wówczas jednostkowy koszt ich usunięcia wynosił
będzie średnio 50 zł lub poważny , wówczas koszty naprawy wynosiły będą około 200 zł za
sztukę. Dane z lat ubiegłych pozwalają sądzić, że 75% nie będzie miało żadnych wad, około
18% będzie miało drobne wady, a około 7% – poważne. W okresie sprawozdawczym
sprzedano 10.000 sztuk produktów
Polecenie: Należy oszacować wartość rezerwy na naprawy gwarancyjne oraz ująć ją w
ewidencji księgowej.
Rozwiązanie:

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

8

Zadanie 3. Gwarancje

Przedsiębiorstwo „A” sprzedaje produkty długotrwałego użytku na które udziela z rocznej
gwarancji. Naprawy gwarancyjne jednostka wykonuje we własnym zakresie i są one dzielne
na dzielone są na dwie grupy drobne usterki, których koszt nie przekracza 50 zł i poważne
usterki., których koszt nie przekracza 60 % wartości średniego kosztu wytworzenia. W
przypadku napraw których koszt przekracza 60 % średniego kosztu wytworzenia produkty są
wymieniane na nowe. W roku 20X0 jednostka sprzedała 42 000 szt. wyrobów, których koszt
wytworzenia wynosił 400 zł. Średnia awaryjność produktów z ostatnich 10 lat wynosiła:
– drobne usterki 14%,
– poważne usterki 5 %
– wymiany 4 %.
W roku 20X1 dokonano następujących ilości napraw :

– drobne usterki 4 100 rzeczywisty koszt napraw drobnych 190 700 zł
– poważne usterki 1 900 rzeczywisty koszt napraw 416 000 zł
– wymiana 800

– koszty wymiany 320 000 zł

976 700zł

Polecenie:

Na podstawie powyższych danych ustalić wartość rezerwy na naprawy gwarancyjne w roku
20X0 oraz ująć ją w księgach rachunkowych jak również ustalić i zaksięgować operacje
związane z rozwiązaniem utworzonej rezerwy w roku 20X1.

Rezerwy w rachunkowości - materiały do wykładu

l. Poniatowska

9

Przykład 5. Wycena rezerw – dyskontowanie
Założenia
Jednostka na koniec roku 20X1 wyceniła rezerwę na kwotę 250 000 zł wypływ środków
pieniężnych w związku z realizacją obowiązku dotyczącego rezerwy przewidywany jest na
rok 20X3 ryzyko związane z rezerwą zostało wzięte pod uwagę przy szacowaniu jej wartości.
Stopa dyskontowa nie obciążona ryzykiem, o które skorygowano szacunki przyszłych
przepływów pieniężnych wynosi 5%. Należy ustalić wartość rezerwy na koniec roku 20X1,
20X2.
Rozwiązanie





Przykład 6. Wycena rezerw – przyszłe zdarzenia
Jednostka ma obowiązek, wynikający ze zdarzenia przeszłego, oczyszczenia miejsca
prowadzenia działalności na koniec jego okresu użytkowania . Przewidywany szacowany
koszt usuwania zanieczyszczeń wynosi 2 mln zł. Na skutek przyszłych zmian
technologicznych, których wdrożenie jest na końcowym etapie oczekuje się, że koszt ten
można zredukować do 1,5 mln zł. Zarząd dowiedział się także, że rozpoczęły się nowe
badania, których wdrożenie może jeszcze bardziej zmniejszyć przewidywane koszty. Badania
są jednak na dopiero się rozpoczynają i jest mało prawdopodobne aby zakończyły do czasu
kiedy jednostka będzie musiała wypełnić ciążący na niej obowiązek.
Na jaką kwotę należy utworzyć rezerwę?
Rozwiązanie