Kolki brzuszne

Autor: Anna Wolnowska

 Ból brzucha jest najczęstszym i

najważniejszym objawem chorób jamy
brzusznej.

 Są to często choroby wymagające pilnej

interwencji chirurgicznej.

 Dokładne rozeznanie umiejscowienia i

charakteru bólów brzucha jest niezwykle
cenną i podstawową wskazówką
diagnostyczną.

Patogeneza:

Włókna nerwowe, które przewodzą czucie

trzewi, dzielą się na 2 grupy:

 Włókna, które biegną łącznie z unerwieniem

autonomiczym, a więc włókna czuciowe

przewodzące ból z trzewi

= ból trzewny.
 Włókna przewodzące ból z innych poza

trzewiami struktur jamy brzusznej i otrzewnej

=ból somatyczny.

Klasyfikacja:

Bóle trzewne
Bóle somatyczne
Bóle somatyczno-trzewne

Bóle trzewne

 Powstają w następstwie podrażnienia receptorów w

określonym narządzie jamy brzusznej.

 Przyczyny: nagły wzrost napięcia ściany lub skurcz

mięśni gładkich narządów wydrążnych (jelit) lub dróg

żółciowych, trzustkowych i moczowych oraz wzrost

napięcia torebek narządów.

 Charakterystyka:-tępe, głębokie, kolkowe,
-o zmiennym nasileniu,
-nieostra lokalizacja
-nasilają się w spoczynku,
-słabną w czasie aktywności
fizycznej,
-nudność, wymioty,

Bóle somatyczne

 Wywołane są podrażnieniem zakończeń czuciowych

nerwów rdzeniowych umiejscowionych w obrębie

otrzewnej ściennej, krezkowej i sieci mniejszej.

 Przyczyny: najczęstszą przyczyną jest ograniczone lub

rozlane zapalenie otrzewnej.

 Charakterystyka:-tępy lub ostry
-ciągły
-dobrze zlokalizowany
-nasila się podczas aktywności
fizycznej,( kichanie,kaszel)
-zmniejsza się w bezruchu
-towarzyszy mu bolesność
uciskowa i obrona mięśniowa

Bóle somatyczno-trzewne

Powstają wówczas, gdy zmiana

chorobowa pierwotnie
zlokalizowana w obrębie narządu,
obejmuje wtórnie otrzewną
ścienną lub krezkę.

Ból trzewny przechodzi w ból

somatyczny

Przebieg kliniczny:

Bóle stałe(zmiany nowotworowe,

przewlekłe zapalenie trzustki,

wrzody żołądka i dwunastnicy

drążące do trzustki)

Bóle okresowe(choroba wrzodowa

żołądka i dwunastnicy-okresowość

dobowa i sezonowa)

Bóle napadowe tzw.kolkowe(kamica

żółciowa, nerkowa, trzustkowa)

Ból w nadbrzuszu
Ból w śródbrzuszu
Ból w podbrzuszu

Ból w nadbrzuszu

Kamica żółciowa
Kamica nerkowa
Wrzód żołądka i dwunastnicy
Ostre zapalenie trzustki
Rak trzustki

Różnicowanie kolki żółciowej i

nerkowej

1.Objaw kol.żółciowa kol.nerkowa
2.Ból bardzo mocny bardzo mocny
3.Mdłości zawsze często
4.Wymioty często czasami
5.Pozycja leży chodzi
chorego skulony
6.Psychika cierpiący agresywny
7.Promienio- pod do pachwiny i
wanie bólu łopatke jądra
8.Bolesność pod prawym w okolicy
łukiem lędzwiowej i
żebrowym w śródbrzuszu

Wrzód żołądka i

dwunastnicy

 Ból wrzodowy jest bólem trzewnym

 Tępy, głęboki i trudny do zlokalizowania,
miernie nasilony

 Wykazuje rytm dobowy (związany z wahaniami

zawartości HCl w soku żołądkowym)

 Niekiedy ból jest silny i promieniuje do pleców

(np. wrzód drążący do trzustki)

 Wrzód żołądka (dolegliwości nasilają po

posiłku)

 Wrzód dwunastnicy( spożycie posiłku przynosi

krótkotrwałą ulgę )

Ostre zapalenie trzustki

Ból ma początkowo charakter

napadowy, a następnie są stałe i
bardzo mocne

Lokalizacja: środkowe nadbrzusze

i lewe podżebrze

Promieniowanie: do pleców i

okolicy lędźwiowej

Rak trzustki

Stałe, tępe, na ogół niezależne od

posiłków

Lokalizacja: w nadbrzuszu
Promieniowanie: do pleców
Nasilają się podczas leżenia, ulgę

przynosi pozycja siedząca lub
kolankowo-łokciowa

Ból w śródbrzuszu

Mechaniczna niedrożność jelit
Uchyłkowatość okrężnicy

Mechaniczna

niedrożność jelit

 Charakter bólu zależy od postaci

niedrożności

 Wzmożona perystaltyka (objawia się

stawianiem się jelit i wystąpieniem
wysokich metalicznych szmerów
jelitowych)

 Bóle mają charakter falowy
 Nudności, wymioty, nieoddawanie stolca

i gazów

Uchyłkowatość

okrężnicy

Bóle silne, typu kolki
Częściej u osób starszych
Lokalizacja: w rzucie okrężnicy

esowatej( lewe podbrzusze)

Pojawiają się po spożyciu posiłku i w

stanach emocjonalnych, łagodnieją

po oddaniu gazów i stolca

Gorączka, leukocytoza

Ból w podbrzuszu

Ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego

Kamica nerkowa
Choroby przydatków

Ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego

Typowy rozwój objawów:
-ból w środkowym nadbrzuszu, pózniej w

prawym dolnym kwadrancie brzucha

-nudności, wymioty
-bolesność przy obmacywaniu okolicy

wyrostka

-bolesność w punkcie Mc Burneya
-gorączka, leukocytoza
-objawy wyrostkowe( Blumberga, Rowsinga)

Kamica nerkowa

 Kamień w prawym moczowodzie

(różnicowanie z zap. wyrostka robaczkowego)

 Objawy różnicujące: ból promieniuje do

moszny, parcie na mocz

 Lokalizacja :ból nad prawym talerzem

biodrowym

( bolesność uciskowa tej okolicy)
 Mały kamień w czasie ataku kolki może

zostać wydalony z moczem