WYKŁAD 15 –06.05.05

ŚPIĄCZKI

Śpiączki

• Śpiączki- są to zaburzenia

świadomości, z których nie można
wybudzić żadnym ze znanych
bodźców zew. I wew.

Nierówność źrenic- I objaw

niedotlenienia mózgu w chorobie
alkoholowej

Rodzaje śpiączek

•

Rodzaje śpiączek :

1. Metaboliczna
a)

Ketonowa

b)

Hipermolalna

c)

Mleczanowa

2. Wątrobowa
3. Mocznicowa
4. Mózgowa
a)

Pierwotne uszkodzenie mózgu ( wylew krwi, udar

niedokrwienny)

b)

Wtórne uszkodzenie mózgu, wstrząs ( krwotoczny,

hypowolemiczny, kardiogenny) zatrucia (opiaty, środki p/

bólowe, nasienne) stan po reanimacji

5. Alkoholowe – IV okres śpiączki alkoholowej; łatwo

dochodzi do zatrzymania oddechu.

Skala śpiączek

stan

świadomo

ść

Czynność

ruchowa

w

odpowiedz

i na ból

źrenica Ruchy

gałek

ocznyc

h

I

Nieprzyto
mny ,nie
spełnia
poleceń ,

oczy
zamknięte

Zwykle
prawidłow
a

Norma/
może być
anizokoria

Norma

II

j.w.

Bywa
zwolniona

lub
nieskoordy
nowana

Norma/
zdarza się

anizokoria

Norma

III

j.w.

wyprost

na

Jak w I

Może być
upośledzon
y

Skala śpiączek c.d.

IV

j.w.

Napięcie

obustronn

e

Rozszerze

nie

obustronn

ie sztywne

Brak

V

j.w.

Brak

odruchów

mózgowyc

h, bywają

zachowan
e odruchy

rdzeniowe

Brak

odruchów

szerokie

obustronn

ie sztywne

brak

Skala śpiączek wg ośrodka w

Glasgow

1. Otwieranie oczu

•

Spontaniczne 4

•

Na dźwięk 3

•

Na ból 2

•

Brak reakcji 0

2. Najlepsza odpowiedź słowna

•

Zorientowany 5

•

zamącony 4

•

Odpowiedź niewłaściwa 3

•

Odpowiedź niezrozumiała 2

•

Brak odpowiedzi

1

Skala śpiączek wg ośrodka w

Glasgow

3. Najlepsza odpowiedź ruchowa
• Spełnia polecenia 6
• Umiejscawia zgięcie 5
• Zgięcie prawidłowe 4
• Zgięcie nieprawidłowe 3
• Prostowanie 2
• Brak odruchów 1

Śpiączka ketonowa

•

Częstość 0,3- 40% wszystkich zgonów ( 2 lata temu)

•

Przyczyny :

1. Niedobór insuliny :
A/ brak podaży
B/ Wzmożone zapotrzebowanie
•

Patogeneza:

1. Zwiększona ketogeneza
2. Gromadzenie ciał ketonowych we krwi i w tkankach
3. Kwasica metaboliczna

Śpiączka ketonowa c.d.

4. Zaburzona czynność mózgu
5. Zaburzenia wodno- elektrolitowe
6. Glc w tkankach okołonaczyniowych i naczyniowych
7. Resorbcja wody z tkanek
8. Znaczna diureza i wzmożone pragnienie
9. Cukromocz i Glc we krwi
Objawy : miękkie gałki oczne, niespokojny, sucha

skóra , zaczerwieniona, zapach acetonu z ust

Leczenie : podanie insuliny krótko działającej w

kroplówce , i.v., nawodnienie solą fizjologiczną .
Gdy Glc spadnie > 200 mg przestajemy podawać
insuliną a podajemy 5% Glc w i.v.

Śpiączka hipermolalna

• Częstość < 1,0 % śpiączek
• Przyczyny : wzrost ciśnienia

osmotycznego osocza z powodu znacznej
hyperglikemii ( 800- 2000 mg% )

• Patogeneza : duże odwodnienie

zew.kom. Dające dehydratacje mózgu;
objawy j.w.

• Leczenie : nawodnienie, insulina

Śpiączka Mleczanowa

• Częstość < 0,5 %
• Przyczyny : wzrost stężenia anionu

mleczanowego we krwi wskutek
dodatkowych chorób jak : hipoksja,
choroba wątroba, zakażenia,
hyperleukocytoza

• Patogeneza: kwasica, uszkodzenie

czynności mózgu

Śpiączka hipoglikemiczna

• Przyczyna: spadek poziomu cukru

we krwi ( przedawkowanie insuliny,
pacjent wziął insulinę i nie zjadł )

• Leczenie : podanie 20% Glc i.v.
• Objawy : prawidłowo nawodniony,

spocony, skóra blada, spadek
napięcia mięśni

Śpiączka wątrobowa

• Częstość 80% zgonów
• Przyczyna :
1. WZW
2. Toksyczne uszkodzenie
3. Marskość z nadciśnieniem wrotnym
4. Po zespoleniu wrotnym
5. Po dodatkowych chorobach
6. Krwawienia z żylaków przełyku, odbytu

Śpiączka wątrobowa

• Patogeneza : toksyczne działanie amoniaku ,

krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych,
merkaptenu, zaburzenia w składzie aa

• Objawy : fetor ex ore ( merkapten – pochodna Met ),

żółtaczka, skaza ( obniżona produkcja czynników
krzepnięcia)

• Laboratoryjnie : transaminazy, spadek albumin,

hipoglikemia, spadek K, Ca, Na,, zasadowica
oddechowa- w kwasicę metaboliczną, anemia,
leukocytoza, małopłytkowość, spadek protrombiny

• Ostra śpiączka wątrobowa i ostra żółtaczka- zatrucie

muchomorem sromotnikowym

• Cechy niewydolności krążenia wątrobowego :

obrzęk, wodonercze, przekrwienie żylne ( głowa
meduzy) , krwawienie z żylaków przełyku i odbytu

Śpiączka mocznicowa

• Częstość 30 przypadków na 1 milion
• Przyczyny: istotny ubytek czynnych nefronów z

zaburzeniami w odpływie moczu, upośledzające
wtórnie przesączanie kłębkowe

• Patogeneza: uszkodzenie mózgu przez mocznik,

retencję produktów przemiany materii zwłaszcza
białka, wypadnięcie funkcji wewnątrzwydzielniczej
nerek

• Objawy : wyniszczenie, biało- szara skóra pokryta

szronem, obrzęki, nadciśnienie, kwasica z
oddechem Kussmala , nie ma diurezy

• I – wzrost K, potem kreatyniny, mocznik; brak

diurezy

Śpiączki mózgowe

• Def: utrata świadomości wskutek

uszkodzenia OUN

• Częstość – trudna do ustalenia ze wzgl.

Na etiologię

• Przyczyna: UNM, krwotok do CUN,

guzy środkowoczaszkowe, krwotok
podpajęczynówkowy, niedokrwienie
mózgu z przyczyn pozamózgowych,
stany po reanimacji, infekcje, zapalenie
opon mózgowo- rdzeniowych

Śpiączki mózgowe

• Patogeneza: zaburzenie ukrwienia

mózgu z różnych przyczyn

• Objawy : utrata swiadomości z

objawami neurogennymi obwodowymi
( porażenie , niedowłady nerwów
czaszkowych i obwodowych )

• Leki fibrynolityczne : streptokinaza,

urokinaza, tkankowy aktywator
plazminogenu