KOZY

Etiologi

a

mastiti

s

u kóz

• Retrovirusy
• mycoplasma
• bakterie

– staphylococcus aureus
– actinomyces pyogenes
– brucella melitensis, br.

Abortus

– E.coli
– corynebacterium

pseudotubercolosis

– mycobacterium tuberculosis
– pasteurella haemolitica
– pseudomonas
– pozostałe gronkowce i

paciorkowce

Retrowirusy - hard

udder

• Przypomina objawy mastitis u owiec

zakażonych wirusem M-V

• najprawdopodobniej związane z zakażeniem

wirusem CAE ( caprine arteritis- encephalitis

• po porodzie stwierdzamy, iż wymię jest

twarde jak skała, jednak bez objawów
obrzęku

• trudno pozyskać mleko , a jeśli jest to

występuje bardzo duża ilość kom. som.

• Część kóz po kilku tygodniach intensywnej

terapii powraca do laktacji ( Wysoki LKS), u
reszty pozostaje stwardnienie całego lub części
gruczołu

Diagnostyka i leczenie

• Objawy kliniczne
• badanie histologiczne (wykazały )

( liczne nacieki limfocytów, makrofagów,
plazmocytów-mogą zamykać światło
przewodów wyprowadzających mleko

• izolacja wirusa z tkanki wymienia lub

mleka

• badanie serologiczne (?)

• brak leczenia, eliminacja ze stada
• kortykosterydy na dwa dni przed

spodziewanym porodem ?????

Mycoplasma mastitis

• Mycoplasma agalactiae
• często towarzyszy zapaleniu stawów,

płuc, zap. spojówek

• mycoplasma mycouides subsp. Capri

-izolowana we Francji

• również towarzyszą zapalenia

stawów, płuc , spojówek

• powoduje ostre, często ropne

zapalenie , bezmleczność,

powiększenie wymienia, nieprzyjemny

specyficzny zapach mleka

• możliwe upadki w ciężkim przebiegu

Diagnostyka i leczenie

• Negatywny wynik posiewu na agarze z

krwią

• naciek jednojądrzastych kom.
• brak skutecznego leczenia - eliminacja

ze stada

• unikać podawania dowymieniowego

tylozyny czy erytromycyny silne
drażnienie

• lepiej ( ??? ) podać domięśniowo
• unikać podawania siary od zakażonych

bezobjawowo kóz ( zap. Stawów,
spojówek itp.- pasteryzować siare)

• Żywe atenuowane szczepionki
• Inaktywowane formalina

autoszczepionki

• Usuwanie zakażonych zwierząt ze

stada

Zakażenia bakteryjne

• Actinomyces pyogenes- powoduje

powstawanie ropni, może atakować gruczoł
poza laktacją, w przewlekłej postaci
-eliminacja

• Brucelle melitensis, abortus- zwykle

podkliniczne, lub łagodne postacie mogą
ulegać samowyleczeniu - eliminacja ze
stada

• E. coli sporadycznie , ostra postać, czasem

przechodzi w postać zgorzelinową leczenie
-sulf/trim-dowymieniowo, gentamycyna

• Corynebacterium pseudotuberculosis często

występuje u kóz- ropnie -ale rzadko mastitis

c.d.

•Pasterella haemolytica-

sporadycznie izolowana z mleka,
w niektórych krajach stanowi
jednak częstrzą przyczynę
mastitis niż ST. Aureus. Powoduje
ostre zapalenie, często
„gangrene” wymienia. Występuje
zwykle 4-6 tygodni po porodzie.
Źródłem zakażenie są zwykle
koźlęta (kolonizacja górnych dróg
oddechowych)

c.d.

• Staphylococcus aureus - zdecydowanie

najczęstrza przyczyna zapalen wymieniau
kóz

• może powodować mastiotis subclinica,

chronica i acuta

• ze względu na umiejetność przezywania

drobnoustroju w mikroropniach postać
chroniczna jest b. trudna do wyleczenia

• zaleca się usuwanie trwale zakażonych

zwierząt ze stada, lub tworzenie
oddzielnej grupu Staph. dodatniej i
leczenie jej w zasuszeniu. Jeżeli w
kolejnych badaniach (kilkakrotnych)
zostaną uznane za Staph „-” mogą wrócić
do stada

• Część zwierząt pada w ciągu 24 h
• U tych które przetrwały ostra faze po

kilku dniach pojawia się wyraźna linia
demarkacyjna odgraniczająca
martwą tkankę

• zdarzały się stada (8 000 sztuk) w

których mastitis gangrenousa
stanowiło 9 %!!!!!!!!!!

• Streptococcus agalactiae występuje

sporadycznie, aczkolwiek może
powodować całkowite zwłóknienie
gruczołu

Diagnostyka

• Badanie kliniczne
• ilość komórek somatycznych w mleku (Cp

vEC)

• barwienie Pyronin Y- methyl green
• TOK - bardziej przydatny do wykluczania

niż potwierdzania mastitis

• Fossomatic - liczy leukocyty i kom.

nabłonkowe - nie liczy CP-po wyskalowaniu

• diagnostyka mastitis na podstawie LKS jest

kłopotliwa. Przyjęte wartości graniczne nie
są użyteczne w przypadku końca laktacji

• w przypadku zakażenia Staph aureus

notowano duże fluktuacje LKS z tygodnia
na tydzień

Diagnostyka mastitis SCC

• Inny charakter wydzielania mleka u

kóz

• TOK mało przydatny- alternatywa

Wisconsin MT

• Metody elektroniczne- po

wyskalowaniu aparatu

• Zmiany okresowe SCC w przebiegu

laktacji- bez zmian ilościowych CP

Mastitis gangrenousa

• Jest najcięższą postacią mastitis

• Objawy kliniczne zwykle pojawiają się w ciągu

pierwszego tygodnia laktacji

• Objawy:gorączka, anorexia, duszność+objawy ogólnej

intoksykacji

• Początkowo wymię jest gorące, bolesne i obrzęknięte.

Mleko –wodniste z dodatkiem ropy i krwi.

• Następnie wymię staje się zimne, odbarwione

(niebiesko-czarne) z wyraźnie zaznaczoną linią

demarkacyjną

• Głównym czynnikiem etiologicznym jest S. Aureus

oraz M. haemolytica

• Notowane są też przypadki mieszanych infekcji: S.

aureus, E. coli and C. perfringens

Acute

Leczenie

• Leczenie w laktacji powinno być podjęte

jak najszybciej w ptrzypadku mastitis

clinica

• podejmowanie leczenia mastitis subclinica

( wysoki LKs ) nie jest wskazane

• antybiotyki ( wg antybiotykogramu)

podajemy parenteralnie (5-7 dni) lub

dowymieniowo 2-3 razy co 12 -24 h

• przy podawaniu antybiotyków

dowymieniowa zalecane jest podawanie

ich poprzez kateter koci

• zwykle zalecany czas karencji na mleko

jest dwukrotnie dłuższy niż zalecany dla

danego specyfiku u kóz

c.d.

• Mastitis gangenousa - w

początkowej fazie zastosowanie
oxytetracycliny 5 mg /kg I.V. Oraz
dowymieniowo 426 mg dziennie / 5
dnimogą dać zadawalające
rezultaty, należy zapewnic drenaz
iodprowadzanie mleka oraz
podawać diuretyki (40 mg
furosemidu/ dzien /5 dni

• zazwyczaj konieczny zabiegiem

okazuje się amputacja wymienia

Dry goat therapy

• Od 50 do 76 % infekcji z okresu

laktacji jest przetrwać okres
zaszuszenia

• w takich wypadkach wskazane

jest przeprowadzenie terapii w
zasuszeniu z zastosowaniem
preparatów typu DC dla krów

OWCE

Rodzaje i objawy

mastitis

• Mastitis subclinica
• mastitis chronica
• mastitis acuta
• mastitis preacuta ( gangrenosa)
hardbag mastitis

enzootyczne zapalenie wymienia
owiec

Mastitis subclinica

• Brak objawów klinicznych
• spadek produkcji mleka, słaby

wzrost potomstwa

• może przejść w formę ostrą lub

chroniczną

Mastitis chronica

• Zwykle wykrywane podczas

badania wymienia przy porodzie
lub przy odsadzeniu

• wymię jest twarde, mogą

występować ropnie lub blizny po
pękniętych ropniach

• część wymienia może być

zupełnie zwłókniała

• brak objawów bólu , gorączki ani

obrzęku

Mastitis acuta

• Wymię zaczerwienione ,

„ gorące” i
obrzęknięte

• często występuje kulawizna po

stronie dotkniętej przez mastitis

• głodne jagnięta
• makroskopowe zmiany w mleku

Mastitis preacuta

• Nagłe i ciężkie
• nagłe pogorszenie kondycji, depresja,

odwodnienie, gorączka, możliwa
toksemia

• zajeta część wymienia jest

„odbarwiona”, często zimna w dotyku

• obecny jest krwawy wypływ ze

strzyków

• ok. 50 % zwierząt pada pomimo

zastosowania intensywnej terapii

Mastitis

preacuta>>>bluebag

• Czynnikiem etiologicznym sa

bakterie

HARDBAG MASTITIS

• czynnikiem etiologicznym jest wirus

Maedi-Visna

• zmiany wystepuja w obu połówkach

wymiena

• brak objawów bólu, obrzeku ani

gorączki

• wymie wydaje się pełne lecz nie

udaje się z niego pozyskac mleka

• apetyt zachowany

enzootyczne zapalenie

wymienia owiec

• arthritis, keratoconjunctivitis

u samic, mastitis oraz

agalactia.

• Mycoplasma agalactiae,
• M. capricolum capricolum,

M. putrefasciens

,

M. mycoides capri,

M. mycoides

mycoides

• Obecne w wodzie, paszy, mleku, moczu i kale
• Zakażenie możliwe również przez strzyk oraz

przez inhalacje

SCC

• Uzyskane wyniki badań

immunologicznych i
mikrobiologicznych upoważniają
do sprecyzowania normy
fizjologicznej liczby komórek
somatycznych w mleku owiec.
Jako wartość graniczną
należałoby przyjąć 200 000 SCC/
1 ml mleka.

Leczenie

•Leczenie mastitis u owiec jest

trudne i rzadko przynosi
dobre rezultaty