- 1 -

Chirurgia wykład 5 (część II) – Badanie jamy brzusznej

Badanie podmiotowe – wywiad:

• wiek chorego
• kiedy wystąpiły objawy – czas
• charakter objawów na początku
• bóle brzucha
• wymioty, nudności
• stolec
• oddawanie moczu
• miesiączka
• choroby przebyte

Charakter objawów na początku:

• nagle
• występowały wcześniej

Bóle brzucha:

• umiejscowienie na początku i potem
• rodzaj bólów – kolkowe, stałe
• promieniowanie bólów

–

bark

–

okolica podłopatkowa

–

okolica lędźwiowa

–

okolica krzyżowa

–

jądro

• bóle a perystaltyka jelit, a oddawanie moczu, a oddawanie moczu

Wymioty, nudności:

• kiedy wystąpiły, po czy przed bólami
• częstość
• wygląd

Stolec:

• charakter wypróżnień, zaparcia
• kiedy ostatni stolec
• biegunka
• wygląd stolca
• krew

Oddawanie moczu:

• częstość
• bolesność przy oddawaniu moczu
• wygląd moczu

Miesiączka:

• kiedy ostatnia
• charakter obecnej i poprzedniej miesiaczki

- 2 -

• odstęp czasu pomiędzy ostatnią a poprzedzającą

Choroby przebyte:

• przebyte operacje
• objawy występujące w przeszłości

Bóle trzewne:

• rozdęcie, skurcz przewodu pokarmowego, układu żółciowego, moczowego
• rozciąganie torebki narządu
• charakter kolki
• zlokalizowane w narządzie, ale brak dokładnej lokalizacji
• chory niespokojny, szuka ułożenia, aby ból był mniejszy
• w trakcie bólu poty, wymioty, napięcie mięśni brzucha

Bóle somatyczne:

• drażnienie otrzewnej, zawartość przewodu pokarmowego, mocz, krew
• pocieranie zmienionych zapalnie narządów
• rozciąganie otrzewnej przez krwiaki, naciekanie zapalne
• dokładne umiejscowienie
• chory spokojny, ból przy zmianie pozycji

Badanie przedmiotowe:

• stan ogólny:

–

tętno

–

ciśnienie tętnicze

–

częstość oddechów

–

temperatura

• oglądanie
• obmacywanie
• opukiwanie
• osłuchiwanie

Oglądanie:

• kolor skóry (zażółcenie, zasinienie)
• poszerzenie żył skórnych
• wzdęcie
• uwypuklenie określonych obszarów brzucha
• stawianie się jelit
• przymusowe ustawienie konczyny dolnej (mięsień lędźwiowy)
• ruchomość oddechowa brzucha

Badanie palpacyjne, obmacywanie:

• wzmożone napiecie mięśniowe
• bolesność uciskowa
• objaw otrzewnowy Blumberga
• badanie rektalne
• bolesność na wstrząsanie
• guz, tętniący guz

- 3 -

• zatrzymanie wdechu (objaw Murphiego)
• objaw mięśnia biodrowo—lędźwiowego
• objaw mięśnia zasłonowego
• przeczulica

Opukiwanie:

• stłumienie od płynu w jamie brzusznej
• stłumienie pochodzące od wypełnionego pęcherza moczowego
• obecność powietrza pod przeponą po prawej stronie

Osłuchiwanie:

• nagłe, dźwięczne, metaliczne szmery – początek niedrożności mechanicznej
• osłabienie perystaltyki – początkowy okres zapalenia otrzewnej
• cisza w brzuchu – rozlane zapalenie otrzewnej
• osłuchiwanie klatki piersiowej

Badanie radiologiczne (rtg przeglądowe jamy brzusznej):

• sierp gazu pod kopułą przepony po prawej stronie w pozycji stojącej, w ułożeniu na

lewym boku

• cień kamienia w rzucie na układ moczowy
• poszerzenie jelita, poziom płynu
• jelito cienkie – położenie w środkowej części brzucha
• fałdy błony śluzowej – obraz „rulonu monet”
• jelito grube – położenie na obwodzie brzucha
• karby w obrysie ścian
• wręby – wpuklenia do światła

Badanie radiologiczne z użyciem środka cieniującego:

• urografia
• wlew kontrastowy jelita grubego
• pasaż przewodu pokarmowego

USG:

• kamica pęcherzykowa
• ostre zapalenie trzustki
• tętniak aorty brzusznej
• płyn w jamie otrzewnowej
• torbiel jajnika
• kamica układu moczowego

USG – wartość?:

• wrzód żołądka
• guz jelita grubego
• zapalenie wyrostka robaczkowego

Endoskopia:

• niedrożność jelita grubego (rak, skręt esicy)
• choroba wrzodowa

- 4 -

TK—CT, MRI:
Ograniczona skuteczność w ostrych schorzeniach jamy brzusznej

Badania laboratoryjne:

• morfologia
• jonogram
• badanie ogólne moczu
• bilirubina
• AST
• ALT
• ALP
• diastazy w surowicy i moczu

Większość ostrych bólów brzucha które trwają ponad 6 godz. Wymaga operacji

Każdy kto nie udostępnia posiadanych materiałów jest kurwą

1

!

1

kutwą