Opracował: Rafał Mazur

Dach - jest to górna i najwyższa część budynku,

mająca za zadanie przykrycie i osłanianie go przed wpływami
atmosferycznymi. Składa się z konstrukcji nośnej, pokrycia i
elewacji izolacji cieplnej.

Rodzaje dachów:

Dach jest uważany za jedną z najważniejszych

konstrukcji budynku. Każdy raczej co do tej kwestii będzie
zgodny. Jednak wątpliwości pojawiają się jeśli musimy określić
kształt dachu. To wszystko dlatego że mamy bardzo duży
wybór jeżeli chodzi o dachy wykonane na konstrukcji
drewnianej.

Wybierając rodzaj dachu przeważnie zastanawiamy

się nad dwiema kwestiami natury subiektywnej: po pierwsze
jaki będzie koszt wykonania wybranego dachu, po drugie
walory eksploatacyjne użytych materiałów i jej późniejsza
ekaploatacjia.

Dach jednospadowy (jednopołaciowy, pulpitowy)

Prosta konstrukcja, najłatwiejszy do wykonania. Zazwyczaj ten
rodzaj dachu jest stosowany na budynkach, gdzie poddasze jest
nie użytkowe a rozpiętość ścian nie przekracza 6 m.

Dach dwuspadowy (dwupołaciowy)

Można go wykonać z każdego rodzaju konstrukcji. Jaki system
więźby dachowej zastosować decyduje głównie rozpiętość ścian
zewnętrznych, obecność ścian wewnętrznych nośnych, kąt
pochylenia połaci dachowej. Połacie dachu tworzą poddaszę
które można adaptować na użytkowe.

Dach czterospadowy (brogowy, kopertowy)

Wykonuje się go najczęściej z konstrukcji płatwiowo-
kleszczowej. Konstrukcję takiego dachu tworzą najczęściej
cztery skośne połacie (najczęściej o tym samym kącie
pochylenia). Ten model dachu charakteryzuje się dużą
sztywnością.

Dach wielospadowy (wielopołaciowy)

Niewątpliwie jeden z droższych i trudniejszych do wykonania
dachów, składa się z wiązarów kratowych. Połacie dachowe są
ukształtowane

w

kształcie

trapezów,

trójkątów

lub

równoległoboków. Wszystkie połacie powinny mieć ten sam kąt
nachylenia. Tego typu dachy występują najczęściej w budynkach
o większej powierzchni, gdzie poddasze jest użytkowe. Połacie
powinny opierać się na ścianach kolankowych o wysokości
minimalnej

115cm,

uzyskujemy

dzięki

temu

lepszą

funkcjonalność.

Dach namiotowy

Ma cztery skosy w kształcie trójkątów, w układzie
przypominającą formę piramidy. Zalicza się do
prostszych w budowie. Występuję w konstrukcji
płatwiowo – kleszczowej. Dachem tym przykrywa się
budynek o rzucie pionowym – kwadratowym, lub
wielobocznym, w związku czym wszystkie połacie dachu
są równe.

Dach naczółkowy

Podobny do dwuspadowego, różni się jedynie ściętymi
narożami połaci, nazywane naczółkami. Naczółki można
wykonać w wybranej konstrukcji więźby dachowej w
zależności od kąta nachylenia połaci konstrukcja może być
prosta lub bardziej skomplikowana. Dach naczółkowy
może mieć poddasze użytkowe lub nie.

Dach mansardowy

To jeden z trudniejszych dachów do wykonania, podlega
niezwykle

ważnym

kryteriom,

które

obejmują

wytrzymałość dachu. Może być dwie lub cztery połacie
dachowe, a każde połaci jest „załamana” pod innym
kątem nachylenia, górna jest bardziej płaska, dolna
bardziej stroma. Stosowany jest głownie w przypadku
użytkowego. Takie rozwiązanie pozwala na maksymalne
wykorzystanie jego poddasza.

Dach półszczytowy (przyczółkowy)

Odmiana dachu dwuspadowego z okapem na ścianie
szczytowej. Widoczny nad okapem fragment ściany
związany

jest

półszczytem

górnym.

Dach

charakterystyczny dla architektury Podhala, oraz Magurze
Spiskiej.

Dach uskokowy (polski)

Dach który dawniej często występował na budynkach
dworków, karczmach, zajazdach spichrzach. Jedynym
rozwiązaniem przy tym kształcie połaci jest więźba płatwiowo
kleszczowa z dzielonymi krokwiami.

Więźba dachowa.

Drewniana konstrukcja dachu, drewniany szkielet dachu, który
przenosi obciążenia z pokrycia dachowego. Więźby należą do
konstrukcji ciesielskich. Przekazuje siły od obciążenia ciężarem
własnym, wiatrem i śniegiem pomiędzy poszczególnymi
elementami odbywa się poprzez złącza ciesielskie.

Wiązar krokwiowy

Najprostszy wiązar o rozpiętości do 6,0 m. Składa się z dwóch
krokwi opartych na belce wiązarowej (jak na rysunku), lub
ścianach budynku (na murłatach lub belkach oczepowych).
Krokwie przenoszą siły (naprężenia) ściskane i rozciągane.

Elementy wiązara:

1. belka wiązarowa ( w niektórych wiązarach belka

stropowa)

2. krokiew;

Wiązar jętkowy

Wiązar drewniany o rozpiętościach do 9,0 m. Składa się z
krokwi, które przenoszą naprężenia zginające i ściskające
poziomej poprzeczki „jętki”, która przenosi naprężenia
ściskające. Może być oparty na belkach wiązarowych lub
ścianie za pośrednictwem murłaty lub belki oczepowej.

Elementy wiązara:

1. belka wiązarowa (belka stropowa)
2. krokiew
3. jętka

Wiązar płatwiowo – kleszczowy

Stosowany najczęściej przy większych rozpiętościach dachu.
Stosuje się przeważnie konstrukcje jedno stolcowe do
rozpiętości 8,0m, dwu stolcowe do szerokości 12,0m , trój
stolcowe o rozstawie do 16,0m.

Elementy wiązara:

1. belka wiązarowa (w niektórych rozwiązaniach belka

stopowa

2. krokiew
3. kleszcze
4. miecze
5. słupek (stolec)
6. płatew pośrednia

Wiązar kratowy

Rama zazwyczaj przyjmująca kształt trójkąta, zbudowana z
krzyżulców, pasa dolnego i górnego. Najlepiej sprawiają się w
domach z nieużytkowym poddaszem. Stosowane na stropach
o maksymalnej rozpiętości o18m.