ODMA

ODMA

OPŁUCNOWA

OPŁUCNOWA

Mgr Maciej

Mgr Maciej

Fidos

Fidos

DEFINICJA

DEFINICJA



Odmą

Odmą

opłucnową

opłucnową

nazywamy

nazywamy

obecność

obecność

powietrza w

powietrza w

jamie

jamie

opłucnej

opłucnej

Rodzaje

Rodzaje



Odma samoistna ( pierwotna,

Odma samoistna ( pierwotna,

wtórna)

wtórna)



Odma urazowa

Odma urazowa



Odma prężna

Odma prężna

Przyczyny

Przyczyny

1.

1.

Odma samoistna

Odma samoistna



Pękniecie pęcherzy rozedmowych

Pękniecie pęcherzy rozedmowych



Zmiany w miąższu płucnym wywołane:

Zmiany w miąższu płucnym wywołane:

przewlekłym nieżytem oskrzeli, astmą

przewlekłym nieżytem oskrzeli, astmą

oskrzelową, paleniem papierosów, gruźlicą,

oskrzelową, paleniem papierosów, gruźlicą,

pylicą, guzami, ropniami płuc

pylicą, guzami, ropniami płuc



Zmiany ciśnienia w otoczeniu (podczas

Zmiany ciśnienia w otoczeniu (podczas

nurkowania, podróż samolotem)

nurkowania, podróż samolotem)



Nieuczwytna – bez wczęsniejszych zmian

Nieuczwytna – bez wczęsniejszych zmian

patologicznych w miąższu płucnym

patologicznych w miąższu płucnym

Przyczyny

Przyczyny

2.

2.

Odma urazowa

Odma urazowa



Uszkodzenie opłucnej przez złamane żebro

Uszkodzenie opłucnej przez złamane żebro

w przebiegu wypadków komunikacyjnych,

w przebiegu wypadków komunikacyjnych,



upadek z wysokości,

upadek z wysokości,



masaż pośredni serca (bardzo rzadko)

masaż pośredni serca (bardzo rzadko)



Uszkodzenie ściany klatki piersiowej przez

Uszkodzenie ściany klatki piersiowej przez

ciało obce (zakłucie nożem)

ciało obce (zakłucie nożem)



Uszkodzenie jatrogenne ( powikłanie

Uszkodzenie jatrogenne ( powikłanie

kaniulacji żył centrlnych, biopsja)

kaniulacji żył centrlnych, biopsja)

Przyczyny

Przyczyny

3.

3.

Odma prężna

Odma prężna

Powikłanie zwykłej odmy Powstaje w przypadku

Powikłanie zwykłej odmy Powstaje w przypadku

izolowanego uszkodzenia opłucnej trzewnej z

izolowanego uszkodzenia opłucnej trzewnej z

wytworzeniem mechanizmu wentylowego

wytworzeniem mechanizmu wentylowego

Skutki:

Skutki:

Każdy wdech powoduje stałe przedostawanie się

Każdy wdech powoduje stałe przedostawanie się

powietrza do jamy opłucnowej bez możliwości

powietrza do jamy opłucnowej bez możliwości

wydobywania się stamtąd

wydobywania się stamtąd

Gromadzące się powietrze w opłucnej uciska płuco

Gromadzące się powietrze w opłucnej uciska płuco

po stronie uszkodzonej powodując przesunięcie

po stronie uszkodzonej powodując przesunięcie

śródpiersia na stronę zdrową

śródpiersia na stronę zdrową

Rosnące w klatce piersiowej ciśnienie zmniejsza

Rosnące w klatce piersiowej ciśnienie zmniejsza

powrót żylny do serca

powrót żylny do serca

Objawy odmy samoistnej

Objawy odmy samoistnej



Ból w klatce piersiowej – nagły ostry , kłujący

Ból w klatce piersiowej – nagły ostry , kłujący



Kaszel, duszność

Kaszel, duszność



Płytki oddech

Płytki oddech



Tachypnoe

Tachypnoe



Sinica

Sinica



Utrata przytomności do nagłego zgonu włącznie

Utrata przytomności do nagłego zgonu włącznie



Może pojawić się tachykardia (w wyniku

Może pojawić się tachykardia (w wyniku

zmniejszonego napływu żylnego)

zmniejszonego napływu żylnego)



Spadek ciśnienia tętniczego

Spadek ciśnienia tętniczego



Rozszerzenie żył szyjnych i przesunięcie

Rozszerzenie żył szyjnych i przesunięcie

tchawicy na stronę przeciwną odmy – w późnej

tchawicy na stronę przeciwną odmy – w późnej

fazie

fazie

Objawy odmy samoistnej

Objawy odmy samoistnej

W badaniu przedmiotowym:

W badaniu przedmiotowym:



Zmniejszona ruchomość klatki

Zmniejszona ruchomość klatki

piersiowej po stronie odmy

piersiowej po stronie odmy



Przy osłuchiwaniu klatki pierś. cisza

Przy osłuchiwaniu klatki pierś. cisza

lub znaczne osłabienie szmerów

lub znaczne osłabienie szmerów

oddechowych po stronie odmy

oddechowych po stronie odmy



Odgłos opukowy nadmiernie jawny -

Odgłos opukowy nadmiernie jawny -

bębenkowy

bębenkowy

Objawy odmy samoistnej

Objawy odmy samoistnej

Objawy odmy urazowej

Objawy odmy urazowej



Objawy typowe dla odmy

Objawy typowe dla odmy

oraz

oraz



Widoczna rana klatki piersiowej (przedmiot

Widoczna rana klatki piersiowej (przedmiot

wywołujacy odmę może nadal tkwić w ranie)

wywołujacy odmę może nadal tkwić w ranie)



Syk

towarzyszącym

ruchom

oddechowym

Syk

towarzyszącym

ruchom

oddechowym

słyszalny w miejscu uszkodzenia ściany klatki

słyszalny w miejscu uszkodzenia ściany klatki

piersiowej

piersiowej

Objawy odmy prężnej

Objawy odmy prężnej



Zaburzenia oddechowe : duszność, płytki i

Zaburzenia oddechowe : duszność, płytki i

szybki oddech

szybki oddech



Szybko postępująca sinica

Szybko postępująca sinica



Poszerzone żyły szyjne

Poszerzone żyły szyjne



Spadek ciśnienia tętniczego

Spadek ciśnienia tętniczego



Przesunięcie tchawicy na stronę zdrową

Przesunięcie tchawicy na stronę zdrową



Ściszenie szmerów oddechowych i słabsza

Ściszenie szmerów oddechowych i słabsza

ruchomość klatki piersiowej po stronie odmy

ruchomość klatki piersiowej po stronie odmy



Objawy wstrząsu na skutek spadku powrotu

Objawy wstrząsu na skutek spadku powrotu

krwi żylnej do serca

krwi żylnej do serca

Nie leczona prowadzi do utraty przytomności i

Nie leczona prowadzi do utraty przytomności i

NZK !!!

NZK !!!

Leczenie odmy

Leczenie odmy

samoistnej

samoistnej



Zapewnienie drożność dróg oddechowych

Zapewnienie drożność dróg oddechowych



Tlenoterapia

Tlenoterapia



Gdy odma obejmuję ponad 20 % klatki piersiowej lub gdy jest

Gdy odma obejmuję ponad 20 % klatki piersiowej lub gdy jest

ona nawracająca wykonuję się drenaż jamy opłucnowej (IV

ona nawracająca wykonuję się drenaż jamy opłucnowej (IV

lub V przestrzeni miedzyżebrowej w linii przedniopachowej)

lub V przestrzeni miedzyżebrowej w linii przedniopachowej)

W pozostałych przypadkach:

W pozostałych przypadkach:



Odbarczenie odmy poprzez nakłucię klatki piersiowej grubą

Odbarczenie odmy poprzez nakłucię klatki piersiowej grubą

igłą

w

II

przestrzeni

miedzyżebrowej

w

linii

igłą

w

II

przestrzeni

miedzyżebrowej

w

linii

środkowoobojczykowej

środkowoobojczykowej



Założenie jednokierunkowego cewnika

Założenie jednokierunkowego cewnika



Położenie chorego na boku po stronie odmy (poprawa

Położenie chorego na boku po stronie odmy (poprawa

wentylacji wraz ze stabilizacją klatki piersiowej)

wentylacji wraz ze stabilizacją klatki piersiowej)



Kontrola parametrów życiowych

Kontrola parametrów życiowych

Odbarczenie odmy

Odbarczenie odmy

Odbarczenie odmy

Odbarczenie odmy

Leczenie odmy urazowej

Leczenie odmy urazowej



Udrożnić drogi oddechowe

Udrożnić drogi oddechowe



Tlenoterapia

Tlenoterapia



Ranę otwartą zabezpieczyć szczelnym

Ranę otwartą zabezpieczyć szczelnym

najlepiej foliowym jałowym opatrunkiem

najlepiej foliowym jałowym opatrunkiem

(opatrunek Ashermana/trójstronny)

(opatrunek Ashermana/trójstronny)



Ciało obce penetrujace klatkę piersiową

Ciało obce penetrujace klatkę piersiową

pozostawić (ustabilizować)

pozostawić (ustabilizować)



Położyć chorego na chorym boku

Położyć chorego na chorym boku



Kontrolować parametry życiowe

Kontrolować parametry życiowe



Założyć dren do jamy opłucnowej w V

Założyć dren do jamy opłucnowej w V

przestrzeni międzyżebrowej w przedniej linii

przestrzeni międzyżebrowej w przedniej linii

pachowej

pachowej

Opatrunek Ashermana

Opatrunek Ashermana

Badania

Badania



W przypadku podejrzenia odmy

W przypadku podejrzenia odmy

samoistnej wykonać badanie

samoistnej wykonać badanie

pulsoksymetrem oraz RTG płuc

pulsoksymetrem oraz RTG płuc



Odmę prężną rozpoznaje się na podstawie

Odmę prężną rozpoznaje się na podstawie

badania fizykalnego i wywiadu. W

badania fizykalnego i wywiadu. W

przypadku podejrzenia wystąpienia u

przypadku podejrzenia wystąpienia u

poszkodowanego tej odmy , bezzwłocznie

poszkodowanego tej odmy , bezzwłocznie

wdrożyć doraźne leczenie bez

wdrożyć doraźne leczenie bez

oczekiwania na RTG klatki piersiowej

oczekiwania na RTG klatki piersiowej

Dalsze postępowanie

Dalsze postępowanie



Każdy chory z odmą prężną powinien być

Każdy chory z odmą prężną powinien być

po założeniu drenu do jamy opłucnej

po założeniu drenu do jamy opłucnej

przyjęty na OIOM

przyjęty na OIOM



Chorzy z odmą urazową powinni być

Chorzy z odmą urazową powinni być

leczeniu na OIOM lub inny oddział w

leczeniu na OIOM lub inny oddział w

którym będzie monitorowany stan pacjenta

którym będzie monitorowany stan pacjenta



U chorych z odmą samoistną po założeniu

U chorych z odmą samoistną po założeniu

drenu mogą być leczeniu na oddziale

drenu mogą być leczeniu na oddziale

zachowawczym pod warunkiem że RTG

zachowawczym pod warunkiem że RTG

pokazuje ustępowanie odmy

pokazuje ustępowanie odmy

Dziękuję za uwagę!

Dziękuję za uwagę!