Uszkodzenia stawu

łokciowego

wyk. Jarosław Mielczarek

Staw łokciowy- budowa

W anatomii człowieka staw łokciowy (łac. articulatio

cubiti) jest stawem łączącym ramię z

przedramieniem.
Można go zakwalifikować do typu stawu zawiasowo-

obrotowego o dwóch osiach ruchu. Jest stawem

złożonym z trzech połączeń objętych wspólną torebką

stawową. Część ramienno-łokciowa i ramienno-

promieniowa stawu łokciowego stanowi funkcjonalnie

jedną część. Odbywa się tu zginanie i prostowanie.

Połączenie promieniowo-łokciowe, zwane stawem

promieniowo-łokciowym bliższym należy do stawów

typu obrotowego. Mogą się tu odbywać: nawracanie i

odwracanie przy udziale stawu promieniowo-

łokciowego dalszego.

Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni

stawowych:

• część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia

stawowa bloczka kości ramiennej i wcięcie

bloczkowe kości łokciowej;

• część ramienno-promieniowa zbudowana jest

przez powierzchnię stawową główki kości

ramiennej i dołek stawowy głowy kości

promieniowej;

• część promieniowo-łokciowa utworzona jest

przez wcięcie promieniowe kości łokciowej z

obwodem stawowym głowy kości

promieniowej.

Torebka stawowa jest

gruba i napięta po

stronie bocznej i

przyśrodkowej, gdzie

jest też wzmocniona

silnymi więzadłami,

zaś obszerna i cienka

od przodu i tyłu.

Złamania części dalszej kości

ramiennej

Należą do nich złamania poza i środstawowe. Mogą być
powikłane uszkodzeniem nerwy łokciowego. Powstają
zarówno z mechanizmu bezpośredniego (upadki, urazy) jak i
pośredniego (oderwanie przyczepów mięśniowych). U dzieci
może dojść do uszkodzenia chrząstki wzrostowej i zaburzeń
wzrostu kości.

Podział złamań (wg Bohlera):
- złamanie nadkłykciowe (zgięciowe lub wyprostne)

- złamania nadkłykci (bocznego lub przyśrodkowego)

- złamania kłykci (bocznego lub przyśrodkowego)
- złamania główki kości ramiennej
- złamania bloczka kości ramiennej
- złamania międzykłykciowe
- złamania wewnątrz stawowe
- złuszczenia nasady

Leczenie

W leczeniu złamań dalszej części kości
ramiennej stosuje się zarówno metody
nieoperacyjne jak i operacyjne.

Leczenie nieoperacyjne polega na

założeniu opatrunku gipsowego ramiennego,
ze stawem łokciowym zgiętym do kata 70-90
stopni na około 3-4 tygodnie, a następnie
rozpoczyna się rehabilitacje, w trakcie której
trzeba unikać ruchów biernych stawu
łokciowego i masaży.

Złamanie nadkłykciowe kości

ramiennej

Złamania te należą do najczęstszych uszkodzeń w okolicy
stawu łokciowego. Leżą pozastawowo, a powstają zazwyczaj
z mechanizmu pośredniego (przy upadku na kończynę
górną).

Podział:
- wyprostne (90%) – odłam obwodowy jest zrotowany i
przemieszczony do tyłu i bocznie.
- zgięciowe (10%) – odłam obwodowy jest zrotowany i
przemieszczony ku górze, w stronę brzuszna oraz
przyśrodkowo.

Powikłania:

-Ucisk lub uszkodzenie naczyń, najczęściej tętnicy ramiennej.

-Uszkodzenie nerwów (promieniowy, pośrodkowy)

-Niedokrwienny przykurcz Volkmana

Leczenie:

Zależy od rodzaju złamania, stopnia przemieszczenia odłamów
i ewentualnych powikłań. Leczenie nieoperacyjne stosuje się w
przypadkach złamań przemieszczonych (ramienny podłużnik
gipsowy) oraz złamań przemieszczonych (nastawienie i
unieruchomienie w podłużniku gipsowym lub leczenie
wyciągiem Zeno)

Leczenie wyciągiem Zeno

Wyciąg ten stosuje się zazwyczaj po dwukrotnej nieudanej
próbie nastawienia oraz przy zaburzeniach ukrwienia kończyny
górnej. Chory leży w łóżku z podwieszoną kończyna górna
(pozycja przciwobrzękowa) ze zgiętym do konta 90 stopni
stawem ramiennym i łokciowym. Wyciąg utrzymuje się przez 2-
3 tygodnie. Umożliwia on czynnościowe leczenie złamania.

Możliwość uszkodzenia

tętnicy ramiennej i

nerwu promieniowego

przy nadkłykciowym

złamaniu wyprostnym

kości ramiennej

Złamanie- złuszczenie
nadkłykciowe kości
ramiennej

Rehabilitacja:

Należy bezwzględnie unikać ruchów biernych, a zwłaszcza
redresji stawu łokciowego. Prowadzą one bowiem do wylewów
krwawych, zwłóknień i zesztywnień stawu łokciowego oraz
skostnień pozaszkieletowych. Po zdjęciu gipsu rękę zawiesza
się na temblaku i zaleca się pacjentowi samodzielne
wykonywanie ruchów.

Złamanie nadkłykcia bocznego kości

ramiennej

Występuje głownie u dzieci (do 16 roku życia) i powstaje
najczęściej z mechanizmu pośredniego (np. w wyniku
skurczu mięśni prostowników nadgarstka). Szczelina
złamania przebiega przez chrząstkę nasadową, co może
być przyczyną zaburzeń wzrostu kości. Często dochodzi do
przemieszczenia odłamu (nawet o 180 stopni)

Powikłania:

-Łokieć koślawy

-Staw rzekomy

-Późny niedowład nerwu łokciowego (nadciągnięcie nerwu
na skutek koślawości stawu łokciowego)

Leczenie:

Przy braku lub niewielkim przemieszczeniu zakłada się

opatrunek gipsowy ramienny. Przy dużych przemieszczeniach
stosuje się bezkrwawą repozycję, a następnie, a następnie
opatrunek gipsowy z przemieszczeniem ustawianym w
odwróceniu. Czas unieruchomienia to 3-4 tygodnie.
Leczenie operacyjne konieczne przy złamaniach niemożliwych
do nastawienia zachowawczego. Polega na zespoleniu
nadkłykcia wkrętem (unieruchomienia na 2 tygodnie), a w
przypadku małego fragmentu kostnego na jego wygieciu.

Powstaje głownie u dzieci (do 18r.ż.), zazwyczaj z mechanizmu
pośredniego (upadek na kończynę górną – oderwanie przyczepu
zginaczy nadgarstka i ręki) oraz rzadziej bezpośredniego

Powikłania:

- Uszkodzenie nerwu łokciowego
- Staw rzekomy

Złamanie nadkłykcia

przyśrodkowego kości ramiennej

Złamanie
nadkłykcia
przyśrodkowego
kości ramiennej

Leczenie:

W złamaniach bez przemieszczenia polega na założeniu
opatrunku gipsowego ramiennego z przedramieniem
ustawionym w nawróceniu. Czas unieruchomienia to 3-4
tygodnie u dzieci i 4-6 tygodni u dorosłych. W złamaniach
przemieszczonych dokonuje się nastawienia, po czym zakłada
się opatrunek gipsowy.
Leczenie operacyjnego wymagają złamania z dużym
przemieszczeniem odłamów, niemożliwe do nastawienia
zachowawczego. W takich przypadkach, po krwawym
nastawieniu, odłamy zespala się wkrętem lub przyszywa a gdy
są niewielkie to wycina się je.

Zwichnięcia stawu łokciowego

Powstają z mechanizmu pośredniego lub rzadziej
bezpośredniego i stanowią 20-25% zwichnięć w obrębie
kończyny górnej. Mogą towarzyszyć niektórym złamaniom
kości przedramienia.

Podział:
1. Zwichnięcia bliższych nasad obu kości przedramienia
(tylne, przednie, boczne, przyśrodkowe, rozbieżne)

2. Izolowane zwichnięcia bliższej nasady kości łokciowej
(przednie i tylne)

3. Nawracające

4. Zastarzałe

Zwichnięcia stawu łokciowego

A- tylne

B,C- rozbieżne

Tylne zwichniecie stawu łokciowego

Powikłania:

-Złamanie wyrostka łokciowego
-Złamanie wyrostka dziobiastego
-Złamanie głowy kości promieniowej
-Złamanie dalszego końca kości ramiennej
- Interpozycja torebki stawowej
-Uszkodzenie nerwu pośrodkowego i łokciowego
-Uszkodzenie tętnicy ramiennej lub promieniowej

Leczenie:

Leczenie nieoperacyjne polega na nastawieniu i
unieruchomieniu. W znieczuleniu po zastosowaniu
długotrwałego wyciągu wzdłuż osi kończyny, zgina się staw
łokciowy do 90 stopni, jednocześnie spychając przedramię do
przodu przy zwichnięciach tylnych lub do tyłu przy
zwichnięciach przednich. Po nastawieniu należy skontrolować
ukrwienie i unerwienie kończyny górnej. W rehabilitacji unika się
ćw. Biernych i redresji stawu łokciowego.

Leczenie Operacyjne stosuje się w przypadku: uszkodzenia
więzadeł pobocznych (zwykle promieniowych) z niestabilnością
stawu łokciowego, zwichnięć powikłanych złamaniem wyrostka
łokciowego oraz uszkodzeń naczyń i nerwów.

Sposób
nastawienia
zwichnięcia
stawu
łokciowego

Zwichnięcie głowy kości promieniowej

Powstaje zwykle w wyniku mechanizmu pośredniego. Głowa
przemieszcza się ku górze i na zewnątrz, rzadko do tyłu.
Zazwyczaj towarzyszy złamaniu kości łokciowej. Tak jak przy
zwichnięciu, może dojść do uszkodzenia gałęzi głębokiej nerwu
promieniowego.

Leczenie:

Polega na nastawieniu i unieruchomieniu w opatrunku
gipsowym ramiennym przy odwróceniu przedramienia przez
okres 3 tygodni.

Złamanie wyrostka łokciowego

Powstaje z mechanizmu bezpośredniego (zazwyczaj złamanie
wielofragmentowe) lub pośredniego (po oderwaniu przez mięsień
trójgłowy ramienia- zwykle przemieszczone i wymagające
leczenia operacyjnego)

Podział:

-środstawowe
-pozastawowe

Leczenie:

W złamaniach bez przemieszczenia zakłada się opatrunek
gipsowy ramienny na około 4-5 tygodni, przy stawie łokciowym
zgiętym 90 stopni i z przedramieniem ustawionym w pozycji
pośredniej.
Leczenie operacyjne- w złamaniach z przemieszczeniem złamany
wyrostek zespala się wkrętem, płytką popregiem Webera

Złamanie wyrostka łokciowego

Złamanie wyrostka łokciowego

Złamania głowy kości

promieniowej

Podział:

-brzeżne głowy bez przemieszczenia

-brzeżne głowy z przemieszczeniem

Oba rodzaje złamań powstają przy upadku na
wyprostowana w stawie łokciowym kończynę górną, gdy
siła urazu działa w kierunku promieniowym

-złamanie szyjki lub złuszczenie nasady kości promieniowej

-wielofragmentowe złamanie głowy z rozkawałkowaniem i
przemieszczeniem odłamów

Złamanie głowy kości

promieniowej

Leczenie:

Leczenie nieoperacyjne stosuje się w przypadku:

- złamań nieprzemieszczonych – opatrunek gipsowy
- złamań przemieszczonych – konieczne prawidłowe
nastawienie
- złuszczeń z przemieszczeniem odłamów powyżej 15 stopni
- czynnościowe- początkowo gdy nastawia się odłamy
wykonuje się ruchy zginania i prostowania stawu łokciowego,
podwieszona kończyną rozpoczyna się ćw czynne

Leczenie operacyjne- u dorosłych wykonuje się wycięcie

odłamków, zapewnia to ochronę stawu przed zesztywnieniem
i zniszczeniem powierzchni stawowej główki kości ramiennej

Dziękuje za uwagę