Grupy funkcyjne(1)

pszczoły.pl->Dwumiesięcznik Pasieka

Szukaj

W MOJEJ PASIECE ABECADŁO NAUKA W PASIECE CHOROBY W PASIECE PRODUKTY PASIECZNE ARCHIWUM

W numerze

Wydarzenia

Jubileusz profesora
Jerzego Woyke

Apimondia 2009

Kamiańskie klimaty

W mojej pasiece

Zimowa pasieka

Drzewa i krzewy dla
naszej pasieki

Ul leżak dla hobbysty,
cz. 1.

Moja metoda
zintegrowanej walki z
Varroa destructor

Pozyskujmy pierzgę

Kalejdoskop

Miody pitne, sycone
czy niesycone?

Z Pasieką w świat

4 000 000 kilo miodu
w 6 tygodni

Międzynarodowe
Kongresy
Pszczelarskie
Apimondii

Nauka w pasiece

Monitorowanie
mikroklimatu rodziny
pszczelej
system WMA, cz. 1.

Wszystko, co o
plastrze i wosku
pszczelim wiedzieć
należy, cz. 4.

Pasieka poleca

Miód i produkty
pszczele dla zdrowia,
urody i podniebienia

Z pasieki do kuchni

Ptysie, sernik z pianką

Historia

Saga rodu Kurpielów

PASIECZNE ABECADŁO

Należy jednak podkreślić, że ta praca (np. budowa plastrów) wprawdzie dominuje
wśród wykonywanych przez nią czynności, ale nie jest jedyna. Dzięki temu robotnica
nie zapomina o innych zajęciach i w przypadku wystąpienia takiej potrzeby może
przejść do innej grupy funkcyjnej. Równocześnie trzeba pamiętać o tym, że w obrębie
niektórych grup funkcyjnych występuje tak ścisła specjalizacja pracy, że można
wyodrębnić w nich kilka podgrup.

Taka specjalizacja występuje np. w grupie funkcyjnej "karmicielki", w tej grupie
bowiem, jedne pszczoły robotnice karmią wyłącznie młodsze stadia rozwojowe pszczół
(młodszy czerw otwarty) inne wyłącznie starsze larwy, jeszcze inne wchodzą w skład
świty i karmią matkę pszczelą. Przeciwnie jest u pszczół z grupy "budowniczych",
które zajmują się w zasadzie tylko budową plastrów i kitowaniem gniazda.

W grupie pszczół "utrzymujących czystość" robotnice zajmują się pracami
porządkowymi oraz czyszczeniem komórek ale do ich obowiązków należy także
wentylowaniem gniazda.

Podobnie jest w grupie funkcyjnej "zbieraczki". W tej grupie jedne pszczoły przynoszą
nektar, inne pszczoły są zatrudnione przy zbiorze pyłku, wreszcie odrębna grupa
pszczół przynosi do gniazda wodę, a inne robotnice zbierają materiał na propolis.

W grupie funkcyjnej "odbierające w gnieździe przynoszony pożytek" są pszczoły
odbierające nektar, pszczoły odbierające pyłek oraz osobniki odbierające przynoszoną
żywicę.

Interesująca jest też grupa funkcyjna "strażniczki". W niej bowiem, obok prawdziwych
strażniczek pilnujących wylotka i udaremniających (przez okłębianie, szarpanie i
zagradzanie) wejście do gniazda obcych pszczół, a także innych zwierząt, są także
pszczoły żołnierze. Te bronią gniazda żądląc przeciwnika. To właśnie one najbardziej
dokuczają pszczelarzom. Z drugiej jednak strony to właśnie one są dla producentów
jadu pszczelego najważniejsze.

Grupa funkcyjna "zwiadowczynie" jest według dzisiejszego stanu wiedzy jednorodna.
Być może jednak wyniki przyszłych badań również wykażą istnienie w jej obrębie kilku
podgrup.

Odrębną grupę pszczół stanowią "pszczoły rabujące". Wiadomo, że pszczoły rabujące
(te, które jako pierwsze wchodzą do obcych uli) wyróżnia słaba kondycja. Są to
osobniki z najstarszego podziału wiekowego. Osobniki, które z racji wieku mogłyby
wchodzić w skład grupy "zbieraczki". Działanie tych pszczół można w pewnym stopniu
porównać z działaniem zbieraczek, chociaż jest ono mniej "szlachetne".

O przynależności pszczoły robotnicy do danej grupy funkcyjnej decydują dwa czynniki:
jej wiek oraz aktualne zapotrzebowanie rodziny pszczelej na wykonywanie określonej
pracy. Czynnik wieku rozstrzyga o możliwościach jej wykonania. Wiek pszczoły
pozostaje bowiem w ścisłym związku z jej stanem fizjologicznym. Drugim czynnikiem
istotnym dla zaangażowania się robotnicy w określony typ prac jest zapotrzebowanie
na nią rodziny pszczelej. Niniejszą prawidłowość można szczegółowo zilustrować na
przykładzie pielęgnacji larw. I tak np., gdy w rodzinie jest mało czerwiu ta praca będzie
wykonywana przez "elitarną" grupę robotnic, złożoną z pszczół szczególnie skłonnych i
fizjologicznie gotowych do tej pracy. Wtedy natomiast, gdy rodzina pszczela posiada
bardzo dużą ilość czerwiu otwartego, jego pielęgnacją zajmują się nie tylko te
najlepsze, ale i inne, mające pewne możliwości fizjologiczne i skłonność do
wykonywania prac karmicielek. Skład i liczebność grup funkcyjnych nie są zatem stałe,
lecz ulegają częstym zmianom. Zmianom, których pszczelarz nie jest w stanie

Grupy funkcyjne w rodzinie pszczelej

Powszechnie wiadomo, że to pszczoły robotnice
pracują na rzecz rodziny pszczelej. Pojęcie
"praca na rzecz rodziny pszczelej" jest jednak
bardzo

szerokie.

to,

rodzina

funkcjonowała prawidłowo robotnice wykonują
bowiem wiele, bardzo różnorodnych czynności.

W rodzinie pszczelej wyodrębniono dotychczas 8
podstawowych grup funkcyjnych. Robotnica
wchodząca w skład danej grupy funkcyjnej
większość czasu poświęca na wykonanie prac
jednego typu.

Królowa ze swoją świtą

Zdjęcie: Jerzy Jóźwik

Page 1 of 2

Czasopismo pszczelarskie PASIEKA - pszczelarstwo, pszczoły, ule, miód, informacje...

2010-01-13

http://www.pasieka.pszczoly.pl/index.php?s=vjufile&grkat=pasieczne_abecadlo&art...