SEKTOR

MSP

W EUROPIE

LITERATURA

• Sektor MSP we współczesnej gospodarce, P. Dominiak
• Małe i średnie przedsiębiorstwa wobec wyzwań współczesnej

gospodarki, P. Dominiak (red.)

• Małe i średnie przedsiębiorstwa w obliczu internacjonalizacji

i integracji gospodarek europejskich, P. Dominiak,
J. Wasilczuk, N. Daszkiewicz

dr Elżbieta Lorek

2

Sektor MSP w Europie

MSP

przedsiębiorczość

konkurencyjność

dr Elżbieta Lorek

3

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

(Peter Drucker)

Cecha, sposób zachowania rozumiany jako:
•

gotowość i zdolność do podejmowania

i rozwiązywania w sposób twórczy i nowatorski
nowych problemów

•

umiejętność wykorzystywania pojawiających

się szans i okazji oraz elastycznego
przystosowywania się do zmieniających się
warunków

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

4

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

PRZEDSIĘBIORCA

(J. Schumpeter)

•

dynamizuje gospodarkę przez ciągłe wprowadzanie

innowacji, które są siłą napędową poruszającą
mechanizm gospodarczy

• kierując się motywem zysku (angażując swoje lub

powierzone środki) zakłada lub prowadzi
przedsiębiorstwo podejmując decyzje w warunkach
niepewności a także ponosi ryzyko ekonomiczne

5

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

PRZEDSIĘBIORCA

(J. Schumpeter)

•

kluczowa postać w przedsiębiorstwie, generuje postęp

• reformuje (rewolucjonizuje) wzorzec produkcji
• wykorzystuje nowe pomysły,
• wdraża nierozpoznane techniczne możliwości produkcji

nowego towaru, wytwarza znany towar za pomocą
nowych metod, wykorzystuje nowe źródła produkcji,
zdobywa nowe rynki zbytu

6

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

• przenoszenie zasobów ekonomicznych z obszaru

niższej na obszar wyższej wydajności i zysku
(J. B. Say)

• umiejętność oszczędzania i mobilizowania kapitału

(A. Smith)

• proces organizowania i prowadzenia działalności

gospodarczej oraz podejmowania związanego z nią
ryzyka (R.W.Griffin)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

7

FUNKCJE PRZEDSIĘBIORCY

• Ponoszenie ryzyka związanego z niepewnością
• Dostarczenie kapitału finansowego
• Wprowadzenie innowacji
• Podejmowanie decyzji
• Przywództwo
• Kierowanie
• Organizowanie i koordynowanie
• Własność przedsiębiorstwa (posiadanie zasobów)
• Zatrudnianie czynników produkcji
• Zawieranie kontraktów

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

8

Przedsiębiorczość jako proces:

• Tworzenia bogactwa
• Tworzenia przedsiębiorstwa
• Wprowadzania zmian
• Tworzenia nowych miejsc pracy
• Tworzenia wartości
• Wzrostu
• Wykorzystywania okazji

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Istota procesu przedsiębiorczości

9

Konkurencyjność na poziomie mikro

• Zdolność przedsiębiorstwa do sprostania konkurencji ze

strony innych podmiotów, utrzymywanie i powiększanie
udziałów w rynku oraz osiąganie w związku z tym
odpowiednich zysków

• Zaspokajanie potrzeb konsumenta bardziej efektywnie

niż inne podmioty

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

KONKURENCYJNOŚĆ

10

Konkurencyjność na poziomie mezo

• Zdolność do projektowania i sprzedawania towarów

danej branży, gałęzi lub działu, których ceny, jakość
i inne walory są bardziej atrakcyjne od cech towarów
oferowanych przez konkurentów

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

11

Konkurencyjność na poziomie makro

• Odwołuje się do wyników danego kraju w wymianie

międzynarodowej, szczególnie do powiększania jego
udziałów w rynkach eksportowych
(czasami dodaje się dobrobyt obywateli)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

12

Czynniki konkurencyjności gospodarki

• stabilność gospodarki,
• ochrona własności prywatnej
• sprawność infrastruktury instytucjonalnej
• atrakcyjność inwestycyjna
• badania i rozwój, wiedza

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

13

• Konkurencyjność – w warunkach wolnego handlu

i uczciwej konkurencji – zdolność kraju do produkcji
dóbr i usług, które wygrywają na międzynarodowym
rynku, przy jednoczesnym wzroście realnych
dochodów ludności w długim okresie (OECD)

• Konkurencyjność – produktywność i zdolność kraju

do jej podnoszenia w długim okresie
(M.E. Porter)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

14

• Konkurencyjność – zdolność krajowych instytucji

gospodarczych (kreujących warunki funkcjonowania
podmiotów gospodarczych i krajowej struktury
gospodarczej) do generowania wzrostu w warunkach
zmian struktury gospodarki światowej
(Światowe Forum Ekonomiczne)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

15

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Konkurencyjność międzynarodowa gospodarek wg IMD

(Międzynarodowy Instytut Zarządzania Rozwojem)

Konkurencyjność wg IMD - zdolność kraju do tworzenia wartości dodanej,
przyczynianie się do wzrostu bogactwa, atrakcyjnych warunków
funkcjonowania biznesu

Globalny ranking konkurencyjności IMD

Kraj

Pozycja

Punkty

USA

1

100

Singapur

2

99,1

Hongkong

3

93,5

Polska

52

42,7

Wyniki badań 55 krajów w 2007 r, max 100 p.

16

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Konkurencyjność międzynarodowa gospodarek wg WEF

(Światowe Forum Ekonomiczne)

Konkurencyjność wg WEF - zdolność kraju do osiągania stałego,
wysokiego wzrostu na 1 mieszkańca
Ocenie podlega: potencjał technologiczny, jakość instytucji i prowadzonej
polityki gospodarczej

Ranking konkurencyjności rozwojowej WEF

Kraj

Pozycja

Punkty

USA

1

5,67

Szwajcaria

2

5,62

Dania

3

5,55

Polska

51

4,28

Wyniki badań 131 krajów w 2007 r, punkty[1;7]

17

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Konkurencyjność międzynarodowa gospodarek wg fundacji Heritage

Indeks swobody ekonomicznej (IEF) – brak przymusu rządowego lub
ograniczeń w sferze produkcji, dystrybucji, konsumpcji
Ocenie podlega 10 kategorii, m. in.: polityka handlowa, obciążenia fiskalne,
interwencja rządu, polityka monetarna, inwestycje zagraniczne, bankowość
i finanse, płace i ceny

Indeks swobody ekonomicznej

(stopień liberalizmu gospodarki)

Kraj

Pozycja

Punkty

Hongkong

1

90,6

Singapur

2

87,2

Irlandia

3

82,6

Polska

90

57,4

Wyniki badań 157 krajów w 2007 r, max 100 p.

18

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Konkurencyjność międzynarodowa gospodarek wg A.T. Kearney

Wskaźnik zaufania inwestorów zagranicznych

Ocena poziomu zaufania inwestorów zagranicznych do miejsc lokalizacji
bezpośrednich inwestycji zagranicznych

Wskaźnik zaufania inwestorów zagranicznych

Kraj

Pozycja

Punkty

Chiny

1

2,21

Indie

2

2,09

USA

3

1,86

Polska

22

1,58

Wyniki badań w 2007 r, punkty [0;3]

19

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Konkurencyjność międzynarodowa gospodarek Transparency

International (CPI)

Indeks Percepcji Korupcji

Ocena poziomu percepcji korupcji w sektorze publicznym, wśród urzędników,
polityków

Indeks Percepcji Korupcji

Kraj

Pozycja

Punkty

Dania

1

9,4

Finlandia

1

9,4

Nowa Zelandia

1

9,4

Polska

61

4,2

Chiny

72

3,5

Wyniki badań 180 krajów w 2007 r, punkty [0;10]

20

Wybrane czynniki umożliwiające podnoszenie
konkurencyjności MSP

• polityka wspierania MSP
• rozwój innowacyjności
• przyspieszona internacjonalizacja
• tworzenie sieci klastrów

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

KONKURENCYJNOŚĆ MSP

21

Główne cele polityki wspierania przedsiębiorczości

• pobudzanie aktywności gospodarczej i zatrudnienia w MSP
• wzmacnianie konkurencyjności MSP
• poprawa i upraszczanie otoczenia prawnego, administracyjnego
• poprawa klimatu prawnego dotyczącego badań i rozwoju oraz

dostępu MSP do badań

• wzmacnianie rozwoju i konkurencyjności przedsiębiorstw

w warunkach gospodarki opartej na wiedzy

• promowanie przedsiębiorczości w zakresie tworzenia

i przekształcania firm, kształcenia menedżerów i przedsiębiorców

• poprawa środowiska finansowego dla MSP (kredyty, kapitał)
• promocja współpracy na otwartym i konkurencyjnym rynku

• tworzenie ram współpracy transnarodowej MSP pomoc dla MSP

przeznaczona na europeizację i umiędzynarodowienie ich działalności

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

22

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw

• kształcenie i szkolenia z zakresu przedsiębiorczości
• mniejsze koszty i szybsze rozpoczęcie działalności
• sprawniejsze ustawodawstwo i lepsze przepisy
• dostępność umiejętności
• usprawnienie dostępu w trybie online
• lepsze wykorzystanie możliwości tworzonych przez jednolity rynek
• kwestie opodatkowania i finansowe
• zwiększenie możliwości technologicznych małych przedsiębiorstw
• skuteczne modele handlu elektronicznego i najlepsze wsparcie dla małych

przedsiębiorstw

• rozwijanie silniejszej i skuteczniejszej reprezentacji interesów małych

przedsiębiorstw na szczeblu UE i poszczególnych państw

23

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

Innowacyjność

działalność innowacyjna, to szereg działań
o charakterze naukowym (badawczym), technicznym,
organizacyjnym, finansowym i handlowym
(komercyjnym), których celem jest opracowanie
i wdrożenie nowych lub istotnie ulepszonych
produktów i procesów (OECD)

24

Innowacyjność gospodarki

zdolność i motywacja przedsiębiorców do
ustawicznego poszukiwania i wykorzystywania
w praktyce wyników prac badawczych
i rozwojowych, nowych koncepcji, pomysłów
i wynalazków

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

25

Innowacyjność w UE

Unia ma na celu wzmacnianie swojej bazy naukowej
i technologicznej przez utworzenie europejskiej przestrzeni
badawczej, w której naukowcy, wiedza naukowa
i technologie podlegają swobodnej wymianie, oraz
sprzyjanie rozwojowi swojej konkurencyjności, także
w przemyśle, a także promowanie działalności badawczej
uznaną za niezbędną na mocy innych rozdziałów Traktatów
(

art. 179 Traktatu Lizbońskiego)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

26

Cele polityki innowacyjnej UE

• powszechne zrozumienie znaczenia innowacji i korzyści

z nich wypływających oraz wspieranie inicjatyw ukazujących
znaczenie innowacji w jak najszerszych sektorach gospodarki

• zachęcanie rządów oraz organów administracji publicznej we

wszystkich państwach członkowskich do tworzenia warunków,
w których innowacje są wspomagane i podsycane

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

27

Internacjonalizacja

• proces rozszerzania działalności gospodarczej firmy

(sektora, gospodarki narodowej) poza rynki krajowe

• rosnąca współzależność między gospodarkami różnych

krajów, na którą składa się szereg procesów obejmujących
internacjonalizacje rynków, produkcji, kapitału, siły
roboczej i regulacji

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

28

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

• strategia internacjonalizacji – działania produkcyjne,

dystrybucyjne na zagranicznych rynkach (eksport towarów,
integracja zasobów, wiedzy, umiejętności, technologii za
granicą)

• motyw internacjonalizacji – dostęp do wiedzy i technologii

29

Tworzenie sieci klastrów

Klaster – przestrzenna i sektorowa koncentracja podmiotów
działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub innowacyjności oraz
co najmniej dziesięciu przedsiębiorców wykonujących działalność
gospodarczą na terenie jednego lub kilku sąsiednich województw,
konkurujących i współpracujących w tych samych lub pokrewnych
branżach oraz powiązanych rozbudowaną siecią relacji o formalnym lub
nieformalnym charakterze, przy czym co najmniej połowę podmiotów
funkcjonujących w ramach klastra stanowią przedsiębiorcy

(Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 grudnia 2006 r.)

dr Elżbieta Lorek

Sektor MSP w Europie

30