Ujęcie strukturalno-formalne

pedagogiki

Definicja: Pedagogika jest nauką o wychowaniu

człowieka

Elementy ujęcia strukturalno-formalnego

• Kryteria wyodrębnienia nauki: przedmiot, język,

metoda

• Działy pedagogiki
• Subdyscypliny pedagogiczne
• Dziedziny wychowania

Kryteria wyodrębnienia nauki:

przedmiot, język, metoda

Przedmiot

–

obiekt i zakres badania.

Język

– podstawowe pojęcia używane w nauce, np. w pedagogice:

edukacja, wychowanie, nauczanie, historyczny rozwój tych pojęć.

Metoda

– sposób opisu i wyjaśniania badanych zjawisk.

Działy pedagogiki

(

nauk pedagogicznych, nauk o wychowaniu)

1. Pedagogika ogólna
2. Historia wychowania
3. Teoria nauczania (dydaktyka)
4. Teoria wychowania
5. Pedagogika porównawcza (komparatystyka)

Działy pedagogiki – cd. (przedmioty studiowania na
kierunku)

1. Pedagogika ogólna – ogólna charakterystyka

epistemologiczno –

metodologiczna dyscypliny (edukacji).
2. Historia wychowania – historia myśli pedagogicznej i

rozwoju

instytucji oświatowych.
3. Teoria nauczania (dydaktyka) – charakterystyka

procesu na -

uczania-uczenia się.
4. Teoria wychowania – charakterystyka procesu

wychowania,

socjalizacji.
5. Pedagogika porównawcza (komparatystyka) –

porównanie

polskiego systemu oświatowego z innymi.

Subdyscypliny pedagogiczne – kryterium wyodrębnienia:
rodzaj praktyki (specjalności pedagogiczne)
1. Pedagogika resocjalizacyjna,
2. Pedagogika opiekuńcza,
3. Praca socjalna
4. Doradztwo zawodowe,
5. Nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne,
6. Pedagogika katechetyczna,
7. Pedagogika kulturalno-oświatowa,
8. Pedagogika społeczna (?)
9. Pedagogika dorosłych – andragogika (?).

Dziedziny wychowania – zakresy działalności
wychowawczej (w ujęciu podmiotowym i
przedmiotowym)

Ujęcie podmiotowe

(psychologiczne,
jednostkowe)

1. Wychowanie moralne,

2. Wychowanie umysłowe,
3. Wychowanie estetyczne,
4. Wychowanie fizyczne,

5. Wychowanie

politechniczne,
manualne.

Ujęcie przedmiotowe

(kulturowe, cywilizacyjne)

1. Wychowanie przez

społeczeństwo, religię,

2. Wychowanie przez

naukę,

3. Wychowanie przez

sztukę,

4. Wychowanie przez sport

i rekreację,

5. Wychowanie przez pracę

Literatura:

1

. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, (red.), Pedagogika,

Warszawa 2003, tom.1.

2. S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki.

Warszawa 1992.

3. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty

wychowania, Kraków 1998.

4. W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna,

Warszawa 1993.

Inna:
1.

J. Kmita, O kulturze symbolicznej, Warszawa 1982.

2.

J. Kmita, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.

3.

J. Kmita, Jak słowa łączą się ze światem,

Warszawa 1995