Ostre Zatrucie

Związkami Baru

Klinika Ostrych Zatruć I.M.P. w

Łodzi

Piotr Rusiński

Właściwości fizyko-chemiczne i

zastosowanie związków baru

Wszystkie związki baru rozpuszczalne w

wodzie

lub

kwasach

są

bardzo

toksyczne:

1.Węglan baru, biały proszek używany

jako rodentycyd (środek gryzoniobójczy)
i często mylony z mąką,

2.Chlorek baru, do barwienia tkanin
3.Fluorek baru, używany do lutowania
4.Podtlenek baru - biały lub żółtawy

proszek stosowany do wyrobu szkła

5.Azotan baru
6.Siarczek baru, stosowany jest jako

składnik depilatorów

7.Octan baru używany do barwienia

tkanin

8.Siarczan baru używany jako środek

kontrastowy

w

diagnostyce

rentgenowskiej

przewodu

pokarmowego ( jest nierozpuszczalny)

Dawki śmiertelne

Związek baru

Związek baru

Dawka

toksyczna/śmiert

elna

Dawka

toksyczna/śmiert

elna

Skutek

Skutek

Węglan baru

Węglan baru

Najniższa dawka
toksyczna-
29mg/kgc.c.

Najniższa dawka
toksyczna-
29mg/kgc.c.

Osłabienie siły
mięśniowej,
porażenia mięśni

Osłabienie siły
mięśniowej,
porażenia mięśni

Najniższa dawka
śmiertelna
57mg/kg.c.c.

Najniższa dawka
śmiertelna
57mg/kg.c.c.

zgon

zgon

Chlorek baru

Chlorek baru

dawka śmiertelna
11,4mg/kg c.c.

dawka śmiertelna
11,4mg/kg c.c.

zgon

zgon

Polisiarczek

baru

Polisiarczek

baru

Najniższa dawka
toksyczna
226mg/kg c.c.

Najniższa dawka
toksyczna
226mg/kg c.c.

Porażenia mięśni,
duszność

Porażenia mięśni,
duszność

Spożycie dawki 0,8-1,5g wchłanialnego

baru (chlorku lub węglanu) może

prowadzić do porażenia mięśni

wynikającego z hipokaliemii

Kinetyka

Wchłanianie

• rozpuszczalne związki baru są szybko

wchłaniane w przewodzie pokarmowym

• siarczek baru jest lepiej absorbowany od

węglanu baru

Dystrybucja 

• najwyższe stężenie w surowicy występuje po

2 godz. od spożycia

Eliminacja

• podstawową drogą eliminacji jest przewód

pokarmowy

• mniej niż 3% jest usuwane z moczem

Przyczyny zatrucia

• najczęściej dochodzi do zatruć

przypadkowych w miejscu pracy,
gdzie stosowany jest dany preparat
(patrz zastosowanie)

• rzadziej występują zatrucia

samobójcze i kryminalne

(przykład z

naszej kliniki)

Patomechanizm

działania toksycznego

• Bar początkowo pobudza mięśnie

poprzecznie - prążkowane, gładkie, oraz
m. sercowy i obniża poziom potasu w
surowicy poprzez zatrzymywanie go
wewnątrz komórki.

• Jony baru blokują bierny transport potasu

w komórkach mięśni oraz zaburzają
działanie pompy sodowo – potasowej w
błonie komórkowej miocytów prowadząc
do jej niewydolności.

• Osłabienie siły mięśniowej jest skutkiem

bezpośredniego działania
depolaryzującego oraz blokowania
przewodnictwa nerwowo-mięśniowego.

Wczesne objawy i

przebieg zatrucia

W czasie 1-2 godz. od spożycia

trucizny, u pacjenta może pojawić
się:

• parestezje, drętwienie wokół ust,
• biegunka, nudności, wymioty oraz ból

brzucha o charakterze kolki,

• podwyższenie RR,
• w ciągu następnych 2-3 godzin drętwienie

wokół ust przechodzi na kończyny górne,

• opóźniona reakcja źrenic na światło
• osłabienie odruchów mięśni na

rozciąganie aż do arefleksji,

• drżenia mięśni, drgawki,
• znaczne osłabienie siły mięśniowej

kończyn górnych i dolnych.

• tetraplegia

Symptomatologia

zatrucia związkami baru

Układ sercowo – naczyniowy

• podwyższenie ciśnienia tętniczego
• zaburzenia rytmu serca ( skurcze

dodatkowe komorowe, tachykardia

komorowa do migotania komór włącznie)

• zmiany w zapisie ekg związane z

hipokaliemią (spłaszczenie lub

odwrócenie załamka T, obniżenie odcinka

ST, fala U, wydłużenie czasu QT,)

Układ oddechowy

• duszność (podczas osłabienia siły mm.

oddechowych)

• niewydolność oddechowa jako wynik

osłabienia czy wręcz porażenia mm.
oddechowych w przebiegu głębokiej
hipokaliemii

• bronchospazm (w przypadku wziewnego

narażenia na pary zawierające zw. baru)

• ARDS
• aspiracja związków baru może powodować

ciężkie zachłystowe zapalenie płuc

Układ nerwowy

• parestezje wokół ust, czasami całej

twarzy, karku i kończyn,

• osłabienie siły mięśniowej
• tetraplegia
• porażenie mm. oddechowych
• dysartria
• drgawki, utrata przytomności

Układ pokarmowy

• nudności, wymioty
• biegunka, ból brzucha o charakterze

kolkowym

• obrzęk naczynioruchowy

Wątroba

• uszkodzenie komórki wątrobowej w

wyniku deponowania baru w układzie
siateczkowo - śródbłonkowym 

       

Nerki

• ostra niewydolność nerek
• rabdomioliza

Równowaga kwasowo-zasadowa

 

• kwasica oddechowa jako wynik

porażenia mm. oddechowych i
zmniejszenia wentylacji płuc

• kwasica metaboliczna była notowana u

osób z nawracającymi zaburzeniami
rytmu serca

Gospodarka wodno-

elektrolitowa

• hipokaliemia
• hipofosfatemia

Diagnostyka różnicowa

hipokaliemii:

•

nadużycie teofiliny (ew. innych

metyloksantyn z grupy filin)

•

zatrucie strychniną

•

przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów

•

przewlekła terapia Vit B12

•

długa ekspozycja na toluen

•

zatrucie salbutamolem

•

stosowanie terbutaliny

Diagnostyka laboratoryjna

• monitorowanie elektrolitów (potas)
• ekg
• transaminazy
• mocznik, kreatynina
• rkz
• fosforany
• stężenie baru w surowicy ( rzadko

dostępne w wielu szpitalach)

• rtg j. brzusznej może wykazać obecność

cieniodajnego związku baru w

przewodzie pokarmowym

Leczenie

Pomoc przedlekarska

• w przypadku skażenia oczu należy

natychmiast przemyć je wodą o

temperaturze pokojowej przez 15min

• gdy wystąpił bezpośredni kontakt ze skórą

należy natychmiast zdjąć ubranie i przemyć

miejsca skażone bieżącą wodą

• dalsze postępowanie zależy od stanu

klinicznego pacjenta

Pacjent powinien jak najszybciej być

leczony w warunkach OIOM

Do podstawowych

obowiązków leczącego należy

zapewnienie i monitorowanie

podstawowych funkcji

życiowych według Zasad

Intensywnej Terapii

Zachowawczej, oraz stała

kontrola poziomu potasu w

surowicy i krwinkach

czerwonych

• w przypadku doustnego przyjęcia

trucizny należy wykonać płukanie
żołądka

• w przypadku zatrucia węglanem

baru można podać

siarczan

magnezu

, (dzieciom podaje się

250mg/kg c.c., dorosłym 30g. MgSO

4)

• prowokowanie wymiotów oraz

podawanie węgla aktywowanego
nie jest polecane

1) Forsowna diureza ( 6-12 l/dobę oraz

Furosemid 1mg/kgc.c/dobę
max.40mg/dobę).

2) Stałe dożylne podawanie chlorku

potasu pod kontrolą jonogramu - w
literaturze opisywano podaż nawet
250 mEq KCl/dobę

Dalsze postępowanie jest objawowe

Na uwagę zasługuje przykład masywnego

zatrucia barem, który wystąpił w

prowincji Szechuan w Chinach, gdzie

endemiczna forma okresowego paraliżu

znana była jako Pa Ping.

Jak się okazało przyczyną zatrucia była sól

stołowa zanieczyszczona chlorkiem baru.