Lek. wet. Łukasz Jarosz

Lek. wet. Łukasz Jarosz

Zespół zaburzeń

Zespół zaburzeń

oddechowych świń

oddechowych świń

Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych

Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Zespół zaburzeń

Zespół zaburzeń

oddechowych świń

oddechowych świń

•

(PRDC -

(PRDC -

porcine respiratory disease complex

porcine respiratory disease complex

)

)

Czynniki

Czynniki

wirusowe

•

wirus zespołu rozrodczo oddechowego (

wirus zespołu rozrodczo oddechowego (

porcine

porcine

reproductive and respiratory syndrome virus

reproductive and respiratory syndrome virus

–

–

PRRSV)

PRRSV)

•

wirus grypy świń (

wirus grypy świń (

swine influenza virus

swine influenza virus

– SIV)

– SIV)

•

koronawirus płucny świń (

koronawirus płucny świń (

porcine rerespiratory

porcine rerespiratory

coronavirus

coronavirus

– PRCV)

– PRCV)

•

wirus choroby Aujeszkego (

wirus choroby Aujeszkego (

pseudorabies virus

pseudorabies virus

–

–

PRV)

PRV)

•

cytomegalowirus świń (

cytomegalowirus świń (

porcine cytomegalovirus

porcine cytomegalovirus

–

–

PCMV)

PCMV)

•

cirkowirus świń (

cirkowirus świń (

porcine circovirus

porcine circovirus – PCV)

Czynniki bakteryjne

Czynniki bakteryjne

•

Mycoplazma hyopneumoniae

Mycoplazma hyopneumoniae

•

Actinobacillus pleuropneumoniae

Actinobacillus pleuropneumoniae

Wtórne infekcje

Wtórne infekcje

bakteryjne

bakteryjne

•

Actinobacillus suis

Actinobacillus suis

•

Actinomyces pyogenes

Actinomyces pyogenes

•

Pasteurella multocida

Pasteurella multocida

•

Bordatella bronchiseptica

Bordatella bronchiseptica

•

Haemophilus parasuis

Haemophilus parasuis

•

Streptococcus suis

Streptococcus suis

•

Salmonella cholerasuis

Salmonella cholerasuis

Charakterystyka

Charakterystyka

czynników zakaźnych.

czynników zakaźnych.

Wirus zespołu rozrodczo-

Wirus zespołu rozrodczo-

oddechowego (PRRSV -

oddechowego (PRRSV -

porcine reproductive and

porcine reproductive and

respiratory syndrome)

respiratory syndrome)

•

wirus PRRSV, wirus RNA, rodzina

wirus PRRSV, wirus RNA, rodzina

Arteriviridae

Arteriviridae

rodzaj

rodzaj

Arterivirus

Arterivirus

•

dwa typy wirusa europejski PRRSV-

dwa typy wirusa europejski PRRSV-

EU, amerykański PRRSV-US

EU, amerykański PRRSV-US

Epidemiolo

Epidemiolo

gia

gia

•

występuje w krajach charakteryzujących się intensywną

występuje w krajach charakteryzujących się intensywną

produkcją trzody chlewnej

produkcją trzody chlewnej

•

wirus szerzy się między świniami zakażonymi i

wirus szerzy się między świniami zakażonymi i

wrażliwymi przez kontakt bezpośredni

wrażliwymi przez kontakt bezpośredni

•

wirus wydalany jest w wydzielinie z nosa, w moczu, kale

wirus wydalany jest w wydzielinie z nosa, w moczu, kale

•

zakażenie odbywa się przez drogi oddechowe (wirus

zakażenie odbywa się przez drogi oddechowe (wirus

przenoszony jest z powietrzem na odległość około 3

przenoszony jest z powietrzem na odległość około 3

kilometrów)

kilometrów)

•

możliwe jest przeniesienie się wirusa z nasieniem

możliwe jest przeniesienie się wirusa z nasieniem

podczas krycia lub sztucznej inseminacji

podczas krycia lub sztucznej inseminacji

•

siewstwo wirusa ma miejsce przez okres 4-8 tygodni po

siewstwo wirusa ma miejsce przez okres 4-8 tygodni po

zakażeniu, część osobników pozostaje trwale zakażona

zakażeniu, część osobników pozostaje trwale zakażona

wirusem

wirusem

•

wirus ma zdolność przenikania przez łożysko ciężarnych

wirus ma zdolność przenikania przez łożysko ciężarnych

macior i zakażania zarodków lub płodów

macior i zakażania zarodków lub płodów

Patogene

Patogene

za

za

Pierwotne miejsca replikacji

Pierwotne miejsca replikacji

-

makrofagi błony śluzowej górnych dróg oddechowych

makrofagi błony śluzowej górnych dróg oddechowych

-

makrofagi płuc (stanowią 80% wszystkich zakażonych

makrofagi płuc (stanowią 80% wszystkich zakażonych

wirusem komórek, są uznawane za endogenne źródło wirusa

wirusem komórek, są uznawane za endogenne źródło wirusa

PRRSV co warunkuje jego długotrwałe nosicielstwo i

PRRSV co warunkuje jego długotrwałe nosicielstwo i

siewstwo)

siewstwo)

-

śródnaczyniowe makrofagi płucne

śródnaczyniowe makrofagi płucne

-

komórki dendrytyczne

komórki dendrytyczne

Wtórne miejsca replikacji

Wtórne miejsca replikacji

-

migdałki

migdałki

-

obwodowe węzły chłonne

obwodowe węzły chłonne

-

grasica

grasica

- śledziona

- śledziona

Efekty zakażenia wirusem

Efekty zakażenia wirusem

PRRSV

PRRSV

•

Zaburzenie mechanizmów fagocytozy spowodowane

Zaburzenie mechanizmów fagocytozy spowodowane

replikacją wirusa w makrofagach płucnych lub komórkach

replikacją wirusa w makrofagach płucnych lub komórkach

dendrytycznych.

dendrytycznych.

•

Brak zdolności prezentacji antygenu limfocytom T przez te

Brak zdolności prezentacji antygenu limfocytom T przez te

komórki oraz wolnych cząsteczek antygenu limfocytom B.

komórki oraz wolnych cząsteczek antygenu limfocytom B.

•

Destrukcja makrofagów płucnych i monocytów krwi

Destrukcja makrofagów płucnych i monocytów krwi

obwodowej.

obwodowej.

•

Nadmierne uwalnianie wtórnych mediatorów zapalenia

Nadmierne uwalnianie wtórnych mediatorów zapalenia

oraz zwiększona synteza cytokin pozapalnych głównie

oraz zwiększona synteza cytokin pozapalnych głównie

interleukiny-1.

interleukiny-1.

•

Ujawnienie lub zaostrzenie w stadzie subklinicznych

Ujawnienie lub zaostrzenie w stadzie subklinicznych

zakażeń wywołanych wirusem SIV, PRCV,

zakażeń wywołanych wirusem SIV, PRCV,

pleuropneumonii, salmonellozy, zakaźnego zanikowego

pleuropneumonii, salmonellozy, zakaźnego zanikowego

zapalenia nosa, zakażeń wywołanych przez

zapalenia nosa, zakażeń wywołanych przez Haemophilus
parasuis, Streptococcus suis, E. coli,

Actinobacillus suis.

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

Lochy i loszki:

Lochy i loszki:

•

spadek apetytu

spadek apetytu

•

temp. 40,5°C

temp. 40,5°C

•

zasinienie uszu, wymienia, sromu

zasinienie uszu, wymienia, sromu

•

przedterminowe porody około 107-110 dnia ciąży

przedterminowe porody około 107-110 dnia ciąży

•

rodzenie się prosiąt żywych i martwych, nie w pełni

rodzenie się prosiąt żywych i martwych, nie w pełni

rozwiniętych oraz mało żywotnych

rozwiniętych oraz mało żywotnych

•

wydłużenie się okresu międzyporodowego, spadek

wydłużenie się okresu międzyporodowego, spadek

skuteczności krycia, brak objawów rujowych

skuteczności krycia, brak objawów rujowych

•

pojawienie się zespołu MMA

pojawienie się zespołu MMA

Objawy

Objawy

kliniczne

kliniczne

Prosięta:

Prosięta:

•

oseski są słabe, nie w pełni rozwinięte, blade

oseski są słabe, nie w pełni rozwinięte, blade

•

trudności w oddychaniu

trudności w oddychaniu

•

zapalenie spojówek z obrzękiem powiek

zapalenie spojówek z obrzękiem powiek

•

wrodzona rozkroczność – splayleg

wrodzona rozkroczność – splayleg

•

objawy drżączki, niedowład zadu – prosięta leżą na

objawy drżączki, niedowład zadu – prosięta leżą na

boku wykonując ruchy wiosłowe

boku wykonując ruchy wiosłowe

•

mogą wystąpić objawy wodnistej biegunki nie

mogą wystąpić objawy wodnistej biegunki nie

ustępującej po antybiotykoterapii

ustępującej po antybiotykoterapii

Objawy

Objawy

kliniczne

kliniczne

Warchlaki, tuczniki

Warchlaki, tuczniki

-

-

objawy grypopodobne

objawy grypopodobne

-

-

wtórne zakażenia układu oddechowego

wtórne zakażenia układu oddechowego

-

-

spadek przyrostów masy ciała, nierównomierny przyrost

spadek przyrostów masy ciała, nierównomierny przyrost

w poszczególnych grupac

w poszczególnych grupac

h

h

Knury

Knury

-

-

depresja, niechęć do krycia

depresja, niechęć do krycia

-

-

pogorszenie jakości nasienia

pogorszenie jakości nasienia

-

-

objawy grypopodobne

objawy grypopodobne

Zespół rozrodczo-

Zespół rozrodczo-

oddechowy PRRS- zmiany

oddechowy PRRS- zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

Ogniska zapalne w płatach szczytowych płuc.

Ogniska zapalne w płatach szczytowych płuc.

•

Obrzęk lokalnych węzłów chłonnych - na przekroju

Obrzęk lokalnych węzłów chłonnych - na przekroju

stwierdza się cysty wypełnione płynem.

stwierdza się cysty wypełnione płynem.

•

Nacieki w tkance tłuszczowej otrzewnowej i

Nacieki w tkance tłuszczowej otrzewnowej i

okołonerkowej.

okołonerkowej.

•

U prosiąt stwierdza się powiększenie serca i

U prosiąt stwierdza się powiększenie serca i

nastrzykanie jego naczyń krwionośnych, w jamie

nastrzykanie jego naczyń krwionośnych, w jamie

opłucnowej, osierdziowej i brzusznej występuje

opłucnowej, osierdziowej i brzusznej występuje

zwiększona ilość płynu surowiczo-krwistego.

zwiększona ilość płynu surowiczo-krwistego.

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań

materiału do badań

•

martwo urodzone lub słabe

martwo urodzone lub słabe

prosięta

prosięta

•

płuca, serce, mózg prosiąt

płuca, serce, mózg prosiąt

padłych lub martwo

padłych lub martwo

urodzonych

urodzonych

•

płuca i płyn wysiękowy z jamy

płuca i płyn wysiękowy z jamy

klatki piersiowej

klatki piersiowej

Leczenie

Leczenie

•

brak swoistego leczenia

brak swoistego leczenia

•

antybiotykoterapia celem

antybiotykoterapia celem

ograniczenia wtórnych infekcji

ograniczenia wtórnych infekcji

bakteryjnych

bakteryjnych

Zwalczanie PRRS

Zwalczanie PRRS

–

określenie profilu immunologicznego stada –

określenie profilu immunologicznego stada –

pobranie i przesłanie do badań krwi z różnych

pobranie i przesłanie do badań krwi z różnych

grup wiekowych: stado podstawowe (10 prób od

grup wiekowych: stado podstawowe (10 prób od

loch w różnych fazach cyklu: luźne, prośne,

loch w różnych fazach cyklu: luźne, prośne,

karmiące), prosiąt 4 i 8 tygodniowych -10 prób,

karmiące), prosiąt 4 i 8 tygodniowych -10 prób,

tuczników -10 prób

tuczników -10 prób

–

klasyfikacja stada:

klasyfikacja stada:

•

stado wolne od zakażenia,

stado wolne od zakażenia,

•

stado stabilne nieaktywne,

stado stabilne nieaktywne,

•

stado stabilne aktywne,

stado stabilne aktywne,

•

stado niestabilne,

stado niestabilne,

–

zastosowanie metody depopulacji stada oraz

zastosowanie metody depopulacji stada oraz

wykonanie zabiegów sanityzacji i dwukrotnej

wykonanie zabiegów sanityzacji i dwukrotnej

dezynfekcji pomieszczeń inwentarskich

dezynfekcji pomieszczeń inwentarskich

–

częściowa depopulacja

częściowa depopulacja

–

cała chlewnia pełna – cała chlewnia pusta

cała chlewnia pełna – cała chlewnia pusta

Zwalczanie PRRS

Zwalczanie PRRS

–

aklimatyzacja pierwiastek – polega na ekspozycji

aklimatyzacja pierwiastek – polega na ekspozycji

zwierząt na homologiczny dla danej fermy szczep

zwierząt na homologiczny dla danej fermy szczep

wirusa PRRS

wirusa PRRS

–

ścisłe stosowanie higieny i zasad bioasekuracji

ścisłe stosowanie higieny i zasad bioasekuracji

–

immunoprofilaktyka – celem jej jest wytworzenie

immunoprofilaktyka – celem jej jest wytworzenie

odporności zmniejszającej w razie zakażenia

odporności zmniejszającej w razie zakażenia

wirusem PRRSV skalę i nasilenie klinicznych

wirusem PRRSV skalę i nasilenie klinicznych

objawów choroby, oraz zmniejszenie siewstwa

objawów choroby, oraz zmniejszenie siewstwa

zjadliwych szczepów wirusa przez jego nosicieli do

zjadliwych szczepów wirusa przez jego nosicieli do

środowiska:

środowiska:

•

szczepionki żywe

szczepionki żywe

–

Porcilis PRRS

Porcilis PRRS

–

Ingelvac PRRS MLV

Ingelvac PRRS MLV

•

szczepionki inaktywowane

szczepionki inaktywowane

-

-

Progressis

Progressis

Program zwalczania PRRS

Program zwalczania PRRS

w stadzie zakażonym

w stadzie zakażonym

–

ciągła i całkowita eliminacja macior zakażonych i

ciągła i całkowita eliminacja macior zakażonych i

uzupełnienie stada wstawieniem wolnych od infekcji

uzupełnienie stada wstawieniem wolnych od infekcji

PRRS pierwiastek przez okres dwóch cykli

PRRS pierwiastek przez okres dwóch cykli

produkcyjnych

produkcyjnych

–

egzekwowanie ścisłej bioasekuracji

egzekwowanie ścisłej bioasekuracji

–

szczepienie całego stada przeciw PRRS co 3 miesiące

szczepienie całego stada przeciw PRRS co 3 miesiące

–

pobieranie krwi od wszystkich osobników stada do

pobieranie krwi od wszystkich osobników stada do

monitoringu serologicznego 3 miesiące po ostatnim

monitoringu serologicznego 3 miesiące po ostatnim

szczepieniu i po usunięciu ostatniej zakażonej

szczepieniu i po usunięciu ostatniej zakażonej

maciory

maciory

–

pobieranie krwi od 50% zwierząt

pobieranie krwi od 50% zwierząt

stada po 6

stada po 6

miesiącach celem uzyskania wyników ujemnych w

miesiącach celem uzyskania wyników ujemnych w

badaniu serologicznym

badaniu serologicznym

Grypa

Grypa świń

Grypa świń jest ostrą, zakaźną i

Grypa świń jest ostrą, zakaźną i

zaraźliwą chorobą, przebiegającą z

zaraźliwą chorobą, przebiegającą z

wysoką gorączką, posmutnieniem,

wysoką gorączką, posmutnieniem,

kaszlem, dusznością oraz wyciekiem

kaszlem, dusznością oraz wyciekiem

z oczu i nosa.

z oczu i nosa.

- enzootia, obejmująca w ciągu 1-

- enzootia, obejmująca w ciągu 1-

2 dni całe stado, trwa około 5 dni po

2 dni całe stado, trwa około 5 dni po

czym następuje zdrowienie zwierząt

czym następuje zdrowienie zwierząt

- śmiertelność jest niska około 1-

- śmiertelność jest niska około 1-

4%

4%

-

Etiologia

Etiologia

-

pneumotropowy wirus grypy świń typu A w obrębie którego

pneumotropowy wirus grypy świń typu A w obrębie którego

wyróżnia się kilkanaście serotypów antygenowych, jest to

wyróżnia się kilkanaście serotypów antygenowych, jest to

RNA wirus z rodziny

RNA wirus z rodziny

Orthomyxoviridae

Orthomyxoviridae

-   wirus grypy klasyfikuje się na podstawie antygenów

-   wirus grypy klasyfikuje się na podstawie antygenów

powierzchniowych: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N)

powierzchniowych: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N)

-   w etiologii grypy świń zasadniczą rolę odgrywa serotyp

-   w etiologii grypy świń zasadniczą rolę odgrywa serotyp

H1N1 najczęściej izolowany w Polsce oraz Stanach

H1N1 najczęściej izolowany w Polsce oraz Stanach

Zjednoczonych

Zjednoczonych

-    ostatnie wybuchy influenzy stwierdzane w Stanach

-    ostatnie wybuchy influenzy stwierdzane w Stanach

Zjednoczonych spowodowane były serotypem H3N2

Zjednoczonych spowodowane były serotypem H3N2

-   serotyp H3N2 występujący w Europie ma mniejsze

-   serotyp H3N2 występujący w Europie ma mniejsze

znaczenie epizootyczne

znaczenie epizootyczne

-   wektorem zakażeń świń szczepem H3N2 są ludzie ,

-   wektorem zakażeń świń szczepem H3N2 są ludzie ,

szczepem H1N1 drób wodny (kaczki)

szczepem H1N1 drób wodny (kaczki)

Występowanie

Występowanie

-  

wrażliwe na zachorowania są prosięta nowonarodzone oraz

wrażliwe na zachorowania są prosięta nowonarodzone oraz

kilkutygodniowe warchlaki przemieszczane do sektora tuczu

kilkutygodniowe warchlaki przemieszczane do sektora tuczu

-    wirus wprowadzany jest na farmę ze zwierzętami

-    wirus wprowadzany jest na farmę ze zwierzętami

pochodzącymi z zakupu celem remontu stada

pochodzącymi z zakupu celem remontu stada

-    wirus utrzymuje się u świń nosicieli u których nie stwierdza

-    wirus utrzymuje się u świń nosicieli u których nie stwierdza

się objawów chorobowych

się objawów chorobowych

-    często obserwuje się nieregularne ataki choroby, co

-    często obserwuje się nieregularne ataki choroby, co

związane jest z poziomem odporności stadnej, zakażeniem

związane jest z poziomem odporności stadnej, zakażeniem

innymi podtypami wirusa grypy, zakażeniami towarzyszącymi

innymi podtypami wirusa grypy, zakażeniami towarzyszącymi

np.

np.

Actinobacillus pleuropneumoniae, Pasteurella

Actinobacillus pleuropneumoniae, Pasteurella

multocida

multocida

,

,

złymi warunkami środowiska bytowania zwierząt

złymi warunkami środowiska bytowania zwierząt

-    wirus ma możliwość transmisji na człowieka jest to jednak

-    wirus ma możliwość transmisji na człowieka jest to jednak

bardzo rzadko spotykane

bardzo rzadko spotykane

-    straty ekonomiczne są efektem utraty i zahamowania

-    straty ekonomiczne są efektem utraty i zahamowania

przyrostów masy ciała

przyrostów masy ciała

Patogenez

Patogenez

a

a

-

-

do zakażenia wirusem grypy dochodzi drogą aerogenną

do zakażenia wirusem grypy dochodzi drogą aerogenną

- wirus po 2 godzinach od zakażenia ulega intensywnej

- wirus po 2 godzinach od zakażenia ulega intensywnej

replikacji w komórkach błony śluzowej nosa, krtani,

replikacji w komórkach błony śluzowej nosa, krtani,

tchawicy, oskrzeli – obserwuje się utratę rzęsek w nabłonku

tchawicy, oskrzeli – obserwuje się utratę rzęsek w nabłonku

dróg oddechowych, nadmierną ilość śluzu oraz degenerację

dróg oddechowych, nadmierną ilość śluzu oraz degenerację

komórek nabłonkowych, po 24 godzinach stwierdza się

komórek nabłonkowych, po 24 godzinach stwierdza się

liczne ogniska nekrotyczne

liczne ogniska nekrotyczne

-

-

 w cięższych przypadkach wirus replikuje się w

 w cięższych przypadkach wirus replikuje się w

pęcherzykach płucnych

pęcherzykach płucnych

-

-

i

i

nfekcja nabłonka pęcherzyków płucnych, śródbłonka

nfekcja nabłonka pęcherzyków płucnych, śródbłonka

naczyń, makrofagów płucnych prowadzi do gromadzenia się

naczyń, makrofagów płucnych prowadzi do gromadzenia się

surowiczo-włóknikowego wysięku

surowiczo-włóknikowego wysięku

- zwiększa się produkcja i uwalnianie cytokin prozapalnych

- zwiększa się produkcja i uwalnianie cytokin prozapalnych

Il-4, Il-6, TNF-α, IFN-

Il-4, Il-6, TNF-α, IFN-





, które są bezpośrednią przyczyną

, które są bezpośrednią przyczyną

nacieków neutrofilów w tkance płucnej, ostrych objawów

nacieków neutrofilów w tkance płucnej, ostrych objawów

chorobowych i gorączki

chorobowych i gorączki

Objawy kliniczn

Objawy kliniczn

e

e

1.

1.

gorączka 41-42

gorączka 41-42





C

C

2.

2.

posmutnienie, brak apetytu,

posmutnienie, brak apetytu,

ograniczenie ruchu

ograniczenie ruchu

3.

3.

napadowy kaszel, głęboki, suchy,

napadowy kaszel, głęboki, suchy,

przypominających szczekanie -

przypominających szczekanie -

zwłaszcza po zmuszeniu zwierząt do

zwłaszcza po zmuszeniu zwierząt do

ruchu lub rano po wejściu do chlewni

ruchu lub rano po wejściu do chlewni

4.

4.

duszność mieszana

duszność mieszana

5.

5.

surowicze zapalenie spojówek

surowicze zapalenie spojówek

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej tchawicy i

zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej tchawicy i

oskrzeli

oskrzeli

•

tchawica pokryta śluzową wydzieliną zawierającą

tchawica pokryta śluzową wydzieliną zawierającą

złuszczone nabłonki, limfocyty, rzęski

złuszczone nabłonki, limfocyty, rzęski

•

oskrzeliki wypełnione śluzem

oskrzeliki wypełnione śluzem

•

w szczytowych, sercowych, przeponowych płatach płuc

w szczytowych, sercowych, przeponowych płatach płuc

ogniska zapalne koloru ciemnoczerwono-śliwkowego

ogniska zapalne koloru ciemnoczerwono-śliwkowego

•

powiększenie węzłów chłonnych śródpiersiowych i

powiększenie węzłów chłonnych śródpiersiowych i

oskrzelowych

oskrzelowych

 

 

W cięższych powikłanych przypadkach stwierdza się:

W cięższych powikłanych przypadkach stwierdza się:

•

krwisto-pienisty wysięk w drogach oddechowych

krwisto-pienisty wysięk w drogach oddechowych

•

obrzęk płuc

obrzęk płuc

•

surowicze lub surowiczo-włóknikowe zapalenie opłucnej

surowicze lub surowiczo-włóknikowe zapalenie opłucnej

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań

materiału do badań

•

wymazy z nosa pobrane od zwierząt

wymazy z nosa pobrane od zwierząt

na początku choroby

na początku choroby

•

surowica uzyskana od świń, u

surowica uzyskana od świń, u

których objawy kliniczne wystąpiły

których objawy kliniczne wystąpiły

co najmniej 10 dni wcześniej

co najmniej 10 dni wcześniej

Pleuropneumonia świń

Pleuropneumonia świń

Actinobacillus

pleuropneumoniae (APP)

Epidemiologia

Epidemiologia

•

zakażenie występuje w każdym wieku, chorują

zakażenie występuje w każdym wieku, chorują

najczęściej świnie w wieku 12-16 tygodni

najczęściej świnie w wieku 12-16 tygodni

•

zakażenie następuje poprzez kontakt

zakażenie następuje poprzez kontakt

bezpośredni poprzez styczność z chorym

bezpośredni poprzez styczność z chorym

zwierzęciem lub drogą kropelkową z

zwierzęciem lub drogą kropelkową z

wdychanym powietrzem

wdychanym powietrzem

•

nasilenie objawów klinicznych zależy od stanu

nasilenie objawów klinicznych zależy od stanu

odporności zwierząt

odporności zwierząt

•

czynniki zwiększające ryzyko rozwoju choroby

czynniki zwiększające ryzyko rozwoju choroby

obejmują :

obejmują :

- przepełnienie kojców

- przepełnienie kojców

- stres środowiskowy – zła wentylacja, wahania

- stres środowiskowy – zła wentylacja, wahania

temperatury

temperatury

- hodowla świń w systemie otwartym

- hodowla świń w systemie otwartym

Patogeneza

Patogeneza

Właściwości chorobotwórcze zarazka

Właściwości chorobotwórcze zarazka

determinuje

determinuje

obecność:

obecność:
•

białek powierzchniowych

białek powierzchniowych

•

lipopolisacharydów otoczki komórki

lipopolisacharydów otoczki komórki

bakterii – hamują fagocytozę ułatwiając

bakterii – hamują fagocytozę ułatwiając

szerzenie się infekcji, oraz opsonizację

szerzenie się infekcji, oraz opsonizację

•

toksyn ApxI, ApxII, ApxIII działających

toksyn ApxI, ApxII, ApxIII działających

hemolitycznie i cytotoksycznie zwłaszcza

hemolitycznie i cytotoksycznie zwłaszcza

ApxIII, która działa cytotoksycznie na

ApxIII, która działa cytotoksycznie na

makrofagi płucne i neutrofile, pośredniczą

makrofagi płucne i neutrofile, pośredniczą

w uszkodzeniu tkanki i jej martwicy

w uszkodzeniu tkanki i jej martwicy

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Postać nadostra

Postać nadostra
•

wysoka gorączka 41,5°C

wysoka gorączka 41,5°C

•

silna duszność, zwierzęta oddychają jamą

silna duszność, zwierzęta oddychają jamą

ustną

ustną

•

pienista, krwista piana wydobywająca się z

pienista, krwista piana wydobywająca się z

nozdrzy i jamy ustnej

nozdrzy i jamy ustnej

•

sinica tarczy ryja, małżowin usznych, kończyn,

sinica tarczy ryja, małżowin usznych, kończyn,

a następnie skóry całego ciała

a następnie skóry całego ciała

•

śmierć występuje w ciągu 3-24 godzin

śmierć występuje w ciągu 3-24 godzin

•

prosięta padają nagle bez objawów klinicznych

prosięta padają nagle bez objawów klinicznych

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Postać ostra i podostra

Postać ostra i podostra

•

gorączka 40,5-41°C

gorączka 40,5-41°C

•

utrata apetytu, depresja

utrata apetytu, depresja

•

duszność, kaszel, wypływ z nosa

duszność, kaszel, wypływ z nosa

•

sinica

sinica

•

śmierć następuje w ciągu 24-36 godzin od

śmierć następuje w ciągu 24-36 godzin od

wystąpienia objawów klinicznych

wystąpienia objawów klinicznych

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Postać przewlekła

Postać przewlekła

•

okresowy kaszel

okresowy kaszel

•

osłabiony apetyt

osłabiony apetyt

•

zmniejszone przyrosty masy ciała

zmniejszone przyrosty masy ciała

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

jama nosowa, tchawica wypełnione

jama nosowa, tchawica wypełnione

pienistym, krwisto zabarwionym płynem

pienistym, krwisto zabarwionym płynem

•

przekrwienie, obrzęk płuc i tkanki łącznej

przekrwienie, obrzęk płuc i tkanki łącznej

•

włóknikowe zapalenie opłucnej

włóknikowe zapalenie opłucnej

•

płuca są bezpowietrzne, intensywnie

płuca są bezpowietrzne, intensywnie

zabarwione na kolor ciemnoczerwony

zabarwione na kolor ciemnoczerwony

•

ogniska zapalne zlokalizowane są w płatach

ogniska zapalne zlokalizowane są w płatach

szczytowych, przeponowych i sercowych,

szczytowych, przeponowych i sercowych,

mogą ulegać procesom martwicy

mogą ulegać procesom martwicy

•

w postaci przewlekłej w tkance płucnej w

w postaci przewlekłej w tkance płucnej w

płatach przeponowych obecne są otorbione,

płatach przeponowych obecne są otorbione,

różnej wielkości guzki

różnej wielkości guzki

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań

materiału do badań

•

wysięk z nosa, tchawicy, oskrzeli

wysięk z nosa, tchawicy, oskrzeli

•

wycinki zmienionej zapalnie tkanki

wycinki zmienionej zapalnie tkanki

•

w postaci przewlekłej wycinki pobiera się

w postaci przewlekłej wycinki pobiera się

ze zmienionych zapalnie płuc, węzłów

ze zmienionych zapalnie płuc, węzłów

chłonnych oskrzelowych lub wysięku

chłonnych oskrzelowych lub wysięku

oskrzeli, tchawicy, nosa

oskrzeli, tchawicy, nosa

Zwalczanie

Zwalczanie

•

stosowanie homologicznych szczepionek zawierających

stosowanie homologicznych szczepionek zawierających

serotyp bakterii będący przyczyną zachorowań na danej

serotyp bakterii będący przyczyną zachorowań na danej

fermie (szczepionka Aptovac podana dwukrotnie w 8 i

fermie (szczepionka Aptovac podana dwukrotnie w 8 i

11 tygodniu życia świń, oraz powtórne przypominające

11 tygodniu życia świń, oraz powtórne przypominające

szczepienie po 3 miesiącach, w chlewniach gdzie

szczepienie po 3 miesiącach, w chlewniach gdzie

wystepuje kilka serotypów szczepionka Poricilis App,

wystepuje kilka serotypów szczepionka Poricilis App,

szczepionka Pleurovac – zawiera immunogenne

szczepionka Pleurovac – zawiera immunogenne

szczepy App serotypy 1,5,6,9)

szczepy App serotypy 1,5,6,9)

•

antybiotykoterapia ( zalecane są antybiotyki

antybiotykoterapia ( zalecane są antybiotyki

betalaktamowe – penicyliny, cefalosporyny, oraz

betalaktamowe – penicyliny, cefalosporyny, oraz

tetracykliny, tilmikozina - podawane pozajelitowo)

tetracykliny, tilmikozina - podawane pozajelitowo)

•

profilaktyczne podawanie leków jako dodatków do

profilaktyczne podawanie leków jako dodatków do

paszy np. Tilmykozyna

paszy np. Tilmykozyna

•

minimalizacja sytuacji stresowych

minimalizacja sytuacji stresowych

•

chorobę można częściowo wyeliminować ze stada

chorobę można częściowo wyeliminować ze stada

stosując wczesne odsadzanie (SEW)

stosując wczesne odsadzanie (SEW)

•

uwalnianie stada od pleuropneumoni polega na

uwalnianie stada od pleuropneumoni polega na

eliminowaniu z hodowli loch serologicznie dodatnich

eliminowaniu z hodowli loch serologicznie dodatnich

Mycoplazmowe zapalenie

Mycoplazmowe zapalenie

płuc (enzootyczna

płuc (enzootyczna

bronchopneumonia)

bronchopneumonia)

•

Mycoplazma hyopneumoniae

Epidemiologia

Epidemiologia

•

Mycoplazma hyopneumoniae występuje powszechnie w krajowych

Mycoplazma hyopneumoniae występuje powszechnie w krajowych

wielko- i średniotowarowych fermach świń

wielko- i średniotowarowych fermach świń

•

Na zakażenie podatne są świnie w każdym wieku, jednakże

Na zakażenie podatne są świnie w każdym wieku, jednakże

nasilenie zmian chorobowych w płucach jest największe w wieku

nasilenie zmian chorobowych w płucach jest największe w wieku

3-5 miesięcy

3-5 miesięcy

•

Zarazek ten wraz z wirusem zespołu rozrodczo-oddechowego

Zarazek ten wraz z wirusem zespołu rozrodczo-oddechowego

odgrywa zasadniczą rolę w etiopatogenezie zespołu zaburzeń

odgrywa zasadniczą rolę w etiopatogenezie zespołu zaburzeń

oddechowych świń PRDC

oddechowych świń PRDC

•

Mykoplazmowe zapalenie płuc jest przewlekłą chorobą

Mykoplazmowe zapalenie płuc jest przewlekłą chorobą

występującą tam gdzie prowadzony jest intensywny chów trzody

występującą tam gdzie prowadzony jest intensywny chów trzody

chlewnej w niewłaściwych warunkach środowiska, w hodowlach w

chlewnej w niewłaściwych warunkach środowiska, w hodowlach w

systemie otwartym, przy przepełnieniu kojców i obecności wielu

systemie otwartym, przy przepełnieniu kojców i obecności wielu

czynników stresowych

czynników stresowych

•

Na fermach gdzie MPS występuje endemicznie zachorowalność

Na fermach gdzie MPS występuje endemicznie zachorowalność

jest duża, śmiertelność waha się od 1-5%

jest duża, śmiertelność waha się od 1-5%

•

Jeżeli choroba pojawi się po raz pierwszy zachorowalność i

Jeżeli choroba pojawi się po raz pierwszy zachorowalność i

śmiertelność są większe, a objawy kliniczne silniej wyrażone,

śmiertelność są większe, a objawy kliniczne silniej wyrażone,

ostry przebieg choroby występuje także w stadach o

ostry przebieg choroby występuje także w stadach o

ograniczonym występowaniu chorób SPF

ograniczonym występowaniu chorób SPF

•

W większości stad choroba przebiega przewlekle powodując duże

W większości stad choroba przebiega przewlekle powodując duże

straty ekonomiczne ze względu na słabe przyrosty masy ciała oraz

straty ekonomiczne ze względu na słabe przyrosty masy ciała oraz

zwiększone zużycie paszy

zwiększone zużycie paszy

Patogeneza

Patogeneza

•

źródłem zakażenia są klinicznie chore

źródłem zakażenia są klinicznie chore

zwierzęta oraz bezobjawowi siewcy

zwierzęta oraz bezobjawowi siewcy

•

zarazek przenosi się przez kontakt

zarazek przenosi się przez kontakt

bezpośredni lub drogą aerogenną

bezpośredni lub drogą aerogenną

•

mycoplazmy zasiedlają komórki nabłonka

mycoplazmy zasiedlają komórki nabłonka

rzęskowego w oskrzelach i oskrzelikach

rzęskowego w oskrzelach i oskrzelikach

doprowadzając do jego zniszczenia,

doprowadzając do jego zniszczenia,

następnie proces zapalny przemieszcza się

następnie proces zapalny przemieszcza się

na tkankę okołooskrzelową oraz pęcherzyki

na tkankę okołooskrzelową oraz pęcherzyki

płucne powodując powstanie

płucne powodując powstanie

odoskrzelowego, nieżytowego zapalenia

odoskrzelowego, nieżytowego zapalenia

płuc

płuc

Mechanizm patogennego

Mechanizm patogennego

oddziaływania zarazka

oddziaływania zarazka

–

uwalnianie cytotoksyny uszkadzającej błonę komórki

uwalnianie cytotoksyny uszkadzającej błonę komórki

oraz nadtlenku wodoru wywołującego stres tlenowy

oraz nadtlenku wodoru wywołującego stres tlenowy

na powierzchni komórek zakażonego organizmu

na powierzchni komórek zakażonego organizmu

–

indukcja immunosupresji nieswoistej odporności

indukcja immunosupresji nieswoistej odporności

komórkowej

komórkowej

–

wywieranie efektu mitogennego na limfocyty B i T

wywieranie efektu mitogennego na limfocyty B i T

krwi obwodowej oraz znajdujących się w tkance

krwi obwodowej oraz znajdujących się w tkance

płucnej

płucnej

–

zwiększona produkcja i uwalnianie cytokin

zwiększona produkcja i uwalnianie cytokin

pozapalnych – TNF-α, Il-1, Il-6 i prostaglandyny

pozapalnych – TNF-α, Il-1, Il-6 i prostaglandyny

PGE2 do płynu oskrzelikowo-pęcherzykowego

PGE2 do płynu oskrzelikowo-pęcherzykowego

–

zwiększenie poziomu mRNA IFN-α w tkance płucnej

zwiększenie poziomu mRNA IFN-α w tkance płucnej

–

aktywacja układu dopełniacza

aktywacja układu dopełniacza

–

wzrost poziomu białek ostrej fazy w surowicy

wzrost poziomu białek ostrej fazy w surowicy

Wynikiem supresji

Wynikiem supresji

makrofagów i neutrofilów oraz

makrofagów i neutrofilów oraz

nadmiernej proliferacji

nadmiernej proliferacji

limfocytów jest zaburzenie

limfocytów jest zaburzenie

biologicznych funkcji tych

biologicznych funkcji tych

komórek, co sprzyja rozwojowi

komórek, co sprzyja rozwojowi

wtórnych infekcji wywołanych

wtórnych infekcji wywołanych

przez bakterie oraz wirusy

przez bakterie oraz wirusy

(PRRSV, SIV).

(PRRSV, SIV).

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

• przewlekły suchy kaszel przechodzący w wilgotny słyszalny

rano w czasie karmienia lub po przepędzaniu zwierząt

• utrata kondycji, zmniejszenie przyrostów masy ciała, skóra

traci połysk, staje się szarobiała, szczecina nastroszona

• w przypadkach niepowikłanych nie obserwuje się wzrostu

temperatury, śmiertelność jest niska

• wtórne zakażenia bakteryjne zaostrzają proces chorobowy,

rozwija się proces zapalny płuc, kaszel jest częstszy i

napadowy

• duszność wdechowo-wydechowa, świnie przyjmują postawę

z rozstawionymi przednimi kończynami, wyciek z nosa,

zapalenie spojówek

• osobniki stają się charłacze o charakterystycznie dużej

głowie, podkasanym brzuchu, zapadniętych bokach, może

pojawić się wyprysk strupowaty skóry

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

zwłoki zwierząt padłych są wychudzone, ze

zwłoki zwierząt padłych są wychudzone, ze

zmianami strupowatymi na skórze, skóra jest

zmianami strupowatymi na skórze, skóra jest

pogrubiona i poprzecznie pofałdowana

pogrubiona i poprzecznie pofałdowana

•

w przypadkach niepowikłanych obserwuje się

w przypadkach niepowikłanych obserwuje się

nieżytowe odoskrzelowe zapalenie płuc w przednio-

nieżytowe odoskrzelowe zapalenie płuc w przednio-

dolnych odcinkach płatów szczytowych i sercowych

dolnych odcinkach płatów szczytowych i sercowych

•

tkanka zapalna jest bezpowietrzna, barwy

tkanka zapalna jest bezpowietrzna, barwy

początkowo purpurowej, później szarej, na

początkowo purpurowej, później szarej, na

przekroju mięsista

przekroju mięsista

•

oskrzeliki, oskrzela, tchawica, mają rozpulchnioną

oskrzeliki, oskrzela, tchawica, mają rozpulchnioną

zaczerwienioną błonę śluzową, pokrytą gęstym

zaczerwienioną błonę śluzową, pokrytą gęstym

śluzem

śluzem

•

węzły chłonne śródpiersiowe i oskrzelowe są

węzły chłonne śródpiersiowe i oskrzelowe są

powiększone, na przekroju soczyste

powiększone, na przekroju soczyste

Pobieranie i przesyłanie prób

Pobieranie i przesyłanie prób

do badań

do badań

•

krew od 3-4 miesięcznych warchlaków

krew od 3-4 miesięcznych warchlaków

do badań serologicznych

do badań serologicznych

•

wymazy z nosa

wymazy z nosa

•

wycinki zmienionej tkanki płucnej

wycinki zmienionej tkanki płucnej

pobranej z płatów szczytowych lub

pobranej z płatów szczytowych lub

sercowych.

sercowych.

Zwalczanie

Zwalczanie

•

immunoprofilaktyka swoista (szczepienie loch przeciwko

immunoprofilaktyka swoista (szczepienie loch przeciwko

MPS oraz dwukrotne szczepienie prosiąt np. w wieku 21 i

MPS oraz dwukrotne szczepienie prosiąt np. w wieku 21 i

35 dni, optymalny czas szczepienia prosiąt pochodzących

35 dni, optymalny czas szczepienia prosiąt pochodzących

od loch immunizowanych w 6 i 8 tygodniu) szczepionki

od loch immunizowanych w 6 i 8 tygodniu) szczepionki

RespiSure – szczepi się prosięta w 1 i 3 tygodniu życia

RespiSure – szczepi się prosięta w 1 i 3 tygodniu życia

•

poprawa warunków środowiskowych:

poprawa warunków środowiskowych:

- obniżenie wilgotności w chlewni

- obniżenie wilgotności w chlewni

- podwyższenie temperatury w pomieszczeniach dla prosiąt

- podwyższenie temperatury w pomieszczeniach dla prosiąt

i warchlaków

i warchlaków

- ograniczenie przeciągów – sprawnie działająca wentylacja

- ograniczenie przeciągów – sprawnie działająca wentylacja

- zapewnienie środowiska wolnego od gazów szkodliwych

- zapewnienie środowiska wolnego od gazów szkodliwych

zwłaszcza amoniaku

zwłaszcza amoniaku

•

przestrzeganie zasady całe pomieszczenie pełne – całe

przestrzeganie zasady całe pomieszczenie pełne – całe

pomieszczenie puste

pomieszczenie puste

•

zmniejszenie zagęszczenia zwierząt i stosowanie zasad

zmniejszenie zagęszczenia zwierząt i stosowanie zasad

chowu „jedna grupa wiekowa”

chowu „jedna grupa wiekowa”

Zwalczanie

Zwalczanie

•

odpowiednio prowadzona dezynfekcja –

odpowiednio prowadzona dezynfekcja –

Stalosan F, Dezosan

Stalosan F, Dezosan

•

zastosowanie metod bioasekuracji celem

zastosowanie metod bioasekuracji celem

utrzymania stada wolnego od infekcji

utrzymania stada wolnego od infekcji

•

antybiotykoterapia – podawanie antybiotyków

antybiotykoterapia – podawanie antybiotyków

do wody i paszy łagodzi nasilenie objawów

do wody i paszy łagodzi nasilenie objawów

zapalenia płuc i poprawia przyrosty

zapalenia płuc i poprawia przyrosty

- antybiotyki makrolidowe

- antybiotyki makrolidowe

- tetracykliny

- tetracykliny

- chinoliny najnowszej generacji

- chinoliny najnowszej generacji

- tiamulina

- tiamulina

Zakażenia

Zakażenia

cirkowirusowe

cirkowirusowe

•

cirkowirus świń (

cirkowirus świń (

porcie circovirus

porcie circovirus

–

–

PCV) wikłający procesy chorobowe w

PCV) wikłający procesy chorobowe w

obrębie układu oddechowego,

obrębie układu oddechowego,

najczęstsza przyczyna tzw.

najczęstsza przyczyna tzw.

wrodzonej drżączki u prosiąt ssących

wrodzonej drżączki u prosiąt ssących

i poodsadzeniowgo,

i poodsadzeniowgo,

wielonarządowego zespołu

wielonarządowego zespołu

wyniszczającego u prosiąt w wieku 6-

wyniszczającego u prosiąt w wieku 6-

8 tygodni

8 tygodni

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

•

objawy drżączki u noworodków w kilka

objawy drżączki u noworodków w kilka

godzin po urodzeniu

godzin po urodzeniu

•

hipoglikemia

hipoglikemia

•

śpiączka

śpiączka

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

powiększenie węzłów chłonnych

powiększenie węzłów chłonnych

•

przekrwienie płuc

przekrwienie płuc

•

powiększenie nerek

powiększenie nerek

•

zmiany zapalne w oskrzelach i oskrzelikach

zmiany zapalne w oskrzelach i oskrzelikach

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań:

materiału do badań:

•

tkanka płucna pobrana od prosiąt padłych z

tkanka płucna pobrana od prosiąt padłych z

objawami drżączki

objawami drżączki

Leczenie

Leczenie

• brak swoistego leczenia

• podnoszenie statusu zdrowotnego

stada

• kontrola występowania chorób

nasilających działanie PCV zwłaszcza
PRRS i parwowirozy świń

Zakażenia koronawirusem

Zakażenia koronawirusem

płucnym

płucnym

•

koronawirus płucny świń (

koronawirus płucny świń (

porcie

porcie

respiratory coronavirus

respiratory coronavirus

– PRCV)

– PRCV)

należący do rodziny

należący do rodziny

Coronaviridae, antygenowo

Coronaviridae, antygenowo

pokrewny z wirusem TGE

pokrewny z wirusem TGE

Patogeneza

Patogeneza

• zakażenie występuje u prosiąt między 6 a

12 tygodniem życia

• wirus replikuje się w komórkach nabłonka

górnych dróg oddechowych, tchawicy,
oskrzeli, makrofagach płucnych

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

•

brak apetytu, osowiałość

brak apetytu, osowiałość

•

trudności w oddychaniu

trudności w oddychaniu

•

zahamowanie przyrostów

zahamowanie przyrostów

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

nieżytowe zapalenie oskrzeli

nieżytowe zapalenie oskrzeli

•

drobne ogniska zapalne w płucach

drobne ogniska zapalne w płucach

Pobieranie i przesyłanie

Pobieranie i przesyłanie

materiału do badań

materiału do badań

•

wymaz z nosa chorych prosiąt do badań

wymaz z nosa chorych prosiąt do badań

wirusologicznych

wirusologicznych

•

surowica krwi

surowica krwi

Zakażenie

Zakażenie

cytomegalowirusowe

cytomegalowirusowe

•

cytomegalowirus świń (

cytomegalowirus świń (

porcie

porcie

cytomegalovirus

cytomegalovirus

– PCMV) rodzina

– PCMV) rodzina

Herpesviridae

Herpesviridae

•

wirus ma zdolność przekraczania bariery

wirus ma zdolność przekraczania bariery

łożyskowej i zakażania płodów

łożyskowej i zakażania płodów

•

w chlewniach utrzymywanych w dobrych

w chlewniach utrzymywanych w dobrych

warunkach zakażenie przebiega w formie

warunkach zakażenie przebiega w formie

endemicznej bez zauważalnych objawów

endemicznej bez zauważalnych objawów

klinicznych i strat ekonomicznych

klinicznych i strat ekonomicznych

Patogeneza

Patogeneza

•

zakażenie następuje drogą oddechową

zakażenie następuje drogą oddechową

•

bramą wejścia i pierwotnym miejscem namnażania

bramą wejścia i pierwotnym miejscem namnażania

się wirusa są komórki gruczołów produkujących

się wirusa są komórki gruczołów produkujących

śluz błony śluzowej jamy nosowej oraz gruczołów

śluz błony śluzowej jamy nosowej oraz gruczołów

cewkowo-pęcherzykowych

cewkowo-pęcherzykowych

•

u płodów zakażonych śródmacicznie miejscem

u płodów zakażonych śródmacicznie miejscem

replikacji są komórki układu siateczkowo-

replikacji są komórki układu siateczkowo-

śródbłonkowego i śródbłonka naczyń włosowatych

śródbłonkowego i śródbłonka naczyń włosowatych

•

u prosiąt w wieku ok. 3 miesięcy wtórne

u prosiąt w wieku ok. 3 miesięcy wtórne

namnażanie się wirusa odbywa się w komórkach

namnażanie się wirusa odbywa się w komórkach

gruczołowych nabłonka jamy nosowej, gruczołów

gruczołowych nabłonka jamy nosowej, gruczołów

łzowych, komórka nabłonka kanalików nerkowych,

łzowych, komórka nabłonka kanalików nerkowych,

rzadziej w komórkach nabłonka najądrzy knurów,

rzadziej w komórkach nabłonka najądrzy knurów,

komórkach gruczołów śluzowych przełyku,

komórkach gruczołów śluzowych przełyku,

nabłonka dwunastnicy, hepatocytach

nabłonka dwunastnicy, hepatocytach

.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

•

zakażenie bezobjawowe u prosiąt powyżej

zakażenie bezobjawowe u prosiąt powyżej

3 tygodnia życia

3 tygodnia życia

•

kichanie

kichanie

•

nieżyt górnych dróg oddechowych – ropna

nieżyt górnych dróg oddechowych – ropna

lub surowicza wydzielina z nosa

lub surowicza wydzielina z nosa

utrudniajaca oddychanie

utrudniajaca oddychanie

•

brak apetytu, apatia, słabe przyrosty masy

brak apetytu, apatia, słabe przyrosty masy

ciała

ciała

•

u loch zainfekowanych PCMV rodzą się

u loch zainfekowanych PCMV rodzą się

martwe lub słabe prosięta, które giną w

martwe lub słabe prosięta, które giną w

krótkim czasie po urodzeniu bez objawów

krótkim czasie po urodzeniu bez objawów

klinicznych

klinicznych

Zmiany

Zmiany

anatomopatologiczne

anatomopatologiczne

•

wybroczyny punkcikowate w nerkach, płucach rzadziej na

wybroczyny punkcikowate w nerkach, płucach rzadziej na

powierzchni serca, jelitach

powierzchni serca, jelitach

•

obrzęk i przekrwienie płuc

obrzęk i przekrwienie płuc

•

obrzęk krtani i stawów stępu

obrzęk krtani i stawów stępu

•

płyn w jamach ciała

płyn w jamach ciała

Pobieranie i przesyłanie prób

Pobieranie i przesyłanie prób

do

do

badań

badań

•

tkanka płucna pobrana od prosiąt padłych

tkanka płucna pobrana od prosiąt padłych

(diagnostyka opiera się na stwierdzeniu

(diagnostyka opiera się na stwierdzeniu

zasadochłonnych ciałek wtrętowych w komórkach

zasadochłonnych ciałek wtrętowych w komórkach

nabłonka)

nabłonka)

Zwalczanie

Zwalczanie

•

choroba zwykle ustępuje

choroba zwykle ustępuje

samoistnie

samoistnie

•

antybiotykoterapia w celu

antybiotykoterapia w celu

ograniczenia wtórnych infekcji

ograniczenia wtórnych infekcji

bakteryjnych

bakteryjnych

Czynniki ryzyka sprzyjające

Czynniki ryzyka sprzyjające

rozwojowi PRDC

rozwojowi PRDC

-

zanik odporności siarowej

zanik odporności siarowej

-

niewłaściwe warunki zoohigieniczne np..zanieczyszczenie

niewłaściwe warunki zoohigieniczne np..zanieczyszczenie

powietrza, niewłaściwa temperatura pomieszczeń,

powietrza, niewłaściwa temperatura pomieszczeń,

wysokie stężenie amoniaku

wysokie stężenie amoniaku

-

łączenie zwierząt w grupy technologiczne i nadmierne

łączenie zwierząt w grupy technologiczne i nadmierne

zagęszczenie zwierząt

zagęszczenie zwierząt

-

intensywna wymiana zwierząt tworzących stado zarodowe

intensywna wymiana zwierząt tworzących stado zarodowe

-

długotrwale utrzymujący się stres

długotrwale utrzymujący się stres

-

immunosupresyjny wpływ stosowania kortykosterydów

immunosupresyjny wpływ stosowania kortykosterydów

-

niekontrolowane stosowanie chemioterapeutyków jako

niekontrolowane stosowanie chemioterapeutyków jako

dodatków do paszy

dodatków do paszy

-

nieprawidłowe i zbyt wczesne wykonywanie szczepień

nieprawidłowe i zbyt wczesne wykonywanie szczepień

zapobiegawczych u osesków

zapobiegawczych u osesków

-

stosowanie szczepionek skojarzonych

stosowanie szczepionek skojarzonych

Objawy kliniczne PRDC

Objawy kliniczne PRDC

•

zespół oddechowy stwierdza się u

zespół oddechowy stwierdza się u

warchlaków i tuczników w chlewniach

warchlaków i tuczników w chlewniach

zakażonych głównie PRRSV i

zakażonych głównie PRRSV i

Mycoplazma hyopneumoniae

Mycoplazma hyopneumoniae

•

schorzenie ujawnia się po

schorzenie ujawnia się po

przemieszczeniu prosiąt do

przemieszczeniu prosiąt do

warchlakarni lub po wprowadzeniu

warchlakarni lub po wprowadzeniu

warchlaków do tuczarni

warchlaków do tuczarni

Objawy kliniczne PRD

Objawy kliniczne PRD

C

C

1. Objawy kliniczne są zróżnicowane i zależą od dominacji

1. Objawy kliniczne są zróżnicowane i zależą od dominacji

czynników infekcyjnych biorących udział w patogenezie

czynników infekcyjnych biorących udział w patogenezie

kompleksu PRDC.

kompleksu PRDC.

2. Na wystąpienie objawów klinicznych wpływają czynniki

2. Na wystąpienie objawów klinicznych wpływają czynniki

usposabiające:

usposabiające:

- stres związany z przegrzaniem lub gwałtownym

- stres związany z przegrzaniem lub gwałtownym

oziębieniem organizmu

oziębieniem organizmu

- zbytnie zagęszczenie zwierząt

- zbytnie zagęszczenie zwierząt

- wprowadzenie do chlewni nowych zwierząt

- wprowadzenie do chlewni nowych zwierząt

3. Wystąpienie zespołu PRDC na fermie powoduje

3. Wystąpienie zespołu PRDC na fermie powoduje

wystąpienie ostrych zaburzeń ze strony układu

wystąpienie ostrych zaburzeń ze strony układu

oddechowego:

oddechowego:

-

-

brak łaknienia

brak łaknienia

- kaszel

- kaszel

- duszność

- duszność

- gorączka

- gorączka

- śmiertelność u 8-10 lub 10-15 tygodniowych warchlaków

- śmiertelność u 8-10 lub 10-15 tygodniowych warchlaków

Objawy kliniczne PRDC

Objawy kliniczne PRDC

4. W warchlakarni i tuczarni choroba często ma

4. W warchlakarni i tuczarni choroba często ma

przebieg subkliniczny z następującymi objawami:

przebieg subkliniczny z następującymi objawami:

-         kaszel, duszność, wyciek z otworów nosowych

-         kaszel, duszność, wyciek z otworów nosowych

-         brak łaknienia

-         brak łaknienia

-         obniżenie przyrostów masy ciała, obniżone

-         obniżenie przyrostów masy ciała, obniżone

zużycie paszy

zużycie paszy

-         zwiększony współczynnik wykorzystania paszy

-         zwiększony współczynnik wykorzystania paszy

5.

5.

W chlewniach zapowietrzonych PRDC ma tendencje

W chlewniach zapowietrzonych PRDC ma tendencje

do stacjonarnego występowania.

do stacjonarnego występowania.

Rozpoznanie choroby

Rozpoznanie choroby

Kluczową rolę w efektywnym zwalczaniu chorób układu

Kluczową rolę w efektywnym zwalczaniu chorób układu

oddechowego odgrywa precyzyjne rozpoznanie

oddechowego odgrywa precyzyjne rozpoznanie

przyczyny zachorowań zwierząt. Ze względu na

przyczyny zachorowań zwierząt. Ze względu na

wieloczynnikowy charakter zespołu PRDC konieczne jest

wieloczynnikowy charakter zespołu PRDC konieczne jest

równoczesne wykonanie wielu badań uwzględniając:

równoczesne wykonanie wielu badań uwzględniając:

-

-

objawy kliniczne

objawy kliniczne

-

-

  zmiany anatomopatologiczne i badanie

  zmiany anatomopatologiczne i badanie

histopatologiczne

histopatologiczne

,

,

brak zmian patognomicznych dla

brak zmian patognomicznych dla

zespołu PRDC, zmiany zlokalizowane są głównie w

zespołu PRDC, zmiany zlokalizowane są głównie w

obrębie płuc i są typowe dla zakażenia które w danym

obrębie płuc i są typowe dla zakażenia które w danym

przypadku odgrywa decydującą role

przypadku odgrywa decydującą role

-

-

  badania bakteriologiczne, wirusologiczne

  badania bakteriologiczne, wirusologiczne

-

-

  badania serologiczne - monitoring serologiczny

  badania serologiczne - monitoring serologiczny

-

-

   metody biologii molekularnej

   metody biologii molekularnej

Rozpoznanie zakażeniem

Rozpoznanie zakażeniem

wirusem PRRS

wirusem PRRS

a)    objawy kliniczne

a)    objawy kliniczne

b)    zmiany sekcyjne

b)    zmiany sekcyjne

c)    wykrycie wirusa lub jego składników:

c)    wykrycie wirusa lub jego składników:

- izolacja wirusa z materiału biologicznego: surowicy,

- izolacja wirusa z materiału biologicznego: surowicy,

wypłuczyn drzewa oskrzelowego, węzłów chłonnych,

wypłuczyn drzewa oskrzelowego, węzłów chłonnych,

migdałków,

migdałków,

- antygeny wirusowe można wykryć testem

- antygeny wirusowe można wykryć testem

immunofluorescencji (IF) w świeżych tkankach lub metodą

immunofluorescencji (IF) w świeżych tkankach lub metodą

immunohistochemiczną w tkankach utrwalonych

immunohistochemiczną w tkankach utrwalonych

- kwas nukleinowy można wykryć stosując metodę PCR lub

- kwas nukleinowy można wykryć stosując metodę PCR lub

hybrydyzację in situ

hybrydyzację in situ

d)    wykrycie przeciwciał:

d)    wykrycie przeciwciał:

- test ELISA wynik pozytywny oznacza że świnie miały

- test ELISA wynik pozytywny oznacza że świnie miały

kontakt z wirusem

kontakt z wirusem

- test immunofluorescencji pośredniej (IFA)

- test immunofluorescencji pośredniej (IFA)

- test immunoperoksydazowy (IPMA)

- test immunoperoksydazowy (IPMA)

-

-

test neutralizacji wirusa w surowicy (SVN)

test neutralizacji wirusa w surowicy (SVN)

Rozpoznanie zakażeniem

Rozpoznanie zakażeniem

wirusem SIV

wirusem SIV

a) objawy kliniczne

a) objawy kliniczne

b)

b)

zmiany sekcyjne

zmiany sekcyjne

c) wykrycie wirusa lub jego składników:

c) wykrycie wirusa lub jego składników:

- wirus influenzy izoluje się poprzez zakażenie zarodków

- wirus influenzy izoluje się poprzez zakażenie zarodków

kurzych lub hodowli komórkowych

kurzych lub hodowli komórkowych

- obecność antygenu wirusowego wykrywa się metodą

- obecność antygenu wirusowego wykrywa się metodą

immunofluorescencji lub immunohistochemiczną

immunofluorescencji lub immunohistochemiczną

- test ELISA wykrywa antygen wirusowy obecny w gardle,

- test ELISA wykrywa antygen wirusowy obecny w gardle,

jamie nosowej lub wymazach tkankowych

jamie nosowej lub wymazach tkankowych

- test PCR w celu wykrycia kwasu nukleinowego wirusa

- test PCR w celu wykrycia kwasu nukleinowego wirusa

d) wykrycie przeciwciał antywirusowych:

d) wykrycie przeciwciał antywirusowych:

- test zahamowania hemaglutynacji

- test zahamowania hemaglutynacji

- test ELISA

- test ELISA

 

 

Rozpoznanie zakażeniem

Rozpoznanie zakażeniem

wirusem PRV

wirusem PRV

a)

a)

objawy kliniczne

objawy kliniczne

b)

b)

zmiany sekcyjne

zmiany sekcyjne

c)

c)

izolacja wirusa w hodowlach komórek

izolacja wirusa w hodowlach komórek

nerek świń i fibroblastach zarodka kurzego

nerek świń i fibroblastach zarodka kurzego

i identyfikacja w mikroskopie elektronowym

i identyfikacja w mikroskopie elektronowym

d)

d)

wykrycie przeciwciał: test ELISA, SN,

wykrycie przeciwciał: test ELISA, SN,

RIA, LAT

RIA, LAT

e)

e)

wykrycie wirusa metodą analizy

wykrycie wirusa metodą analizy

restrykcyjnej, hybrydyzacji, PCR

restrykcyjnej, hybrydyzacji, PCR

Rozpoznanie zakażeniem

Rozpoznanie zakażeniem

wirusem PCMV

wirusem PCMV

a)

a)

objawy kliniczne

objawy kliniczne

b)

b)

zmiany sekcyjne

zmiany sekcyjne

c) badanie histopatologiczne –

c) badanie histopatologiczne –

obecność ciałek wtrętowych

obecność ciałek wtrętowych

d) izolacja wirusa i testy

d) izolacja wirusa i testy

serologiczne IF, ELISA

serologiczne IF, ELISA

e) test PCR

e) test PCR

Rozpoznanie zakażeniem

Rozpoznanie zakażeniem

wirusem PRCV

wirusem PRCV

a) izolacja wirusa z wymazów błony

a) izolacja wirusa z wymazów błony

śluzowej nosa w hodowlach

śluzowej nosa w hodowlach

komórkowych

komórkowych

b)

b)

wykrycie wirusa metodą

wykrycie wirusa metodą

hybrydyzacji i RT-PCR

hybrydyzacji i RT-PCR

Rozpoznanie zakażenia

Rozpoznanie zakażenia

Mycoplazma

Mycoplazma

hyopneumoniae

hyopneumoniae

-

-

objawy kliniczne

objawy kliniczne

-

-

zmiany sekcyjne

zmiany sekcyjne

-

-

test immunofluorescencji celem wykrycia

test immunofluorescencji celem wykrycia

zarazka w preparatach odciskowych z

zarazka w preparatach odciskowych z

przekroju zmienionego odcinka płuc

przekroju zmienionego odcinka płuc

-

-

testy serologiczne do wykrywania

testy serologiczne do wykrywania

przeciwciał – hemaglutynacja pośrednia,

przeciwciał – hemaglutynacja pośrednia,

OWD, ELISA

OWD, ELISA

-

-

test PCR lub hybrydyzacji celem wykrycia

test PCR lub hybrydyzacji celem wykrycia

DNA zarazka

DNA zarazka

Rozpoznanie zakażenia

Rozpoznanie zakażenia

Actinobacillus

Actinobacillus

pleuropneumoniae

pleuropneumoniae

a)

a)

objawy kliniczne

objawy kliniczne

b) zmiany anatomopatologiczne

b) zmiany anatomopatologiczne

c) izolacja zarazka (agar czekoladowy-

c) izolacja zarazka (agar czekoladowy-

podłoże z dodatkiem NAD, agar z krwią w

podłoże z dodatkiem NAD, agar z krwią w

obecności niehemolizującego

obecności niehemolizującego

Staphylococcus epidermidis

Staphylococcus epidermidis

)

)

d)

d)

identyfikacja serotypu APP – test PCR

identyfikacja serotypu APP – test PCR

e) testy serologiczne celem ustalenia

e) testy serologiczne celem ustalenia

statusu immunologicznego stada – OWD,

statusu immunologicznego stada – OWD,

ELISA, test neutralizacji działania

ELISA, test neutralizacji działania

cytotoksycznego CN-test

cytotoksycznego CN-test

.

Wykrycie jednego czynnika

Wykrycie jednego czynnika

chorobotwórczego np. APP nie

chorobotwórczego np. APP nie

wyklucza obecności w danym

wyklucza obecności w danym

stadzie innych patogennych

stadzie innych patogennych

drobnoustrojów.

drobnoustrojów.

Badaniami ułatwiającymi

diagnostykę zespołu

PRDC jest

- monitoring serologiczny

- monitoring serologiczny

(b

(b

adania serologiczne dostarczają

adania serologiczne dostarczają

wielu cennych informacji na temat

wielu cennych informacji na temat

statusu immunologicznego stada.

statusu immunologicznego stada.

Testy serologiczne dostępne są dla :

Testy serologiczne dostępne są dla :

PRRSV, App, Mhp, chA, Pm

PRRSV, App, Mhp, chA, Pm

)

)

- badanie poubojowe

- badanie poubojowe

 

 

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę!

uwagę!