Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby

-

www.lech-

bud.org

www.krokiew.republika.pl

Powrót drewna

Drewno -

niegdyś podstawowy materiał budowlany, w poprzednim stuleciu zepchnięty do roli

dekoracji, dziś, dzięki swej urodzie, naturalnemu pochodzeniu i nowym technologiom
tryumfalnie powraca.

Człowiek wykorzystywał drewno już wiele tysięcy lat temu. W uważanej za najstarszą osadę

ludzką - Catal Hojuk - odnalezionej w latach sześćdziesiątych XX w. na terenie obecnej

Turcji i datowanej na około 7000 lat p.n.e. znaleziono kolumny z drewna cedrowego, które

podtrzymywały stropy domków z błotnistych cegieł. W suchym, półpustynnym klimacie

elementy drewniane zachowały tak się znakomicie, że być może jeszcze dziś mogłyby pełnić
swe konstrukcyjne funkcje.

W Polsce również od tysięcy lat drewno było głównym budulcem (słynny gród - Biskupin
zbudowano ponad 500 lat

p.n.e.). I choć już Kazimierz Wielki, jak mówi przysłowie, zastał

Polskę drewnianą a zostawił murowaną, to na szczęście cegły i kamienie nie wyparły
całkowicie drewna. Nieliczne co prawda, ale zachwycające urodą i architektonicznym
kunsztem drewniane kościołki (Dębno, Grywałd, Trybsz i wiele innych) są bezcennym
skarbem kultury europejskiej. Miasta z czasem odeszły od drewna, ze względu na zwartą
zabudowę było ono wówczas materiałem zbyt łatwopalnym, jednak sztuka budownictwa

drewnianego kwitła na polskiej wsi. Jej najpiękniejszym bodaj przykładem stały się dwory
polskiej szlachty, nostalgiczne pamiątki kultury szlacheckiej. Ostatnią próbą wskrzeszenia
architektury drewnianej był na przełomie XIX i XX wieku styl zakopiański kreowany m.in.
przez Stanisława Witkiewicza na nowoczesny styl narodowy. Potem zdecydowaną przewagę
uzyskały inne materiały budowlane, a drewno zepchnięte do roli budulca najtańszych
zabudowań wiejskich lub w najlepszym wypadku domków letniskowych czekało na lepsze
czasy.

Zobacz -

www.krokiew.republika.pl

, http://www.lech-bud.org

Ten lepszy dla drewna czas nadszedł właśnie dziś. Wydaje się, że wpłynęło na to przede
wszystkim ponowne odkrycie walorów drewna i zmiany technologii jego obróbki

dające

nieporównywalnie większe możliwości jego wykorzystania.

Dar natury

Swój spektakularny powrót do budownictwa drewno, paradoksalnie, zawdzięcza coraz

większej świadomości ekologicznej w krajach rozwiniętych. Ludzie wiedzą, że to materiał

produkowany w najczystszej z możliwych fabryk - lesie, surowiec zdrowy, przyjazny

człowiekowi i środowisku. Jego produkcja w zamożniejszej części świata nie jest już

rabunkiem natury, tylko racjonalną eksploatacją, nie naruszającą podstawowych zasobów

leśnych i zapewniającą trwałość pokrywy leśnej. Na razie dotyczy to niestety tylko części

świata. W zacofanych gospodarczo i cywilizacyjnie regionach ubóstwa wciąż przeważa

rabunkowy charakter gospodarowania w lasach, niszczący wielkie tropikalne puszcze. Tym

bardziej powinniśmy zatem promować drewno rodzime, pozyskiwane według surowych
standard

ów certyfikacjynych, wstrzymując się od zakupu drewna egzotycznego,

pochodzącego z lasów tropikalnych.

Przez wieki drewno, kamienie i glina były jedynymi dostępnymi materiałami budowlanymi.

Wiek XIX i XX zmienił to wprowadzając powszechnie stal, beton, szkło czy w końcu

tworzywa sztuczne. Nowe materiały wyparły drewno, zyskując popularność dzięki swej

wytrzymałości, elastyczności zastosowań, niewrażliwości na warunki pogodowe. wraz z

rozwojem technologii w przemyśle drzewnym zaczęto produkować wyroby z drewna, którym

dziś nie są już straszne ani ogromne naprężenia, ani woda czy zmiany temperatury.

Wykorzystując najnowsze technologie obróbki drewna sprawiliśmy, ze liczba jego

zastosowań w budownictwie gwałtownie wzrosła. Dziś buduje się z niego nie tylko domy

jednorodzinne, ale także budynki kilkupiętrowe, bloki, hotele, baseny, ba nawet średniej

wielkości piłkarskie stadiony!

Poza tym zwolennicy drewna mają jeszcze jeden, prawdziwie niepodważalny argument -

drewno jest po prostu piękne. Urodzie drewna towarzyszy też jego wielka różnorodność.

Każdy może znaleźć swój ulubiony gatunek, a z nim kolor i rysunek. Tradycjonaliści

wybierają szlachetny dąb czy wiśnię, miłośnicy natury drewno drzew iglastych: świerk,

sosnę, modrzew, a zwolennicy nowoczesnych aranżacji wnętrz „zimniejszą” brzozę czy
jesion.

Bale i szkielety

Polska tradycja budownictwa drewnianego to przede wszystkim domy z drewnianych bali

różnej grubości. W ten sposób budowano i w Biskupinie i buduje się do dziś w niektórych

częściach Polski. Zmieniało się niewiele - tylko narzędzia, sposoby łączenia bali, pokrycie

dachów itp. Te stare domy choć piękne, dziś nie spełniałyby niektórych norm budowlanych,

np. dotyczących przenikalności ciepła, dlatego budowania ich (poza niektórymi regionami,
np. Podhale

m) praktycznie w drugiej połowie XX wieku zaniechano. Doskonalone wciąż

techniki ocieplania budynków przewróciły tę metodę stawiania domów do powszechnego

użytku. W Polsce istnieją dziesiątki firm stawiających domy z drewnianych bali, a mimo to
nie jest to

metoda dominująca w naszym budownictwie drewnianym.

Na północy Europy, szczególnie w Skandynawii rozwinął się inny sposób budowania z

drewna. Strugane czterostronnie drewniane elementy tworzyły tylko szkielet budynku (stąd
obecna nazwa - technologia szki

eletowa) a przybijane do nich deski tworzyły ściany

ocieplane na różne sposoby. Dzięki emigrantom z północnej Europy metoda ta przeniosła się

na kontynent amerykański, rozpowszechniła się i udoskonalała przez dziesięciolecia w
Kanadzie i USA (dlatego nazywana jest czasem budownictwem kanadyjskim czy

amerykańskim). W Polsce budownictwo szkieletowe ma niewielką tradycję, ale rozwija się

niezwykle dynamicznie. Szacuje się, że co roku w tej technologii powstaje ponad 2500

domów, na rynku działa kilkaset firm specjalizujących się w budownictwie szkieletowym.

Zdaniem ekspertów rynek domów szkieletowych w Polsce w najbliższych latach znacznie się

rozwinie. Niektóre szacunki (np. raport amerykańskiego departamentu rolnictwa) mówią

nawet, że w roku 2010 co czwarty budowany w Polsce dom będzie domem szkieletowym.

Jak stal i beton

Drewno uważane było przez lata za materiał wartościowy, ale mało elastyczny i niezbyt

odporny na warunki środowiska. Najnowsze technologie obróbki drewna zmieniły tę opinię.

Prawdziwą rewolucją na rynku dużych konstrukcji było wprowadzenie drewna klejonego,

złożonego z kilku lub kilkunastu warstw. Dzięki temu znacznie zwiększyła się wytrzymałość

konstrukcji drewnianych. W połączeniu z naturalnym wdziękiem drewna, jego łatwością

obróbki, lekkością i, co ciekawe, ognioodpornością stworzyło to materiał skutecznie

konkurujący ze stalą i betonem. Można nawet powiedzieć, że wielu krajach Europy

wytworzyła się moda na drewniane konstrukcje hal produkcyjnych czy sportowych,

budynków użyteczności publicznej z salami koncertowymi włącznie. Drewno klejone

wytwarza jest również w Polsce. Jednym z jego producentów jest firma Andrewex z Cierpic,

producent wielkowymiarowych konstrukcji drewnianych, których elementy mogą mieć

rozpiętość nawet do 40 metrów i bez podpór przykrywać hale o długości 70 metrów.

Równie szerokie zastosowanie znalazły tzw. płyty OSB (Oriented Strand Board - płyta

wiórowa orientowana) klejone z regularnych wiórów za pomocą wodoodpornych żywic. Są

wytrzymałe, izolują akustycznie i termicznie dlatego używa się ich zarówno jako pokrycie

dachowe, jak i poszycie ścian zewnętrznych czy podłogi, stawia się z nich ścianki działowe
buduje stoiska, baraki, kontenery.

Inny, nowy (choć producenci twierdzą, że metodę tę wymyślili już Wikingowie) ciekawy

sposób obróbki drewna to tzw. „thermowood”. Obala ono powszechny pogląd o niskiej

odporności drewna drzew europejskich na niekorzystne warunki klimatyczne. Dzięki

specjalnej obróbce polegającej na wygrzaniu drewna w wysokiej temperaturze osiąga się, bez

użycia środków chemicznych bardzo ciekawy i użyteczny efekt. Drewno takie staje się

bowiem odporne na gnicie i pleśń, a przede wszystkim zmniejsza się jego wrażliwość na

wilgoć - prawie przestaje ono chłonąć wodę, przez co znacznie zwiększa się stabilność jego

kształtu. Jak łatwo się domyślić zastosowanie tego drewna to głównie elewacje zewnętrzne

budynków (nie wymagające ochrony chemicznej), meble ogrodowe, sauny i wszystkie inne

miejsca o podwyższonej wilgotności - choćby wnętrza pawilonów w ogrodach zoologicznych.

Specjalne miejsce na rynku budowlanym zajmuje drewniana stolarka okienna i drzwiowa

oraz podłogi i panele. Silna konkurencja okien o profilach z PCV i metali wyparła wyroby z

drewna z części rynku (choćby z budynków biurowych) lecz wydaje się, że budownictwo

mieszkaniowe nadal w dużym stopniu powinno zaopatrywać się w wyroby z drewna.

Nowoczesne wyroby stolarskie spełniają bowiem wszelkie normy budowlane, charakteryzują

się najlepszą w przypadku ram okiennych izolację termiczną, wyśmienitą akustyczną. Mitem

jest także wysoka palność elementów drewnianych - odpowiednio zabezpieczone spełniają
najsurowsze normy w tej dziedzinie.

Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby

-

www.lech-

bud.org