Choroba von

Choroba von

Willebranda

Willebranda

Trochę historii

Trochę historii



Choroba von Willebranda po raz pierwszy

Choroba von Willebranda po raz pierwszy

została opisana przez szwedzkiego lekarza

została opisana przez szwedzkiego lekarza

internistę w 1926 roku.

internistę w 1926 roku.



Nazywano ją pseudo-hemofilią lub

Nazywano ją pseudo-hemofilią lub

angiohemofilią. Później jej nazwa została

angiohemofilią. Później jej nazwa została

zmieniona i od nazwiska określana jest

zmieniona i od nazwiska określana jest

chorobą von Willebranda.

chorobą von Willebranda.



Dopiero w 1972 roku wyizolowano czynnik

Dopiero w 1972 roku wyizolowano czynnik

von Willebranda, którego niedobór jest

von Willebranda, którego niedobór jest

przyczyną występowania choroby.

przyczyną występowania choroby.

Częstość występowania

Częstość występowania



najczęstszą wrodzoną skazą

najczęstszą wrodzoną skazą

krwotoczną. Występuje z częstością

krwotoczną. Występuje z częstością

1:100 osób (postać objawiająca się

1:100 osób (postać objawiająca się

krwawieniami występuje z częstością

krwawieniami występuje z częstością

125/1 000 000)

125/1 000 000)



taką samą częstością osobników obu

taką samą częstością osobników obu

płci

płci

Charakterystyka

Charakterystyka



Charakteryzuje się niedoborem

Charakteryzuje się niedoborem

czynnika von Willebranda, co

czynnika von Willebranda, co

powoduje wydłużenie czasu

powoduje wydłużenie czasu

krwawienia (z powodu upośledzenia

krwawienia (z powodu upośledzenia

adhezji płytek) oraz zaburzenie

adhezji płytek) oraz zaburzenie

wewnątrzpochodnego szlaku

wewnątrzpochodnego szlaku

krzepnięcia ( z powodu szybkiej

krzepnięcia ( z powodu szybkiej

inaktywacji czynnika VIII)..

inaktywacji czynnika VIII)..

Jak dziedziczona

Jak dziedziczona



Wrodzona skaza krwotoczna

Wrodzona skaza krwotoczna

dziedziczona autosomalnie

dziedziczona autosomalnie

dominująco , nieprawidłowy gen nie

dominująco , nieprawidłowy gen nie

jest związany z chromosomem X

jest związany z chromosomem X



Dziedziczy się, w zależności od typu,

Dziedziczy się, w zależności od typu,

autosomalnie dominująco (typ 1 i 2)

autosomalnie dominująco (typ 1 i 2)

lub recesywnie (typ 3 i sporadycznie

lub recesywnie (typ 3 i sporadycznie

typ 2).

typ 2).

Mamy dwie prawidłowości w

Mamy dwie prawidłowości w

występowaniu choroby

występowaniu choroby

.

.

1. przekazywana jest bezpośrednio na syna

1. przekazywana jest bezpośrednio na syna

lub córkę od ojca lub matki (autosomalny

lub córkę od ojca lub matki (autosomalny

dominujący model dziedziczenia) .

dominujący model dziedziczenia) .

Przebieg łagodny lub umiarkowany

Przebieg łagodny lub umiarkowany

2.

2.

raczej rzadki,oboje z rodzice są

raczej rzadki,oboje z rodzice są

nosicielami nieprawidłowego genu

nosicielami nieprawidłowego genu

(autosomalny ustępujący model

(autosomalny ustępujący model

dziedziczenia) ,przypadek ciężki..

dziedziczenia) ,przypadek ciężki..

Typy

Typy



W typie 1 i 3 występuje rzeczywisty

W typie 1 i 3 występuje rzeczywisty

niedobór czynnika van Willebranda.

niedobór czynnika van Willebranda.



Natomiast typ 2 dotyczy różnych

Natomiast typ 2 dotyczy różnych

zaburzeń strukturalnych i

zaburzeń strukturalnych i

funkcjonalnych vWF.

funkcjonalnych vWF.

Typ 1

Typ 1



Nieznaczne upośledzenie krzepnięcia.

Nieznaczne upośledzenie krzepnięcia.

Wielu pacjentów prowadzi normalne

Wielu pacjentów prowadzi normalne

życie. Mogą występować krwawienia

życie. Mogą występować krwawienia

po zabiegach, skłonność do

po zabiegach, skłonność do

powstawania podbiegnięć krwawych,

powstawania podbiegnięć krwawych,

obfite miesiączki. Jest to najczęstszy

obfite miesiączki. Jest to najczęstszy

typ choroby. Występuje u 70 %

typ choroby. Występuje u 70 %

pacjentów z rozpoznanym

pacjentów z rozpoznanym

schorzeniem..

schorzeniem..

Typ 2

Typ 2



Rozróżniamy podtypy 2a-autosomalnie

Rozróżniamy podtypy 2a-autosomalnie

recesywnie,2b-domin.,2m-domin,2n-

recesywnie,2b-domin.,2m-domin,2n-

autosomalnie recesywnie

autosomalnie recesywnie

Najcięższa postać choroby von
Willebranda. Występuje w przypadku
homozygot nieprawidłowego genu.

Typ 3

Typ 3

Objawy

Objawy



zwiększona skłonność do krwawień

zwiększona skłonność do krwawień



głównie krwawienia skórno-śluzówkowe

głównie krwawienia skórno-śluzówkowe

przedłużające się

przedłużające się



obfite menstruacje, krwawienia z nosa,

obfite menstruacje, krwawienia z nosa,

zwiększona częstość podbiegnięć krwawych,

zwiększona częstość podbiegnięć krwawych,

krwotoki po zabiegach dentystycznych i

krwotoki po zabiegach dentystycznych i

chirurgicznych

chirurgicznych



W cięższych postaciach mogą występować

W cięższych postaciach mogą występować

wylewy do stawów i mięśni czy nasilone krwotoki

wylewy do stawów i mięśni czy nasilone krwotoki

z przewodu pokarmowego, zwłaszcza u osób u

z przewodu pokarmowego, zwłaszcza u osób u

których współistnieje angiodysplazja jelitowa.

których współistnieje angiodysplazja jelitowa.

Ciężkie powikłania krwotoczne występują

Ciężkie powikłania krwotoczne występują

stosunkowo rzadko, tylko w typie 3 vWD.

stosunkowo rzadko, tylko w typie 3 vWD.



częściej rozpoznaje się u kobiet, u

częściej rozpoznaje się u kobiet, u

których tendencje do zwiększonego

których tendencje do zwiększonego

krwawienia silniej wyrażają się

krwawienia silniej wyrażają się

podczas menstruacji.

podczas menstruacji.



Różne odchylenia od normy

Różne odchylenia od normy

(niekoniecznie prowadzące do

(niekoniecznie prowadzące do

rozwinięcia choroby} występują u

rozwinięcia choroby} występują u

0,9-3% populacji.

0,9-3% populacji.



U ludzi z grupą krwi "0" częściej są

U ludzi z grupą krwi "0" częściej są

obecne ciężkie albo klinicznie jawne

obecne ciężkie albo klinicznie jawne

postacie choroby von Willebranda.

postacie choroby von Willebranda.



Gdy postac lekka i umiarkowana to pomimo

Gdy postac lekka i umiarkowana to pomimo

wydłużonych czasów krwawienia, chorzy mogą

wydłużonych czasów krwawienia, chorzy mogą

przeżyć większość życia bez jakichkolwiek

przeżyć większość życia bez jakichkolwiek

objawów. Dzieje się tak do momentu kiedy pojawi

objawów. Dzieje się tak do momentu kiedy pojawi

się krwawienie po operacji lub ekstrakcji zębów…

się krwawienie po operacji lub ekstrakcji zębów…



W rzadkich przypadkach mamy wydłużony czas

W rzadkich przypadkach mamy wydłużony czas

pierwszej fazy powstawania skrzepu i tendencję

pierwszej fazy powstawania skrzepu i tendencję

do wylewów dostawowych oraz domięśniowych

do wylewów dostawowych oraz domięśniowych

podobnie jak w hemofilii. Dzieje się tak ponieważ

podobnie jak w hemofilii. Dzieje się tak ponieważ

czynnik von Willebranda jest związanyz

czynnik von Willebranda jest związanyz

czynnikiem VIII. Niedobór czynnika von

czynnikiem VIII. Niedobór czynnika von

Willebranda może spowodować objawy niedoboru

Willebranda może spowodować objawy niedoboru

czynnika VIII…

czynnika VIII…

Czynnik von Willebranda w

Czynnik von Willebranda w

osoczu chorych na raka

osoczu chorych na raka

trzustki

trzustki



Przez wiele lat czynnik von Willebranda (vWF)

Przez wiele lat czynnik von Willebranda (vWF)

postrzegany był tylko jako czynnik

postrzegany był tylko jako czynnik

warunkujący procesy hamowania krwawienia.

warunkujący procesy hamowania krwawienia.

Obecnie coraz częściej podkreślana jest jego

Obecnie coraz częściej podkreślana jest jego

rola jako markera uszkodzenia śródbłonka

rola jako markera uszkodzenia śródbłonka

naczyniowego.

naczyniowego.



Podwyższone stężenie czynnika von

Podwyższone stężenie czynnika von

Willebranda w osoczu chorych na raka

Willebranda w osoczu chorych na raka

trzustki jest jednym z wielu elementów

trzustki jest jednym z wielu elementów

tłumaczących znaczną skłonność do powikłań

tłumaczących znaczną skłonność do powikłań

zakrzepowych u tych chorych.

zakrzepowych u tych chorych.

Primary human endothelial cells have cylindrical secretory
granules containing the pro-coagulation Von Willebrand Factor
(green) with the cell nuclei also shown (blue)

Nabyta choroba vWD

Nabyta choroba vWD



Nabyta choroba von Willebranda była również

Nabyta choroba von Willebranda była również

opisywana w takich schorzeniach jak: guz

opisywana w takich schorzeniach jak: guz

Wilmsa, niedoczynność tarczycy, choroby

Wilmsa, niedoczynność tarczycy, choroby

rozrostowe układu krwiotwórczego, nowotwory

rozrostowe układu krwiotwórczego, nowotwory

złośliwe, toczeń rumieniowaty układowy, w

złośliwe, toczeń rumieniowaty układowy, w

infekcjach wirusowych czy przy przyjmowaniu

infekcjach wirusowych czy przy przyjmowaniu

niektórych leków.

niektórych leków.



Nabyta choroba von Willebranda występuje

Nabyta choroba von Willebranda występuje

przy obecności w krążeniu autoprzeciwciał.

przy obecności w krążeniu autoprzeciwciał.

Funkcja czynnika von Willebranda w tym

Funkcja czynnika von Willebranda w tym

przypadku nie jest upośledzona, jednak

przypadku nie jest upośledzona, jednak

powstające kompleksy autoprzeciwciało-vWF są

powstające kompleksy autoprzeciwciało-vWF są

szybko usuwane z krwioobiegu powodując

szybko usuwane z krwioobiegu powodując

objawy choroby.

objawy choroby.

Diagnostyka

Diagnostyka



Badania przesiewowe polegające na

Badania przesiewowe polegające na

oznaczeniu:

oznaczeniu:

-APTT - występuje wydłużenie czasu

-APTT - występuje wydłużenie czasu

-czasu krwawienia - zawsze

-czasu krwawienia - zawsze

wydłużony w typie 3

wydłużony w typie 3

-czasu okluzji w analizatorze funkcji

-czasu okluzji w analizatorze funkcji

płytek krwi (PFA)

płytek krwi (PFA)

Należą do nich:

Należą do nich:



stężenie czynnika von Willebranda -

stężenie czynnika von Willebranda -

zmniejszone

zmniejszone



aktywność czynnika von Willebranda

aktywność czynnika von Willebranda

- zmniejszone

- zmniejszone



elektroforeza osocza w żelu

elektroforeza osocza w żelu

agarozowym po dodaniu przeciwciał

agarozowym po dodaniu przeciwciał

przeciwko vWF - badanie ma na celu

przeciwko vWF - badanie ma na celu

analizę multimerów vWF

analizę multimerów vWF



aglutynacja płytek indukowana

aglutynacja płytek indukowana

ristocetyną - zmniejszona

ristocetyną - zmniejszona

PROBLEMY

PROBLEMY



Jako że czynnik von Willebranda należy do

Jako że czynnik von Willebranda należy do

białek ostrej fazy, których stężenie ulega

białek ostrej fazy, których stężenie ulega

zwiększeniu w takich stanach jak infekcja, ciąża

zwiększeniu w takich stanach jak infekcja, ciąża

czy stres, oznaczenie jego poziomu w tym

czy stres, oznaczenie jego poziomu w tym

okresie może być utrudnione i dawać wyniki

okresie może być utrudnione i dawać wyniki

fałszywie ujemne.

fałszywie ujemne.



Ludzie z grupą krwi "0" mają wyjściowo

Ludzie z grupą krwi "0" mają wyjściowo

mniejszy poziom czynnika von Willebranda niż

mniejszy poziom czynnika von Willebranda niż

pacjenci z innymi grupami krwi. Z tego względu

pacjenci z innymi grupami krwi. Z tego względu

pacjenci z grupą krwi "0" mogą być mylnie

pacjenci z grupą krwi "0" mogą być mylnie

diagnozowani jako dotknięci vWD a z kolei u

diagnozowani jako dotknięci vWD a z kolei u

posiadaczy grupy "AB" można przeoczyć

posiadaczy grupy "AB" można przeoczyć

rozpoznanie, ponieważ u nich poziom vVF jest

rozpoznanie, ponieważ u nich poziom vVF jest

wyższy.

wyższy.



skłonność do siniaczenia. Siniaki

skłonność do siniaczenia. Siniaki

mogą pojawiać się bez widocznej

mogą pojawiać się bez widocznej

przyczyny. Nawet niewielki uraz

przyczyny. Nawet niewielki uraz

może powodować ich powstanie.

może powodować ich powstanie.

Zanim pojawi się diagnoza o

Zanim pojawi się diagnoza o

chorobie von Willebranda czy

chorobie von Willebranda czy

hemofilii rodzice dotkniętych

hemofilii rodzice dotkniętych

chorobą dzieci mogą być oskarżani o

chorobą dzieci mogą być oskarżani o

bicie swoich dzieci.

bicie swoich dzieci.