Bóle brzucha u

Bóle brzucha u

dzieci

dzieci

Dr n. med. Piotr

Dr n. med. Piotr

Albrecht

Albrecht

Klinika Gastroenterologii i Żywienia

Klinika Gastroenterologii i Żywienia

Dzieci AM w Warszawie

Dzieci AM w Warszawie

Bóle brzucha

Bóle brzucha

Źródło tysiąca niespodzianek

Źródło tysiąca niespodzianek

nawet dla najbardziej

nawet dla najbardziej

doświadczonego lekarza

doświadczonego lekarza

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Ostre

Ostre

–

Postępowanie w trybie nagłym,

Postępowanie w trybie nagłym,

najlepiej w szpitalu

najlepiej w szpitalu

–

Konsultacja chirurgiczna

Konsultacja chirurgiczna

•

Przewlekłe lub nawracające

Przewlekłe lub nawracające

–

Postępowanie spokojne, najlepiej

Postępowanie spokojne, najlepiej

w trybie ambulatoryjnym

w trybie ambulatoryjnym

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Somatyczne

Somatyczne

–

Podrażnienie nerwów somatycznych

Podrażnienie nerwów somatycznych

•

Otrzewnej ściennej

Otrzewnej ściennej

•

Otrzewnej krezkowej

Otrzewnej krezkowej

•

Sieci mniejszej

Sieci mniejszej

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Somatyczne

Somatyczne

–

Stały charakter

Stały charakter

–

Wyraźna lokalizacja

Wyraźna lokalizacja

–

Wzmożone napięcie powłok

Wzmożone napięcie powłok

–

Unikanie ruchów

Unikanie ruchów

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Somatyczne

Somatyczne

–

Ból przeponowy

Ból przeponowy

•

Pochodzenie otrzewnowe

Pochodzenie otrzewnowe

•

Przewodzony przez nerw przeponowy

Przewodzony przez nerw przeponowy

•

Zlokalizowany w okolicy barku

Zlokalizowany w okolicy barku

•

Źródła

Źródła

–

Przepona

Przepona

–

Wątroba

Wątroba

–

Żołądek

Żołądek

–

Przełyk

Przełyk

–

Śledziona

Śledziona

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Trzewne

Trzewne

–

Przewodzone drogami wegetatywnymi

Przewodzone drogami wegetatywnymi

bez wyraźnego odwzorowania

bez wyraźnego odwzorowania

korowego

korowego

•

Niedokładnie lokalizowane

Niedokładnie lokalizowane

•

Napadowe

Napadowe

•

Kolkowe

Kolkowe

•

Zwykle w linii pośrodkowej

Zwykle w linii pośrodkowej

•

Napięcie powłok - niestałe i wtórne

Napięcie powłok - niestałe i wtórne

•

Niepokój i stała zmiana położenia

Niepokój i stała zmiana położenia

•

Ucisk na powłoki łagodzi objawy

Ucisk na powłoki łagodzi objawy

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Trzewne

Trzewne

–

Objawy wegetatywne

Objawy wegetatywne

•

Poty

Poty

•

Naczynioruchowe

Naczynioruchowe

•

Nudności

Nudności

•

Wymioty

Wymioty

•

Zaburzenia troficzne - b. rzadko

Zaburzenia troficzne - b. rzadko

Bóle brzucha

Bóle brzucha

•

Trzewne

Trzewne

–

Nadbrzusze

Nadbrzusze

•

żołądek, XII-ca, drogi żółciowe

żołądek, XII-ca, drogi żółciowe

–

Śródbrzusze

Śródbrzusze

•

jelito cienkie, wyrostek robaczkowy,

jelito cienkie, wyrostek robaczkowy,

kątnica

kątnica

–

Podbrzusze

Podbrzusze

•

poprzecznica, zstępnica

poprzecznica, zstępnica

Ostre bóle brzucha - objawy

Ostre bóle brzucha - objawy

niepokojące

niepokojące

•

Gorączka, leukocytoza

Gorączka, leukocytoza

•

Nudności i wymioty

Nudności i wymioty

•

Brak perystaltyki

Brak perystaltyki

•

Zatrzymanie stolca i gazów

Zatrzymanie stolca i gazów

•

Objawy otrzewnowe

Objawy otrzewnowe

Ostre bóle brzucha - objawy

Ostre bóle brzucha - objawy

niepokojące

niepokojące

•

Fusowate wymioty, smoliste stolce

Fusowate wymioty, smoliste stolce

•

Objawy wstrząsu

Objawy wstrząsu

•

Żółtaczka

Żółtaczka

•

Zagęszczenie krwi (

Zagęszczenie krwi (





hematokrytu)

hematokrytu)

•

Nieodprowadzalna przepuklina

Nieodprowadzalna przepuklina

„

„

Ostry brzuch” - objawy

Ostry brzuch” - objawy

•

Ból

Ból

•

Objawy otrzewnowe

Objawy otrzewnowe

•

Nudności i wymioty

Nudności i wymioty

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

przyczyny

przyczyny

•

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego

•

Wgłobienie

Wgłobienie

•

Niedrożność mechaniczna,

Niedrożność mechaniczna,

porażenna

porażenna

•

Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

przyczyny

przyczyny

•

Noworodki

Noworodki

–

Wady rozwojowe

Wady rozwojowe

–

Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej

–

Niedrożność smółkowa

Niedrożność smółkowa

–

Zapalenie wyrostka

Zapalenie wyrostka

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

przyczyny

przyczyny

•

Niemowlęta

Niemowlęta

–

Uwięźnięcie przepukliny

Uwięźnięcie przepukliny

–

Wgłobienie

Wgłobienie

–

Niedokonany zwrot jelit

Niedokonany zwrot jelit

–

Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej

–

Zapalenie uchyłka Meckela

Zapalenie uchyłka Meckela

–

Bakteryjne zapalenie jelit

Bakteryjne zapalenie jelit

–

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

przyczyny

przyczyny

•

Dzieci starsze

Dzieci starsze

–

Zapalenie wyrostka

Zapalenie wyrostka

–

Ostra biegunka bakteryjna

Ostra biegunka bakteryjna

–

Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej

–

Niedrożność mechaniczna

Niedrożność mechaniczna

–

Wgłobienie

Wgłobienie

–

Uwięźnięcie przepukliny

Uwięźnięcie przepukliny

–

Zadzierzgnięcie

Zadzierzgnięcie

–

Zapalenie trzustki

Zapalenie trzustki

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

rzekomy

rzekomy

•

Peritonismus

Peritonismus

w kwasicy ketonowej

w kwasicy ketonowej

•

Niedrożność porażenna

Niedrożność porażenna

–

Hiponatremia (

Hiponatremia (





Na)

Na)

–

Hipokaliemia (

Hipokaliemia (





K)

K)

–

Hipochloremia (

Hipochloremia (





Cl)

Cl)

•

Wstrząs

Wstrząs

•

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

postępowanie

postępowanie

•

Badanie ogólne

Badanie ogólne

–

Stan ogólny

Stan ogólny

–

Kolor twarzy

Kolor twarzy

–

Oddech

Oddech

–

Stan świadomości

Stan świadomości

–

Ułożenie ciała

Ułożenie ciała

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

postępowanie

postępowanie

•

Wywiad

Wywiad

–

Charakter bólów (stałe, kolkowe,

Charakter bólów (stałe, kolkowe,

związek z jedzeniem, defekacją)

związek z jedzeniem, defekacją)

–

Wymioty (charakterystyka)

Wymioty (charakterystyka)

–

Wypróżnienia (charakterystyka)

Wypróżnienia (charakterystyka)

–

Gorączka

Gorączka

–

Choroby w otoczeniu

Choroby w otoczeniu

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

postępowanie

postępowanie

•

Badanie brzucha

Badanie brzucha

–

Oglądanie (wygórowania, wzdęcie,

Oglądanie (wygórowania, wzdęcie,

stawianie się jelit)

stawianie się jelit)

–

Osłuchiwanie (charakter szmerów

Osłuchiwanie (charakter szmerów

perystaltycznych)

perystaltycznych)

–

Obmacywanie (od lewego podbrzusza)

Obmacywanie (od lewego podbrzusza)

–

Opukiwanie (wątroba, śledziona,

Opukiwanie (wątroba, śledziona,

pęcherz moczowy, guzy)

pęcherz moczowy, guzy)

–

Badanie

Badanie

per rectum

per rectum

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

postępowanie

postępowanie

•

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne

–

Hb., Ht. (zagęszczenie krwi?)

Hb., Ht. (zagęszczenie krwi?)

–

Leukocytoza + ew. rozmaz

Leukocytoza + ew. rozmaz

–

Na, K, mocznik, kreatynina

Na, K, mocznik, kreatynina

–

Glukoza

Glukoza

–

Fosfataza alkaliczna, transaminazy

Fosfataza alkaliczna, transaminazy

–

Amylaza (mocz; surowica)

Amylaza (mocz; surowica)

–

Gazometria

Gazometria

–

Mocz (badanie ogólne)

Mocz (badanie ogólne)

–

Płyn mózgowo-rdzeniowy

Płyn mózgowo-rdzeniowy

„

„

Ostry brzuch” -

Ostry brzuch” -

postępowanie

postępowanie

•

Diagnostyka obrazowa

Diagnostyka obrazowa

–

Ultrasonografia

Ultrasonografia

–

Rentgenodiagnostyka

Rentgenodiagnostyka

•

Klatka piersiowa (powietrze pod

Klatka piersiowa (powietrze pod

przeponą?; zapalenie płuc?)

przeponą?; zapalenie płuc?)

•

Brzuch w pozycji pionowej lub poziomym

Brzuch w pozycji pionowej lub poziomym

promieniem (poziomy płynów?, gaz pod

promieniem (poziomy płynów?, gaz pod

przeponą?)

przeponą?)

•

Brzuch w pozycji leżącej (złogi cieniujące?)

Brzuch w pozycji leżącej (złogi cieniujące?)

•

TK (tomomografia komputerowa)

TK (tomomografia komputerowa)

Poważne przyczyny ostrych

Poważne przyczyny ostrych

bólów brzucha

bólów brzucha

•

Z przewodu pokarmowego

Z przewodu pokarmowego

–

Ch. Schoenlein-Henocha

Ch. Schoenlein-Henocha

–

Zespół hemolityczno-mocznicowy

Zespół hemolityczno-mocznicowy

–

Porfiria

Porfiria

–

Zrosty

Zrosty

–

Uwięźnięcie przepukliny

Uwięźnięcie przepukliny

–

Zapalenie naczyń krezki

Zapalenie naczyń krezki

Poważne przyczyny ostrych

Poważne przyczyny ostrych

bólów brzucha

bólów brzucha

•

Z przewodu pokarmowego

Z przewodu pokarmowego

–

Zapalenie trzustki

Zapalenie trzustki

–

Kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka

Kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka

–

Niedokonany zwrot

Niedokonany zwrot

–

Wgłobienie

Wgłobienie

–

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka robaczkowego

–

Ch. Leśniowskiego-Crohna

Ch. Leśniowskiego-Crohna

–

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa

(wrzodziejące zapalenie

(wrzodziejące zapalenie

j. grubego)

j. grubego)

Poważne przyczyny ostrych

Poważne przyczyny ostrych

bólów brzucha

bólów brzucha

•

Spoza przewodu pokarmowego

Spoza przewodu pokarmowego

–

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

–

Kamica nerkowa

Kamica nerkowa

–

Skręt jajnika i pęknięcie torbieli

Skręt jajnika i pęknięcie torbieli

jajnika

jajnika

–

Niedrożność moczowodu

Niedrożność moczowodu

–

Ropień jajnika i jajowodu

Ropień jajnika i jajowodu

–

Ciąża pozamaciczna

Ciąża pozamaciczna

Przewlekłe bóle

Przewlekłe bóle

brzucha

brzucha

•

90% nawracających lub

90% nawracających lub

przewlekłych bólów brzucha u

przewlekłych bólów brzucha u

dzieci to bóle czynnościowe lub

dzieci to bóle czynnościowe lub

inaczej idiopatyczne

inaczej idiopatyczne

Zespół jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego

•

4 - 14 rok życia

4 - 14 rok życia

•

Dziewczęta > chłopcy (1.5 : 1)

Dziewczęta > chłopcy (1.5 : 1)

•

10 - 15% dzieci

10 - 15% dzieci

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

patomechanizm

patomechanizm

•

Zaburzenia motoryki jelita

Zaburzenia motoryki jelita

cienkiego i grubego

cienkiego i grubego

•

Zaburzenia czucia trzewnego

Zaburzenia czucia trzewnego

(obniżona tolerancja na ból)

(obniżona tolerancja na ból)

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

rozpoznawanie

rozpoznawanie

•

> 3 miesięcy

> 3 miesięcy

•

W okolicy pępka

W okolicy pępka

•

Stały i nawrotowy

Stały i nawrotowy

•

Zaburzający normalną aktywność dziecka

Zaburzający normalną aktywność dziecka

•

Ustępujący po defekacji

Ustępujący po defekacji

•

Towarzyszą mu zaparcia i/lub biegunki,

Towarzyszą mu zaparcia i/lub biegunki,

wzdęcia, uczucie pełności

wzdęcia, uczucie pełności

•

Nie występują w nocy

Nie występują w nocy

•

Obecność śluzu w stolcach

Obecność śluzu w stolcach

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

rozpoznawanie

rozpoznawanie

•

Dwa kryteria = 90% szansa na

Dwa kryteria = 90% szansa na

prawidłowe rozpoznanie

prawidłowe rozpoznanie

•

Kryteria dodatkowe

Kryteria dodatkowe

–

Rodzinne występowanie

Rodzinne występowanie

–

Ból na początku lub po posiłku

Ból na początku lub po posiłku

–

Kruczenia i przelewania

Kruczenia i przelewania

–

Poprawa w wakacje, sobotę, niedzielę

Poprawa w wakacje, sobotę, niedzielę

–

Lękowo nastawiona matka

Lękowo nastawiona matka

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

rozpoznawanie

rozpoznawanie

•

Krzywa masy i wzrostu!

Krzywa masy i wzrostu!

•

Rozlana tkliwość jamy brzusznej

Rozlana tkliwość jamy brzusznej

•

Wzdęcie

Wzdęcie

•

Głośna persytaltyka

Głośna persytaltyka

•

Powrózkowata zstępnica

Powrózkowata zstępnica

•

Per rectum -

Per rectum -

bańka pusta lub

bańka pusta lub

wypełniona zbitym kałem

wypełniona zbitym kałem

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

rozpoznawanie

rozpoznawanie

•

Morfologia + rozmaz

Morfologia + rozmaz

•

OB, CRP

OB, CRP

•

Proteinogram

Proteinogram

•

Transaminazy, bilirubina,

Transaminazy, bilirubina,

cholesterol

cholesterol

•

Mocznik, kreatynina

Mocznik, kreatynina

•

Jonogram (wapń!)

Jonogram (wapń!)

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

rozpoznawanie

rozpoznawanie

•

Glikemia

Glikemia

•

Mocz (b. og. i posiew)

Mocz (b. og. i posiew)

•

Kał (krew utajona, posiew,

Kał (krew utajona, posiew,

pasożyty)

pasożyty)

•

Ultrasonografia j. brzusznej

Ultrasonografia j. brzusznej

•

Rektosigmoidoskopia

Rektosigmoidoskopia

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

różnicowanie

różnicowanie

•

Ch. Crohna

Ch. Crohna

•

Obrzęk Quinckego

Obrzęk Quinckego

•

Zaparcie

Zaparcie

przewlekłe

przewlekłe

•

Ostra biegunka

Ostra biegunka

•

Zaburzenia

Zaburzenia

wchłaniania

wchłaniania

•

Migrena brzuszna

Migrena brzuszna

•

Padaczka

Padaczka

brzuszna

brzuszna

•

Ostra przerywana

Ostra przerywana

porfiria

porfiria

•

Ch. psychiczne

Ch. psychiczne

•

Ch. tarczycy

Ch. tarczycy

•

Zaburzenia

Zaburzenia

miesiączkowania

miesiączkowania

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

leczenie

leczenie

•

Zaparcie - dieta bogatoresztkowa

Zaparcie - dieta bogatoresztkowa

•

Leki rozkurczowe

Leki rozkurczowe

•

Leki przeciwcholinergiczne

Leki przeciwcholinergiczne

•

Antagoniści kanału wapniowego

Antagoniści kanału wapniowego

•

Leki przeciwmuskarynowe

Leki przeciwmuskarynowe

•

Psychoterapia

Psychoterapia

Zespół jelita drażliwego -

Zespół jelita drażliwego -

leczenie

leczenie

•

Bromek cimetoprium,

Bromek cimetoprium,

pinaverium, octilium

pinaverium, octilium

•

Trimebutyna (Debridat)

Trimebutyna (Debridat)

•

Mebeweryna (Duspatalin)

Mebeweryna (Duspatalin)

•

Ondansetron (antagonista 5-HT)

Ondansetron (antagonista 5-HT)

•

Loperamid (Imodium)

Loperamid (Imodium)

KOLKA NIEMOWLĘCA

KOLKA NIEMOWLĘCA



Niepokój rodziców

Niepokój rodziców



Dezorganizuje życie rodzinne

Dezorganizuje życie rodzinne



Absorbuje lekarzy

Absorbuje lekarzy



Frustruje

Frustruje

Łączny czas płaczu

Łączny czas płaczu

niemowląt*

niemowląt*

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

II

III IV

V VI VII VIII IX

X XI XII

Max
Godziny płaczu
Min

BRAZELTON TB. PEDRIATRICS 1960: 26: 579-88

Co to takiego?

Co to takiego?



Napady krzyku (17.00 – 24.00)

Napady krzyku (17.00 – 24.00)



Pierwsze dni życia 4-5

Pierwsze dni życia 4-5

mies. życia

mies. życia



Zaczerwienienie twarzy ?

Zaczerwienienie twarzy ?



Podkurczanie nóg ?

Podkurczanie nóg ?



Oddawanie gazów ?

Oddawanie gazów ?

Definicja

Definicja



Napady płaczu >

Napady płaczu >

3

3

godzin

godzin



Częściej niż

Częściej niż

3

3

dni w tygodniu

dni w tygodniu



Utrzymujące się >

Utrzymujące się >

3

3

tygodni

tygodni

Wessel M.A., Pediatrics, 1954, 14, 421-434

Skala problemu

Skala problemu



3,3%

3,3%

(Hilde & Guyer, 1982)

(Hilde & Guyer, 1982)



17.1%

17.1%

(St. James-Roberts, 1986)

(St. James-Roberts, 1986)



18.3%

18.3%

(Crowcroft & Strachan, 1997)

(Crowcroft & Strachan, 1997)



9% według ścisłych

9% według ścisłych

kryteriów

kryteriów

(Canivet

(Canivet

& Hagander & Jakobsson, 1996)

& Hagander & Jakobsson, 1996)

Przyczyny kolki

Przyczyny kolki

niemowlęcej

niemowlęcej



Bolesne skurcze jelit

Bolesne skurcze jelit



Zaburzona relacja rodzice-dziecko

Zaburzona relacja rodzice-dziecko



Zła interpretacja normalnych

Zła interpretacja normalnych

krzyków

krzyków



Inne

Inne

Bolesne skurcze jelit

Bolesne skurcze jelit



Uczulenie na białko mleka

Uczulenie na białko mleka

krowiego

krowiego



Uczulenie na soję

Uczulenie na soję



Inne alergie

Inne alergie

•

Jaja, dorsz, czekolada, orzechy itp.

Jaja, dorsz, czekolada, orzechy itp.



Nietolerancja/oddziaływanie

Nietolerancja/oddziaływanie

farmakologiczne

farmakologiczne

•

Laktoza

Laktoza

•

Przyprawy, tytoń, kofeina

Przyprawy, tytoń, kofeina

Alergia pokarmowa a

Alergia pokarmowa a

kolka

kolka



Lothe L. i inni, Pediatrics, 1982, 70, 7-10

Lothe L. i inni, Pediatrics, 1982, 70, 7-10

•

Badanie z podwójnie ślepą próbą

Badanie z podwójnie ślepą próbą

•

60 niemowląt karmionych sztucznie

60 niemowląt karmionych sztucznie

•

ProSobee

ProSobee

®

®

;

;

Nutramigen

Nutramigen

®

®



30% brak reakcji na leczenie

30% brak reakcji na leczenie



18% poprawa po soi

18% poprawa po soi



53% poprawa po hydrolizacie

53% poprawa po hydrolizacie

kazeinowym

kazeinowym



Pogorszenie po ponownym wprowadzeniu

Pogorszenie po ponownym wprowadzeniu

mleka (objawy jelitowe i skórne)

mleka (objawy jelitowe i skórne)

–

36% po 1 mies.;

36% po 1 mies.;

18% po 6 mies.;

18% po 6 mies.;

13% po 12

13% po 12

mies.;

mies.;

8% po 16 mies.

8% po 16 mies.

Bolesne skurcze jelit

Bolesne skurcze jelit



Nadmierna ilość gazów

Nadmierna ilość gazów

•

Połkniętych

Połkniętych

•

Fermentacyjnych

Fermentacyjnych



Podwyższone stężenie motyliny

Podwyższone stężenie motyliny

(

(

Lothe L i inni, Acta Paediatr Scand,

Lothe L i inni, Acta Paediatr Scand,

1990, 79, 410-416

1990, 79, 410-416

)

)

Zaburzona relacja rodzice-

Zaburzona relacja rodzice-

dziecko

dziecko



Stany lękowe u matki

Stany lękowe u matki

•

Pierwotne

Pierwotne

•

Wtórne do kolki

Wtórne do kolki



Brak kontaktu i wsparcia ze

Brak kontaktu i wsparcia ze

strony rodziny

strony rodziny



Sytuacje stresowe w rodzinie

Sytuacje stresowe w rodzinie

Zaburzona relacja rodzice-

Zaburzona relacja rodzice-

dziecko

dziecko



Częściej u dzieci matek 30-34 letnich

Częściej u dzieci matek 30-34 letnich



Częściej u dzieci matek bardziej

Częściej u dzieci matek bardziej

odpowiedzialnych

odpowiedzialnych



Częściej w rodzinach bogatszych

Częściej w rodzinach bogatszych



Częściej w rodzinach „białych

Częściej w rodzinach „białych

kołnierzyków”

kołnierzyków”

Inne przyczyny

Inne przyczyny



Niedojrzałość układu nerwowego

Niedojrzałość układu nerwowego

•

Zaburzenia dobowego rytmu snu i

Zaburzenia dobowego rytmu snu i

czuwania

czuwania

•

Spadek progu wrażliwości na bodźce z

Spadek progu wrażliwości na bodźce z

otoczenia

otoczenia

•

Dysregulacja osi mózg-jelito

Dysregulacja osi mózg-jelito

•

Zaburzenia w napięciu

Zaburzenia w napięciu

autonomicznego układu nerwowego

autonomicznego układu nerwowego

Inne przyczyny

Inne przyczyny



Niska urodzeniowa masa ciała <2500

Niska urodzeniowa masa ciała <2500

•

Sondergaard Ch. i inni, Arch Dis Child

Sondergaard Ch. i inni, Arch Dis Child

Fetal Neonatal Ed, 2000, 83, F44-F47

Fetal Neonatal Ed, 2000, 83, F44-F47

•

Badanie prospektywne na 2035

Badanie prospektywne na 2035

dzieciach, kryteria Wessela

dzieciach, kryteria Wessela

•

Częstość 10.9%

Częstość 10.9%

•

2-krotnie

2-krotnie

wyższe ryzyko wystąpienia

wyższe ryzyko wystąpienia

kolki

kolki

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Ocena masy, wzrostu, żywienia

Ocena masy, wzrostu, żywienia



Ocena płaczu: charakter, intensywność,

Ocena płaczu: charakter, intensywność,

czas trwania i częstotliwość

czas trwania i częstotliwość



Wzorzec snu

Wzorzec snu



Temperament dziecka

Temperament dziecka



Ocena dojrzałości o.u.n.

Ocena dojrzałości o.u.n.

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Wyłączenie:

Wyłączenie:

•

Infekcji

Infekcji

•

Zapalenia ucha środkowego

Zapalenia ucha środkowego

•

Zapalenia opon m.-rdz.

Zapalenia opon m.-rdz.

•

Wgłobienia, przepukliny

Wgłobienia, przepukliny

•

GERD

GERD

•

Ostrej lub przewlekłej biegunki

Ostrej lub przewlekłej biegunki

•

Urazu

Urazu

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Ocena techniki karmienia:

Ocena techniki karmienia:

•

Brodawka sutkowa

Brodawka sutkowa

•

Sposób trzymania

Sposób trzymania

•

Podaż pokarmu (nadmierna, zbyt

Podaż pokarmu (nadmierna, zbyt

mała)

mała)

•

Odbijanie

Odbijanie

•

Sposób przygotowywania mieszanki

Sposób przygotowywania mieszanki

•

Typ smoczka i butelki

Typ smoczka i butelki

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Ocena relacji rodzice-dziecko

Ocena relacji rodzice-dziecko

•

Sposób reagowania na niepokój

Sposób reagowania na niepokój

dziecka

dziecka

•

Nadmierna stymulacja niemowlęcia

Nadmierna stymulacja niemowlęcia

•

Stres w rodzinie

Stres w rodzinie

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Rozważyć możliwość

Rozważyć możliwość

nietolerancji

nietolerancji

•

Laktozy

Laktozy



Rozważyć wpływ:

Rozważyć wpływ:

•

Kofeiny, teiny, nikotyny

Kofeiny, teiny, nikotyny

Postępowanie

Postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne



Rozważyć alergię na:

Rozważyć alergię na:

•

Białka mleka krowiego

Białka mleka krowiego

•

Soję

Soję

•

Inne alergeny w pokarmie matki

Inne alergeny w pokarmie matki

•

Jaja, czekolada, ryby, orzechy,

Jaja, czekolada, ryby, orzechy,

przyprawy

przyprawy

Leczenie kolki

Leczenie kolki



Nieudokumentowane

Nieudokumentowane

naukowo

naukowo

•

Zmiana relacji rodzice-dziecko

Zmiana relacji rodzice-dziecko

•

Uspokojenie rodziców

Uspokojenie rodziców

•

Właściwa pielęgnacja

Właściwa pielęgnacja

•

Właściwa technika żywienia

Właściwa technika żywienia

Leczenie kolki

Leczenie kolki



Nieudokumentowane naukowo

Nieudokumentowane naukowo

•

Noszenie (brak efektu nawet przy

Noszenie (brak efektu nawet przy

wzroście czasu noszenia o 56%)

wzroście czasu noszenia o 56%)

•

Leki uspokajające (hydroksyzyna,

Leki uspokajające (hydroksyzyna,

fenobarbital itp.)

fenobarbital itp.)

•

Wiele innych technik i sposobów

Wiele innych technik i sposobów

(dimetikon, trimebutyna,

(dimetikon, trimebutyna,

mebeweryna)

mebeweryna)

Leczenie kolki

Leczenie kolki



Udokumentowane naukowo

Udokumentowane naukowo

•

Leki antycholinergiczne

Leki antycholinergiczne

•

Zmiana postępowania wobec

Zmiana postępowania wobec

niemowlęcia

niemowlęcia

•

Leki pochodzenia naturalnego

Leki pochodzenia naturalnego

•

Dieta

Dieta

Antycholinergiki

Antycholinergiki



Udowodniona skuteczność (EBM)

Udowodniona skuteczność (EBM)



Dicyklomina, dicykloweryna

Dicyklomina, dicykloweryna

•

Niebezpieczne objawy uboczne

Niebezpieczne objawy uboczne

•

Senność

Senność

•

Zaparcia/niedrożność

Zaparcia/niedrożność

•

Biegunki

Biegunki

•

Bezdech

Bezdech

•

Drgawki

Drgawki

•

Śpiączka

Śpiączka



Nie powinny być stosowane przed 6 mies.

Nie powinny być stosowane przed 6 mies.

życia !

życia !

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998,

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998,

316, 1563-1569

316, 1563-1569

Zmiana

Zmiana

postępowania

postępowania

Udowodniono skuteczność

Udowodniono skuteczność

zmniejszenia dopływu

zmniejszenia dopływu

bodźców z otoczenia

bodźców z otoczenia

(EBM)

(EBM)

Metaanaliza:

Metaanaliza:

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998, 316,

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998, 316,

1563-1569

1563-1569

Leki pochodzenia

Leki pochodzenia

naturalnego

naturalnego



Herbatki ziołowe zawierające

Herbatki ziołowe zawierające

wyciągi z rumianku, werbeny

wyciągi z rumianku, werbeny

pospolitej, lukrecji, kopru włoskiego

pospolitej, lukrecji, kopru włoskiego

i mięty

i mięty



Jedno dobrze udokumentowane

Jedno dobrze udokumentowane

badanie zgodne z zasadami EBM

badanie zgodne z zasadami EBM



Zastrzeżenie: średnie spożycie takiej

Zastrzeżenie: średnie spożycie takiej

herbatki wynosiło:

herbatki wynosiło:

32 ml/kg/dobę

32 ml/kg/dobę

Weizman Z. i inni. J. Pediatr. 1993, 122, 650-652

Weizman Z. i inni. J. Pediatr. 1993, 122, 650-652

Postępowanie

Postępowanie

dietetyczne

dietetyczne



Niemowlęta karmione piersią – dieta

Niemowlęta karmione piersią – dieta

hipoalergenna dla matki

hipoalergenna dla matki



Niemowlę karmione sztucznie –

Niemowlę karmione sztucznie –

próbne zastosowanie hydrolizatu o

próbne zastosowanie hydrolizatu o

wysokim stopniu hydrolizy, najlepiej

wysokim stopniu hydrolizy, najlepiej

kazeinowego –

kazeinowego –

Nutramigen

Nutramigen

®

®

,

,

Pregestimil

Pregestimil

®

®

– przez 48 godz.

– przez 48 godz.



Pełny efekt może wystąpić dopiero po

Pełny efekt może wystąpić dopiero po

kilku dniach!

kilku dniach!



Postępowanie udowodnione w oparciu

Postępowanie udowodnione w oparciu

o zasady EBM

o zasady EBM

(Metaanaliza:

(Metaanaliza:

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998,

Lucassen P.L. i inni, BMJ, 1998,

316, 1563-1569)

316, 1563-1569)

Rokowanie

Rokowanie



Dobre

Dobre



Dolegliwości ustępują samoistnie po ok. 4

Dolegliwości ustępują samoistnie po ok. 4

mies.

mies.



Nie udowodniono korelacji z chorobami w

Nie udowodniono korelacji z chorobami w

przyszłości

przyszłości



Leczyć ??????

Leczyć ??????

K O N I E

K O N I E

C

C