Taksacja

Taksacja to ocena i wycena w odpowiednich jednostkach
(przeważnie pieniądzu) wytwarzanych w przedsiębiorstwie
produktów i usług przeznaczonych na sprzedaż bądź też
zużywanych w procesie produkcji, w tym samym bądź następnym
okresie oraz środków produkcji już użytkowanych , nabywanych
bądź wytwarzanych. Przedmiotem taksacji może być także całe
przedsiębiorstwo.

Przedmiotem wyceny może być cała produkcja wytworzona w
danym przedsiębiorstwie w danym okresie, produkcja zakończona
lub produkcja niezakończona, określone środki obrotowe lub środki
trwałe, a także całe przedsiębiorstwo ogrodnicze.

Wycena jest wykonywana z zastosowaniem różnych metod ze
względu na różnorodność wycenianych produktów i środków
produkcji oraz rożne cele wyceny. Na przykład do wyceny sadu
jako środka trwałego można zastosować metodę nakładową,
inaczej nazywaną metoda kosztów własnych (włożonych).

Do wyceny sadu jako przedmiotu sprzedaży odpowiedniejsza jest
metoda dochodowa, bo uwzględnia ona zdolności przedmiotu do
generowania dochodów w przyszłości.

Wycena środków obrotowych.

Wycena środków obrotowych (produktów i środków produkcji )
w przedsiębiorstwach ogrodniczych jest wykonywana z reguły z
zastosowaniem dwóch metod:

-metody cen bieżących

-metody kosztów własnych (nakładowej)

-metody przetwórczej

Metoda cen bieżących.

Wartość wymienną danego środka produkcji lub produktu według
metody cen bieżących obliczamy uwzględniając cenę rynkową oraz
koszty zakupu lub koszty sprzedaży. Dla produktów nabywanych przez
gospodarstwo doliczamy koszty zakupu. Są to koszty nie objęte ceną
zakupu i ponoszone przez przedsiębiorstwo od momentu zakupu
danego środka do chwili jego zmagazynowania na terenie
gospodarstwa.

Koszty zakupu mogą obejmować: koszty transportu, koszty załadunku,
koszty ubezpieczenia w czasie transportu, koszty przeładunku i
wyładunku, ubytki w czasie transportu, koszty opakowania, a także
koszty tzw. zaopatrzenia (aprowizacji), czyli uposażenie pracowników
zajmujących się zaopatrzeniem, koszty delegacji itp.

Koszty zakupu poszczególnych środków produkcji są doliczane do
kosztów produkcji artykułów wytwarzanych w przedsiębiorstwie jako
koszty bezpośrednie bądź jako koszty pośrednie. W drugim wypadku
rachunek jest mniej dokładny, gdyż poszczególne produkty nie są
obciążane tymi kosztami proporcjonalnie do ilości zużytego środka
produkcji.

Koszty zakupu zależą od warunków kupna sprzedaży. Sprzedaż może
być „loco magazyn sprzedawcy” bądź „franco stacja załadowcza
siedziby dostawcy”. Koszty zakupu „loco magazyn sprzedawcy” są
największe ponieważ obejmują wszystkie koszty związane z
załadunkiem nabywanego środka produkcji oraz jego transportem do
gospodarstwa. Koszty zakupu są najmniejsze wówczas gdy umowa
przewiduje cenę „franco siedziba odbiorcy” (tj. gospodarstwo) ,
obejmują one wtedy tylko koszty przemieszczania zakupionego środka
na terenie gospodarstwa, natomiast sprzedawca (dostawca) ponosi
wtedy wszystkie koszty transportu łącznie z ewentualnym
ubezpieczeniem w drodze itp.

Koszty sprzedaży

Koszty sprzedaży są to koszty poniesione przez gospodarstwo
w związku z czynnością sprzedaży wyprodukowanych artykułów.
Koszty te obejmują: Koszty transportu do miejsca sprzedaży,
koszty opakowań, prowizje na rzecz składnic od sprzedaży, koszty
ogłoszeń czy wystaw , wynagrodzenie pracowników zajmujących
się sprzedażą itp.
Koszty sprzedaży, podobnie jak koszty zakupu, zależą od
warunków kupna-sprzedaży. Są one najmniejsze „loco siedziba
dostawcy’, a największe -„franco siedziba odbiorcy”.

Wartość środków produkcji nabywanych przez gospodarstwo
obliczamy metoda cen bieżących na podstawie wzoru:

W = pq + k

z

W - wartość środka produkcji

p - jednostkowa cena rynkowa

q -ilość zakupionego środka produkcji

k

z

- koszty zakupu środka produkcji

Wartość produktów i środków produkcji sprzedawanych przez
gospodarstwo bądź zużywanych w danym gospodarstwie w procesie
produkcji obliczamy metodą cen bieżących na podstawie wzoru:

W = pq + k

s

W- wartość środka produkcji

p - jednostkowa cena rynkowa

q- ilość sprzedawanego środka produkcji

k

s

- koszty sprzedaży produktu lub środka produkcji

Metoda kosztów własnych

Według tej metody wartość poszczególnych środków obliczamy jako
sumę poniesionych kosztów na odstawie wzoru:

W = k

1

+k

2

……+k

n

W – wartość danego środka (koszt całościowy produkcji)

k

1

+k

2

……+k

n

- poszczególne składniki kosztów całościowych

produktu, środka

produkcji lub usługi

Metoda kosztów własnych może być stosowana do wyceny,
kompostów, ziemi ogrodniczej, opakowań gospodarczych, doniczek
wytwarzanych systemem gospodarczym („cylinderki”), produkcji
niezakonczonej itp.
W rachunku kosztów należy uwzględnić wszystkie koszty dotyczące
danej produkcji (produktu) , tj. zarówno koszty bezpośrednie jak i
pośrednie, doliczając te ostatnie według odpowiedniego klucza
podziałowego.

Metoda przetwórcza

• Metoda ta jest stosowana w rolnictwie do wyceny obornika i pasz

własnych nie spotykanych w obrocie towarowym jak kiszonki,
siano, sianokiszonki itp..,albo przy wykorzystywaniu artykułów
ogrodniczych do celów innych niż ich pierwotne przeznaczenie np.
skarmiania zwierzętami lub produkcji alkoholu.

• Przykładowo, obornik wycenia się metoda przetwórczą w bardzo

uproszczony sposób, polega on na wycenie przyrostu plonu
ziemniaków pod wpływem obornika. Przyjmuje się tu, że 1 dt
obornika zwiększa plon ziemniaków średnio o 20 kg. W
uproszczeniu można więc przyjąć, że np. przy cenie 1 kg
ziemniaków wynoszącej 0,5 kg wartość 1 tony obornika wyniesie
100 zł.

d - współczynnik dyskontowy
r - oczekiwana stopa zwrotu w
skali okresu (najczęściej roku)
n - liczba okresów (lat)

p = (1+r)

n

p - współczynnik procentowy

Przykład obliczania współczynników procentowych i

dyskontujących, przy stopie procentowej r=0,1 i kwocie 1 mln

zł

Lata

1

2

3

4

5

Współczynnik

procentowy (p)

1,100

1,210

1,331

1,464

1,611

Wartość kwoty po n

–latach w zł

1100000 121000

0

133100

0

146400

0

161100

0

Współczynnik

dyskontujący (d)

0,909

0,826

0,751

0,683

0,621

Ile warta jest dziś

kwota otrzymana za

n-lat w zł

909091

826446 751315

683013

620921

NPV musi być wyższe od zera, tzn. stopa zwrotu z

inwestycji musi być większa niż koszt pozyskania kapitału
 

 

 

                              

 

 gdzie:
NPV - wartość bieżąca netto
CFt - przepływy gotówkowe w okresie t
r - stopa procentowa
I

0

- nakłady początkowe

t - kolejne okresy (najczęściej lata) eksploatacji inwestycji.

Przykład wykorzystania dyskonta do porównywania ofert

sprzedaży

Wartość nominalna w

milionach zł

Wartość zdyskontowana

na „dziś”w zł

Oferty i

terminy

płatności

a

b

a

b

Dziś

0,5

0,5

500000

500000

Za dwa lata

1

826446

Za trzy lata

1,5

1126972

Za cztery

lata

2

1366027

Za pięć lat

5,5

3

3415068

1862764

Razem

7

7

4741514

4855763

Wycena środków trwałych

Środki trwałe zużywają się stopniowo w procesie produkcji. Dlatego w
odniesieniu do tych środków rozróżniamy wartość początkową (wartość
brutto) oraz wartość bieżącą (wartość netto).

Wartość początkową środków trwałych będących artykułami rynkowymi
obliczamy według cen zakupu z ewentualnym uwzględnieniem kosztów
zakupu. Wartość początkową środków trwałych wytworzonych w
gospodarstwie oraz nie będących już (lub jeszcze) artykułami rynkowymi
obliczamy metodą porównawczą, metodą kosztów własnych oraz metodą
dochodową.

Metoda porównawcza

Podstawą metody porównawczej jest założenie, że wartość rynkowa,
tj. wartość wymienna danego środka jest funkcją jego cechy ( lub
zespołu cech) świadczącej o jego wartości użytkowej.

Metoda ta jest stosowana głównie do określania wartości początkowej
według obowiązujących cen rynkowych dla środków nie będących już
lub jeszcze artykułami rynkowymi oraz środków wytwarzanych
obecnie z innych materiałów lub w innej technologii (np. budynki).

Metoda ta może być zastosowana tylko wówczas , gdy jest znana
wartość rynkowa (ceny bieżące) środków produkcji o tych samych lub
podobnych walorach użytkowych.

Wartość początkową z uwzględnieniem jednej cechy danego
środka produkcji obliczamy na podstawie wzoru:

W

p

= p q

W

p

- wartość początkowa danego środka trwałego

p - cena jednostkowa cechy uznanej za wyróżniającą, obliczona na

podstawie cen bieżących środków produkcji o tych samych lub
podobnych walorach użytkowych

q - liczba jednostek danej cechy (KM,m,m2,m3, kcal/h) w

wycenianym środku trwałym

Metoda kosztów własnych

Metoda kosztów własnych jest stosowana do wyceny budynków,
melioracji i innych środków trwałych pochodzenia nierolniczego oraz do
wyceny sadów i innych plantacji wieloletnich.

Obliczona tą metodą wartość początkowa jest równa kosztom
wytworzenia danego środka trwałego. Środki trwałe są użytkowane z
reguły po zakończeniu okresu inwestycyjnego, a sady i plantacje
wieloletnie przed zakończeniem tego okresu; ponadto przy wycenie
można uwzględniać także oprocentowanie środków. Dlatego wycena
środków trwałych metodą kosztów własnych jest dokonywana za
pomocą różnych wzorów.

Wycena środków trwałych użytkowanych po zakończeniu okresu
inwestycyjnego.

-bez uwzględniania oprocentowania środków

W

p

= k

1

+k

2

+…….k

n

W

p

- wartość początkowa danego środka trwałego

k

1

+k

2

+…….k

n

-poszczególne elementy kosztów bezpośrednich oraz

koszty pośrednie

Wycena środków trwałych użytkowanych po zakończeniu
okresu inwestycyjnego.

- z uwzględnieniem oprocentowania środków

W

p

= k

1

+ k

2

+…….k

n

) x q

n

= ki x q

n

W p - wartość początkowa danego środka trwałego

k

1

+k

2

+…….k

n

-poszczególne elementy kosztów bezpośrednich oraz

koszty pośrednie

q

n

- współczynnik oprocentowania środków obliczony według liczby

lat, tj. długości okresu inwestycyjnego oraz określonej stopy
procentowej; współczynnik ten jest równy wartości 1 zł
umieszczonego na procent składany

n- długość okresu inwestycyjnego latach

1





i

n

Wycena sadów i plantacji wieloletnich, tj. środków
trwałych użytkowanych przed zakończeniem okresu
inwestycyjnego.

Wzór na obliczanie wartości początkowej bez uwzględniania
oprocentowania i utraty korzyści z ziemi

Utrata korzyści z ziemi – koszt alternatywny ustalany według
wielkości renty gruntowej i powierzchni zajętej pod sad lub inną
plantacje wieloletnią. Koszt ten jest uwzględniany tylko w
okresie inwestycyjnym

W

p

= K

z

+ K

i

- P

i

W

p

- wartość początkowa równa kosztom wytworzenia

K

z

- koszty założenia sadu (plantacji wieloletniej), tj. koszty nabycia lub

wyprodukowania drzewek bądź krzewów, koszty nawożenia i

przygotowania gleby, wszystkie inne koszty bezpośrednie związane z
założeniem sadu (plantacji weiloletniej0 oraz koszty pośrednie

K

i

- koszty roczne w poszczególnych latach okresu inwestycyjnego, tj.

okresu w

którym koszty roczne są większe niż uzyskiwana

produkcja roczna

P

i

-produkcja roczna w latach owocowania w okresie inwestycyjnym

n- liczba lat

1





i

n

1





i

n

Wzór na obliczanie wartości początkowej z uwzględnieniem utraty
korzyści z ziemi, lecz bez uwzględniania oprocentowania:

W

p

= K

z

+ K

i

+ R

i

- P

i

W

p

- wartość początkowa równa kosztom wytworzenia

K

z

- koszty założenia sadu (plantacji wieloletniej

K

i

- koszty roczne w poszczególnych latach okresu inwestycyjnego

R

i

- odszkodowanie roczne z tytułu użytkowania ziemi zajętej pod sad

9plantację

wieloletnią) w poszczególnych latach okresu

inwestycyjnego

P

i

-produkcja roczna w latach owocowania w okresie inwestycyjnym

n- liczba lat

1





i

n

1





i

n

1





i

n

W

p

- wartość początkowa równa kosztom wytworzenia

K

z

- koszty założenia sadu (plantacji wieloletniej

K

i

- koszty roczne w poszczególnych latach okresu inwestycyjnego

R

i

- odszkodowanie roczne z tytułu użytkowania ziemi zajętej pod sad

(plantację wieloletnią) w poszczególnych latach okresu
inwestycyjnego
P

i

-produkcja roczna w latach owocowania w okresie inwestycyjnym

p –stopa procentowa wyrażona wskaźnikiem nieprocentowym
(np.0,05)
q

n

- współczynnik oprocentowania środków obliczony według liczby lat

, tj. długości okresu inwestycyjnego
n- długość okresu inwestycyjnego

W

p

= Kz * q

n

+

K

i

*(q

n

-1)

+

R

i

*(q

n

-1)

-

P

i

*(q

n

-1)

p

p

p

Wzór na obliczanie wartości początkowej z uwzględnieniem
utraty korzyści z ziemi oraz oprocentowania środków:

Metoda dochodowa

Metoda dochodowa jest stosowana przy wycenie gospodarstw jako
jednostek produkcyjnych oraz ziemi, melioracji, stawów, plantacji
wieloletnich i sadów, gdy są one traktowane jako przedmioty kupna–
sprzedaży. Wycena jest wykonywana na podstawie uzyskiwanego
dochodu z tytułu użytkowania danego środka produkcji, oprocentowania
wkładów pieniężnych (roczna stopa procentowa) na procent zwykły lub
procent składany. Przy wycenie środków użytkowanych określoną liczbę
lat uwzględnia się długość okresu użytkowania. W odniesieniu do
środków

produkcji

jeszcze

nie

użytkowanych

jako

środków

pełnoproduktywnych (np. sad w okresie wzrastającego owocowania)
wartość obliczona metoda dochodową jest jednocześnie wartością
początkową i wartością bieżącą. Dla środków już użytkowanych, a więc o
skróconym okresie dalszego użytkowania, wartość obliczona metodą
dochodową jest wartością bieżącą. Dla środków w odniesieniu do
których, można przewidywać użytkowanie nieograniczone w czasie, tj.
np. ziemi, obliczona wartość początkowa jest jednocześnie wartością
bieżącą.

W

p

- wartość początkowa równa kosztom wytworzenia

W

b

– wartość bieżąca

D- dochód roczny z tytułu użytkowania wyłącznie danego środka
trwałego

p- roczna stopa procentowa wyrażona wskaźnikiem nieprocentowym

W

p

=

Wb

=

D
p

Wycena środków trwałych o nieograniczonym okresie
użytkowania :

W

p

- wartość początkowa środka trwałego w pełnej sprawności

(produktywności)
D- przewidywany dochód roczny z tytułu użytkowania wyłącznie
danego środka

trwałego

p- roczna stopa procentowa wyrażona wskaźnikiem nieprocentowym
n- przewidywany okres użytkowania danego ośrodka w latach
q

n

- współczynnik oprocentowania środków obliczony według liczby lat

użytkowania środka trwałego

W

p

=

D

*

(

1

-

1

)

p

q

n

Wycena wartości początkowej środków trwałych o ograniczonym
okresie użytkowania, z uwzględnieniem kapitalizacji dochodu na
procent składany

W

b

– wartość bieżąca

D- dochód roczny z tytułu użytkowania wyłącznie danego środka
trwałego

p- roczna stopa procentowa wyrażona wskaźnikiem nieprocentowym

n- przewidywany okres użytkowania danego ośrodka w latach

m- długość okresu dotychczasowego użytkowania środka trwałego w
pełnej sprawności , np. dotychczasowa liczba lat pełnego
owocowania

qn i qm - współczynniki oprocentowania środków dla różnej liczby lat

W

b

= D

*

(

1 -

1

)

*

1

p

q

n

q

m

Wycena wartości bieżącej plantacji wieloletnich (bez ziemi, bo ziemia
wyceniana jako środek o nieograniczonym okresie użytkowana)

Wycena wartości bieżącej środków trwałych

Wartości bieżąca środków trwałych o nieograniczonym okresie
użytkowania (np. ziemi) jest równa wartości początkowej danego środka i
może być wyceniana za pomocą jednej z podanych metod . Wartość
bieżąca środków trwałych o ograniczonym okresie użytkowania jest
mniejsza od ich wartości początkowej o dotychczasowe zużycie tj.
amortyzację. Wartość bieżącą środków trwałych wycenionych metodą
dochodową bądź innymi metodami według wartości początkowej
obliczamy posługując się następującym wzorem ogólnym.

W

b

= W

p

– A

i

W

b

– wartość bieżąca na koniec danego okresu lub początek następnego

okresu
W

p

– wartość początkowa

A

i

-roczne raty amortyzacyjne w poszczególnych latach użytkowania

danego środka trwałego
n- liczba lat dotychczasowego użytkowania danego środka trwałego

1





i

n

Powyższy wzór może być stosowany do obliczania wartości bieżącej
środków trwałych o ograniczonym okresie użytkowania niezależnie
od zastosowanej metody obliczania rocznych rat amortyzacyjnych.
Jeśli roczne raty amortyzacyjne są obliczane metodą liniową, tj.
według długości okresu użytkowania danego środka i przy założeniu
równomiernego zużycia (amortyzacji) w każdym okresie, to wartość
bieżąca może być obliczana na podstawie wzoru:

W

b

= W

p

– At

W

b

– wartość bieżąca na koniec danego okresu lub początek

następnego

okresu

W

p

– wartość początkowa

A - roczna rata amortyzacyjna obliczona metoda liniową

t- długość dotychczasowego użytkowania danego środka trwałego w
latach

Długość okresu użytkowania niektórych środków trwałych (np.
ciągników) może być wyrażana nie tylko w latach, lecz także w
godzinach . Jeśli w poszczególnych okresach dotychczasowego
użytkowania danego środka trwałego liczba godzin jest większa niż to
wynika z przeciętnej liczby godzin w roku i liczby lat, to wartość bieżącą
obliczamy na podstawie wzoru:

W

b

= W

p

– at

W

b

– wartość bieżąca

W

p

– wartość początkowa

a -godzinowa rata amortyzacyjna (amortyzacja przypadająca na 1 h
użytkowania danego środka trwałego)

t- długość dotychczasowego użytkowania danego środka trwałego w
godzinach

Wartości bieżącą środków trwałych można także określić według
wartości początkowej oraz szacunkowego zużycia określonego w
procentach, według poniższego wzoru;

W

b

= W

p

–W

p

x z

W

b

– wartość bieżąca

W

p

– wartość początkowa

z- dotychczasowe szacunkowe zużycie określone w procentach
wartości początkowej

Wartości bieżąca środków trwałych jest wyznaczana nie tylko przez
ich wartość początkową oraz dotychczasową amortyzację, lecz
także przez wartość remontów kapitalnych. w latach w których jest
wykonany remont kapitalny danego środka trwałego, wartość tego
środka zwiększa się o wartość wykonanego remontu kapitalnego,
jedna nie więcej niż o wartość dotychczasowej amortyzacji.
Ewentualna nadwyżka kosztów remontu kapitalnego jest zaliczana
do kosztów całościowych produkcji danego okresu.

Obliczanie amortyzacji jest niezbędne nie tylko przy wycenie
wartości bieżącej środków trwałych lecz także przy obliczaniu bądź
kalkulacji kosztów produkcji wytworzonej w danym okresie (cyklu
produkcyjnym).

Amortyzacja poszczególnych środków trwałych może być więc
obliczana za cały dotychczasowy okres użytkowania danego środka
trwałego bądź za okresy roczne czy miesięczne. Amortyzacja roczna
(miesięczna), zwana roczną (miesięczną) ratą amortyzacyjną, jest
obliczana przeważnie według wartości początkowej i z
uwzględnieniem przeciętnej długości całego okresu użytkowania
poszczególnych środków trwałych.

Roczne raty amortyzacyjne środków trwałych mogą być takie
same w poszczególnych latach całego okresu użytkowania bądź
różne, tj. wzrastające lub malejące. Oblicza się je według
następujących metod : liniowej, progresywnej i degresywnej.

Metoda liniowa

Jest to najprostsza i powszechnie stosowana metoda obliczania rocznych
rat amortyzacyjnych. Może być stosowana w dwóch wariantach. W
pierwszym wariancie długość okresu użytkowania jest określona liczbą
lat, w drugim – liczbą godzin.

Roczne raty amortyzacyjne są obliczane metodą liniowa na podstawie
następujących wzorów:

- obliczanie według liczby lat użytkowania środka trwałego

A = W

p

/n

A-roczna rata amortyzacyjna w poszczególnych latach całego okresu
użytkowania danego środka trwałego

W

p

– wartość początkowa środka trwałego

n –długość okresu użytkowania środka trwałego latach

Rata amortyzacyjna obliczona według tego wzoru określa tzw. próg
amortyzacji, czyli minimalną amortyzację roczną danego środka
trwałego niezależnie od stopnia jego wykorzystania w danym roku.
Jeśli liczba godzin użytkowania danego środka trwałego jest większa od
przeciętnej rocznej przewidywanej liczby godzin, to roczna rata
amortyzacyjna jest obliczana z uwzględnieniem liczby godzin.

Obliczanie rocznej raty amortyzacyjnej według liczby godzin
użytkowania środka trwałego

A

i

=W

p

x t/n

A

i

-roczna rata amortyzacyjna w danym roku

W

p

– wartość początkowa

t- liczba godzin użytkowania środka trwałego w danym roku równa lub
większa

od przewidywanej przeciętnej liczby godzin

n- długość okresu użytkowania danego środka trwałego w h
(godzinach)

Metoda progresywna

Raty amortyzacyjne obliczane tą metodą zwiększają się z każdym
rokiem użytkowania środka trwałego. Metoda progresywna może mieć
zastosowanie do środków produkcji które charakteryzują się
długotrwałością (np. melioracje) oraz wzrastającym w miarę
użytkowania zużyciem technicznym i ekonomicznym. W
gospodarstwach sadowniczych można ją stosować w odniesieniu do
drzew owocowych w pierwszym okresie ich pełnej sprawności
produkcyjnej, tj. w okresie wrastającego owocowania. W zależności
od przyjętego wzoru roczne raty amortyzacyjne mogą różnić się o tę
samą (progresja arytmetyczna) lub różną np. rosnącą (progresja
geometryczna) wartość.

A

t

– roczna rata amortyzacyjna na koniec danego roku

użytkowania

W

p

- wartość środka trwałego

n

- całkowity okres użytkowania danego środka trwałego w latach

r- różnica pomiędzy całkowitym o dotychczasowym okresem
użytkowania środka trwałego w latach = n - t

A

t

=

2 W p (n - r)
n (n + 1)

Przy założeniu zwiększania rat amortyzacyjnych o tę samą
wartość możemy ja obliczyć np. na podstawie wzoru:

Metoda degresywna

Roczne raty amortyzacyjne obliczane metodą degresywną maleją z
każdym rokiem użytkowania środka trwałego. Metoda degresywna
może mieć zastosowanie do środków produkcji które charakteryzują
się szybszym zużyciem ekonomicznym niż zużycie techniczne (np.
urządzenia elektroniczne, komputery). W gospodarstwach
sadowniczych można ją stosować w odniesieniu do drzew owocowych
w okresie malejącego owocowania. W zależności od przyjętego wzoru
roczne raty amortyzacyjne mogą różnić się o tę samą (degresja
arytmetyczna) lub różną np. malejącą (degresja geometryczna)
wartość.

A

t

– roczna rata amortyzacyjna na koniec danego roku użytkowania

W

p

- wartość środka trwałego

n - całkowity okres użytkowania danego środka trwałego w latach

t - dotychczasowy okres użytkowania środka trwałego w latach

A

t

=

2 W p (n – t +
1 )
n (n + 1)

Przy założeniu zmniejszania się rat amortyzacyjnych o tę samą
wartość możemy ja obliczyć np. na podstawie wzoru: