Klasyfikacje

Klasyfikacje

uszkodzeń

uszkodzeń

wzroku

wzroku

Rodzaje i typy widzenia

Rodzaje i typy widzenia

•

•

WIDZENIE CENTRALNE

WIDZENIE CENTRALNE

– (środkowe), czyli plamka żółta

– (środkowe), czyli plamka żółta

znajdująca się w środku siatkówki – odpowiedzialne za widzenie

znajdująca się w środku siatkówki – odpowiedzialne za widzenie

bardzo małych elementów, przedmiotów – liter, cyfr – bywa

bardzo małych elementów, przedmiotów – liter, cyfr – bywa

nazywane OSRTOŚCIĄ WIDZENIA

nazywane OSRTOŚCIĄ WIDZENIA

•

•

WIDZENIE OBWODOWE

WIDZENIE OBWODOWE

– umożliwia widzenie dużych

– umożliwia widzenie dużych

przedmiotów będących w ruchu i zjawisk w całej ich zmienności,

przedmiotów będących w ruchu i zjawisk w całej ich zmienności,

bywa nazywane

bywa nazywane

WIDZENIEM KOMUNIKACYJNYM bo umożliwia orientację przestrzenne

WIDZENIEM KOMUNIKACYJNYM bo umożliwia orientację przestrzenne

•

•

WIDZENIE STEREOSKOPOWE

WIDZENIE STEREOSKOPOWE

– czyli widzenie obuoczne

– czyli widzenie obuoczne

trójwymiarowe.

trójwymiarowe.

Umożliwia widzenie perspektywy, głębi i horyzontu

Umożliwia widzenie perspektywy, głębi i horyzontu

•

•

WIDZENIE BARW

WIDZENIE BARW

– umożliwia rozróżnianie barw, odcieni,

– umożliwia rozróżnianie barw, odcieni,

kontrastu

kontrastu

•

•

WIDZENIE NOCNE

WIDZENIE NOCNE

– możliwość orientacji w ciemności dzięki

– możliwość orientacji w ciemności dzięki

zdolnościom adaptacyjnym receptorów wzrokowych

zdolnościom adaptacyjnym receptorów wzrokowych

•

Dzieci z uszkodzonym narządem wzroku nie

Dzieci z uszkodzonym narządem wzroku nie

stanowią jednolitej grupy.

stanowią jednolitej grupy.

•Na skutek zadziałania negatywnych

•Na skutek zadziałania negatywnych

czynników wewnętrznych (genetycznych,

czynników wewnętrznych (genetycznych,

wrodzonych, chorobowych) lub

wrodzonych, chorobowych) lub

zewnętrznych (urazów) może wystąpić

zewnętrznych (urazów) może wystąpić

różnego rodzaju uszkodzenie wzroku.

różnego rodzaju uszkodzenie wzroku.

•Trwała dysfunkcja wzroku , inaczej zwana

•Trwała dysfunkcja wzroku , inaczej zwana

jego uszkodzeniem, jest to wada jego

jego uszkodzeniem, jest to wada jego

struktury anatomicznej i czynności w

struktury anatomicznej i czynności w

stosunku do stanu normalnego.

stosunku do stanu normalnego.

• Uszkodzenie może występować w różnym

• Uszkodzenie może występować w różnym

stopniu i zakresie albo nawet dotyczyć

stopniu i zakresie albo nawet dotyczyć

wszystkich czynności narządu wzroku.

wszystkich czynności narządu wzroku.

Kryteria oceny zdolności

Kryteria oceny zdolności

widzenia: ostrość widzenia,

widzenia: ostrość widzenia,

pole widzenia, możliwość

pole widzenia, możliwość

rehabilitacji pedagogicznej

rehabilitacji pedagogicznej

Ostrość widzenia

Ostrość widzenia



obniżenie ostrości wzroku- uszkodzenie

obniżenie ostrości wzroku- uszkodzenie

widzenia centralnego (środkowego)

widzenia centralnego (środkowego)

występuje wówczas, gdy człowiek nie widzi

występuje wówczas, gdy człowiek nie widzi

przedmiotów o określonej wielkości z

przedmiotów o określonej wielkości z

odległości z, jakiej widzi oko pełnosprawne

odległości z, jakiej widzi oko pełnosprawne

(miarowe). Widzenie centralne mierzone

(miarowe). Widzenie centralne mierzone

jest ostrością wzroku, czyli zdolnością

jest ostrością wzroku, czyli zdolnością

rozróżniania dwóch punktów przy

rozróżniania dwóch punktów przy

maksymalnym zbliżeniu. Jeżeli oko tego

maksymalnym zbliżeniu. Jeżeli oko tego

nie potrafi i widzi te punkty jako jeden

nie potrafi i widzi te punkty jako jeden

zlewający się i niewyraźny punkt lub ich w

zlewający się i niewyraźny punkt lub ich w

ogóle nie widzi, to znaczy, że ostrość

ogóle nie widzi, to znaczy, że ostrość

wzroku jest obniżona - odbiega od normy.

wzroku jest obniżona - odbiega od normy.



Międzynarodowa

Międzynarodowa

Klasyfikacja obniżenia

Klasyfikacja obniżenia

Ostrości Wzroku

Ostrości Wzroku

Kategoria

Kategoria

Stopień

Stopień

uszkodzenia

uszkodzenia

ostrości

ostrości

wzroku

wzroku

Ostrość

Ostrość

wzroku po

wzroku po

korekcie

korekcie

Terminologia

Terminologia

Wzrok w

Wzrok w

granicach

granicach

normy

normy

Od 0,8 do 1,0

Od 0,8 do 1,0

Wzrok

Wzrok

całkowicie

całkowicie

normalny

normalny

lekki

lekki

Poniżej 0,8

Poniżej 0,8

Wzrok prawie

Wzrok prawie

normalny

normalny

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć

ć

umiarkowany

umiarkowany

Poniżej 0,3

Poniżej 0,3

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć umiarkowana

ć umiarkowana

znaczny

znaczny

Poniżej 0,1

Poniżej 0,1

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć znaczna

ć znaczna

Ślepota

Ślepota

Głęboki

Głęboki

Poniżej 0,05

Poniżej 0,05

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć głęboka lub

ć głęboka lub

ślepota

ślepota

umiarkowana

umiarkowana

Prawie

Prawie

całkowity

całkowity

Poniżej 0,02

Poniżej 0,02

Ślepota

Ślepota

prawie

prawie

całkowita

całkowita

poczucie

poczucie

światła

światła

Całkowity

Całkowity

0,00

0,00

Ślepota

Ślepota

całkowita

całkowita

Słabowzroczność może przyjąć

Słabowzroczność może przyjąć

różne formy. Obniżenie ostrości

różne formy. Obniżenie ostrości

wzroku ma przede wszystkim

wzroku ma przede wszystkim

negatywny wpływ na widzenie

negatywny wpływ na widzenie

przedmiotów, ich kształtów, a

przedmiotów, ich kształtów, a

zwłaszcza małych i bardzo

zwłaszcza małych i bardzo

małych przedmiotów, w tym

małych przedmiotów, w tym

również liter, cyfr i innych

również liter, cyfr i innych

znaków graficznych (pisma,

znaków graficznych (pisma,

druku).

druku).

Klasyfikacja Światowej

Klasyfikacja Światowej

Organizacji Zdrowia

Organizacji Zdrowia

wyodrębnia trzy

wyodrębnia trzy

kategorie ostrości

kategorie ostrości

wzroku, a mianowicie:

wzroku, a mianowicie:

-

-

wzrok normalny

wzrok normalny

-

-

słabowzroczność

słabowzroczność

-

-

ślepota

ślepota

Pole widzenia

Pole widzenia



Zaburzenia widzenia obwodowego

Zaburzenia widzenia obwodowego

przejawiają się w ograniczeniach i

przejawiają się w ograniczeniach i

ubytkach pola widzenia. Normalne pole

ubytkach pola widzenia. Normalne pole

widzenia każdego oka wynosi w

widzenia każdego oka wynosi w

płaszczyźnie poziomej 150 stopni, a w

płaszczyźnie poziomej 150 stopni, a w

płaszczyźnie pionowej 120.

płaszczyźnie pionowej 120.



Przy częściowym nakładaniu się pól obu

Przy częściowym nakładaniu się pól obu

oczu pełne pole widzenia człowieka wynosi

oczu pełne pole widzenia człowieka wynosi

w płaszczyźnie poziomej wynosi 200

w płaszczyźnie poziomej wynosi 200

stopni.

stopni.

Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń,

Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń,

Niepełnosprawności i Upośledzeń przejmuje

Niepełnosprawności i Upośledzeń przejmuje

następujące formy uszkodzeń pola

następujące formy uszkodzeń pola

widzenia:

widzenia:





Koncentryczne (równomierne) ograniczenie

Koncentryczne (równomierne) ograniczenie

pola widzenia, które może być:

pola widzenia, które może być:

- niewielkie - średnica pola widzenia 120 stopni i

- niewielkie - średnica pola widzenia 120 stopni i

mniej,

mniej,

- umiarkowane - średnica pola 60 stopni i mniej,

- umiarkowane - średnica pola 60 stopni i mniej,

- znaczne - średnica pola 20 stopni i mniej,

- znaczne - średnica pola 20 stopni i mniej,

- głębokie - średnica pola 5 stopni i mniej,

- głębokie - średnica pola 5 stopni i mniej,

- widzenie lunetowe - widzenie tylko bardzo małą

- widzenie lunetowe - widzenie tylko bardzo małą

częścią siatkówki (jak w przypadku patrzenia

częścią siatkówki (jak w przypadku patrzenia

przez dziurkę od klucza).

przez dziurkę od klucza).



Widzenie połowiczne (ślepota połowiczna)

Widzenie połowiczne (ślepota połowiczna)

polegająca na wypadnięciu połowy pola

polegająca na wypadnięciu połowy pola

widzenia po lewej lub prawej stronie.

widzenia po lewej lub prawej stronie.



Inne uszkodzenia pola widzenia, do

Inne uszkodzenia pola widzenia, do

których należą wysepkowe jego ubytki w

których należą wysepkowe jego ubytki w

postaci mroczków (np. mroczek centralny

postaci mroczków (np. mroczek centralny

w okolicy plamki żółtej) lub ćwiartkowego

w okolicy plamki żółtej) lub ćwiartkowego

wypadnięcia pola widzenia.

wypadnięcia pola widzenia.



Zaburzeniu może również ulec widzenie

Zaburzeniu może również ulec widzenie

barw (ślepota na barwy), widzenie

barw (ślepota na barwy), widzenie

stereoskopowe (obuoczne) i widzenie

stereoskopowe (obuoczne) i widzenie

nocne, czyli adaptacja do widzenia w

nocne, czyli adaptacja do widzenia w

słabych warunkach świetlnych.

słabych warunkach świetlnych.

Ograniczenie czy ubytki pola

Ograniczenie czy ubytki pola

widzenia powodują znaczne

widzenia powodują znaczne

ograniczenia i trudności w

ograniczenia i trudności w

postrzeganiu dużych

postrzeganiu dużych

przedmiotów i przestrzeni wraz

przedmiotów i przestrzeni wraz

z wypełniającymi ją

z wypełniającymi ją

przedmiotami, osobami i

przedmiotami, osobami i

zjawiskami.

zjawiskami.

Podział i definicja Światowej Organizacji

Podział i definicja Światowej Organizacji

Zdrowia opiera się na kryteriach

Zdrowia opiera się na kryteriach

medycznych, na uszkodzeniu podstawowych

medycznych, na uszkodzeniu podstawowych

czynności wzrokowych, a więc osłabieniu

czynności wzrokowych, a więc osłabieniu

ostrości wzroku i zaburzeniu pola widzenia.

ostrości wzroku i zaburzeniu pola widzenia.

Wyróżnia ona:

Wyróżnia ona:

-osoby niewidome

-osoby niewidome

-osoby słabowidzące

-osoby słabowidzące





Osobami niewidomymi są:

Osobami niewidomymi są:

- osoby całkowicie niewidome - ostrość

- osoby całkowicie niewidome - ostrość

wzroku 0,00,

wzroku 0,00,

- osoby z ostrością wzroku nie większą

- osoby z ostrością wzroku nie większą

niż 0,05, a więc osoby ze ślepotą

niż 0,05, a więc osoby ze ślepotą

umiarkowaną lub słabowzrocznością

umiarkowaną lub słabowzrocznością

głęboką,

głęboką,

- osoby z ograniczonym polem

- osoby z ograniczonym polem

widzenia nie większym niż 20 stopni,

widzenia nie większym niż 20 stopni,

niezależnie od ostrości wzroku (może

niezależnie od ostrości wzroku (może

być wyższa niż 0,05).

być wyższa niż 0,05).





Osobami słabowidzącymi są

Osobami słabowidzącymi są

osoby, u których ostrość

osoby, u których ostrość

wzroku wynosi od 0,05 do 0,3,

wzroku wynosi od 0,05 do 0,3,

a w znaczeniu szerokim do

a w znaczeniu szerokim do

słabowidzących zalicza się

słabowidzących zalicza się

także osoby ze

także osoby ze

słabowzrocznością głęboką,

słabowzrocznością głęboką,

zaliczone do osób

zaliczone do osób

niewidomych.

niewidomych.

Klasyfikacja osób

Klasyfikacja osób

niewidomych wg definicji

niewidomych wg definicji

zawodowej

zawodowej





Osobami niewidomymi są osoby, które w

Osobami niewidomymi są osoby, które w

pracy zawodowej opierają się głównie na

pracy zawodowej opierają się głównie na

pozostałych zmysłach, a więc - całkowicie

pozostałych zmysłach, a więc - całkowicie

niewidomi. Natomiast w odniesieniu do

niewidomi. Natomiast w odniesieniu do

innych osób z uszkodzonym wzrokiem

innych osób z uszkodzonym wzrokiem

oznacza to, że zachowana sprawność wzroku

oznacza to, że zachowana sprawność wzroku

jest zbyt mała (niska) do wypełniania funkcji

jest zbyt mała (niska) do wypełniania funkcji

orientacyjnej na stanowisku i w miejscu pracy

orientacyjnej na stanowisku i w miejscu pracy

oraz funkcji kierującej i kontrolującej w trakcie

oraz funkcji kierującej i kontrolującej w trakcie

wykonywania pracy. Są to osoby zawodowo

wykonywania pracy. Są to osoby zawodowo

niewidome.

niewidome.





słabowidzące są to osoby, które

słabowidzące są to osoby, które

pomimo znacznego uszkodzenia

pomimo znacznego uszkodzenia

czynności wzrokowych

czynności wzrokowych

wykorzystują je dla orientacji,

wykorzystują je dla orientacji,

kierowania i kontrolowania

kierowania i kontrolowania

przebiegu pracy.

przebiegu pracy.

Podział wad wzroku ze względu na

Podział wad wzroku ze względu na

możliwość rehabilitacji

możliwość rehabilitacji

pedagogicznej

pedagogicznej



NIEWIDOMI

NIEWIDOMI

– nie widzą nic, cechuje ich niemożność korzystania z wrażeń

– nie widzą nic, cechuje ich niemożność korzystania z wrażeń

wzrokowych. Brak wrażeń wzrokowych kompensowana jest przez: dotyk,

wzrokowych. Brak wrażeń wzrokowych kompensowana jest przez: dotyk,

słuch, procesy korowe

słuch, procesy korowe

•

•

SZCZĄTKOWO WIDZĄCY

SZCZĄTKOWO WIDZĄCY

– spostrzegają zarysy kształtów przedmiotów,

– spostrzegają zarysy kształtów przedmiotów,

ruch, mogą mieć możliwość rozróżniania barw oraz wzrokowej orientacji

ruch, mogą mieć możliwość rozróżniania barw oraz wzrokowej orientacji

przestrzennej. Braki w widzeniu są tak duże, że w poznaniu otoczenia dominuje

przestrzennej. Braki w widzeniu są tak duże, że w poznaniu otoczenia dominuje

dotyk i inne zmysły, uzupełniane tylko wrażeniami wzrokowymi

dotyk i inne zmysły, uzupełniane tylko wrażeniami wzrokowymi

•

•

SŁABO WIDZĄCY

SŁABO WIDZĄCY

– ostrość wzroku mieści się w granicach 0,06 – 0,25 (z

– ostrość wzroku mieści się w granicach 0,06 – 0,25 (z

odległości 1-5 metrów mogą odróżnić czarne znaki wysokości 3 cm., które

odległości 1-5 metrów mogą odróżnić czarne znaki wysokości 3 cm., które

osoba normalnie widząca rozpoznaje z odległości 20 m.). Widzenie jest na tyle

osoba normalnie widząca rozpoznaje z odległości 20 m.). Widzenie jest na tyle

sprawne, że w poznawaniu świata dominuje wzrok. Inne zmysły pełnią funkcje

sprawne, że w poznawaniu świata dominuje wzrok. Inne zmysły pełnią funkcje

pomocnicze, rozszerzają spostrzeżenia. Jest to grupa bardzo zróżnicowana od

pomocnicze, rozszerzają spostrzeżenia. Jest to grupa bardzo zróżnicowana od

zaburzenia widzenia barw, przez zaburzenie widzenia jednoocznego, do

zaburzenia widzenia barw, przez zaburzenie widzenia jednoocznego, do

obuocznego

obuocznego