1
DERMATOLOGIA – WYKŁAD nr 8 – 13.12.2007r.
Dr n.med. Anna Lis-Święty
1.
Podstawy kriochirurgii w chorobach skóry
Krioterapia = kriochirurgia
•
pojęcia stosowane zwykle zamiennie
•
niektórzy jednak uważają, że można by te pojęcia rozdzielić
•
kriochirurgia – działanie prowadzące do uszkodzenia tkanki, zastępuje metodę chirurgiczną. Stosujemy, gdy
chcemy usunąć jakieś zmiany chorobowe ze skóry. Reakcja tkanki: martwica.
•
Krioterapia – zabieg prowadzący raczej do niewielkiego uszkodzenia tkanki, bez powodowania martwicy skóry;
reakcja tkanki: odczyn zapalny
•
metoda terapeutyczna polegająca na miejscowym zamrażaniu tkanki przy pomocy specjalnej aparatury
Czynniki chłodnicze – kriogeny
•
Chlorodifluorometan: –40,8 ºC
•
Chlorek dimetylu i propanu: -24 do -42 ºC
•
Zestalony dwutlenek węgla -78,9 ºC -„pasta śniegowa”, bez stosowania aparatury
•
Podtlenek azotu -88 ºC
•
Ciekły azot -195,6 ºC – najczęściej stosowany
Ciekły azot
•
Kriogen z wyboru, najczęściej stosowany
•
Pozwala osiągnąć najniższą temperaturę mrożenia
•
Szerokie spektrum temperatury (jeśli chcemy bez uszkodzenia – to krótko)
•
Najbardziej uniwersalny, skuteczny w leczeniu nowotworów
Pozostałe kriogenny znajdują zastosowanie w leczeniu zmian łagodnych, nienowotworowych lub przedrakowych
Mechanizmy kriodestrukcji
•
przejście wody komórkowej i pozakomórkowej ze stanu ciekłego w stały => powstają kryształy lodu we
wnętrzu komórki, co jest przyczyną uszkodzenia organelli: mitochondriów, lizosomów, ER. Środowisko
hipertoniczne wnętrza komórki prowadzi do przechodzenia fizjologicznych składników np. hemoglobina w
erytrocytach poza błonę komórkową; szybkie przemieszczanie elektrolitów może być przyczyną zmiany
białek enzymów, zahamowania syntezy DNA => uszkodzenie komórki, śmierć
Staza naczyniowa
•
Zamrożenie powoduje początkowe zwężenie a następnie rozszerzenie naczyń krwionośnych
•
Wzrost przepuszczalności kapilar, powoduje powstanie skrzepów, pękanie ściany naczyń doprowadza do
zahamowania cyrkulacji krwi w zamrożonym obszarze co prowadzi do niedotlenienia i obumierania tkanek
poddanych niskiej temp
•
Im wyższy jest stopień hipotermii i szybszy spadek temperatury w zamrożonej tkance, tym większy jest
efekt letalny komórek
•
Liczba przeżywających komórek po krioterapii jest również mniejsza przy wolniejszym wzroście temperatury
•
Powolne rozmrażanie zwiększa możliwość destrukcji tkanek w skutek rekrystalizacji (reklistalizacji?)
wewnątrzkomórkowej – agregacji małych kryształków lodu w większe bryły
•
metoda kriochirurgii podobnie jak chirurgia klasyczna wymaga objęcia zabiegiem odpowiedniego widocznego
makroskopowo marginesu zdrowej tkanki
Metody kriochirurgii
•
Zanim jeszcze wprowadzono specjalną aparaturę, stosowano ciekły azot (specjalne pojemniki) – przy
pomocy aplikatorów
•
Zamrożenie przy pomocy tamponów (deep steak)
•
Metody natrysków
o
Open spray method (osłony w kształcie walca)
o
Closed spray method (osłony tworzące zamknięte komory)
o
Metoda kontaktowa – krioaplikatory zamknięte (końcówki o różnej średnicy)
Plan wykładu: Metody fizykoterapeutyczne w dermatologii
1.
Podstawy kriochirurgii w chorobach skóry
2.
Laseroterapia w dermatologii
3.
Terapia fotodynamiczna w dermatologii
2
☺
Wskazania do kriochirurgii w dermatologii
•
Zmiany nowotworowe
o
Stany przedrakowe i łagodne rozrosty (Keratosis senilis)
o
Raki skóry (nabłoniak - obecnie używamy terminu rak - podstawnokomórkowy)
o
Mięsaki Kaposiego (liczne guzki – ograniczone możliwości zabiegu chirurgicznego, dlatego
kriochirurgia)
•
Zmiany nienowotworowe
o
Wirusowe (mięczak zakaźny, brodawki)
o
Naczyniowe (naczyniaki zwłaszcza u dzieci, w większości przypadków ustępują)
o
Barwnikowe (przebarwienia, melanocyty bardzo wrażliwe na niską temperaturę)
o
Inne
☺
Stany przedrakowe i łagodne rozrosty – wskazanie do krioterapii:
•
Rogowacenie słoneczne
•
Leukoplakia
•
Brodawki łojotokowe
•
Rogowiak kolczystokomórkowy (różnicowanie z rakiem kolczystokomórkowym)
•
Gruczolaki potowe
•
Gruczolaki łojowe
•
Włókniaki
☺
Carcinoma basocellulare – wskazania do krioterapii:
•
Ogniska o wyraźnych granicach
o
Odmiana powierzchowna (z wyraźnym wałem na obwodzie)
o
Guzkowa (rzadziej występuje)
o
Wrzodziejąca
•
Zmiany mnogie, które mogą być leczone jednoczasowo (często zespoły wrodzone)
•
Guzy o średnicy do 2 cm (maksymalny wymiar zmiany)
Przeciwwskazania względne:
•
Średnica powyżej 2 cm
•
Nawroty po innych metodach leczenia (wtedy metodą z wyboru będzie chirurgia)
•
Ogniska położone w miejscach o wysokim ryzyku nawrotu, zwłaszcza w fałdzie nosowo-wargowym, przednim
skrawku małżowiny usznej i okolicy zamałżowinowa
•
Guzy na kończynie dolnej – szczególnie stopie i goleni (ludzie starsi z zaburzeniami troficznymi, z żylakami;
krioterapia prowadzi do powstania owrzodzenia – będzie problem z zagojeniem u tej grupy pacjentów)
•
Nowotwory naciekające chrząstkę lub okostną
•
Nabłoniaki twardzinopodobne – rodzaj raków podstawnokomórkowych; wygląd jak ogniska twardziny, nie ma
wyraźnych granic, brak wału, duże ryzyko wznowy (nie wiemy jaki margines zastosować)
☺
Inne raki skóry – wskazania:
•
Choroba Bowen (rak in situ)
•
Erytroplazja Queyrata – znamiona żołędzi; brak warunków do leczenia metodą chirurgiczną
•
Carcinoma spinocellulare – małe ogniska do średnicy 1 cm
Technika zabiegu przy raku skóry
•
Różni się od techniki w zabiegach z innych wskazań
•
Generalnie takich zabiegów wykonuje się mało w przypadku raków skóry (najpierw pacjent jest kierowany
do leczenia chirurgicznego). Kriochirurgia – np. w przypadku odmowy leczenia chirurgicznego.
•
Wykonujemy 2 cykle zamrożenia z przerwą na pełne rozmrożenie tkanek
•
Podstawową zasadą powinno być szybkie zamrożenie i powolne tajenie oraz natychmiastowe powtórzenie
cyklu zamrażania i tajenia leczonej zmiany
•
Taki schemat leczenia (2 cykle) zapewnia większy procent powodzeń
•
Po zabiegu kriochirurgicznym – blizna zanikowa; ładny efekt kosmetyczny
•
Po zabiegu kriochirurgicznym może powstać owrzodzenie, które należy potem wyleczyć
Szczególne wartości krioterapii
•
Jednoczesne działanie przeciwbólowe i znieczulające
•
Nieobecność krwawień podczas zabiegu
•
Wytworzenie ziarniny – zapobieganie rozsiewowi komórek nowotworowych przez ich uwięzienie w
zamrożonym obszarze
•
Można stosować gdy są przeciwwskazane inne metody (np. leczenia chirurgicznego) lub gdy pacjent nie
zgadza się na inne formy leczenia
•
Można stosować u chorych przyjmujących antykoagulanty
•
Można przeprowadzać w każdym wieku (chorzy w wieku podeszłym)
3
☺
Zalety
•
Ekonomiczne (szybka, prosta, ambulatoryjna, tania, bezpieczna, mało bolesna, bez znieczulenia)
•
Nie ma bezpośrednich przeciwwskazań
•
Bardzo dobre efekty kosmetyczne w wielu przypadkach
•
Można ją powtórzyć (wielokrotnie zastosować)
•
Można leczyć wznowy zmian po zastosowaniu pierwotnie innego rodzaju terapii
Wady
•
Dość długi okres gojenia
•
Występowanie po zabiegu masywnego obrzęku
Powikłania
bezpośrednie
•
Ból, krwawienie (usunięcie strupów przed wykonaniem krioterapii), obrzęk, nadmierny odczyn pęcherzowy,
zakażenie, reakcja gorączkowa, insuflacja gazu do tkanki podskórnej (jest przejściowa, niegroźna,
charakterystyczne trzeszczenie)
wczesne
•
Rozrost prosaków (drobne grudeczki białawe)
•
Przebarwienia (rzadko)
•
Blizny przerosłe – wyjątkowo rzadko (metodę tę stosujemy właśnie w leczeniu keloidów)
•
Uszkodzenie nerwów (neuropatie, parestezje, zwłaszcza jeśli chodzi o nerw trójdzielny)
•
Ziarniniak naczyniowy (w miejscu, gdzie mrozimy pojawia się szybko rosnący guzek, krwawiący, czerwony)
•
Przerost rzekomonowotworowy (w okresie do 2 miesięcy od zabiegu, pierwsza kontrola; jeśli np. widzimy
wzrost guzka w miejscu leczenia raka podstawnokomórkowego, to powinniśmy myślec właśnie o rozroście
rzekomonowotworowym a nie o wznowie, należy odczekać, umówić się na kolejną wizytę, zalecić masowanie
tej okolicy, z reguły obserwuje się wygładzenie blizny)
trwałe
•
Odbarwienia
•
Blizna zanikowa
•
Wyłysienie – na skórze głowy
•
Ubytek chrząstki – w okolicy warg, powiek, skrzydełek nosa
•
Ściągające blizny – w niektórych przypadkach
•
Ectropian – wywinięcie powieki
•
Głęboka martwica – np. na podudziu
Przeciwwskazania
•
Pokrzywka
•
Rumień
z zimna
•
Zapalenie tkanki podskórnej
•
Piodermia zgorzelinowa
•
Choroby tkanki łącznej i autoimmunologiczne
•
Szpiczak mnogi
•
Leczenie immunosupresyjne i dializami (obniżona zdolność gojenia, większe ryzyko infekcji)
•
Trombocytopenia
•
Agammaglobulinemia
•
Cukrzyca
2. Laseroterapia w dermatologii
Sprzęt szybko się zużywa
Jest bardzo drogi
Publiczne placówki służby
zdrowia takowym sprzętem
z reguły nie dysponują
Mechanizm oddziaływania lasera na tkankę:
•
Fototermiczne
•
Fotochemiczne
•
Fotojonizujące
Efektem jest
•
Działanie biostymulujące (lasery nieskoenerg.)
•
Cieplne uszkodzenie tkanki (l. wysokoenerg.)
Siłę działania lasera warunkuje głównie gęstość energii
Czy wiesz że…? obecnie w
Klinice Dermatologii ŚUM nie
wykonuje się takich zabiegów…
Klinika nie dysponuje obecnie
laserami. Aczkolwiek, jak
zapewnia Pani Adiunkt, miała
dość duże doświadczenie…
Pacjent musi być
poinformowany o
konsekwencjach
4
Cieplne uszkodzenie tkanek przez laser
•
Nieselektywne – chirurgiczne działanie lasera w tkance
•
Selektywne – tylko na wybrane struktury skóry; zjawisko selektywnej fototermolizy; występuje tylko w
przypadku laserów (emituje on bowiem światło o jednej długości fali)
Oddziaływania światła laserowego na skórę
•
Absorpcja światła lasera przez hemoglobinę (przede wszystkim światło żółto-zielone -> selektywne
uszkodzenie naczyń
•
Absorpcja światła lasera przez melaninę (przede wszystkim światło zielone) -> selektywne uszkodzenie
przebarwień z zaoszczędzeniem innych struktur skóry
Inne działania lasera – wskazania do laseroterapii:
•
Biostymulacja – odpowiednia niska wartość energii lasera może wpływać na różne procesy biochemiczne w
skórze powodując lepsze gojenie się podudzi, działanie przeciwbólowe, przeciwwirusowe, lepsze ukrwienie
o
Owrzodzenia podudzi – obj. Raynaud’a
o
Ospa, półpasiec - łysienie plackowate (polepszenie warunków wzrostu włosa poprzez lepsze
ukrwienie)
o
Sklerodermia – blizny, keloidy (pobudzenie metabolizmu tkanki łącznej)
•
Selektywna fototermoliza – niszczenie tylko tego, co chcemy
o
Zmiany naczyniowe
o
Tatuaże
o
Zmiany barwnikowe
o
Depilacja (cebulki włosów)
•
Działania chirurgiczne
o
Wskazania onkologiczne
o
Inne: brodawki, kępki żółte, cysty, zmarszczki
Zmiany naczyniowe
•
Główne wskazanie jeśli chodzi o lasery w dermatologii
o
Teleangiektazje, naczyniaki płaskie
•
Laser – praktycznie najlepsza metoda leczenia tego typu zmian (bez pozostawiania śladów w postaci blizny)
•
Laser znajduje zastosowanie w leczeniu zmian naczyniowych z powodu wysokiej absorpcji energii przez
hemoglobinę
•
Idealna długość fali lasera w leczeniu naczyniowych zmian skórnych jest tą, która maksymalizuje absorpcję
optyczną hemoglobiny
•
Peak absorpcji przez hemoglobinę między światłem zielonym a żółtym
•
Ważny odpowiedni dobór długości fali oraz pulsu – aby laser zadziałał na naczynie a nie na skórę
•
Zjawisko purpury – w trakcie leczenia zmian naczyniowych laserami barwnikowymi pulsującymi o krótkim
pulsie (wg Cynosure Inc.)
•
Leczenie naczyniaków płaskich - zabieg bolesny wymagający znieczulenia ogólnego
•
Laser wysokoenergetyczny – leczenie jest bolesne. Niemowlaki znoszą lepiej.
•
Lasery barwnikowe pulsowe żółte, zielone – przeznaczone specjalnie do naczyń
(koszt takiego lasera ok.400 tys PLN)
Zmiany barwnikowe
•
Zakres absorpcji światła laserowego przez melaninę jest szeroki i obejmuje promieniowanie UV, widzialne i
bliższą podczerwień
•
Absorpcja przez melaninę spada wraz ze wzrostem długości fali – ze szczytem w zakresie UV i znaczącym
spadkiem w bliskiej podczerwieni
o
np. znamię Ota
Depilacja laserowa
•
Oparta o zjawisko selektywnej fototermolizy
•
Idealne warunki dla depilacje stwarza wysoka absorpcja promieniowania przez melaninę zawartą w
mieszkach włosowych - przy możliwie jak najmniejszej absorpcji dla hemoglobiny znajdującej się we krwi
•
Długość fali od 700 do 1000nm
o
Laser rubinowy 694 nm
o
Laser diodowy 800 nm
o
Laser aleksandrytowy 755 nm
o
Laser Nd:YAG 1064 nm
•
Im dłuższa długość fali tym laser działa głębiej; np. laser stosowany w leczeniu naczyniaków o
λ
=500 nm –
głębokość max 1 mm.
•
Usuwanie tatuaży – niekiedy trzeba zastosować kilka laserów o różnej długości fali
5
Usuwanie zmarszczek – resurfacing [dermatologia estetyczna]
•
Ablacja i naporyzacja cienkiej warstwy skóry (złuszczenie, można porównać do peelingu) przy pomocy lasera
CO
2
wysokoenergetycznego
•
Gojenie może przebiegać z wysiękiem, krwawieniem – jak po oparzeniu
•
Występuje ryzyko infekcji
•
Fotoodmładzanie – nieablacyjny remodeling skóry – obecnie stosujemy częściej, działa prawie jak
niskoenergetyczny, nie ma uszkodzenia skóry, energia działa stymulująca na produkcję kolagenu. Zabiegi
takie trzeba wielokrotnie powtarzać
Wskazania do ablacji:
•
Blizny potrądzikowe
•
Blizna keloidowa
☺
Wskazania onkologiczne do laseroterapii
•
Łagodne guzy przydatków
•
Syringoma
•
Adenoma sebaceum
•
Rhinophyma – przerost skóry nosa w przebiegu trądzika
•
Trichoepithelioma, Tricholemmoma – łagodne guzki z mieszków włosów
•
Stany przedrakowe
•
Raki skóry (ca basocellulare, ca spinocellulare, morbus Boweni)
•
inne np. sarcoma Kaposi
Lasery stosowane w onkologii dermatologicznej
•
Laser CO
2
•
Laser neodymowo-jodowy (Nd:YAG – najgłębsze wnikanie do tkanki)
o
fale przenikają na głębokość 5-8 mm
o
uszkodzenia cieplne skóry są niespecyficzne
o
światło długości fali 1064 nm nie jest pochłaniane przez specyficzne chromatofory ani wodę
o
duże ryzyko powstawania wznów
* Niektóre zdjęcia:
•
Keratosis senilis, leukoplakia
•
Brodawka łojotokowa – laser KTP
•
Znamię naskórkowe – laser CO2
•
Brodawki
Zalety laseroterapii w onkologii dermatologicznej
•
Możliwość leczenia licznych ognisk
•
Zastosowanie nie wymaga zgody pacjenta na leczenie chirurgiczne
•
U osób z rozrusznikami serca i zaburzeniami krzepnięcia
•
Można leczyć zmiany zlokalizowane na śluzówkach jamy ustnej, na narządach płciowych
•
Zmiany paliatywne
Ograniczenia w onkologii dermatologicznej
•
Laseroterapia nowotworów skóry nie jest leczeniem standardowym
•
Ze względu na ograniczoną głębokość koagulacji powinny być leczone raczej tylko powierzchowne i małe
zmiany
•
powikłaniami są często przerosłe blizny
•
czas gojenia 4-8 tyg (tzn. długi?)
•
zabiegi wykonywane w znieczuleniu ogólnym
Objawy uboczne
•
Przejściowy rumień i obrzęk
•
Przejściowy ból i pieczenie
•
Odczyn pęcherzowy, strupki – jak po oparzeniu
•
Infekcje
•
Bliznowacenie
•
Przebarwienia, odbarwienia
6
3. Terapia fotodynamiczna w dermatologii
PDT – metoda leczenia polegająca na podawaniu substancji fotouczulającej, która gromadzi się
w komórkach docelowych (najczęściej komórki nowotworowe), a następnie selektywne
naświetlanie zmian światłem widzialnym. Połączenie leku i światła, które indywidualnie nie
wywołują działania toksycznego, prowadzi do destrukcji tkanki (w wyniku reakcji
fototoksycznej)
Kliniczne zastosowanie PDT
1978 – Dougherty – PDT do leczenia nowotworów skóry
1993 - PDT oficjalnie uznana jako jedna z metod leczenia raka brodawczakowatego pęcherza moczowego
•
Zatem nie tylko zmiany na skórze, ale również narządów wewnętrznych
Efekt fotodynamiczny
•
Interakcje wzbudzonych cząsteczek leku w stanie tripletowym z sąsiednimi cząsteczkami
•
Reakcja fotooksydacyjna typu II – tlen singletowy
•
Reakcja fotooksydacyjna typu I – tworzenie wolnych rodników i nadtlenków
wzrost odporności immunologicznei i spadek ryzyka przerzutów nowotworowych
Mechanizm działania
•
Bezpośrednie działanie letalne na komórkę
•
Uszkodzenie naczyń
•
Rozwinięcie stanu zapalnego
•
Wzmożenie odpowiedzi immunologiczne, zmniejszenie ryzyka przerzutów nowotworowych
•
Na poziomie komórkowym:
o
Uszkodzenie struktur błonowych
o
Uszkodzenie mitochondriów
o
DNA nie ulega uszkodzeniu w sposób znaczący – bardzo małe działanie mutagenne i karcinogenne
(PUVA – karcinogennie)
o
Śmierć komórki w wyniku nekrozy lub apoptozy
o
Efekt immunologiczny poprzez działanie na białka błonowe
Fotouczulacze PDT
•
Hematoporfiryny (HP) 400-410nm
•
Pochodne w/w (HPD) 400-410nm
•
Ester metylowy ALA 405nm
•
Porfiryny 630nm
Reszta substancji – w badaniach:
•
porficeny?
•
teksafiryny
•
pochodne chlorowcowe
Ester metylowy ALA
•
Większa litofilność i lepsze wchłanianie
•
Stosowany w postaci maści
•
Robimy opatrunek okluzyjny pod folią
•
Wymagany czas od aplikacji do naświetlania ok. 3 godziny (przy stosowaniu samego ALA wymagane jest 13-
18 godzin)
Lampy konwencjonalne w PDT [600-1200nm]
•
PDT 1200 Waldmann 600-800nm
•
Palerson PDT 400-1200nm
•
Cure Ligot I 570-670nm
Lasery w PDT – wąskie spektrum, mała wiązka. Korzystne w przypadku narządów wewnętrznych (np. pęcherz
moczowy) – światło laserowe dostarczamy światłowodem do wnętrza organizmu
•
Sterowany argonem laser barwnikowy 630nm
•
Laser par złota 628nm
•
Laser barwnikowy par miedzi 510, 578nm
•
Nd:YAG 690-1100nm
7
Wskazania
•
Zmiany przedrakowe
•
Raki skóry
•
M. Kaposiego
•
Ziarniniak grzybiasty
•
Przerzuty nowotworowe do skóry (leczenie paliatywne)
Jak wygląda procedura?
•
Ogniska rogowacenia słonecznego=> usunięcie łusek, strupków => nanosimy maść => zakładamy opatrunek okluzyjny
=> po 3 godzinach pacjent jest naświetlany. Naświetlanie ok.30 minut (zależnie od aparatury)
•
Keratosis senilis – z reguły leczone metodą kriochirurgii (odczyny pęcherzowe, gojenie około 2-3 tygodnie. Nie można
zabiegów wykonywać od razu na całej powierzchni, powstają blizenki). Zastosowanie metody fotodynamicznej umożliwia
leczenie większej powierzchni zmian chorobowych, ustępują bez pozostawienia blizn. Bardzo selektywnie – substancja
światłoczuła zgromadziła się tylko w komórkach nowotworowych i te komórki uległy uszkodzeniu. Nie niszczymy całej
zmian, tylko usuwamy to, co jest chore.
ALA-PDT w raku podstawnokomórkowym
•
Najlepiej stosować w przypadku zmian powierzchownych. Wynika to z ograniczeń głębokości penetracji
zarówno promieniowania, jak i leku.
•
Wynik leczenia jest ściśle powiązany z wielkością guza i zależy od głębokości penetracji światła i zdolności
absorpcji barwnika fotouczulacza
•
Dobra odpowiedź w 79-100% przypadków,
•
proponuje się rutynowe stosowanie 2 zabiegów w odstępie tygodnia, wyniki porównywalne z krioterapią,
mniejsza ilość działań niepożądanych, proces gojenia szybszy, lepsze efekty kosmetyczne
•
w przypadku rogowacenia słonecznego wystarcza jedno naświetlenie
•
na powierzchni mogą tworzyć się strupki, zmiana następnie goi się w okresie około 2 tygodni
•
postać guzowato- wrzodziejąca – dobra odpowiedź w 10-71 % przypadków; jako monoterapia PDT nie jest
polecana, obiecujące wyniki po zastosowaniu ALA-PDT po uprzednim wyłyżeczkowaniu zmian
ALA-PDT w raku kolczystokomórkowym
•
Liczba badań jest bardzo ograniczona
•
Metoda nie znalazła jeszcze większego zastosowania
•
Drobne zmiany, najlepiej in situ
•
ograniczona głębokość penetracji do tkanek
•
brak możliwości kontroli histopatologicznej
Leczenie innych nowotworów skóry
•
pojedyncze doniesienia o stosowaniu
•
Mięsak Kaposiego w AIDS
•
Ziarniniak grzybiasty (3 stadia)
•
Przerzuty nowotworowe do skóry
•
Opcja dodatkowa do leczenia chirurgicznego w inwazyjnych nawrotach raka skóry
•
Melanoma malignom – badania kliniczne bardzo ograniczone, metoda nie polecana
•
ogromny koszt aparatury oraz maści: 3g tubeczka maści – 1000 zł; nierefundowane
Próby stosowania PDT w zmianach nienowotworowych
•
Łuszczyca – miejscowo i ogólnie (doustnie – raki narządów wewnętrznych a następnie naświetlanie
endoskopowo)
•
Brodawki zwykłe
•
kłykciny kończyste
•
epidermodysplasia verruciformis,
•
Trądzik pospolity
•
Twardziny ugólniona
•
Hirsutyzm
Objawy uboczne – miejscowe:
•
Ból, pieczenie, świąd
•
Rumień, lekki obrzęk
•
Odczyn pęcherzowy, owrzodzenia
•
Gojenie z reguły krótkie – około 2 tygodni
•
Przedłużone gojenie może być
•
Odbarwienia
8
Objawy uboczne po podaniu per os:
•
Długo utrzymujące się odczyny fitotoksyczne
•
Nudnościm wymioty
•
Hepatotoksyczność
Zalety PDT
•
Możliwość jednoczesnej diagnostyki fotodynamicznej
o
Fluorescencja w świetle lampy Wooda
o
Można więc zastosować nie tylko do leczenia ale i diagnozowania – czy są komórki nowotworowe
albo też np. czy jest wznowa po zabiegu
•
Metoda nieinwazyjna, może być przeprowadzona ambulatoryjnie
•
Selektywna w stosunku do zmian chorobowych, nie niszczy tkanek zdrowych
•
Szybkie gojenie się po zabiegu w ciągu 2-3 tygodni
•
Dobre efekty kosmetyczne
•
Jednocześnie mogą być leczone liczne zmiany chorobowe
•
Możliwość leczenie zmian, gdy wielkość lub umiejscowienie stanowią ograniczenie metod konwencjonalnych
•
Leczenie można powtarzać
•
Konieczność odpowiedniej kwalifikacji pacjentów
Podsumowanie
•
Metoda jest stosowana od wielu lat – ale ciągle nie została wprowadzona do szerokiego zastosowania
•
Zarejestrowana do leczenia: rogowacenie słonecznie, stany przedrakowe, raki in situ, rak
podstawnokomórkowy; pozostałe wymienione uprzednio - nadal pozostaje metodą eksperymentalną na
etapie badań klinicznych
•
Wprowadzono do leczenia w niektórych nowotworów w Europie, USA, Japonii.
Suplement (ang. supplement)
„Koniec i bomba,
a kto czytał ten trąba”
„Ferdydurke” W. Gombrowicz
Dzień dobry
Fajnióśnej naóki do egzaminu rzyczy
Zespuł Redakcyjny Grópy 5...
(MAGGiczny)
Memęto Mori ;-)
A . D . 2 0 0 7
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Badania operacyjne wyklad 2 id Nieznany
historia gospodarcza wyklady id Nieznany
Audyt 2012 zaoczne wyklad 4 id Nieznany (2)
Encyklopedia prawa wyklady id 1 Nieznany
Audyt 2012 zaoczne wyklad 1 id Nieznany
Derma dermatologia-wyklad6
Derma dermatologia-wyklad5b
materialy do wykladow 1 i 2 id Nieznany
nauka administracji wyklady id Nieznany
podstawy zarzadzania wyklady id Nieznany
Derma dermatologia-wyklad4
Derma dermatologia-wyklad7-AIDS
Audyt 2012 zaoczne wyklad 2 id Nieznany
7191253 Automatyka wyklady id 4 Nieznany
Audyt 2012 zaoczne wyklad 3 id Nieznany (2)
Derma dermatologia-wyklad1
Derma dermatologia-wyklad5a
materialy do wykladu 1 i 2 id 2 Nieznany
więcej podobnych podstron