Dlaczego według

Dlaczego według

antropologów miejskie

antropologów miejskie

aglomeracje są nazywane

aglomeracje są nazywane

miejskim zoo.

miejskim zoo.

Morris Desmond

Morris Desmond

„

„

Ludzkie ZOO”

Ludzkie ZOO”

Udręczony mieszkaniec wielkiego miasta -gdy

Udręczony mieszkaniec wielkiego miasta -gdy

presje współczesnego życia zbytnio dają mu się

presje współczesnego życia zbytnio dają mu się

we znaki -określa często swoje przeludnione

we znaki -określa często swoje przeludnione

środowisko mianem betonowej dżungli. To barwne

środowisko mianem betonowej dżungli. To barwne

określenie bardzo nieprecyzyjnie opisuje model

określenie bardzo nieprecyzyjnie opisuje model

życia w gęstym skupisku miejskim, co może

życia w gęstym skupisku miejskim, co może

potwierdzić każdy, kto zna prawdziwą dżunglę.

potwierdzić każdy, kto zna prawdziwą dżunglę.

Żyjące w środowisku naturalnym dzikie zwierzęta

Żyjące w środowisku naturalnym dzikie zwierzęta

zazwyczaj nie okaleczają się nawzajem, nie onanizują

zazwyczaj nie okaleczają się nawzajem, nie onanizują

się, nie atakują swojego potomstwa, nie cierpią na

się, nie atakują swojego potomstwa, nie cierpią na

wrzody żołądka ani na otyłość, nie praktykują

wrzody żołądka ani na otyłość, nie praktykują

fetyszyzmu, nie żyją w związkach homoseksualnych i

fetyszyzmu, nie żyją w związkach homoseksualnych i

nie popełniają morderstw. Natomiast u ludzi

nie popełniają morderstw. Natomiast u ludzi

mieszkających w miastach wszystkie te zjawiska mają

mieszkających w miastach wszystkie te zjawiska mają

oczywiście miejsce. Czy więc w ten sposób ujawnia się

oczywiście miejsce. Czy więc w ten sposób ujawnia się

podstawowa różnica między rodzajem ludzkim a

podstawowa różnica między rodzajem ludzkim a

innymi zwierzętami? Na pierwszy rzut oka wydaje się,

innymi zwierzętami? Na pierwszy rzut oka wydaje się,

że tak. Jest to jednak jedynie pozór. W pewnych

że tak. Jest to jednak jedynie pozór. W pewnych

okolicznościach, a mianowicie w nienaturalnych

okolicznościach, a mianowicie w nienaturalnych

warunkach niewoli, inne zwierzęta także zachowują się

warunkach niewoli, inne zwierzęta także zachowują się

w ten sposób. Zwierzę przebywające w klatce ogrodu

w ten sposób. Zwierzę przebywające w klatce ogrodu

zoologicznego demonstruje te same anomalie, jakie

zoologicznego demonstruje te same anomalie, jakie

znamy doskonale z zachowań naszych ludzkich

znamy doskonale z zachowań naszych ludzkich

pobratymców. Tak więc najwyraźniej miasto nie jest

pobratymców. Tak więc najwyraźniej miasto nie jest

betonową dżunglą, lecz raczej ludzkim zoo.

betonową dżunglą, lecz raczej ludzkim zoo.



Mieszkańca miasta nie należy porównywać z dzikim zwierzęciem

Mieszkańca miasta nie należy porównywać z dzikim zwierzęciem

żyjącym na wolności, lecz ze zwierzęciem w niewoli.

żyjącym na wolności, lecz ze zwierzęciem w niewoli.

Współczesne zwierzę ludzkie nie żyje już warunkach naturalnych

Współczesne zwierzę ludzkie nie żyje już warunkach naturalnych

dla swojego rodzaju. Człowiek, schwytany w pułapkę nie przez

dla swojego rodzaju. Człowiek, schwytany w pułapkę nie przez

łowcę z ogrodu zoologicznego, lecz przez świetność własnego

łowcę z ogrodu zoologicznego, lecz przez świetność własnego

umysłu, umieścił sam siebie w ogromnej niespokojnej menażerii,

umysłu, umieścił sam siebie w ogromnej niespokojnej menażerii,

gdzie nieustannie grozi mu załamanie się pod wpływem zbyt

gdzie nieustannie grozi mu załamanie się pod wpływem zbyt

wielkich napięć.

wielkich napięć.



Obok tych presji istnieją też jednak rozliczne korzyści. Świat zoo,

Obok tych presji istnieją też jednak rozliczne korzyści. Świat zoo,

niczym potężny rodzic, roztacza opiekę nad swoimi

niczym potężny rodzic, roztacza opiekę nad swoimi

wychowankami, zapewniając jedzenie, picie, schronienie, higienę i

wychowankami, zapewniając jedzenie, picie, schronienie, higienę i

opiekę medyczną. Podstawowe problemy związane z przeżyciem

opiekę medyczną. Podstawowe problemy związane z przeżyciem

są ograniczone do minimum. Pozostaje jeszcze sporo czasu

są ograniczone do minimum. Pozostaje jeszcze sporo czasu

wolnego. Zwierzęta w ogrodach zoologicznych wykorzystują ten

wolnego. Zwierzęta w ogrodach zoologicznych wykorzystują ten

czas w rozmaity sposób, właściwy różnym gatunkom. Jedne

czas w rozmaity sposób, właściwy różnym gatunkom. Jedne

odpoczywają spokojnie, wylegując się w słońcu, podczas gdy inne

odpoczywają spokojnie, wylegując się w słońcu, podczas gdy inne

nie potrafią wytrzymać przedłużającej się bezczynności. lat.

nie potrafią wytrzymać przedłużającej się bezczynności. lat.

Mieszkańcy ludzkiego zoo niewątpliwie należą do tej drugiej

Mieszkańcy ludzkiego zoo niewątpliwie należą do tej drugiej

kategorii. Ludzki mózg, z istoty swej poszukujący i wynalazczy,

kategorii. Ludzki mózg, z istoty swej poszukujący i wynalazczy,

nie znosi długich okresów bezczynności. Dlatego człowiek

nie znosi długich okresów bezczynności. Dlatego człowiek

odczuwa nieustanną konieczność podejmowania coraz bardziej

odczuwa nieustanną konieczność podejmowania coraz bardziej

skomplikowanych zadań. Bada, organizuje i tworzy, coraz głębiej

skomplikowanych zadań. Bada, organizuje i tworzy, coraz głębiej

pogrążając się w coraz bardziej zniewalające zoo, jakim jest

pogrążając się w coraz bardziej zniewalające zoo, jakim jest

świat. Każda nowa komplikacja o kolejny krok oddala go od

świat. Każda nowa komplikacja o kolejny krok oddala go od

naturalnego stanu plemiennego, w jakim jego przodkowie

naturalnego stanu plemiennego, w jakim jego przodkowie

bytowali milion lat, jeszcze kiedy człowiek nie miał w zamyśle

bytowali milion lat, jeszcze kiedy człowiek nie miał w zamyśle

zniewolenia siebie i swoich współplemieńców.

zniewolenia siebie i swoich współplemieńców.



Ludzki pęd do współpracy w ludzkim zoo daje o sobie znać

Ludzki pęd do współpracy w ludzkim zoo daje o sobie znać

tak silnie i tak często, stanowi prawdziwy cud przetrwania

tak silnie i tak często, stanowi prawdziwy cud przetrwania

cywilizacyjnego. Działa przeciw niemu tak wiele czynników,

cywilizacyjnego. Działa przeciw niemu tak wiele czynników,

a on wciąż powraca. Z upodobaniem mówimy o tym

a on wciąż powraca. Z upodobaniem mówimy o tym

zjawisku jako o przezwyciężaniu zwierzęcej ułomności za

zjawisku jako o przezwyciężaniu zwierzęcej ułomności za

pomocą potęgi altruizmu intelektualnego, tak jakby etyka i

pomocą potęgi altruizmu intelektualnego, tak jakby etyka i

moralność były jakimś nowoczesnym wynalazkiem. Gdyby

moralność były jakimś nowoczesnym wynalazkiem. Gdyby

to była prawda, zapewne nie dożylibyśmy dnia dzisiejszego,

to była prawda, zapewne nie dożylibyśmy dnia dzisiejszego,

aby to stwierdzić.

aby to stwierdzić.

Gdybyśmy nie mieli w sobie

Gdybyśmy nie mieli w sobie

tego podstawowego

tego podstawowego

biologicznego popędu do

biologicznego popędu do

współpracy z bliźnimi, nie

współpracy z bliźnimi, nie

przetrwalibyśmy jako

przetrwalibyśmy jako

gatunek. Gdyby nasi

gatunek. Gdyby nasi

myśliwscy przodkowie byli

myśliwscy przodkowie byli

tylko bezlitosnymi, chciwymi

tylko bezlitosnymi, chciwymi

tyranami, obciążonymi

tyranami, obciążonymi

"grzechem pierworodnym",

"grzechem pierworodnym",

nić sukcesów człowieka

nić sukcesów człowieka

dawno by się już urwała.

dawno by się już urwała.

Teorię grzechu

Teorię grzechu

pierworodnego, w takiej czy

pierworodnego, w takiej czy

innej postaci, wciąż wciska

innej postaci, wciąż wciska

się nam do głowy dlatego, że

się nam do głowy dlatego, że

sztucznie stworzone warunki

sztucznie stworzone warunki

superplemienne nieustannie

superplemienne nieustannie

działają przeciw tkwiącemu

działają przeciw tkwiącemu

w nas altruizmowi

w nas altruizmowi

biologicznemu, któremu w

biologicznemu, któremu w

związku z tym należy się

związku z tym należy się

wszelkie możliwe wsparcie.

wszelkie możliwe wsparcie.



Podsumowując:

Podsumowując:



Człowiek człowiekowi sam

Człowiek człowiekowi sam

zgotował taki los, że teraz

zgotował taki los, że teraz

musi mieszkać w aglomeracji

musi mieszkać w aglomeracji

miejskiej, jest od niej zależny

miejskiej, jest od niej zależny

wydaje mu się, że nie może

wydaje mu się, że nie może

bez niej żyć.

bez niej żyć.



Poprzez skomplikowane

Poprzez skomplikowane

decyzje, zadanie,

decyzje, zadanie,

przemyślenia oraz przeróżne

przemyślenia oraz przeróżne

działania utrudniamy sobie

działania utrudniamy sobie

życie.

życie.



Ludzkie zoo tworzymy my

Ludzkie zoo tworzymy my

sami, zniewalamy siebie a

sami, zniewalamy siebie a

zarazem nie zdając sobie z

zarazem nie zdając sobie z

tego sprawę zniewalamy też

tego sprawę zniewalamy też

innych ludzi.

innych ludzi.



Zmienia się nasza mentalność,

Zmienia się nasza mentalność,

żyjemy z dnia na dzień,

żyjemy z dnia na dzień,

pojawia się w naszym życiu

pojawia się w naszym życiu

rutyna. Zaczynamy żyć w

rutyna. Zaczynamy żyć w

biegu. Od tego momentu

biegu. Od tego momentu

zaczynamy, żyć w ludzkim

zaczynamy, żyć w ludzkim

zoo.

zoo.

KONIEC

KONIEC