Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa

Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia

Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia

Dzieci

Dzieci

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Nadwrażliwość pokarmowa

Nadwrażliwość pokarmowa

►

Przejaw osobniczej nadwrażliwości na pokarm, który jest

Przejaw osobniczej nadwrażliwości na pokarm, który jest

tolerowany przez zdecydowaną większość populacji

tolerowany przez zdecydowaną większość populacji

►

Efekt zmienionej jakościowo reakcji biologicznej na

Efekt zmienionej jakościowo reakcji biologicznej na

spożyty pokarm, grupę pokarmów pokrewnych lub związki

spożyty pokarm, grupę pokarmów pokrewnych lub związki

chemiczne dodawane do żywności

chemiczne dodawane do żywności

►

Brak ścisłej zależności pomiędzy wystąpieniem reakcji

Brak ścisłej zależności pomiędzy wystąpieniem reakcji

a ilością spożytego pokarmu

a ilością spożytego pokarmu

►

Ustępowanie objawów klinicznych po eliminacji i nawrót

Ustępowanie objawów klinicznych po eliminacji i nawrót

po ponownym wprowadzeniu pokarmu do diety (związek

po ponownym wprowadzeniu pokarmu do diety (związek

przyczynowo-skutkowy wynikający z powtarzalności

przyczynowo-skutkowy wynikający z powtarzalności

i odtwarzalności reakcji biologicznej organizmu)

i odtwarzalności reakcji biologicznej organizmu)

Definicje

Definicje

►

niepożądan

niepożądan

a

a

reakcj

reakcj

a

a

na pokarm

na pokarm

:

:

każda nieprawidłowa reakcja na pokarm

każda nieprawidłowa reakcja na pokarm



toxic vs. nontoxic

toxic vs. nontoxic

►

nietolerancja pokarmów

nietolerancja pokarmów

:

:

każda niepożądana

każda niepożądana

reakcja wynikająca z mechanizmów

reakcja wynikająca z mechanizmów

fizjologicznych

fizjologicznych

lub

lub

nieimmunologicznych

nieimmunologicznych

►

alergia pokarmowa

alergia pokarmowa

:

:

każda niepożądana reakcja

każda niepożądana reakcja

wynikająca z mechanizmów

wynikająca z mechanizmów

immunologicznych

immunologicznych

Nadwrażliwość pokarmowa

= niepożądane reakcje na pokarm

toksyczne

nietoksyczne

Alergia pokarmowa

Nadwrażliwość

pokarmowa

niealergiczna

=

nietolerancja

pokarmów

enzymatycznafarmakologiczna

niezdefiniowana

Niepożądane reakcje pokarmowe

Niepożądane reakcje pokarmowe

Adverse food reactions

Adverse food reactions

60 – 70%

Nadwrażliwość pokarmowa

niealergiczna

(reakcje pseudoalergiczne)



reakcje toksyczne

reakcje toksyczne

toksyny naturalne, konserwanty - kwas benzoesowy, barwniki –

toksyny naturalne, konserwanty - kwas benzoesowy, barwniki –

tartrazina, środki smakowe: wzmacniacze smaku, kwas glutaminowy,

tartrazina, środki smakowe: wzmacniacze smaku, kwas glutaminowy,

środki aromatyczne, słodziki, enterotoksyna gronkowcowa

środki aromatyczne, słodziki, enterotoksyna gronkowcowa



reakcje farmakologiczne

reakcje farmakologiczne

pokarmy zawierające histaminę

pokarmy zawierające histaminę

lub inne substancje biologicznie czynne:

lub inne substancje biologicznie czynne:

czekolada (

czekolada (

dopamina

dopamina

), sery (

), sery (

tyramina

tyramina

), ryby (

), ryby (

histamina

histamina

), banany

), banany

(

(

serotonina

serotonina

), Używki – kofeina, teobromina

), Używki – kofeina, teobromina

pokarmy uwalniające histaminę

pokarmy uwalniające histaminę

z mastocytów: jajka, czekolada,

z mastocytów: jajka, czekolada,

truskawki, skorupiaki, ryby, ananasy, przyprawy, pomidory, cytrusy

truskawki, skorupiaki, ryby, ananasy, przyprawy, pomidory, cytrusy



reakcje metaboliczne

reakcje metaboliczne

spożycie pokarmu zaburza procesy metaboliczne ustroju

spożycie pokarmu zaburza procesy metaboliczne ustroju

: np.

: np.

hypolaktazja,

hypolaktazja,

galaktozemia, nietolerancja bobu (wtórna anemia

galaktozemia, nietolerancja bobu (wtórna anemia

hemolityczna)

hemolityczna)

Reakcja

natychmiasto

wa

Alergia pokarmowa

IgE - zależna

Nadwrażliwość pokarmowa

= niepożądane reakcje na pokarm

Alergia pokarmowa

Nadwrażliwość

pokarmowa

niealergiczna

np.

hypolaktazja

Alergia pokarmowa

IgE – niezależna

np.

celiakia

Reakcja późna

i

natychmiastow

a

Reakcje późne

Klasyfikacja niepożądanych reakcji na pokarm

Klasyfikacja niepożądanych reakcji na pokarm

Aktualny podział niepożądanych

Aktualny podział niepożądanych

reakcji na pokarm

reakcji na pokarm

►

Reakcje IgE

Reakcje IgE

zależne

zależne

(<50%)

(<50%)

►

Reakcje IgE

Reakcje IgE

niezależne

niezależne

(>50%)

(>50%)

Odpowiedź

Odpowiedź

immunologiczna (typ

immunologiczna (typ

II, III, IV wg Gella

II, III, IV wg Gella

Combsa)

Combsa)



Nietolerancje

Nietolerancje

pokarmowe

pokarmowe



Pseudoalergie

Pseudoalergie

Alergia pokarmowa -

Alergia pokarmowa -

definicja

definicja



Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa

= niepożądane reakcje

= niepożądane reakcje

pokarmowe w których mechanizm immunologiczny

pokarmowe w których mechanizm immunologiczny

jest udokumentowany lub wysoce prawdopodobny

jest udokumentowany lub wysoce prawdopodobny

(reakcja alergiczna na pokarm jest reakcją nadwrażliwości

(reakcja alergiczna na pokarm jest reakcją nadwrażliwości

zainicjowaną mechanizmami immunologicznymi).

zainicjowaną mechanizmami immunologicznymi).



Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa

= defekt naturalnej tolerancji

= defekt naturalnej tolerancji

pokarmów

pokarmów

Reakcje natychmiastowe

Reakcje natychmiastowe

IgE zależne

IgE zależne

Degranulacja mastocytów

Degranulacja mastocytów





uwolnienie histaminy i innych mediatorów

uwolnienie histaminy i innych mediatorów

zapalenia (tryptaza, prostaglandyny,

zapalenia (tryptaza, prostaglandyny,

cytokiny, leukotrieny i inne)

cytokiny, leukotrieny i inne)





wzbudzenie stanu zapalnego, zwiększone

wzbudzenie stanu zapalnego, zwiększone

wydzielanie śluzu, pobudzenie

wydzielanie śluzu, pobudzenie

perystaltyki, wzrost przepuszczalności

perystaltyki, wzrost przepuszczalności

nabłonka

nabłonka





wyzwolenie objawów klinicznych

wyzwolenie objawów klinicznych

Mediatory i ich działanie

Mediatory i ich działanie

Mediator

Mediator

Wynik działania

Wynik działania

Histamina

Histamina

obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

obrzęk błony śluzowej oskrzeli

obrzęk błony śluzowej oskrzeli

zwiększenie wydzielania śluzu

zwiększenie wydzielania śluzu

pobudzenie mięśni gładkich przewodu

pobudzenie mięśni gładkich przewodu

pokarmowego (wymioty)

pokarmowego (wymioty)

zmiany skórne (pokrzywka)

zmiany skórne (pokrzywka)

rozszerzenie naczyń krwionośnych

rozszerzenie naczyń krwionośnych

Leukotrieny

Leukotrieny

bardzo silne obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

bardzo silne obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

obrzęk błony śluzowej oskrzeli

obrzęk błony śluzowej oskrzeli

zwiększenie wydzielania śluzu

zwiększenie wydzielania śluzu

rozszerzenie naczyń krwionośnych

rozszerzenie naczyń krwionośnych

PAF (platelet activating

PAF (platelet activating

factor)

factor)

zwiększenie przepuszczalności naczyń

zwiększenie przepuszczalności naczyń

obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli

ECF-A (eosinophil

ECF-A (eosinophil

chemotactic factor of

chemotactic factor of

anaphylaxis)

anaphylaxis)

zwiększenie napływania eozynofilów

zwiększenie napływania eozynofilów

nasilenie uwalniania mediatorów zapalnych

nasilenie uwalniania mediatorów zapalnych

Prostaglandyny

Prostaglandyny

nasilenie skurczu mięśni gładkich oskrzeli

nasilenie skurczu mięśni gładkich oskrzeli

zwiększenie przepuszczalności naczyń

zwiększenie przepuszczalności naczyń

Efekt kliniczny mediatorów

Efekt kliniczny mediatorów

uwalnianych z mastocytów i

uwalnianych z mastocytów i

bazofilów

bazofilów

Działanie

Działanie

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Skurcz mięśni

Skurcz mięśni

gładkich

gładkich

Ból brzucha, skurcz

Ból brzucha, skurcz

oskrzeli

oskrzeli

Wzrost

Wzrost

przepuszczalności

przepuszczalności

naczyń

naczyń

Pokrzywka, obrzęk

Pokrzywka, obrzęk

naczynioruchowy,

naczynioruchowy,

obrzęk krtani, spadek

obrzęk krtani, spadek

RR

RR

Obrzęk błony

Obrzęk błony

śluzowej

śluzowej

Obrzęk krtani,

Obrzęk krtani,

zatkanie nosa, skurcz

zatkanie nosa, skurcz

oskrzeli

oskrzeli

e o z y n o fi lo w e z a p a le n ie p r z e ły k u

r e fl u k s ż o ła d k o w o - p r z e ły k o w y

e o z y n o fi lo w e z a p a le n ie ż o ła d k a

b ó le b r z u c h a

n u d n o ś c i

w y m io ty

p r z e ły k u , ż o łą d k a

e o z y n o fi lo w e z a p a le n ie je ;ita c ie n n k ie g o

e n te r o p a tia

p r z e w le k ła b ie g u n k a

o b ja w y z e s p o łu z łe g o w c h ła n ia n ia

d w u n a s tn ic y , je lita c z c z e g o ( e n te r o p a tia )

e o z y n o fi lo w e z a p a le n ie o k r ę ż n ic y

z a p a le n ie o d b y tn ic y

lu b o d b y tn ic y i o k r ę ż n ic y

b ó le b r z u c h a

p r z e w le k ła b ie g u n k a z o b e c n o ś c ią k r w i

o k r ę ż n ic y , o d b y tn ic y

p r z e w le k łe z a p a le n ie a le r g ic z n e

u w a ln ia n ie m e d ia to r ó w r e a k c ji p ó ź n e j

p r z e w le k ła s ty m u la c ja a le r g e n o w a

m ig r a c ja n e u tr o fi ló w , b a z o fi ló w ,

e o z y n o fi ló w , z w ię k s z o n e w y s tę p o w a n ie m a s to c y tó w

U w o ln io n e c z y n n ik i c h e m o ta k ty c z n e

( L T C 4 , P A F ) i c y to k in y ( IL - 3 , IL - 4 , IL - 5 )

Reakcje późne, zwykle

Reakcje późne, zwykle

IgE niezależne

IgE niezależne

Epidemiologia alergii

Epidemiologia alergii

pokarmowej

pokarmowej

• 2 – 8% dzieci

• 2% dorośli

( Leki obniżające pH żołądkowe → promocja alergii pokarmowej…)

1 - 4% dorosłych, tj. ok. 5,5 mln Amerykanów
(na 1 zdiagnozowanego przypada 2 - 3 niezdiagnozowanych)

• 2,8%

u dzieci 0-30 mc w Polsce -

EuroPrevall

(12000 noworodków z 8 krajów Europy)

1,9 – 4,4%

alergia na białka mleka krowiego u niemowląt

2,7%

niemowląt karmionych sztucznie

0,5 - 1,8%

niemowląt karmionych naturalnie

Najczęściej uczulające

Najczęściej uczulające

pokarmy

pokarmy

(85 – 90% wszystkich reakcji)

(85 – 90% wszystkich reakcji)

Liczba pokarmów:

Jeden

79,2%

Dwa

12,6%

Trzy

2,7%

Cztery

3,8%

Sześć

0,5%

Siedem

0,5%

Niemowlęta

Niemowlęta

Dzieci

Dzieci

Dorośli

Dorośli

Mleko krowie

Mleko krowie

Soja

Soja

Mleko krowie

Mleko krowie

2,5% (2-

2,5% (2-

6%)

6%)

Jajo kurze

Jajo kurze

1,3%

1,3%

Orzeszki ziemne

Orzeszki ziemne

0,8%

0,8%

Soja

Soja

0,4%

0,4%

Pszenica

Pszenica

0,4%

0,4%

Orzechy

Orzechy

0,2%

0,2%

Ryby

Ryby

0,1%

0,1%

Skorupiaki

Skorupiaki

0,1%

0,1%

Mleko krowie

Mleko krowie

0,1 –

0,1 –

0,5%

0,5%

Orzeszki ziemne

Orzeszki ziemne

0,6%

0,6%

Orzechy

Orzechy

0,5%

0,5%

Ryby

Ryby

0,4%

0,4%

Skorupiaki

Skorupiaki

2%

2%

Owoce i warzywa

Owoce i warzywa

5%

5%

Historia

Historia

naturalna

naturalna

Alergeny pokarmowe

Alergeny pokarmowe

Klasa 1 alergenów

pokarmowych

Klasa 2 alergenów pokarmowych

Mleko krowie



Kazeina



Serwatka



Laktoglobulina

Jajo kurze:



Owoalbumina



Ovomucoid

Orzechy:



Vicilin



Conglutin



Glycinin

Ryba:



parvoalbumina

Biaka transportujące lipidy:



jabłka (Mal d 3)



zboża

Reaktywność krzyżowa latex – owoce



białka związane z patogenezą –

grupa 2

(latex, banan, kiwi)



białka związane z patogenezą –

grupa 3

(latex, avocado)



białka związane z patogenezą –

grupa 5

(jabłko, wiśnia)

Brzoza Bet v 1

białka związane z patogenezą –

grupa 10

(jabłko (Mal d 1), marchew, seler)

Brzoza Bet v 2

(latex, seler, ziemniak)

Stabilne

(temperatura, kwasowość, proteazy),

rozpuszczalne w wodzie glikoproteiny 10-70 kd,

Uczulenie poprzez p.pokarmowy
Dzieci

Labilne
Uczulenie spoza p.pokarmowego
Dorośli

Główne alergeny białek mleka

Główne alergeny białek mleka

krowiego

krowiego

uczula chorych z abmk w

uczula chorych z abmk w

►

β

β

-laktoglobulina

-laktoglobulina

– 80%

– 80%

►

α-laktoalbumina

α-laktoalbumina

– 50%

– 50%

serwatka

serwatka

►

albumina surowicy bydlęcej

albumina surowicy bydlęcej

– 30%

– 30%

►

kazeina

kazeina

– 60%

– 60%

kazeina

kazeina

►

α-laktoalbumina

α-laktoalbumina

►

albumina surowicy bydlęcej

albumina surowicy bydlęcej

ciepłolabilne

ciepłolabilne

►

β

β

–laktoglobulina

–laktoglobulina

►

kazeina

kazeina

ciepłostabilne

ciepłostabilne

Epitopy alergenowe

Epitopy alergenowe

komponenty strukturalne molekuły antygenu reagujące z sIgE lub

receptorem T

Znaczenie prognostyczne

Znaczenie prognostyczne

►

Epitopy sekwencyjne

Epitopy sekwencyjne

,

,

linearne, stabilne - chorzy reagują na

linearne, stabilne - chorzy reagują na

pokarmy w każdej postaci; wykazują trwałą alergię

pokarmy w każdej postaci; wykazują trwałą alergię

►

Epitopy konformacyjne

Epitopy konformacyjne

(3D) - chorzy tolerują małe ilości

(3D) - chorzy tolerują małe ilości

pokarmu

pokarmu

(na skutek zmian struktury trzeciorzędowej białka epitopy

(na skutek zmian struktury trzeciorzędowej białka epitopy

konformacyjne ulegają zniszczeniu)

konformacyjne ulegają zniszczeniu)

;

;

częściej wykazują kliniczną tolerancję

częściej wykazują kliniczną tolerancję

Znaczenie dla przyszłości w leczeniu

Znaczenie dla przyszłości w leczeniu

►

Food vaccines i pokarmy hypoalergiczne modyfikowane

Food vaccines i pokarmy hypoalergiczne modyfikowane

genetycznie

genetycznie

Marsz alergiczny -

Marsz alergiczny -

definicja

definicja

Historia naturalna przebiegu chorób atopowych,

Historia naturalna przebiegu chorób atopowych,

charakteryzująca się sekwencyjnym rozwojem uczulenia

charakteryzująca się sekwencyjnym rozwojem uczulenia

i typową manifestacją kliniczną w pewnych okresach

i typową manifestacją kliniczną w pewnych okresach

życia, utrzymująca się latami,

życia, utrzymująca się latami,

a nawet dziesiątkami lat i często wykazująca tendencję

a nawet dziesiątkami lat i często wykazująca tendencję

do spontanicznej remisji z wiekiem.

do spontanicznej remisji z wiekiem.

Historia

Historia

naturalna

naturalna

•

Tolerancja – dojrzewanie immunologiczne

60 – 87% niemowląt z CMA osiąga tolerancję na mleko krowie

do 4 rż.

•

U niemowląt z IgE zależną alergią na CMA

ryzyko

przetrwania alergii na

te białka, oraz rozwoju uczulenia

na inne

alergeny pokamowe

(35%) jest

większe

aniżeli u

innych dzieci.

•

Uczulenie na alergeny pokarmowe we wczesnym
dzieciństwie jest

czynnikiem ryzyka uczulenia na

alergeny inhalacyjne w późniejszym okresie życia.

Predyspozycje okresu

Predyspozycje okresu

niemowlęcego

niemowlęcego

do rozwoju alergii pokarmowej

do rozwoju alergii pokarmowej

●

Przewód pokarmowy – miejscem pierwszej odpowiedzi odpornościowej
płodu

●

Niedojrzałość morfologiczna i czynnościowa błony śluzowej jelita
(„przeciekające jelito”, „cienkość śluzówki”)

- zwiększona przepuszczalność ściany jelita zarówno dla

dużych cząsteczek pokarmowych, jak i dla związków

prostych

- niskie wydzielanie podstawowe kwasu solnego
- niedojrzała aktywność proteolityczna jelita
- niedojrzałość mikrokosmków -> transport antygenów do

IEC (nabłonkowych komórek jelitowych ->aktywacja

komórek DC)

●

Niedojrzałość miejscowej i ogólnej odpowiedzi immunologicznej (IgA)
(brak sekrecyjnej sIgA i IgM u noworodków)

●

Wczesne wprowadzanie licznych alergenów pokarmowych stymuluje
nadmierną produkcję IgE

Czynniki związane ze zwiększonym

Czynniki związane ze zwiększonym

ryzykiem rozwoju alergii

ryzykiem rozwoju alergii



Markery genetyczne

Markery genetyczne



Parametry immunologiczne

Parametry immunologiczne



Wywiad rodzinny !!!

Wywiad rodzinny !!!

Choroby atopowe

Choroby atopowe

w rodzinie

w rodzinie

Częstość alergii

Częstość alergii

u potomstwa

u potomstwa

brak

brak

5 - 15%

5 - 15%

jedno z rodziców

jedno z rodziców

20 - 40%

20 - 40%

matka i ojciec

matka i ojciec

40 - 60%

40 - 60%

jednakowa

jednakowa

manifestacja u

manifestacja u

obojga rodziców

obojga rodziców

50 - 80%

50 - 80%

u jednego z

u jednego z

rodzeństwa

rodzeństwa

25 - 35%

25 - 35%

Drogi ekspozycji na alergeny



Doustna

Doustna



Wziewna

Wziewna



Kontaktowa

Kontaktowa

Objawy alergii pokarmowej

Objawy alergii pokarmowej

►

Przewód pokarmowy 40 – 59%

Przewód pokarmowy 40 – 59%

►

Skóra 20 – 64%

Skóra 20 – 64%

►

Układ oddechowy 7 – 29%

Układ oddechowy 7 – 29%

►

Objawy ogólne

Objawy ogólne

►

Postać monosymptomatyczna 8-10%

Postać monosymptomatyczna 8-10%

►

Postać wielonarządowa >70%

Postać wielonarządowa >70%

Objawy wątpliwe: zapalenie stawów, bóle głowy (w tym

Objawy wątpliwe: zapalenie stawów, bóle głowy (w tym

migrena), nadpobudliwość, zespół nerczycowy, moczenie

migrena), nadpobudliwość, zespół nerczycowy, moczenie

nocne, małopłytkowość, nagła śmierć łóżeczkowa.

nocne, małopłytkowość, nagła śmierć łóżeczkowa.

Objawy alergii pokarmowej

Objawy alergii pokarmowej

Skóra

Skóra

20 – 64%

20 – 64%

Przewód

Przewód

pokarmowy

pokarmowy

59 – 40 – 7 %

59 – 40 – 7 %

Układ

Układ

oddechowy

oddechowy

7 – 29%

7 – 29%

Ogólne

Ogólne

►

Pokrzywka

Pokrzywka

►

Obrzęk

Obrzęk

naczynioruchowy

naczynioruchowy

►

Świąd skóry

Świąd skóry

►

Atopowe

Atopowe

zapalenie skóry

zapalenie skóry

►

Wyprysk

Wyprysk

niemowlęcy

niemowlęcy

►

Obrzęk warg

Obrzęk warg

►

Biegunka

Biegunka

►

Nieprawidłowe

Nieprawidłowe

wypróżnienia

wypróżnienia

►

Wymioty

Wymioty

►

Bóle brzucha

Bóle brzucha

►

Zespół złego

Zespół złego

wchłaniania

wchłaniania

►

Gastrointestin

Gastrointestin

al reflux (GER)

al reflux (GER)

►

Kolka

Kolka

►

Zaparcia

Zaparcia

►

Irritable bowel

Irritable bowel

syndrome (IBS)

syndrome (IBS)

►

Sapka

Sapka

►

Kichanie

Kichanie

►

Upośledzenie

Upośledzenie

drożności

drożności

nosa

nosa

►

Obrzęk krtani

Obrzęk krtani

►

Świszczący

Świszczący

oddech

oddech

►

Przewlekły

Przewlekły

kaszel

kaszel

►

Duszność

Duszność

►

Wstrząs

Wstrząs

anafilaktyczny

anafilaktyczny

(ryzyko zgonu

(ryzyko zgonu

wynosi

wynosi

1:800000/rok;

1:800000/rok;

najczęściej -

najczęściej -

orzeszki,

orzeszki,

krewetki, ryby,

krewetki, ryby,

jajka, mleko)

jajka, mleko)

►

Wysiękowe zap.

Wysiękowe zap.

ucha

ucha

►

Zapalenie

Zapalenie

spojówek

spojówek

►

Migrena

Migrena

Postać monosymptomatyczna 8-10%
Postać wielonarządowa >70%

Alergia pokarmowa a mechanizmy

Alergia pokarmowa a mechanizmy

immunologiczne

immunologiczne

IgE-zależne

IgE-zależne

IgE-

IgE-

niezależne

niezależne

OAS

OAS

Anafilaksja

Anafilaksja

Pokrzywka

Pokrzywka

ANN

ANN

Bronchospasm

Bronchospasm

eozynofilowe zapalenie przełyku

eozynofilowe zapalenie przełyku

eozynofilowe zapalenie żołądka

eozynofilowe zapalenie żołądka

eozynofilowe zapalenie żołądkowo-jelitowe

eozynofilowe zapalenie żołądkowo-jelitowe

atopowe zapalenie skóry

atopowe zapalenie skóry

astma

astma

protein-induced enterocolitis

protein-induced enterocolitis

protein-induced enteropathy

protein-induced enteropathy

eosinophilic proctitis

eosinophilic proctitis

dermatitis herpetiformis

dermatitis herpetiformis

Manifestacja kliniczna alergii pokarmowej

Manifestacja kliniczna alergii pokarmowej

w zależności od patogenezy

w zależności od patogenezy

Patomechanizm

Rodzaj zaburzeń

Reakcje IgE - zależne

Przewód

pokarmowy

Zespół alergii jamy ustnej

Nudności,

wymioty,

ból

brzucha,

biegunka

Reakcje IgE – zależne i komórkowe

Przewód

pokarmowy

Alergiczne

eozynofilowe

zapalenie

przelyku

Alergiczne

eozynofilowe

zapalenie

żołądka

i

jelit

Reakcje komórkowe

Przewód

pokarmowy

Zapalenie jelit

Zapalenie jelita grubego

Enteropatia

Celiakia

Objawy z przewodu pokarmowego

Objawy z przewodu pokarmowego

wskazujące na konieczność

wskazujące na konieczność

diagnostyki alergii pokarmowej

diagnostyki alergii pokarmowej

►

Nagłe objawy ze strony przewodu pokarmowego po

Nagłe objawy ze strony przewodu pokarmowego po

spożyciu pokarmów

spożyciu pokarmów

(nudności, wymioty, bóle brzucha )

(nudności, wymioty, bóle brzucha )

►

Biegunki 2-6 godzin po spożyciu

Biegunki 2-6 godzin po spożyciu

►

Śluzowe, krwiste stolce u niemowląt

Śluzowe, krwiste stolce u niemowląt

►

ZZW(-zesp.złego wchłan)/enteropatia z utratą białek

ZZW(-zesp.złego wchłan)/enteropatia z utratą białek

►

Podostre lub przewlekłe wymioty, biegunka, dysfagia

Podostre lub przewlekłe wymioty, biegunka, dysfagia

►

Zaburzenia rozwoju fizycznego

Zaburzenia rozwoju fizycznego

►

Objawy z przewodu pokarmowego u pacjenta z

Objawy z przewodu pokarmowego u pacjenta z

atopią

atopią

►

GER oporny na klasyczne leczenie

GER oporny na klasyczne leczenie

►

Kolka jelitowa oporna na standardowe postępowanie

Kolka jelitowa oporna na standardowe postępowanie

►

Zaparcia oporne na standardowe postępowanie

Zaparcia oporne na standardowe postępowanie

Zaburzenia gastrologiczne u

Zaburzenia gastrologiczne u

niemowląt

niemowląt

spowodowane alergią

spowodowane alergią

pokarmową

pokarmową

•

Zapalenie odbytnicy lub odbytnicy i
okrężnicy
(Food Protein induced Proctitis,
Proctocolitis)

2 - 4mż śluzowe, krwiste stolce

•

Enteropatia -

zzw, obrzęki, wymioty,

słaby przyrost masy ciała

•

Zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy
(FPIES) – 1 mż;

przewlekła ekspozycja: wymioty,

ciężka krwotoczna biegunka, słaby przyrost masy ciała,
anemia, zaburzenia rozwoju, senność; ekspozycja po
okresie restrykcyjnym – wymioty, biegunka, hypotensja
(15%) ok. 2 godz po posiłku

•

GER

•

Kolka

Zaburzenia gastrologiczne u

Zaburzenia gastrologiczne u

niemowląt i dzieci starszych

niemowląt i dzieci starszych

Nadwrażliwość żołądkowo-jelitowa typu
natychmiastowego

- nudności, ból brzucha, wymioty

w ciągu 1 – 2 godziny, biegunka w ciągu 2 – 6 godzin,
często współistnieje z chorobami atopowymi

Eozynofilowa gastroenteropatia

(eozynofilowe

zapalenie przełyku, gastroenterocolitis, gastritis):
zlokalizowana: dysfagia, ból w klatce, bóle brzucha, nudności,
wymioty, zaburzenia rozwoju, utrata masy ciała, anemia, biegunka,
wzdecia brzucha, uczucie szybkiego nasycania się, gastric outlet
obstruction (manifestacja jak w pylorostenosis), krwawienie z żołądka
lub jelita, nadpobudliwość
uogólniona: wodobrzusze, utrata masy ciała, enteropatia z utratą
białka, obrzęki, zaparcia

Zaburzenia gastrologiczne występujące

Zaburzenia gastrologiczne występujące

zasadniczo poza okresem niemowlęcym

zasadniczo poza okresem niemowlęcym

OAS
(oral allergy syndrom; Pollen-food Alergy
Syndrome)

klasa II alergii pokarmowej
brzoza-owoce, seler-bylica-przyprawy, latex-
owoce

•

świąd, mrowienie i obrzęk warg, podniebienia,
języka po spożyciu świeżych owoców i warzyw

•

zazwyczaj dotyczy tylko jamy ustnej, ale u 13%
obrzęk krtani, a u 2% wstrząs anafilaktyczny

Reakcje krzyżowe

Reakcje krzyżowe

Zaburzenia gastrologiczne występujące

Zaburzenia gastrologiczne występujące

zasadniczo poza okresem niemowlęcym

zasadniczo poza okresem niemowlęcym

•

OAS

•

Celiakia

-

zzw, biegunki, związek z glutenem, HLA-DQ2

•

Zaparcia w nadwrażliwości pokarmowej

Manifestacja kliniczna alergii pokarmowej

Manifestacja kliniczna alergii pokarmowej

w zależności od patogenezy

w zależności od patogenezy

Patomechanizm

Rodzaj zaburzeń

Reakcje IgE - zależne

Skóra

Pokrzywka

Obrzęk naczynioruchowy

Wysypki odropodobne

Rumienie

Reakcje IgE – zależne i komórkowe

Skóra

Atopowe zapalenie skóry

Reakcje komórkowe

Skóra

Kontaktowe zapalenie skóry

Opryszczkowe zapalenie skóry