Zarządzanie produkcją

Techniki i procesy

wytwarzania

Podstawowe techniki (technologie)
wytwarzania:

• obróbka skrawaniem

• przeróbka plastyczna
• odlewnictwo

• spawalnictwo

• przetwórstwo tworzyw sztucznych
• nakładanie powłok ochronnych i
dekoracyjnych

Obróbka skrawaniem - toczenie

Obróbka skrawaniem - frezowanie

Odlewnictwo

Spawalnictwo

Techniczne przygotowanie
produkcji

ma na celu przygotowanie wszelkich
działań związanych z produkcją, a w
szczególności wytworzeniem nowego
wyrobu lub usługi.

W zakres tych działań wchodzi:
- modernizacja już istniejącej produkcji
- ciągłe poszukiwanie i ciągła substytucja
materiałów
- wprowadzanie nowych technologii

Techniczne przygotowanie
produkcji nie występuje w kilku
specyficznych przypadkach - przy
dojrzałej technologii, gdzie
wszystko jest ustalone już na etapie
budowania zakładu, w cegielniach,
w cementowniach itp.

Techniczne

przygotowanie

produkcji:

• Konstrukcyjne przygotowanie
produkcji

• Technologiczne przygotowanie
produkcji

• Organizacyjne przygotowanie
produkcji

Efektem prac zarówno konstrukcyjnego
jak i technologicznego przygotowania
produkcji jest dokumentacja, która
może być swoistym produktem
handlowym (konstrukcja chroniona
prawem “know how”)

Etapy konstrukcyjnego
przygotowania produkcji:

1. studia wstępne nad konstrukcją
wyrobu – rynek, moda, perspektyw
sprzedaży, kierunki postępu
technicznego w zakresie projektowanego
wyrobu
2. opracowanie założeń konstrukcyjnych
– określa się tworzywo, z którego wyrób
zostanie wyprodukowany, podstawowe
wymiary, podstawowe właściwości
eksploatacyjne, dokonuje się porównań z
parametrami innych wyrobów tego typu,
sporządza się modele, makiety

3. projekt wstępny konstrukcji – zawiera
opis techniczny poszczególnych części
wyrobów, zasady działania konstrukcji,
dane eksploatacyjne konstrukcji
4. projekt techniczny konstrukcji –
stanowi uszczegółowienie poprzedniego
etapu, pewnych modelowych rozwiązań
w postaci szczegółowych modeli,
obliczenia wytrzymałościowe,
specyfikacje cech materiałów użytych
do produkcji
5. budowa prototypu i jego badania

6. wykonawczy projekt
konstrukcji – wynika z poprawek
wykonanych po doświadczeniach
zdobytych przy testowaniu prototypu

Etapy technologicznego
przygotowania produkcji:

1. opracowanie koncepcji procesu
technologicznego – od procesów
metalurgicznych po procesy obróbki
powierzchniowej pod rygorami efektywności
czy nowoczesności stosowanej produkcji
2. ustalanie postaci i właściwości materiałów
wyjściowych – wiąże się m.in. z rozrastaniem
rynków materiałowych i z wiedzą o tym jakie
materiały są dostępne, jakie muszą być
właściwości zastosowanych materiałów

3. wyznaczenie operacji technologicznych i
ustalanie kolejności ich wykonywania – podział
procesu technologicznego na kilka obszernych
operacji lub na wiele bardzo niewielkich
fragmentów, mało skomplikowanych cząstek
procesu. Jeśli zakładamy podział na niewiele
części to wiąże się to z zatrudnieniem
wykwalifikowanych pracowników, potrzebne są
bardziej uniwersalne maszyny, korzyścią jest
duża elastyczność produkcji, możliwość łatwego
przestawienia na produkcję innych wyrobów,
niekorzystna jest jednak niska wydajność.
Podział na wiele małych etapów daje możliwość
zatrudniania ludzi o niższych kwalifikacjach, ich
szkolenie jest krótsze, zaś wydajność wyższa,
ale elastyczność produkcji jest wtedy
zdecydowanie mniejsza

4. wyznaczanie maszyn i urządzeń produkcyjnych –
należy ustalić maszyny i urządzenia, które dla danego
procesu produkcyjnego będą spełniały najlepiej swoje
funkcje, zdecydować o wyborze między maszynami
wielofunkcyjnymi a maszynami prostymi. Wiąże się to
z szybkością, dokładnością i elastycznością produkcji
5. określanie pomocy warsztatowych – dobrze
dobrane narzędzia ułatwiają wykonanie operacji
6. opracowanie konstrukcji specjalnych pomocy
warsztatowych – technologie i ich wykonanie
7. określanie sposobu wykonania operacji
technologicznych – podział na operacje drobne lub
obszerne i określanie sposobu wykonania tych
operacji. Określanie w jaki sposób pracownik ma
wykonać powierzone mu zadanie.
8. określanie kwalifikacji wykonawców – zbyt
kosztowne jest zatrudnianie pracowników o
niepotrzebnych kwalifikacjach, należy przy tym
pamiętać, że niższe kwalifikacje pracowników mogą
dawać tylko

oszczędności pozorne

9. ustalanie norm zużycia czasu pracy oraz norm
zużycia materiału

Etapy organizacyjnego
przygotowania produkcji:

1. produkcyjne przygotowanie produkcji – obejmuje
przygotowanie stanowisk roboczych, ukształtowanie
struktur produkcyjnych, przygotowanie środków
transportu (zewnętrznego i wewnętrznego),
przygotowanie magazynów i opracowanie planów
produkcji
2. zaopatrzeniowe przygotowanie produkcji –
zawieranie umów z dostawcami
3. narzędziowe przygotowanie produkcji – zakup
narzędzi i pomocy warsztatowych
4. zaszeregowanie pracowników
5. rynkowe przygotowanie produkcji - reklamy,
promocje, przygotowanie serwisu

Techniczne przygotowanie produkcji jest
procesem ciągłym

. Ciągłość tych prac jest

właśnie podstawą i warunkiem wyodrębnienia
grupy osób i stworzenia zarówno w zarządzie
jak i w ruchu przedsiębiorstwa specjalnych
komórek technicznego przygotowania
produkcji. Im szybszy jest w przedsiębiorstwie
postęp techniczny tym większego znaczenia
nabierają zagadnienia technicznego
przygotowania produkcji. Obecnie wzrasta
udział pracochłonności prac
przygotowawczych przy malejącym udziale
pracochłonności wykonawstwa.

Uzyskanie efektów użytkowych z prac
wyprzedzających w sferze technicznej
przygotowania produkcji wymaga spełnienia
następujących warunków:

- prace wyprzedzające należy prowadzić w
dłuższym okresie, bez przerwy i
systematycznie
- komórki zajmujące się badaniami muszą
dysponować kadrą o wysokich kwalifikacjach
zawodowych i dużych ambicjach twórczych
- konieczne jest systematyczne śledzenie
przez komórki rozwojowe postępu
technicznego w kraju i zagranicą
- konieczne są dobrze wyposażone i
zorganizowane laboratoria

Technologiczność konstrukcji

Podczas opracowania konstrukcji wyrobu konstruktorzy powinni
pamiętać o technologiczności konstrukcji tzn. o łatwości, a tym
samym o trudności seryjnego lub masowego wykonania
zaprojektowanej produkcji. W przeciwnym wypadku
przygotowanie konstrukcyjne może być wprawdzie ciekawe, ale
przy istniejącym poziomie technologicznym w przedsiębiorstwie
i przy danym wyposażeniu w maszyny i urządzenia niemożliwe
do wykonania albo byłoby bardzo drogie. Aby zapewnić
technologiczność konstrukcji, konstruktorzy powinni ściśle
współdziałać w trakcie opracowania konstrukcji z technologami.
Właściwie bieżąca współpraca - od studiów wstępnych do
projektu wykonawczego – ma istotny wpływ na jakość
konstrukcji i technologii oraz skrócenie czasu technologicznego
przygotowania produkcji. Zależność technologii wytwarzania od
typu produkcji powoduje, że przy poszczególnych typach
wymagane są odmienne cechy konstrukcyjne wyrobów.
Przygotowując wyrób konstruktorzy muszą więc dysponować
informacjami o tym, w jakim typie produkcji będzie on
wytwarzany. Obserwuje się coraz silniejszą tendencję do
wzmacniania powiązań między konstruktorami i technologami
przygotowania produkcji a nawet do integracji tych dwóch
etapów.

Wybór wariantu konstrukcyjno –
technicznego w tpp

W przygotowaniu konstrukcyjnym problem sprowadza się do
stwierdzenia, co będzie przedmiotem produkcji. W przygotowaniu
technologicznym chodzi o ustalenie sposobu wytwarzania. W
praktyce te dwa etapy technologicznego przygotowania produkcji
w pewnej mierze przeprowadza się równolegle. W ten sposób
skraca się cykl technologicznego przygotowania produkcji. Zbyt
duża równoległość może jednak podwyższyć koszty
technologicznego przygotowania produkcji, gdyż zmiany
wprowadzone w nieukończonej jeszcze konstrukcji powodują
konieczność poprawienia opracowanej już technologii. Im wyższy
typ produkcji i formy jej organizacji oraz im wyższe technologiczne
uzbrojenie pracy, tym większe wymagania stawia się przed
technologicznym przygotowaniem produkcji. W toku
projektowania technolog powinien wybrać taki wariant procesu
technologicznego, który zapewnia wysoką jakość wyrobu przy
najniższych kosztach. Wiadomo, że zastosowanie określonych
metod technologicznych może być opłacalne dopiero przy
odpowiednio dużej skali produkcji. Obserwuje się coraz silniejszą
tendencję do wzmacniania powiązań między konstrukcyjnym i
technologicznym przygotowaniem produkcji, a nawet do integracji
tych dwóch etapów. Dąży się bowiem do stworzenia warunków
sprzyjających takiemu projektowaniu, w wyniku którego
otrzymywałoby się wyrób o wysokiej jakości oraz do
maksymalnego skrócenia cyklu przygotowania.

Zapasy w przedsiębiorstwie i ich rodzaje

Zapasy produkcyjne to zabezpieczenie w
materiały i surowce w celu zachowania
ciągłości produkcji. Wydziela się trzy etapy
gromadzenia zapasów:

- etap przedprodukcyjny - obejmuje sferę
zaopatrzenia – zapasy obejmują więc materiały
- etap produkcji – obejmuje cykl produkcyjny –
zapasy te określa się mianem produkcji w toku
- etap poprodukcyjny – zapasy wyrobów
gotowych

Struktura zapasów produkcji w toku

W czasie trwania cyklu produkcyjnego powstają pewne zapasy –
zapewniają one ciągłość produkcji. Znajomość produkcji w toku
jest konieczna gdyż musimy mieć świadomość, że zapasy te
oznaczają zamrożenie środków. Musimy zatem mieć ich tyle ile
trzeba, nigdy nie więcej. Zapasy te zajmują stosunkowo dużo
powierzchni. Zapasy międzykomórkowe wynikają z
nierównomiernej pracy poszczególnych komórek przy produkcji i
montażu wyrobów. Elementy wyrobów w różnych komórkach
produkcyjnych wytwarzane są ze względów ekonomicznych lub
organizacyjnych partiami o różnej liczebności.
Zapasy wewnątrzkomórkowe dzielimy na:
- zapasy pozacykliczne
- zapasy cykliczne
Część zapasów w toku jest na stanowiskach, a część poza nimi. Na
stanowiskach znajdują się zapasy operacyjne (należące do
zapasów cyklicznych), a poza nimi zapasy międzyoperacyjne.
Zapasy międzyoperacyjne obejmują zapasy oczekujące na dalszą
obróbkę.
Zapasy obrotowe wynikają z braku synchronizacji między czasami
wykonania poszczególnych kolejnych operacji oraz ze sposobu
ułożenia stanowisk i czasu pracy. Ich określenie jest konieczne do
określenia wielkości powierzchni. Zapas obrotowy rośnie, gdy oba
stanowiska pracują jednocześnie i spada gdy w pracy pozostaje
tylko jedno ze współpracujących stanowisk.