SCHEMAT PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI – POZIOM

ROZSZERZONY

Numer
zadania

Punkty

Model odpowiedzi i schemat oceniania.

1

1

Za wybór odpowiedzi-1pkt.
B

2

1

Za prawidłowe wyjaśnienie-1pkt.
W środowisku lądowym wilgotność jest mała, bezpośredni kontakt
powierzchni wymiany gazowej z powietrzem spowodowałby ich
wysuszenie.

3

1

Za prawidłowo ustaloną zależność-1pkt.
Większa powierzchnia wymiany gazowej w stosunku do wielkości ciała
warunkuje szybszy metabolizm.

4

2

Za wybór reakcji – 1 pkt.

Przemianę kataboliczną przedstawia równanie reakcji nr 1.

Za podanie argumentu – 1 pkt
np.

-

w procesie tym uwalniana jest energia

-

substrat jest związkiem wysokoenergetycznym, produkty związkami
niskoenergetycznymi

5

1

wpisanie wyrazów w odpowiednie miejsca 1 pkt

6

2

1 F 2 P 3 P 4 F
Za 2 prawidłowe odpowiedzi 1 pkt, Za 4 prawidłowe odpowiedzi 2 pkt

7

2

Glukoza, skrobia, glikogen, chityna, celuloza
1 pkt. za trzy prawidłowe uzupełnienia

8

1

1 pkt za wyjaśnienie
Błony cytoplazmatyczne mają podobną budowę (białkowo-lipidową) i
dlatego różne struktury błoniaste mogą łączyć się ze sobą.

9

1

ryby (33,3) i mięczaki (33,3)
Za odczytanie – 1pkt.

10

1

mięczaki, skorupiaki i szkarłupnie

1

B

A

Za wymienienie – 1pkt

11

1

za przedstawienie wniosku – 1 pkt
np.

samice mewy siodłatej zjadają więcej mięczaków i skorupiaków niż
samce, ponieważ potrzebują związków wapnia zawartych w szkieletach
zewnętrznych tych bezkręgowców do budowy skorupki jaja

12

2

Za dwa właściwe określenia poprawności zdań po-1pkt.
1-F, 2-P, 3-P, 4-F

13

3

1 pkt za podanie jednej funkcji

•

Woda jest donorem elektronów dla chlorofilu(chlorofil powraca

do stanu podstawowego) 1pkt

• Dzięki kationom wodorowym H

+

powstaje siła asymilacyjna

NADPH

+ H

+

1 pkt

• Z wody powstaje tlen. 1 pkt

14

3

Prawidłowy wykres zależności 1pkt

Zaznaczenie właściwej temperatury optymalnej 1 pkt
Poprawny opis wykresu 1 pkt

15

1

7.1. Uczeni badali organizmy, u których występuje defekt lub brak danego
rodzaju kanału transportowego spowodowany np. mutacjami genów
kodujących białka kanału (1 pkt.)

16

2

1pkt za 3 przykłady
Nieprawidłowe działanie kanałów wodnych może powodować:
-upośledzenie zdolności nerek do zagęszczania moczu
-moczówkę prostą
-niektóre typy astmy (1 pkt.)

1pkt za 3 przykłady
Skutkami nieprawidłowego funkcjonowania kanałów jonowych są:
-zaburzenia rytmu serca
-napadowa ataksja
-padaczka
-lub miotonia
-lub mukowiscydoza

2

o

C

17

1

1 pkt za wyjaśnienie
Wiedza o funkcjonowaniu kanałów transportowych w błonach
komórkowych będzie wykorzystana w leczeniu chorób, które są
następstwem nieprawidłowości transportu przez błony biologiczne
(1 pkt.)

18

3

Za prawidłowo wskazany organizm – 1pkt.

Mewa zgromadzi największą ilość DDT

Za prawidłowe wyjaśnienie – 1pkt.

Mewa jest konsumentem III rzędu – stąd największa kumulacja
szkodliwych substancji.

lub

Substancje szkodliwe przenikają do organizmu wraz z pożywieniem.
Zwierzęta mają mechanizmy umożliwiające usuwanie trucizn, ale
wydajność tych mechanizmów jest ograniczona (zwierzę pozbywa się
mniej trucizn, niż otrzymuje z pokarmem co prowadzi do kumulacji
szkodliwych substancji).

19

2

Za poprawne sformułowanie problemu badawczego- 1pkt.
Wpływ intensywności opadów na częstotliwość karmień.
Za właściwe postawioną hipotezę –1pkt
Intensywność opadów ma wpływ na częstotliwość karmień.

20

2

1 pkt za podanie wniosku
Wniosek: Zmętnienie wody wapiennej wskazuje na obecność zwiększonej
ilości CO

2

w powietrzu otaczającym kiełkujące nasiona.

1 pkt za nazwanie procesu
Procesem metabolicznym odpowiedzialnym za zaistniałe zmiany jest
oddychanie kiełkujących nasion.

21

2

1 pkt za wybranie zlewki
Zlewka (A) zawiera sól fizjologiczną.
1 pkt za uzasadnienie
Uzasadnienie: Erytrocyty umieszczone w tej zlewce nie zmieniają swojej
morfologii, nie kurczą się ani nie pęcznieją, czyli znajdują się w
środowisku izotonicznym.
lub
Ponieważ wypadkowy ruch cząsteczek wody między roztworem
zewnętrznym a wnętrzem komórki jest równy zeru.

22

2

1 pkt za podanie roli mejozy u jednej grupy organizmów
W cyklu życiowym zwierząt mejoza prowadzi do powstania haploidalnych
gamet. (1 pkt.)
W cyklu życiowym roślin w wyniku mejozy powstają haploidalne spory.
(1 pkt.)

23

2

1 pkt za podanie genotypów
Genotypy myszy pokolenia F

1

: BbCc, Bbcc, bbcc, bbCc

1 pkt za określenie fenotypów

Fenotypy myszy pokolenia F

1

: 1: 2 : 1 (25% myszy o barwie sierści

3

czarnej, 50% o barwie białej, 25% myszy o barwie sierści brunatnej).

24

1

Genotypy myszy a barwie sierści czarnej: BBCC, BBCc, BbCC, BbCc

25

2

1 – F 2 – P 3 – F 4 – P
1 p. za dwie poprawne odpowiedzi.

26

1

1 pkt za schemat
Komórki
↓ izolacja mRNA
mRNA
↓ odwrotna transktryptaza, synteza cDNA
cDNA + wektor
↓
biblioteka cDNA

27

2

1 pkt za dwie wady
Wady:

1. brak pewności, czy poszukiwany gen znajdzie się w bibliotece

cDNA.

2. różne odcinki cDNA są w bibliotece prezentowane w różnych

ilościach kopii. (1 p.)

1 pkt za dwie zalety
Zalety:

1. cDNA nie zawiera intronów i może być wykorzystany do produkcji

białka w komórkach bakterii.

2. każda cząsteczka cDNA zawiera jeden cały gen. (1 p.)

28

1

1 pkt za wyjaśnienie

Prawdopodobieństwo, że poszukiwany przez nas gen znajdzie się w
bibliotece cDNA wzrasta wtedy, gdy gen ten jest czynny w wielu
komórkach lub określonych typach tkanek.

4