Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

Dr hab. med. Jarosław Kużdżał

Dr hab. med. Jarosław Kużdżał

Ordynator Oddziału Chirurgii Klatki Piersiowej

Ordynator Oddziału Chirurgii Klatki Piersiowej

Szpitala im. Jana Pawła II w Krakowie

Szpitala im. Jana Pawła II w Krakowie

Definicja

Definicja

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

oznacza obecność

oznacza obecność

wolnego powietrza w

wolnego powietrza w

jamie opłucnej

jamie opłucnej

Podział - etiologia

Podział - etiologia



Samoistna

Samoistna



pierwotna

pierwotna



wtórna (POCHP, astma,

wtórna (POCHP, astma,

mukowiscydoza, sarkoidoza,

mukowiscydoza, sarkoidoza,

zwłóknienie płuc, zakażenie

zwłóknienie płuc, zakażenie

nieswoiste, Tbc, rak, perforacja

nieswoiste, Tbc, rak, perforacja

przełyku, związana z menstruacją)

przełyku, związana z menstruacją)



Urazowa

Urazowa



Jatrogenna

Jatrogenna

Podział - patofizjologia

Podział - patofizjologia



Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

- Zamknięta

- Zamknięta

(brak komunikacji między

(brak komunikacji między

jamą opłucnej a środowiskiem

jamą opłucnej a środowiskiem

zewnętrznym); wariant: odma krwotoczna

zewnętrznym); wariant: odma krwotoczna

- Otwarta

- Otwarta

(stała komunikacja między jamą

(stała komunikacja między jamą

opłucnej a środowiskiem zewnętrznym)

opłucnej a środowiskiem zewnętrznym)

-

Prężna/ciśnieniowa

Prężna/ciśnieniowa

(objętość

(objętość

powietrza w jamie opłucnej narasta)

powietrza w jamie opłucnej narasta)

Odma samoistna

Odma samoistna



Jest to odma występująca u osoby bez

Jest to odma występująca u osoby bez

znanej współistniejącej choroby płuc

znanej współistniejącej choroby płuc



Występuje głównie u młodych osób,

Występuje głównie u młodych osób,

palących, częściej u wysokich i

palących, częściej u wysokich i

szczupłych mężczyzn

szczupłych mężczyzn



Zapadalność: 6-7/100 000 (M), 1-

Zapadalność: 6-7/100 000 (M), 1-

2/100 000 (K)

2/100 000 (K)



Najczęstszą przyczyną są drobne

Najczęstszą przyczyną są drobne

podopłucnowe pęcherze rozedmowe

podopłucnowe pęcherze rozedmowe

Pęcherze rozedmowe

Pęcherze rozedmowe

Pęcherze rozedmowe

Pęcherze rozedmowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Wywiad

Wywiad

(ostry ból w klp, duszność,

(ostry ból w klp, duszność,

kłucie, zasłabnięcie)

kłucie, zasłabnięcie)



badanie fizykalne

badanie fizykalne

(ściszenie szmeru

(ściszenie szmeru

oddechowego i bębenkowy wypuk po

oddechowego i bębenkowy wypuk po

stronie odmy)

stronie odmy)



radiogram przeglądowy (na wydechu!)

radiogram przeglądowy (na wydechu!)



CT

CT

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Rozpoznanie

Rozpoznanie

– badania

– badania

obrazowe

obrazowe

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc



Odma zamknięta:

Odma zamknięta:

Stan chorego jest zwykle stabilny

Stan chorego jest zwykle stabilny

Pozycja leżąca lub półsiedząca

Pozycja leżąca lub półsiedząca

Tlen przez maskę

Tlen przez maskę

Transport do szpitala

Transport do szpitala

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc

- odma

- odma

otwarta

otwarta

- ABC

- ABC

- pokrycie rany jałowym

- pokrycie rany jałowym

opatrunkiem z folią

opatrunkiem z folią

przyklejoną z trzech

przyklejoną z trzech

stron

stron

- transport do szpitala

- transport do szpitala

„na sygnale”

„na sygnale”

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc

- odma

- odma

otwarta

otwarta

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc

- odma prężna

- odma prężna

- niezwłoczne odbarczenie odmy (nakłucie,

- niezwłoczne odbarczenie odmy (nakłucie,

drenaż)

drenaż)

-

tlen przez

maskę

- pozycja
półsiedząca

- transport do
szpitala „na
sygnale”

Leczenie

Leczenie



Zachowawcze

Zachowawcze



Aspiracja igłowa

Aspiracja igłowa



Drenaż

Drenaż



Operacyjne (VTS, torakotomia,

Operacyjne (VTS, torakotomia,

ew. pleurodeza

ew. pleurodeza

Leczenie

Leczenie

- zachowawcze

- zachowawcze



W przypadku małej odmy

W przypadku małej odmy



Powietrze wchłania się samoistnie

Powietrze wchłania się samoistnie

z szybkością 1,25% objętości

z szybkością 1,25% objętości

odmy/dobę (50-70 ml/dobę)

odmy/dobę (50-70 ml/dobę)



Kontrole radiologiczne

Kontrole radiologiczne

Leczenie

Leczenie

- aspiracja igłowa

- aspiracja igłowa

-

-

wkłucie kaniuli po

wkłucie kaniuli po

górnym brzegu

górnym brzegu

żebra

żebra

- aspiracja powietrza

- aspiracja powietrza

strzykawką (do 5 l)

strzykawką (do 5 l)

-

radiologiczne

radiologiczne

potwierdzenie

potwierdzenie

rozprężenia płuca

rozprężenia płuca

-

skuteczna w 30-80%

skuteczna w 30-80%

Leczenie

Leczenie

- aspiracja igłowa

- aspiracja igłowa

Leczenie

Leczenie

- drenaż

- drenaż



Podstawowym sposobem leczenia

Podstawowym sposobem leczenia

odmy opłucnowej jest drenaż ssący

odmy opłucnowej jest drenaż ssący

drenem o grubości 24-32 F!!!

drenem o grubości 24-32 F!!!

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

-

-

wskazania

wskazania



Pierwszy epizod

Pierwszy epizod



przedłużony przeciek powietrza

przedłużony przeciek powietrza



odma z krwiakiem

odma z krwiakiem



niepełne rozprężenie płuca

niepełne rozprężenie płuca



Odma nawrotowa

Odma nawrotowa

Leczenie

Leczenie

- VTS

- VTS

Wideotorakoskopia

Wideotorakoskopia

umożliwia

umożliwia

zlokalizowanie

zlokalizowanie

pęcherzy

pęcherzy

rozedmowych, ich

rozedmowych, ich

wycięcie,

wycięcie,

pleurektomię i

pleurektomię i

wprowadzenie

wprowadzenie

drenu

drenu

Leczenie

Leczenie

- VTS

- VTS

Leczenie

Leczenie

- torakotomia

- torakotomia



Zasady leczenia są takie

Zasady leczenia są takie

same jak w przypadku VTS

same jak w przypadku VTS



Zalety:

Zalety:

- dokładniejsza ocena płuca,

- dokładniejsza ocena płuca,

- możliwość wycięcia

- możliwość wycięcia

pęcherzy w trudnych

pęcherzy w trudnych

lokalizacjach

lokalizacjach

- mniejszy koszt

- mniejszy koszt



Wady:

Wady:

- większa inwazyjność

- większa inwazyjność