Metoda prospekcji

terenowej-

Fotografia lotnicza

Metoda prospekcji

terenowej-

Fotografia lotnicza

I. Historia fotografii lotniczej w

archeologii.

Osbert Guy Stanhope Crawford

(1886-1957)

Biskupin

II. Cele i możliwości wykorzystania archeologii

lotniczej.

 Cele:

•poszukiwanie nieznanych dotąd stanowisk archeologicznych (zwiad
lotniczy lub rekonesans lotniczy);

•poznanie zasięgu i przestrzennej struktury znanych stanowisk
archeologicznych;

•monitorowanie zagrożeń dla stanowisk archeologicznych;

•dokumentowanie przebiegu procesu wykopalisk archeologicznych;

•dokumentowanie i zrekonstruowanie środowiska danej osady.



Możliwości wykorzystania:

•W rekonesansie archeologicznym (dokonanie wstępnego rozeznania
terenu)

•W trakcie inwentaryzacji powierzchniowych znalezisk

•W typologii, klasyfikacji i systematyce obiektów archeologicznych

•W inwentaryzacji faktów archeologicznych występujących na dużym
obszarze

•Przy opracowywaniu planu prac wykopaliskowych

•W nadzorze stanowisk wpisanych do rejestru zabytków

•W procesie fotogrametrycznego opracowania obiektów

•W prezentacji wyników prac technicznych

•W rekonstrukcji środowiska geograficznego

III.Trzy etapy kampanii zdjęć lotniczych:

1. Planowanie kampanii zdjęć lotniczych.

•

określenie terenu, który ma zostać sfotografowany z
powietrza

•

wybór środka transportu kamer fotolotniczych

W archeologii lotniczej wykorzystywane być mogą wszelkiego
rodzaju załogowe i bezzałogowe aparaty latające:

-

balony- wolne i na uwięzi

- lotnie i motolotnie
- małe samoloty, awionetki
- modele samolotów sterowane radiowo
- latawce
- satelity

Cessna 172 – jeden z samolotów najczęściej wykorzystywanych w
rekonesansie lotniczym przez archeologów

PORA ROKU

PORA DNIA

Wczesna wiosna

Wcześnie rano

Przełom czerwca i
lipca

Około południa

Wczesna jesień

Późne popołudnie

• dobór pory roku i pory dnia wykonania zdjęć

NAJKORZYSTNIEJSZE WARUNKI DLA FOTOGRAFOWANIA Z POWIETRZA

• wybór techniki (jednej lub wielu) rejestracji obrazu

2. Wykonanie zdjęcia

3. Proces fotointerpretacji
 Do cech rozpoznawczych obiektów archeologicznych (pod

powierzchnią ziemi) należą następujące wyróżniki:

• Wyróżnik wegetacyjny
• Wyróżnik glebowy
• Wyróżnik wilgotnościowy
• Wyróżnik światłocienia

Wczesnośredniowieczna osada odkryta dzięki wyróżnikom
wegetacyjnym spostrzeżonym z lotu ptaka.

Koliste, jasne linie wskazują miejsca, gdzie znajdowały
się wały obronne grodu.

Celtyckie cmentarzysko we Francji, doskonale widoczne dzięki
wyróżnikom wegetacyjnym

Rozorane grodzisko widoczne
obecnie jedynie jako wyróżnik
glebowy.

Czarny prostokąt to fosa dawnego
domu, widoczny na zaoranym polu
jako wyróżnik glebowy.

Położenie kurhanu zaznacza się pośrodku zdjęcia poprzez kolistą
fosę, widoczną jako słaby wyróżnik wilgotnościowy; na prawym
skraju zdjęcia widoczny jest ciemny zarys osuszonego stawu.

Czworokątny szaniec w Westhausen-Lippach, odkryty po
spadnięciu śniegu, przy pomocy wyróżników światłocieniowych.

Wyróżniki śladów stanowisk archeologicznych w rzeźbie terenu

• wyróżniki cieniowe

• wyróżniki śniegowe

• wyróżniki zalewowe

Wyróżnik cieniowy

Zdjęcie dokumentujące odkrycie
rzymskiego obozu wojskowego.
Jasne pasmo- wyróżnik
śniegowy, ujawnia pojedynczą
fosę obozu.

Wody rzeki, rozlane szeroko podczas wiosennej powodzi, są
jasno zabarwione wypłukanym lessem i tworzą wyraźne,
kontrastowe tło dla ciemnych szczytów halsztackich
kurhanów, które wystają ponad poziom wody i dzięki temu
zostały odkryte.

IV.Archeologia lotnicza w Polsce

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu- prof. UAM

Włodzimierz Rączkowski, mgr Lidia Żuk

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie- prof. UKSW

Zbigniew Kobyliński, Dariusz Wach

• Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego- „biskupiński"

kierunek zastosowań fotografii lotniczej