Zespół zaburzeń oddechowych bydła BRDC (bovine respiratory disease complex)

• Zwierzęta utrzymywane w nieodpowiednich warunkach środowiskowych - ekopatia

• Zwiększenie ilości zarodników grzybów w powietrzu podczas zimnych pór roku

• Nieżytowe zapalenie płuc i oskrzeli, śródmiąższowe lub włóknikowe,czasem nawet ropne zapalenie płuc

• Dotyczy głównie trzymanych w oborze cieląt ras mięsnych, rzadziej mlecznych

• Enzootyczna bronchopneumonia – stres transportowy lub związany z przegrupowaniem zwierząt , cielęta ras mięsnych, objaawy 1-3 tyg po dsadzeniu od matki lub zmiany miejsca ich pobytu

• Zachorowalność do 80% , śmiertelność 5-25% ; głównie straty ekonomiczno – gospodarcze

• Etiologia: podłoże wieloczynnikowe(głównie patogeny warunkowo chorobotwórcze) + obecność specyficznych czynników środowiskowych + dojrzałość i sprawność układu immunologicznego (BALT):

• Układ oddechowy (BALT) osiąga pełną zdolność obrony immunologicznej dopiero w wieku 1 roku życia

• Szybko rosnące bydło mięsne – intensywność procesów metabolicznych jest bardzo wysoka, duże zapotrzebowanie na tlen ; niewielka wydajność płuc w stosunku do m.c zwierzęcia ->utrzymanie stałej temp wew ciała obciąża znacznie czynność oddechową zwierzęcia i są one bardziej podatne na choroby układu oddechowego niż zwierzęta o mniejszej m.c; mm. oddechowe mają większą tendencje do szybkiego męczenia się co z niedoborem wit.E i selenu może prowadzić do zaburzeń oddechowych

• Czynniki środowiskowe:

• Zbyt duże zagęszczenie zwierząt, wysiłek fizyczny

• Wysoka wilgotność i temp powietrza w oborze -> zmniejszenie aktywności makrofagów płucnych i immunoglobulin w śluzie tchawiczym i oskrzelowym

• Przeciągi i nadmierne wychłodzenie uszkadzają rzęski błony śluzowej układu oddechowego, zasiedlanie i namnażanie patogenów

• Niedotlenienie,kwasica metaboliczna lub oddechowa wpływają na zdolności funkcjonalne makrofagów płucnych

• Wysoka zawartość szkodliwych gazów w oborze: amoniak,siarkowodór – hamuje samooczyszczanie się dróg oddechowych i prowokuje skurcze oskrzeli i obrzęk płuc

• Zanieczyszczenie powietrza,zapylenie podczas karmienia lub zmiany ściółki

  Obniżenie statusu immunologicznego organizmu – obniżenie odporności siarowej cieląt wraz z wiekiem, immunosupresja związana z BVD-MD, podanie glikokortykosteroidów

• te czynniki warunkują możliwość zasiedlenia dróg oddechowych przez patogeny warunkowo chorobotwórcze -> wzrost zjadliwości tłumaczy się synergizmem poszczególnych rodzajów wirusów i/lub bakterii, mykoplazm, chlamydii, grzybów(Aspergillus,Mucor,Candida)

• Patogeny warunkowo chorobotwórcze : wirus PI3, adenowirusy bydlęce, koronawirusy bydlęce, wirus BRS + pasterele(P.multocida), mykoplazmy(M.bovis,M.mycoides), bakterie ropotwórcze(strepto- i stafylokoki,A.pyogenes,F.necrophorum,Bacteroides spp., Histophilus somni)

• Objawy kliniczne:

• Powodowane przez wirusy nieżytowe zapalenie GDO

• Gorączka

• Zmniejszenie apetytu

• Biegunka

• Surowiczy, śluzowy wypływ z nosa

• Łzawienie

• Ślinienie się

• Zaczerwienione spojówki

• Kaszel

• W zaawansowanym stadium choroby (dodatkowe zakażenie bakteryjne: pasterele,H.somni; lub mykoplazmowe -> włóknikowe zapalenie płuc) :

• Szybki rytmn serca

• Duszność wdechowa a następnie mieszana

• Ataki kaszlu

• Szeroko rozstawione kończyny z wyciągniętą do przodu głową i szyją oraz szeroko rozwarte nozdrza

• Sinica błon śluzowych

• Brak apetytu

• Wypływ z nosa śluzowy bądź ropny

• Temp wew ciała znacznie podwyższona

• W dogłowowych i dobrzusznych płatach płuc zaostrzony szmer oddechowy

• Trzeszczenie i świsty oddechowe – odgłosy tarcia

• W dogrzbietowej części płuc trzeszczenia – rozedma

• Pola stłumienia w dogrzbietowych i doogonowych częściach płuc

• Przewlekłe i powiłkane przypadki i nawroty:

• Zmiany ropne

• Apatia

• Zaleganie z wyciągniętą szyją

• Niechęć do przyjmowania pokarmu

• Chudnięcie

• Cuchnący wypływ z nosa

• Matowa sierść

• Obrzęk stawów i pochewek ścięgien

• Badanie sekcyjne:

  Dogłowowe , dobrzuszne obszary płuc – nieżytowe (wirusy), włóknikowe lub śródmiąższowe (pasterele,ziarniniaki), ropne (ch. Przewlekła) zapalenie płuc , włóknikowe zapalenie opłucnej z rozedmą płuc (pasterele)

• Rozpoznanie:

• Wymazy z tchawicy lub popłuczyny z drzewa oskrzelowego

• Badanie par surowic – natychmiast po pojawieniu się pierwszych objawów choroby i po 3 tygodniach , sprawdzić poziom przeciwciał i serokonwersję przeciwko konkretnemu patogenowi mogącemu teoretycznie powodować BRDC

• Badanie mikrobiologiczne w terenie się nie sprawdza

• Rokowanie

• Zakażenie wirusowe (GDO) – rokowanie dobre , przewlekle trwająca choroba – rokowanie często złe

• Leczenie

• Spokój

• Dobrze wietrzone pomieszczenia

• Antybiotykoterapia na podstawie antybiogramu wymazów – co najmniej przez 3 -4 dni a nawet dłużej by zapobiec nawrotom, wtórnym zakażeniom bakteryjnym (amoksycylina(Shotapen), ceftiofur, enrofloksacyna,marbofloksacyna,tylozyna)

• NLPZ (fluniksyna, karprofen,ketoprofen,meloksykam) – tłumienie stanu zapalnego płuc, nie zaleca się stosowania glikokortykosteroidów ( immunosupresja!)

• Broncholityki – bromheksyna, chlorek amonu, wyciągi roślinne

• Podawanie preparatów z wit.E i selenem

• Nie szczepić zwierząt w stadzie w którym występuje BRDC( szczepionkami żywymi atenuowanymi – ryzyko uzjadliwienia się wirusa szczepionkowego)