NAUKA ADMINISTRACJI

I POJĘCIA OGÓLNE

1.Pojęcie nauki administracji.

Pojęcie nauki administracji pojmowane jest różnie:



J. Starościak

określa naukę adm. jako naukę o „związku zjawisk

zachodzących w procesie administrowania,



M. Jełowiecki

twierdzi, że nauka adm. zajmuje się „organizacją i

funkcjonowaniem administracji państwowej”,



S. Kowalewski

mówi, że nauka o administrowaniu stanowi dyscyplinę

dotyczącą badań prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk

administracyjnych.

Nauka administracji jest dziedzina wiedzy o charakterze społecznym (Z.

Leoński), która ma dwa podstawowe zadania:



badanie administracji rzeczywistej - istniejącej w rzeczywistości

(obserwujemy przepisy prawne) i jest to pojęcie deskryptywne,



wyciąganie wniosków, dokonywanie ocen (de lege ferenda – wnioski

na przyszłość).

Przedmiotem nauki administracji jest administracja publiczna. Jednakże

administracja publiczna stanowi również przedmiot zainteresowań innych

dziedzin nauki np. nauki prawa administracyjnego (która bada przepisy

prawne regulujące administrację publiczną), socjologii, psychologii.

Administracja działa w otoczeniu:



prawa,



polityki,



ekonomii,

Zakres przedmiotowy nauki administracji:



badanie struktur administracji,



badanie działalności administracji,



kadry administracji,



kierowanie w administracji,



badanie administracji w kontekście społeczno- politycznym,

Elementy prawa do dobrej administracji:



racjonalność działania,



szybkość działania,



sprawność działania,



kompetencje działania,



legalność działania,



prawo do szybkiego załatwienia sprawy,



prawo do ochrony praw nabytych

2.Kształtowanie się nauki administracji.

Administracja istnieje odkąd istnieje państwo ale badania nad nią miały

miejsce dopiero od XVII – XVIII w. (w okresie absolutyzmu – państwo

utożsamiane z monarchą – Ludwik XIV „Państwo to ja”) kiedy to

zastosowano w państwie hierarchię urzędników, na której czele stał

monarcha. Obywatel nie miał możliwości stosowania środków

odwoławczych (czyli prawa do remonstracji). Istniała centralizacja.

W tym okresie pojawiają się pierwsze prace związane z badaniem nauki

administracji. Były to pewne koncepcje naukowe nad administracją

publiczną, które głosili tzw:



Kameraliści i policyści – (Niemcy) głosili koncepcje naukowe nad

administracją, opisywali poszczególne działy tzw. policji. Nie stworzyli

jednolitej metody badawczej.



L. von Stein – prof. Uniwersytetu w Wiedniu. Uważano go za twórcę

nauki adm.. Głosił poglądy, że administracja była każda działalność

państwa z wyłączeniem ustawodawstwa, badał administrację z punktu

widzenia ekonomicznego, politycznego, filozoficznego. Nie stworzył żadnej

metody badawczej.



F. Taylor (wydał „shop managment”) zwracał uwagę na

usprawnienie pracy jednostki. Rozwojowi wydajności sprzyjały:

standaryzacja narzędzi, ścisła kontrola i ewidencja pracowników, nacisk na

wzrost kwalifikacji. W Polsce jego poglądy głosił Karol Adamiecki.

Koniec XIX w, początek XX w:



J. Jastrow (Niemiec). Wg niego nauka adm. zajmuje się tym jak się

administruje i jak należy administrować.



F. Stier – Somlo (Niemiec). Wprowadził podział wiedzy

administracyjnej na: prawo administracyjne, naukę administracji, politykę

administracyjną. Wg niego nauka adm. opisuje, analizuje i systematyzuje

rzeczywistość administracyjną.



Max Weber (Niemiec) twórca modelu organizacji, którą określił jako

organizację biurokratyczną.



H. Fayol (Francja) jeden z twórców naukowych podstaw organizacji

pracy i zarządzania. Zajmował się głównie problemami zarządzania

przedsiębiorstwami, na tej podstawie wprowadził zasady bardziej ogólne,

odnoszące się do administracji państwowej. Jest twórcą nauki adm. jako

nauki społecznej. Twierdził, że w przedsiębiorstwie można wyróżnić sześć

grup funkcji: techniczną, handlową, finansową, ubezpieczeniową,

rachunkową, administracyjną. Natomiast funkcja administracyjna składa

się z: przewidywania, organizowania, rozkazywania, koordynowania,

kontrolowania. Podział ten znalazł zastosowanie w badaniach nad adm.

publiczną (Zieleniecki, Leoński, Knosala, Kotarbiński).

Polska – XVIII – XVIII w. i początek XIX w. - demokracja szlachecka:



Józef Oczapowski,



Fryderyk Skarbek,



Aleksander Okolski,



Stanisław Staszic (zaczął działalność w XVIII w.).

KWWSQRWDWHNSOQDXNDDGPLQLVWUDFMLZ\NODG\"QRWDWND