ZABURZENIA

SNU

Organiczne i nieorganiczne

Bezsenność

• (łac. insomnia) – zaburzenie snu,

przejawiające się w trudnościach z
zasypianiem i mimowolnym skracaniu
snu co prowadzi do zmniejszenia
sprawności organizmu,

• Jej rozpowszechnienie oceniane jest na

ok. 15-40%,

• Na bezsenność przewlekłą cierpi ok.

50% ludzi

Bezsenność nieorganiczna

•

Polega na niedostatecznej ilości i/lub jakości snu,

utrzymującej się przez dłuższy czas.

•

Przejawia się w trudnościach z zasypianiem,

utrzymaniem snu lub zbyt wczesnym budzeniu

się.

•

Bezsenność nieorganiczna jest częstym

objawem licznych zaburzeń psychicznych i

somatycznych.

•

Zaliczamy tu: nieorganiczne zaburzenia snu

(pierwotną przyczyną są czynniki emocjonalne),

lęki nocne, koszmary senne oraz nieorganiczne

zaburzenia snu – nie określone.

Bezsenność nieorganiczna

Przyczyny:

• Zaburzenia psychiczne (zespoły lękowe,

depresyjne, maniakalne, schizofrenie oraz
zespoły organiczne),

• Schorzenia somatyczne (choroby serca, ukł.

oddechowego, schorzenia stawów, nadczynność
tarczycy, ból),

• Zażywanie środków psychoaktywnych i środków

farmakologicznych (kofeina, alkohol, środki
psychostymulujące, długookresowe
przyjmowanie środków nasennych)

Nieorganiczne zaburzenia

snu

• Zaliczamy tutaj takie zaburzenia jak:
1. Nieorganiczna hipersomnia - nadmierna senność w

ciągu dnia i napady snu (

nie wynikające z niedoboru

snu

!), albo utrudnione przebudzenie do stanu pełnego

czuwania.

2. Nieorg. zaburzenia rytmu snu i czuwania -

niezgodność między indywidualnym rytmem snu i

czuwania a rytmem oczekiwanym w danym

środowisku, co prowadzi do skarg na bezsenność lub

hipersomnię.

3. Somnambulizm (sennowłóctwo) - zaburzenia

świadomości, z naprzemiennym występowaniem cech

snu i czuwania. Występują tu celowe i złożone

automatyzmy ruchowe. Pacjent nieświadomie wstaje z

łóżka i chodzi bez celu czego później nie pamięta.

Lęki nocne i koszmary senne

(parasomnie)

• Podczas epizodu lęku nocnego zachowanie

pacjenta wskazuje na przeżywanie bardzo silnego

lęku, któremu towarzyszy ogólne pobudzenie

ruchowe i przeżywanie poszczególnych

fragmentów epizodu -rozpaczliwy krzyk, próba

ucieczki itp. Pamięć szczątkowa,

• Koszmary senne – przerażające marzenia senne

pojawiające się w fazie REM. Dotyczą one głównie

zagrożenia życia, bezpieczeństwa lub godności

osobistej. Pacjent niezwykle silnie je przeżywa i są

zapamiętywane w najmniejszych szczegółach.

Organiczne zaburzenia

snu

Bezsenność organiczna

• Bezsenność spowodowana nieprawidłową

higieną snu (to różni ją od bezsenności
nieorg.),

• Rozpoznaje się ją gdy występuje co

najmniej od miesiąca i przyczyną

nie są

choroby somatyczne, zaburzenia
psychiczne i substancje psychoaktywne,

Bezsenność organiczna

Przyczyny:

Właściwie główną przyczyną bezsenności

organicznej jest nieprawidłowa higiena snu:

o Nieregularny rytm snu/czuwania,

o Brak aktywności fizycznej w ciągu dnia,

o Spożywanie dużych posiłków przed snem,

o Stosowanie środków pobudzających przed

snem (kofeiny, nikotyny itp.)

…Ale także zmiana strefy czasowej czy praca

zmianowa.

Bezsenność organiczna

Rozróżniamy takie zaburzenia jak:

• Zaburzenia w rozpoczęciu i trwaniu snu

(insomnia),

• Zaburzenia z nadmierną sennością

(hypersomnia),

• Zaburzenia rytmu snu i wstawania,

• Bezdech senny

• Narkolepsja i katalepsja

• Inne zaburzenia snu (np. Zespół Kleina-Levina)

Bezdech senny

Obturacyjny bezdech senny (OBS) – wiąże się

z chrapaniem, polega na wielokrotnym
występowaniu podczas snu epizodów
niewystarczającego lub zupełnego braku
przepływu powietrza przez drogi oddechowe -
tak zwanych hipowentylacji i bezdechów. Na
skutek małej ilości tlenu osoba chora zaczyna
się dusić. Nasilone ruchy oddechowe i
niedotlenienie doprowadzają do nagłego
wybudzenia, które zazwyczaj jest krótkotrwałe
i niezapamiętywane przez chorych.

Narkolepsja i katalepsja

• Narkolepsja – polega na występowaniu

nagłych ataków senności co prowadzi do
natychmiastowego zapadania w sen, który
trwa od ok. 10 – 20 min. Zaczyna się od razu
od najmocniejszej fazy snu – REM. Chory
często zasypia w niewygodnych warunkach.

• Katalepsja - specyficzne zesztywnienie

mięśni, połączone z zastyganiem postawy
ciała oraz położeniu kończyn i wygięciu szyi
w różnych, także nienaturalnych pozycjach.

Źródło:

•

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i

Problemów zdrowotnych ICD-10,

• „Psychiatria” pod red. dr hab. med. Adama
Bilkiewicz, dr hab. Med.. Jerzego
Landowskiego i dr. N. med. Piotra
Radziwiłłowicza.

Dziękuję za uwagę!