GWINTY

Tolerancje, pasowania

gwintów

Pomiar gwintów

Podział gwintów

• Ze względu na kształt powierzchni

gwintu:

- walcowe, stożkowe
- zewnętrzne, wewnętrzne,
- lewozwojne, prawozwojne.
• Ze względu na podziałkę (skok):
- metryczne, calowe,
- gwinty zwykłe, gwinty drobnozwojne,
- pojedyncze, wielokrotne.
• Ze względu na kształt zarysu:
- trójkątne, trapezowe, okrągłe.

Parametry gwintu

walcowego

• Średnica zewnętrzna – średnica wyobrażalnego walca

opisanego na wierzchołkach występów gwintu zewnętrznego

(d) lub dnach bruzd gwintu wewnętrznego (D).

• Średnica wewnętrzna – średnica wyobrażalnego walca

wpisanego w dna bruzd gwintu zewnętrznego (d

1

,d

3

) lub

wierzchołki występów gwintu wewnętrznego (D

1

).

• Średnica podziałowa (d

2

, D

2

) – średnica walca, którego oś

pokrywa się z osią gwintu, a jego powierzchnia boczna

przecina gwint w taki sposób, że szerokość występu i bruzdy

wzdłuż tworzącej tego walca są sobie równe.

• Kąt gwintu (α) – kąt między różnoimiennymi bokami zarysu

(kąt boku – kąt między bokiem zarysu a prostopadłą do osi

gwintu).

• Podziałka (P) – odległość między dwoma odpowiadającymi

sobie punktami najbliższych jednoimiennych boków gwintu.

• Skok (P

h

) – skok linii śrubowej. W przypadku gwintów

jednokrotnych skok gwintu równy jest podziałce.

Postać gwintu metrycznego

wg. PN-ISO 68-1

• przyjęto symetryczny zarys nominalny o kącie

gwintu α = 60º,

• znormalizowano wartości podziałek (0,25-8

mm),

• do oznaczania gwintu przyjęto średnicę

zewnętrzną gwintu zewnętrznego – jako

średnicę znamionową,

• przyporządkowano średnicom znamionowym

wartości podziałek i na tej podstawie określono

wartości nominalne pozostałych średnic,

• rozróżniono gwinty zwykłe i drobnozwojne –

o podziałkach mniejszych od przyjętej dla

gwintu zwykłego

Zarys podstawowy gwintu

Średnice wg. PN-ISO 724

Długość skręcenia gwintu

• Długość skręcenia L

1- gwint zewnętrzny
2- gwint wewnętrzny

Układ tolerancji i pasowań gwintów

metrycznych walcowych ogólnego

przeznaczenia

(PN-83/M-02113)

Obejmuje:
- średnice 1 do 600 mm
- tolerancje średnic D

2

i D

1

w gwintach

wewnętrznych,

- tolerancje średnic d

2

i d w gwintach

zewnętrznych,

- położenia pól tolerancji średnic gwintów,
- pola tolerancji normalne gwintów w

zależności od znormalizowanych długości
skręcenia

Pole tolerancji gwintu

• Dla gwintów wewnętrznych: G, H
• Dla gwintów zewnętrznych: e, f, g, h

Zalecane pola tolerancji

gwintów

• Dla gwintów wewnętrznych

• Dla gwintów zewnętrznych

Średnice tolerowane

gwintów

Tolerowana średnica

gwintu

Szeregi tolerancji

przeznaczone dla

danej średnicy

Wartość tolerancji

zależy od:

d

4 6 8

podziałki, szeregu

D

1

4 5 6 7 8

tolerancji

D

2

4 5 6 7 8

Średnicy
znamionowej,

d

2

3 4 5 6 7 8 9

podziałki, szeregu

tolerancji

Odchyłki podstawowe dla gwintów

Tolerancja średnicy podziałowej

• Tolerancje średnicy wewnętrznej gwintu

wewnętrznego

• Tolerancje średnicy wewnętrznej gwintu

wewnętrznego

Przykłady oznaczeń gwintów

• M6 x 0.75 – 7g6g – L
-

Gwint zewnętrzny drobnozwojowy, średnica znamionowa

6mm, podziałka P=0.75mm, pole tolerancji średnicy
podziałowej 7g, pole tolerancji średnicy zewnętrznej 6g.

• M16 – 6G
-

Gwint wewnętrzny zwykły, średnica znamionowa 16mm,

podziałka P=2mm, pole tolerancji średnicy podziałowej i
zewnętrznej 6G, długość skręcenia w grupie N.

• M10
-

Gwint ( dla śruby) zewnętrzny zwykły, średnica znamionowa

10mm, podziałka P=1.5mm, domyślne pole tolerancji
średnicy podziałowej i zewnętrznej 6g , długość skręcenia w
grupie N.

Pomiary gwintu

• POMIARY METODĄ TRÓJWAŁECZKOWĄ

Metoda trójwałeczkowa

• Średnice zunifikowane wałeczków pomiarowych, mm

• Pomiar z zastosowaniem końcówek:
- specjalnych,
- kulistych

1

2

)

2

/

(

2

)

2

/

sin(

p

ctg

P

d

m

D

k













• Pomiar na mikroskopie z wykorzystaniem

nożyków

- podziałki
- średnicy podziałowej