Zapalenia swoiste i
nieswoiste w odniesieniu
do jamy ustnej.

ZAPALENIA WARG I

ZAPALENIA WARG I

JAMY USTNEJ

JAMY USTNEJ

ZAPALENIE WARG

ZAPALENIE WARG

(cheilitis)

(cheilitis)



-ostre-

-ostre-

przejawia się znacznym zaczerwienieniem i

przejawia się znacznym zaczerwienieniem i

obrzmieniem warg, tworzeniem się strupów i

obrzmieniem warg, tworzeniem się strupów i

sączeniem z powierzchni pozbawionych nabłonka.

sączeniem z powierzchni pozbawionych nabłonka.

Chory odczuwa ból.

Chory odczuwa ból.



-przewlekłe-

-przewlekłe-

cechy zapalenia wysiękowego ustępują,

cechy zapalenia wysiękowego ustępują,

natomiast nabłonek warg złuszcza się, a wargi pękają.

natomiast nabłonek warg złuszcza się, a wargi pękają.



Zapalenie złuszczające

Zapalenie złuszczające

(cheilitis exfoliativa)-

(cheilitis exfoliativa)-

charakteryzuje się ciągłym złuszczeniem nabłonka,

charakteryzuje się ciągłym złuszczeniem nabłonka,

pękaniem warg i strupami.

pękaniem warg i strupami.



Zapalenie na tle działania promieni słonecznych

Zapalenie na tle działania promieni słonecznych

(cheilitis actinica)

(cheilitis actinica)

- jest następstwem działania

- jest następstwem działania

promieni słonecznych. Zmiana dotyczy wargi dolnej.

promieni słonecznych. Zmiana dotyczy wargi dolnej.

Tworzą się pęcherzyki, nadżerki i popękania.

Tworzą się pęcherzyki, nadżerki i popękania.



Zapalenie ropne gruczołów ślinowych

Zapalenie ropne gruczołów ślinowych

wargi

wargi

(cheilitis glandularis purulenta)

(cheilitis glandularis purulenta)

warga jest znacznie obrzękła, w błonie

warga jest znacznie obrzękła, w błonie

śluzowej wyczuwa się powiększone gruczoły

śluzowej wyczuwa się powiększone gruczoły

ślinowe, z których można wycisnąć ropę. Na

ślinowe, z których można wycisnąć ropę. Na

czerwieni wargowej pojawiają się nadżerki i

czerwieni wargowej pojawiają się nadżerki i

strupy, tworzą się przetoki w kierunku

strupy, tworzą się przetoki w kierunku

powierzchni skóry i błony śluzowej.

powierzchni skóry i błony śluzowej.



Zapalenie kącików ust

Zapalenie kącików ust

(

(

cheilitis

cheilitis

angularis)-

angularis)-

w kącikach ust pojawiają się

w kącikach ust pojawiają się

pęknięcia i nadżerki krwawiące podczas

pęknięcia i nadżerki krwawiące podczas

szerokiego otwierania ust. Przyczynę tego

szerokiego otwierania ust. Przyczynę tego

stanu stanowią: zakażenie paciorkowcami,

stanu stanowią: zakażenie paciorkowcami,

gronkowcami i drożdżakami, obniżony

gronkowcami i drożdżakami, obniżony

zgryz, zwiotczenie mięśni twarzy, bezzębie,

zgryz, zwiotczenie mięśni twarzy, bezzębie,

ślinotok, niedobór wit. B2.

ślinotok, niedobór wit. B2.

ZAPALENIA JAMY USTNEJ

ZAPALENIA JAMY USTNEJ

Zapaleniom tym sprzyjają:

Zapaleniom tym sprzyjają:



niedostateczna higiena jamy ustnej,

niedostateczna higiena jamy ustnej,



drażnienie mechaniczne błony śluzowej w razie

drażnienie mechaniczne błony śluzowej w razie

nieprawidłowości zgryzu, ubytków zębowych o

nieprawidłowości zgryzu, ubytków zębowych o

ostrych brzegach, źle dopasowanych protez albo

ostrych brzegach, źle dopasowanych protez albo

aparatów korygujących zgryz oraz kamienia

aparatów korygujących zgryz oraz kamienia

nazębnego,

nazębnego,



drażnienie przez: alkohol, tytoń, zbyt mocną herbatę,

drażnienie przez: alkohol, tytoń, zbyt mocną herbatę,

za zimne albo za gorące pokarmy, materiały

za zimne albo za gorące pokarmy, materiały

używane w leczeniu zębów,

używane w leczeniu zębów,



oddychanie otwartymi ustami,

oddychanie otwartymi ustami,



ogólnoustrojowe zmniejszenie odporności, choroby

ogólnoustrojowe zmniejszenie odporności, choroby

wyniszczające, niedobory witamin.

wyniszczające, niedobory witamin.

Te stany i sytuacje ułatwiają rozwój zakażenia

Te stany i sytuacje ułatwiają rozwój zakażenia

bakteriami,

bakteriami,

wirusami i grzybami.

wirusami i grzybami.

ZAPALENIA PRZYZĘBIA

ZAPALENIA PRZYZĘBIA



Przyzębie

Przyzębie

(periodontium)

(periodontium)

stanowią wszystkie

stanowią wszystkie

tkanki zapewniające więź między zębem a

tkanki zapewniające więź między zębem a

dziąsłem i zębodołem. Do przyzębia należą:

dziąsłem i zębodołem. Do przyzębia należą:

dziąsło, ozębna z więzadłem zęba, cement

dziąsło, ozębna z więzadłem zęba, cement

korzenia i kość wyrostka zębodołowego.

korzenia i kość wyrostka zębodołowego.

Kryteria klasyfikacji zapaleń przyzębia

Kryteria klasyfikacji zapaleń przyzębia

(periodontitis) według:

(periodontitis) według:



przebiegu

przebiegu

- ostre (piorunujące), przewlekłe,

- ostre (piorunujące), przewlekłe,



wieku chorego-

wieku chorego-

dziecięce, osób dorosłych,

dziecięce, osób dorosłych,



topografii

topografii

- zapalenie dziąseł

- zapalenie dziąseł

(powierzchowne), zapalenie całego przyzębia

(powierzchowne), zapalenie całego przyzębia

(głębokie),

(głębokie),



przyczyny

przyczyny

- będące konsekwencją istnienia

- będące konsekwencją istnienia

płytki nazębnej albo wynikające z innych

płytki nazębnej albo wynikające z innych

przyczyn, np. zmniejszenia odporności o

przyczyn, np. zmniejszenia odporności o

rozmaitym tle.

rozmaitym tle.

Zapalenie dziąseł i (lub) przyzębia

Zapalenie dziąseł i (lub) przyzębia

powierzchowne (gingivitis)

powierzchowne (gingivitis)

Zapalenie dziąseł z udziałem naddziąsłowej płytki

Zapalenie dziąseł z udziałem naddziąsłowej płytki

nazębnej

nazębnej



zapalenie nieżytowe

zapalenie nieżytowe

(gingivitis catarrhalis)-

(gingivitis catarrhalis)-

spowodowane obecnością naddziąsłowej płytki

spowodowane obecnością naddziąsłowej płytki

nazębnej i czasem kamienia nazębnego.

nazębnej i czasem kamienia nazębnego.

•

Zapaleniu temu sprzyjają: próchnica, nieprawidłowe

Zapaleniu temu sprzyjają: próchnica, nieprawidłowe

wypełnienia, protezy, aparaty ortodontyczne,

wypełnienia, protezy, aparaty ortodontyczne,

oddychanie ustami, palenie tytoniu i in.

oddychanie ustami, palenie tytoniu i in.

•

Dziąsła są zaczerwienione, obrzękłe, w razie

Dziąsła są zaczerwienione, obrzękłe, w razie

przeciągania się choroby rozrosłe, łatwo krwawiące.

przeciągania się choroby rozrosłe, łatwo krwawiące.

Błona śluzowa błyszczy albo jest matowa. Zapalenie

Błona śluzowa błyszczy albo jest matowa. Zapalenie

sprawia ból i wywołuje uczucie niemiłego smaku.

sprawia ból i wywołuje uczucie niemiłego smaku.

Przyczep nabłonka łączącego do szkliwa nie obniża

Przyczep nabłonka łączącego do szkliwa nie obniża

się, ozębna i kość zębodołu nie ulegają uszkodzeniu.

się, ozębna i kość zębodołu nie ulegają uszkodzeniu.

Zapalenie to jest odwracalne.

Zapalenie to jest odwracalne.

Zapalenie dziąseł bez

Zapalenie dziąseł bez

udziału płytki nazębnej

udziału płytki nazębnej



zapalenie wrzodziejące

zapalenie wrzodziejące

(gingivitis necroticans

(gingivitis necroticans

vincenti)

vincenti)

-

-

jest ono następstwem zakażenia

jest ono następstwem zakażenia

beztlenowcami. Mogą temu sprzyjać stany

beztlenowcami. Mogą temu sprzyjać stany

zmniejszonej odporności, niedożywienia, stresu oraz

zmniejszonej odporności, niedożywienia, stresu oraz

choroby wyniszczające. Zapalenie to rozwija się w

choroby wyniszczające. Zapalenie to rozwija się w

zaniedbanej, nie czyszczonej jamie ustnej, częściej u

zaniedbanej, nie czyszczonej jamie ustnej, częściej u

palaczy. Zmiana wrzodziejąca zajmuje szczyty

palaczy. Zmiana wrzodziejąca zajmuje szczyty

brodawek, szybko się szerzy wzdłuż brzegu dziąsła i

brodawek, szybko się szerzy wzdłuż brzegu dziąsła i

niszczy międzyzębową tkankę łączną i kostną. Czuje

niszczy międzyzębową tkankę łączną i kostną. Czuje

się przykry zapach z ust. Wrzodziejące zapalenie błony

się przykry zapach z ust. Wrzodziejące zapalenie błony

śluzowej gardła i migdałków podniebiennych na tle

śluzowej gardła i migdałków podniebiennych na tle

zakażenia tymi samymi bakteriami nazywa się anginą

zakażenia tymi samymi bakteriami nazywa się anginą

Plauta i Vincenta. Zapalenie dziąseł w przebiegu AIDS

Plauta i Vincenta. Zapalenie dziąseł w przebiegu AIDS

zaczyna się jako pasmowaty rumień wzdłuż dziąsła z

zaczyna się jako pasmowaty rumień wzdłuż dziąsła z

obfitym krwawieniem, potem następuje owrzodzenie

obfitym krwawieniem, potem następuje owrzodzenie

brodawek międzyzębowych. Szybko dochodzi do

brodawek międzyzębowych. Szybko dochodzi do

niszczenia ozębnej i odsłaniania cementu.

niszczenia ozębnej i odsłaniania cementu.



Zapalenie rozrostowe

Zapalenie rozrostowe

(gingivitis hyperplastica)-

(gingivitis hyperplastica)-

dziąsło obrzmiewa, staje się albo twarde i

dziąsło obrzmiewa, staje się albo twarde i

sprężyste, albo rozpulchnione, łatwo krwawiące.

sprężyste, albo rozpulchnione, łatwo krwawiące.



Zapalenie złuszczające

Zapalenie złuszczające

(gingivitis desquamativa)

(gingivitis desquamativa)

-

-

nabłonek dziąseł reaguje na hormony cyklu

nabłonek dziąseł reaguje na hormony cyklu

miesięcznego: w fazie estrogenowej nasila się

miesięcznego: w fazie estrogenowej nasila się

jego rogowacenie, w fazie progesteronowej jego

jego rogowacenie, w fazie progesteronowej jego

odłuszczanie. Tuż przed miesiączką lub podczas

odłuszczanie. Tuż przed miesiączką lub podczas

niej dziąsło może ulec zapaleniu z nadmiernym

niej dziąsło może ulec zapaleniu z nadmiernym

złuszczeniem nabłonka. Stan taki pojawia się

złuszczeniem nabłonka. Stan taki pojawia się

także po menopauzie. Dziąsło jest

także po menopauzie. Dziąsło jest

zaczerwienione, bolesne, łatwo krwawi. W

zaczerwienione, bolesne, łatwo krwawi. W

nabłonku tworzą się najpierw drobne pęcherzyki,

nabłonku tworzą się najpierw drobne pęcherzyki,

a potem złuszcza się on sam. Ten typ zapalenia

a potem złuszcza się on sam. Ten typ zapalenia

bywa przejawem: liszaja płaskiego, uczulenia na

bywa przejawem: liszaja płaskiego, uczulenia na

pastę do zębów, na pomadki do ust, gumę do

pastę do zębów, na pomadki do ust, gumę do

żucia. W tych przypadkach wykrywa się obfite

żucia. W tych przypadkach wykrywa się obfite

nacieki z komórek plazmatycznych.

nacieki z komórek plazmatycznych.

Zapalenia przyzębia głębokie z

Zapalenia przyzębia głębokie z

udziałem płytki nazębnej

udziałem płytki nazębnej



Najważniejszą rolę w powstawaniu tego zapalenia

Najważniejszą rolę w powstawaniu tego zapalenia

odgrywa poddziąsłowa płytka nazębna.

odgrywa poddziąsłowa płytka nazębna.



Składa się ona niemal wyłącznie z bakterii, np

Składa się ona niemal wyłącznie z bakterii, np

.

.

Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium

Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium

nucleatum, Actinobacillus actinomycetemcomitans

nucleatum, Actinobacillus actinomycetemcomitans

.

.



Bakterie, ich toksyny i produkty przemiany dość

Bakterie, ich toksyny i produkty przemiany dość

łatwo wydostają się z płytki, a czynniki obrony

łatwo wydostają się z płytki, a czynniki obrony

ustrojowej mają do niej dostęp ograniczony.

ustrojowej mają do niej dostęp ograniczony.

Bakterie działają na tkanki przyzębia za

Bakterie działają na tkanki przyzębia za

pośrednictwem egzo- i endotoksyn.

pośrednictwem egzo- i endotoksyn.



Egzotoksyna-leukotoksyna wydzielana przez

Egzotoksyna-leukotoksyna wydzielana przez

Actinobacillus actinomycetemcomitans

Actinobacillus actinomycetemcomitans

niszczy

niszczy

granulocyty obojętnochłone (osłabienie obrony

granulocyty obojętnochłone (osłabienie obrony

przeciwbakteryjnej, niszczenie tkanek przez

przeciwbakteryjnej, niszczenie tkanek przez

enzymy lityczne uwolnione z lizosomów).

enzymy lityczne uwolnione z lizosomów).



Endotoksyny bakterii Gram-ujemnych są

Endotoksyny bakterii Gram-ujemnych są

lipopolisacharydami. Aktywują układ

lipopolisacharydami. Aktywują układ

dopełniacza (mediator zapalenia), pobudzają

dopełniacza (mediator zapalenia), pobudzają

limfocyty do tworzenia cytokin, a osteoklasty

limfocyty do tworzenia cytokin, a osteoklasty

do wzmożonej resorpcji kości.

do wzmożonej resorpcji kości.



Endotoksyny bakterii Gram-dodatnich (kwasy

Endotoksyny bakterii Gram-dodatnich (kwasy

lipotejchowe) ułatwiają resorpcję kości.

lipotejchowe) ułatwiają resorpcję kości.



W niszczeniu tkanek współdziałają także

W niszczeniu tkanek współdziałają także

enzymy bakteryjne, np. kolagenaza,

enzymy bakteryjne, np. kolagenaza,

keratynaza, hialuronidaza, rozkładające

keratynaza, hialuronidaza, rozkładające

odpowiednie składniki tkanek.

odpowiednie składniki tkanek.



Oprócz działania bezpośredniego bakterie

Oprócz działania bezpośredniego bakterie

przyczyniają się do niszczenia przyzębia,

przyczyniają się do niszczenia przyzębia,

wywołując stan zapalny z licznymi aktywnymi

wywołując stan zapalny z licznymi aktywnymi

mediatorami.

mediatorami.

Stany chorobowe i choroby

Stany chorobowe i choroby

przyspieszające rozpad przyzębia

przyspieszające rozpad przyzębia

Stany chorobowe z zaburzeniami granulocytów

Stany chorobowe z zaburzeniami granulocytów

obojętnochłonnych

obojętnochłonnych

•

Neutropenia

Neutropenia

(agranulocytosis)

(agranulocytosis)

poniżej 500/mm3:

poniżej 500/mm3:

aplazja szpiku samoistna, po cytostatykach,

aplazja szpiku samoistna, po cytostatykach,

naświetlaniu, działaniu trucizn.

naświetlaniu, działaniu trucizn.

–

neutropenia cykliczna, pojawiająca się co 20-25

neutropenia cykliczna, pojawiająca się co 20-25

dni

dni

–

rodzinna łagodna przewlekła neuropenia

rodzinna łagodna przewlekła neuropenia

dziedziczona jako cecha autosomalna dominująca,

dziedziczona jako cecha autosomalna dominująca,

•

Zmniejszenie ruchomości granulocytów

Zmniejszenie ruchomości granulocytów

(opóźnienie

(opóźnienie

tworzenia się ropy w miejscu zakażenia).

tworzenia się ropy w miejscu zakażenia).

–

niedobór adhezyjnych glikoprotein na

niedobór adhezyjnych glikoprotein na

powierzchni granulocytów ( nieoddziaływanie

powierzchni granulocytów ( nieoddziaływanie

na czynniki chemotaktyczne), dziedziczony jako

na czynniki chemotaktyczne), dziedziczony jako

cecha autonomiczna recesywna,

cecha autonomiczna recesywna,

–

zespół hiperimmunoglobulinemii E z

zespół hiperimmunoglobulinemii E z

zahamowaniem odpowiedzi granulocytów

zahamowaniem odpowiedzi granulocytów

na czynniki chemotaktyczne,

na czynniki chemotaktyczne,

–

zespół leniwych granulocytów

zespół leniwych granulocytów

( granulocyty mają nieprawidłowe

( granulocyty mają nieprawidłowe

receptory

receptory

wobec czynników chemotaktycznych),

wobec czynników chemotaktycznych),

–

zmniejszenie zdolności granulocytów do

zmniejszenie zdolności granulocytów do

fagocytozy i zabijania bakterii,

fagocytozy i zabijania bakterii,

–

przewlekła choroba ziarniniakowa

przewlekła choroba ziarniniakowa

(granulocyty nie wytwarzają dostatecznej

(granulocyty nie wytwarzają dostatecznej

ilości H2O2),

ilości H2O2),

–

zespół Chediaka i Higashiego

zespół Chediaka i Higashiego

(nieprawidłowa budowa i zawartość

(nieprawidłowa budowa i zawartość

enzymatyczna lizosomów; nawracające

enzymatyczna lizosomów; nawracające

zakażenia, albinizm, skaza krwotoczna).

zakażenia, albinizm, skaza krwotoczna).

Cukrzyca insulinozależna

Cukrzyca insulinozależna



W jej przebiegu nasila się rozpad przyzębia i łatwiej

W jej przebiegu nasila się rozpad przyzębia i łatwiej

powstają ropniaki kieszonkowe. Ujawnia się to w

powstają ropniaki kieszonkowe. Ujawnia się to w

przypadku cukrzycy nierozpoznanej lub źle

przypadku cukrzycy nierozpoznanej lub źle

leczonej.

leczonej.

Zespół Downa

Zespół Downa



Nieprawidłowa budowa zębów, skłonność do

Nieprawidłowa budowa zębów, skłonność do

próchnicy.

próchnicy.

Zespół Papillona i Lefevre’a

Zespół Papillona i Lefevre’a



Zespół ten obejmuje nadmierne rogowacenie dłoni i

Zespół ten obejmuje nadmierne rogowacenie dłoni i

stóp i wczesne(2-3 r.ż.) niszczące zapalenie

stóp i wczesne(2-3 r.ż.) niszczące zapalenie

przyzębia z utratą zębów mlecznych i stałych.

przyzębia z utratą zębów mlecznych i stałych.

Zespół Ehlersa Danlosa

Zespół Ehlersa Danlosa



Nieprawidłowa budowa kolagenu przyzębia ułatwia

Nieprawidłowa budowa kolagenu przyzębia ułatwia

jego niszczenie.

jego niszczenie.

Hipofosfatazja

Hipofosfatazja



Niewłaściwe umocowanie zębów w zębodole i

Niewłaściwe umocowanie zębów w zębodole i

niedostateczne wytwarzanie cementu. Na korzeniu

niedostateczne wytwarzanie cementu. Na korzeniu

tworzy się rozległa płytka nazębna.

tworzy się rozległa płytka nazębna.

Rozwój głębokiego zapalenia

Rozwój głębokiego zapalenia

przyzębia

przyzębia

Głębokie zapalenie przyzębia jest wynikiem

Głębokie zapalenie przyzębia jest wynikiem

przewagi działania bakterii nad siłami obronnymi

przewagi działania bakterii nad siłami obronnymi

ustroju. Są nimi:

ustroju. Są nimi:



ślina:

ślina:

–

przez wypłukiwanie bakterii i ułatwianie ich połykania,

przez wypłukiwanie bakterii i ułatwianie ich połykania,

–

przez utrudnianie przyczepiania się bakterii do błony

przez utrudnianie przyczepiania się bakterii do błony

śluzowej,

śluzowej,

–

przez dostarczanie IgA wraz ze śluzem wytwarzanym przez

przez dostarczanie IgA wraz ze śluzem wytwarzanym przez

ślinianki,

ślinianki,

–

przez dostarczanie peroksydazy, odbierającej tlen

przez dostarczanie peroksydazy, odbierającej tlen

nadtlenkowi wodoru i utleniającej tiocyjanek do silnie

nadtlenkowi wodoru i utleniającej tiocyjanek do silnie

bakteriobójczego kwasu tiocyjanowego,

bakteriobójczego kwasu tiocyjanowego,

–

przez dostarczanie lizozymu i laktoferryny,

przez dostarczanie lizozymu i laktoferryny,

uniemożliwiających życie bakterii.

uniemożliwiających życie bakterii.

Poddziąsłowa płytka nazębna jest trudno dostępna dla

Poddziąsłowa płytka nazębna jest trudno dostępna dla

śliny i dlatego działanie obronne śliny jest tu mało

śliny i dlatego działanie obronne śliny jest tu mało

skuteczne.

skuteczne.



nabłonek łączący. Jeżeli jest zdrowy to nie

nabłonek łączący. Jeżeli jest zdrowy to nie

przepuszcza bakterii; w zapaleniu zostaje uszkodzony

przepuszcza bakterii; w zapaleniu zostaje uszkodzony

i nie stanowi bariery.

i nie stanowi bariery.



Reakcja zapalna. Jest to reakcja obronna, w której

Reakcja zapalna. Jest to reakcja obronna, w której

szczególne znaczenie mają granulocyty

szczególne znaczenie mają granulocyty

obojętnochłonne.

obojętnochłonne.



Odpowiedź odpornościowa, humoralna i komórkowa.

Odpowiedź odpornościowa, humoralna i komórkowa.



Istotną rolę w powstawaniu i utrzymaniu się stanu

Istotną rolę w powstawaniu i utrzymaniu się stanu

zapalnego ściany szczeliny dziąsłowej, a potem reszty

zapalnego ściany szczeliny dziąsłowej, a potem reszty

przyzębia odgrywają: poddziąsłowa płytka nazębna i

przyzębia odgrywają: poddziąsłowa płytka nazębna i

kamień nazębny. Płytka jest magazynem bakterii

kamień nazębny. Płytka jest magazynem bakterii

Actinobacillus actinomycetemcomitans,

Actinobacillus actinomycetemcomitans,

Porphyromonas gingivalis

Porphyromonas gingivalis

,

,

Capnocytophaga

Capnocytophaga

. Bakterie

. Bakterie

te rosną na .

te rosną na .



pożywce z białek wysięku. Nie poddają się

pożywce z białek wysięku. Nie poddają się

fagocytozie. Wywierają działanie niszczące na tkanki

fagocytozie. Wywierają działanie niszczące na tkanki

miękkie przyzębia i kość

miękkie przyzębia i kość

Kamień nazębny rozpycha szczelinę

Kamień nazębny rozpycha szczelinę

dziąsłową=pogłębia się. Gromadzi się w niej

dziąsłową=pogłębia się. Gromadzi się w niej

więcej wysięku, krwi i bakterii, co podtrzymuje

więcej wysięku, krwi i bakterii, co podtrzymuje

stan zapalny. Podczas zapalenia nabłonek dziąsła

stan zapalny. Podczas zapalenia nabłonek dziąsła

jest spychany w dół i szczelina dziąsłowa

jest spychany w dół i szczelina dziąsłowa

przekształca się w kieszonkę rzekomą. Nie

przekształca się w kieszonkę rzekomą. Nie

uszkodzony nabłonek nie przepuszcza bakterii

uszkodzony nabłonek nie przepuszcza bakterii

do ozębnej, przechodzą do niej natomiast

do ozębnej, przechodzą do niej natomiast

endotoksny. Z udziałem osteoklastów uszkadzają

endotoksny. Z udziałem osteoklastów uszkadzają

one ozębną i kość zębodołu. W toku tego

one ozębną i kość zębodołu. W toku tego

procesu następuje również niszczenie nabłonka.

procesu następuje również niszczenie nabłonka.

Po jego zniszczeniu tworzy się kieszonka

Po jego zniszczeniu tworzy się kieszonka

prawdziwa, stale się pogłębiająca. W kieszonce

prawdziwa, stale się pogłębiająca. W kieszonce

może gromadzić się ropa (ropniak okołozębowy).

może gromadzić się ropa (ropniak okołozębowy).

W następstwie tych zmian zamocowanie zęba

W następstwie tych zmian zamocowanie zęba

słabnie, ząb chwieje się, gryzienie i żucie stają

słabnie, ząb chwieje się, gryzienie i żucie stają

się kłopotliwe, mimo to chory nie odczuwa

się kłopotliwe, mimo to chory nie odczuwa

dotkliwego bólu.

dotkliwego bólu.

Zapalenie przyzębia

Zapalenie przyzębia

dorosłych

dorosłych

gwałtownie

gwałtownie

postępujące

postępujące

Ta postać zapalenia

Ta postać zapalenia

(periodontitis rapide

(periodontitis rapide

progressiva)

progressiva)

rozwija się między okresem

rozwija się między okresem

pokwitania a 35 r.ż. Cechą

pokwitania a 35 r.ż. Cechą

charakterystyczną są znaczne nasilenie i

charakterystyczną są znaczne nasilenie i

szybkość pionowej resorpcji kości

szybkość pionowej resorpcji kości

zębodołu (głębokie kieszonki). Choroba

zębodołu (głębokie kieszonki). Choroba

charakteryzuje się okresami zaostrzeń

charakteryzuje się okresami zaostrzeń

(nasilone zapalenie dziąsła, tworzą się

(nasilone zapalenie dziąsła, tworzą się

ropnie)i remisji.

ropnie)i remisji.

Zapalenie przyzębia osób młodych

Zapalenie przyzębia osób młodych

Periodontitis iuvenilis

Periodontitis iuvenilis

polega na szybko postępującym

polega na szybko postępującym

niszczeniu tkanek okołozębowych. Chory traci zęby

niszczeniu tkanek okołozębowych. Chory traci zęby

we wczesnej młodości. Wykrywa się wtedy często

we wczesnej młodości. Wykrywa się wtedy często

Actinobacillus actinomycetemcomitans

Actinobacillus actinomycetemcomitans

wnikającą do

wnikającą do

tkanki łącznej okołozębowej. Bakteria ta wydziela

tkanki łącznej okołozębowej. Bakteria ta wydziela

m.in.kolagenazę, przyczyniającą się do niszczenia

m.in.kolagenazę, przyczyniającą się do niszczenia

tkanek.

tkanek.

Przedpokwitaniowe zapalenie

Przedpokwitaniowe zapalenie

przyzębia

przyzębia

Periodontitis praepubertalis

Periodontitis praepubertalis

. Nasilone zapalenie

. Nasilone zapalenie

przyzębia zaczyna się w okresie wyrzynania i

przyzębia zaczyna się w okresie wyrzynania i

prowadzi do przedwczesnej utraty zębów mlecznych.

prowadzi do przedwczesnej utraty zębów mlecznych.

UOGÓLNIONE ZAPALENIE BŁONY

UOGÓLNIONE ZAPALENIE BŁONY

ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ

ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ

(STOMATITIS)

(STOMATITIS)

Zapalenia w postaci zmian

Zapalenia w postaci zmian

białych

białych

nierogowaciejących

nierogowaciejących

Zmiany te na błonie śluzowej jamy

Zmiany te na błonie śluzowej jamy

ustnej dają się łatwo zetrzeć.

ustnej dają się łatwo zetrzeć.

Powierzchowna warstwa błony

Powierzchowna warstwa błony

śluzowej pod nimi jest martwicza.

śluzowej pod nimi jest martwicza.



Pleśniawki

Pleśniawki

Soor, candidosis.

Soor, candidosis.

Pojawiają się przeważnie w

Pojawiają się przeważnie w

następujących stanach upośledzenia odporności:

następujących stanach upośledzenia odporności:

wcześniactwie, chorobach wyniszczających, AIDS,

wcześniactwie, chorobach wyniszczających, AIDS,

immunosupresji, leczeniu przeciwbakteryjnym,

immunosupresji, leczeniu przeciwbakteryjnym,

niedoborze żelaza, ciąży. Na błonie śluzowej

niedoborze żelaza, ciąży. Na błonie śluzowej

pojawiają się białawożółtawe złogi, które można

pojawiają się białawożółtawe złogi, które można

łatwo zetrzeć. Pod nimi widać czerwono

łatwo zetrzeć. Pod nimi widać czerwono

prześwitujący nabłonek.

prześwitujący nabłonek.



Afty nawracające

Afty nawracające

Aphthae recurrentes

Aphthae recurrentes

rozpoczynają się bólem,

rozpoczynają się bólem,

pieczeniem, kłuciem, pojawiającymi się 1-2 dni

pieczeniem, kłuciem, pojawiającymi się 1-2 dni

przed wytworzeniem się właściwych zmian. Zmiany

przed wytworzeniem się właściwych zmian. Zmiany

te mają 3 postaci:

te mają 3 postaci:

•

postać o owrzodzeniach małych-

postać o owrzodzeniach małych-

płytkie okrągłe

płytkie okrągłe

lub owalne wrzody w nierogowaciejących

lub owalne wrzody w nierogowaciejących

obszarach błony śluzowej. Są szarożółte w

obszarach błony śluzowej. Są szarożółte w

podstawie i otoczone czerwonym rąbkiem.

podstawie i otoczone czerwonym rąbkiem.

•

Postać o owrzodzenich dużych-

Postać o owrzodzenich dużych-

charakteryzuje się ubytkami, których

charakteryzuje się ubytkami, których

średnica przekracza 1 cm, pojawiającymi

średnica przekracza 1 cm, pojawiającymi

się także w obszarach błony śluzowej o

się także w obszarach błony śluzowej o

nabłonku rogowaciejącym ( podniebienie

nabłonku rogowaciejącym ( podniebienie

twarde, dziąsła, brodawki nitkowate

twarde, dziąsła, brodawki nitkowate

języka), w podniebieniu miękkim, w okolicy

języka), w podniebieniu miękkim, w okolicy

migdałków podniebiennych i w części

migdałków podniebiennych i w części

ustnej jamy gardłowej. Są to kraterowate

ustnej jamy gardłowej. Są to kraterowate

wrzody o wywiniętych brzegach,

wrzody o wywiniętych brzegach,

włókniejące w głębi (twardniejące).

włókniejące w głębi (twardniejące).

•

Postać opryszczkowa-

Postać opryszczkowa-

liczne ubytki o

liczne ubytki o

średnicy 1-2mm, pojawiające się w całej

średnicy 1-2mm, pojawiające się w całej

jamie ustnej w bardzo dużej liczbie.

jamie ustnej w bardzo dużej liczbie.



Aftozy

Aftozy

Zespół Touraine’a

Zespół Touraine’a

jest najprawdopodobniej następstwem

jest najprawdopodobniej następstwem

zakażenia nie znanym wirusem. Składa się z 3 objawów:

zakażenia nie znanym wirusem. Składa się z 3 objawów:

•

przewlekłych i nawrotnych zmian w błonie śluzowej

przewlekłych i nawrotnych zmian w błonie śluzowej

typu aft,

typu aft,

•

wrzodziejących zmian na narządach płciowych

wrzodziejących zmian na narządach płciowych

•

wielopostaciowych wysypek skórnych (rumień

wielopostaciowych wysypek skórnych (rumień

wielopostaciowy i guzowaty, charakterystyczne grudki i

wielopostaciowy i guzowaty, charakterystyczne grudki i

krostki w okolicy narządów płciowych i odbytu); często

krostki w okolicy narządów płciowych i odbytu); często

współistnieje zakrzepowe zapalenie żył, niekiedy

współistnieje zakrzepowe zapalenie żył, niekiedy

zapalenie mózgu i opon albo bóle stawów.

zapalenie mózgu i opon albo bóle stawów.

Zespół Behceta

Zespół Behceta

stanowią: afty jamy ustnej i narządów

stanowią: afty jamy ustnej i narządów

płciowych, zapalenie błony naczyniowej gałki

płciowych, zapalenie błony naczyniowej gałki

ocznej(jagodówki) i inne choroby oczu. Jest to choroba

ocznej(jagodówki) i inne choroby oczu. Jest to choroba

młodych ludzi, wykrywa się u nich także choroby

młodych ludzi, wykrywa się u nich także choroby

neurologiczne, stawowe, naczyniowe, przewodu

neurologiczne, stawowe, naczyniowe, przewodu

pokarmowego i nerek.

pokarmowego i nerek.