Konstruowanie

zdrowotnego programu

edukacyjnego w oparciu

o procedurę Fundacji

Dreyfus’a

Podstawowe założenia

budowania zdrowotnych

programów edukacyjnych

1.

globalność

–

zakładająca

możliwość

dotarcia

do

jak

największej

liczby

bezpośrednich adresatów,

2.

dynamiczność

–

charakteryzująca

się

elastycznością

doboru

celów

do

poszczególnych

grup

odbiorców,

z

uwzględnieniem lokalnych możliwości i

warunków,

3.

terytorialność – jako pewnego rodzaju

sztywność proponowanych rozwiązań, co

do określonego obszaru, która łączy się z

wcześniejszym przeprowadzeniem potrzeb

społeczności na konkretnym terenie

Te trzy podstawowe cechy
są ściśle związane z faktem,
że najlepsze rezultaty
działań prozdrowotnych
uzyskuje się wówczas, kiedy
łączy się je z
wykorzystywaniem sił
środowiskowych
istniejących na danym
obszarze społecznym.

Tego rodzaju podejście nazywane

jest tworzeniem koalicji w

środowisku lokalnym, a jego

najistotniejszymi walorami są:



umożliwianie ludziom i instytucjom udziału w nowych
formach działania, bez przyjmowania na siebie
wyłącznej odpowiedzialności za ich prowadzenie i
rozwój,



podejmowanie i rozwijanie działania na szeroką skalę,
przy jednoczesnym pozyskiwaniu wsparcia społecznego i
zaspokajaniu potrzeb społecznych,



maksymalizowanie sił oraz potencjału jednostek i grup,



minimalizowanie dublowania wysiłków, świadczeń i
działań,



mobilizowanie talentów, środków i rozwiązań,



umożliwianie rekrutowania uczestników działań z
różnych instytucji i organizacji,



umożliwienie wykorzystywania nowych środków w
zmieniającej się sytuacji dzięki elastycznej strukturze
koalicji

Spektrum zainteresowań Fundacji

Dreyfus’a

w dziedzinie promocji zdrowia

Rok założenia Fundacji – 1988
Działalność ma na celu ułatwiać
jednostkom i społecznościom wdrażanie
procesu rozwiązywania problemów
zdrowotnych.
Fundacja angażuje swoje wysiłki w pomoc
ludziom, aby potrafili pomagać samym
sobie i innym, poprzez wzmacnianie
realizowanych programów zdrowotnych
oraz korzystanie z dostępnych zasobów we
wdrażaniu nowych projektów lub
powielaniu wcześniej zrealizowanych.

Spektrum zainteresowań Fundacji

Dreyfus’a

w dziedzinie promocji zdrowia

Program „Rozwiązywanie problemów
dla poprawy zdrowia” (Problem
Solving for Better Health – PSPH),
mający na celu wyposażenia
jednostek w środek umożliwiający
tworzenie pozytywnych zmian w
społecznościach.

Strategia „Rozwiązywanie

problemów dla poprawy zdrowia”

(PSBH)

Główna założenie przyświecające jej twórcom -

ludzie najbardziej narażeni na problemy

zdrowotne zazwyczaj oczekują na ich

rozwiązanie z zewnątrz, zamiast stawać się

elementem procesu identyfikacji rozwiązań dla

siebie samych. Postępowanie w tym podejściu

opiera się na wierze, że poświęcenie oraz

wytrwałość zaangażowanych w projekt osób

stanowi najistotniejszy element ewentualnego

rozwiązania mniejszego czy większego

problemu. Istotnie mniejsze znaczenie odgrywa

ich status związany z wykształceniem,

wykonywanym zawodem, sytuacją ekonomiczną

czy polityczną.

Strategia „Rozwiązywanie

problemów dla poprawy zdrowia”

(PSBH)

Podejście to zachęca do aktywnego
udziału i poświęcenia
zainteresowanych osób oraz przenosi
odpowiedzialność za zmiany na
pojedyncze osoby, dając im w ten
sposób możliwości rozpoznawania
lokalnych rozwiązań dla lokalnych
problemów.

Programy znajdujące się pod

parasolem PSBH



Rozwiązywanie problemów dla

inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI)



Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia – inicjatywa

pielęgniarska (PSBHN)



Komunikacja dla poprawy zdrowia

(CBH)

Rozwiązywanie problemów dla

inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI)



kładzie największy nacisk na budowaniu

szerokich koalicji i zespołów mających wpływ

na zdrowie i jakość życia.



próba rozwiązywania problemów zdrowotnych

poprzez wykorzystywanie międzysektorowej

współpracy i rozwiązań oraz udziału szeroko

rozumianej społeczności.



uczestnicy tego programu mogą

reprezentować różne sektory, takie jak:

władze samorządowe, instytucje edukacyjne,

organizacje kulturalne, organizacje

pozarządowe, prywatni przedsiębiorcy, kluby

sportowe i inni przedstawiciele społeczności.

Rozwiązywanie problemów dla

inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI) –

zasadnicze pytania



jakimi sposobami można dotrzeć do

większej liczby osób, które mogłyby

zostać objęte programem dla poprawy

zdrowia?;



jakie są możliwości połączenia sił i

wykorzystania funkcjonującego

programu PSBH, aby mógł on

efektywniej służyć ludziom?;



czy taki skoordynowany wysiłek wielu

instytucji może być nakierowany na

szersze społeczne problemy

zdrowotne?

Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia – inicjatywa

pielęgniarska (PSBHN)

Punktem wyjścia była zachęta pielęgniarek

do spożytkowania swojego potencjału w

zakresie rozwiązywania problemów

zdrowotnych. Zakres ich działań dotyczyć

może kwestii ochrony zdrowia

nakierowanych na pojedyncze osoby, całe

rodziny i społeczności. Pielęgniarki tworzą

wielką, jednak rzadko wykorzystywaną i

niedocenianą siłę w dziedzinie systemu

ochrony zdrowia. Właśnie z tego powodu

oraz z przyczyn dotyczących najczęstszego

bezpośredniego kontaktu z pacjentem, to ta

grupa zawodowa może w olbrzymim stopniu

wpływać na poprawę stanu zdrowotnego.

Komunikacja dla poprawy zdrowia

(CBH)

Głównym celem jest tworzenie

innowacyjnych, dynamicznych i

interakcyjnych centrów informacji

zdrowotnych. Ich zadaniem ma być

rozpowszechnianie regionalnych i

międzynarodowych informacji z zakresu

zdrowia oraz zbieranie, organizowanie i

wymiana odpowiednich doświadczeń i

rozwiązań z dziedziny problemów zdrowia

poprzez wykonywanie regionalnych

opracowań dostępnych szerokiej

społeczności. Upowszechnianie takich

raportów powinno odbywać się z

wykorzystaniem dostępnych mediów.

Główne założenia konstrukcji

zdrowotnych programów

społecznych według metodologii

Fundacji Dreyfus’a

Proces PSBH ogniskuje się na
etapowym rozwiązywaniu
problemów zdrowotnych w małych
społecznościach, opartym na
metodzie „krok po kroku”.

Metodologia programu

„Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia” – PSBH

Krok I – Definiowanie problemu

zdrowotnego

Krok II – Wybór priorytetów

Krok III – Definiowanie rozwiązania

Krok IV – Konstruowanie planu działania

Krok V – Realizacja przygotowanego

projektu

Krok I – Definiowanie
problemu zdrowotnego, w
którym głównym zadaniem
jest rozpoznanie natury,
rozmiaru i przyczyn
podjętego problemu oraz
czynników sprzyjających
jego przezwyciężeniu.

Krok II – Wybór priorytetów,
co jest związane z
przeglądem konkretnych,
rzeczywistych elementów
cząstkowych problemu i
rozstrzygnięcie ich istotności
oraz kolejności ewentualnego
rozwiązywania.

Krok III – Definiowanie rozwiązania, które
jest najistotniejszą częścią działań
koncepcyjnych. W tym celu należy określić
możliwości rozwiązania problemu.
Następować to powinno poprzez przegląd
rodzajów rozwiązań, np: przez edukację,
oddziaływania psychologiczne, prawne,
biomedyczne itp. Jednocześnie pod uwagę
powinny być brane dostępne środki, którymi
aktualnie dysponujemy lub będziemy
dysponować w niedalekiej przyszłości,
podczas realizacji projektu. Do
najważniejszych z nich należą zasoby
ludzkie, środki techniczne, logistyczne czy
finansowe. Zasadniczą częścią trzeciego
kroku jest logiczne i precyzyjne
sformułowanie rozwiązania. Przybiera ono
postać tzw. „dobrego pytania”.

Dobre pytanie powinno

spełniać następujące warunki:



być istotne,



być prawidłowo sformułowane,



dawać możliwość udzielenia na
nie odpowiedzi.

Schemat „dobrego pytania”

według Fundacji Dreyfus’s

CZY ZROBIENIE

CZEGO?

Z KIM?

GDZIE?

W JAKIM CZASIE?

DOPROWADZI DO ROZWIĄZANIA

KONKRETNEGO PROBLEMU

Krok IV – Konstruowanie planu
działania, który stanowi
praktyczne narzędzie
organizacyjne, dzięki któremu
inni mają możliwość
zapoznania się z zamiarami i
drogami dochodzenia do
konkretnych rozwiązań. Zatem
można go uznać za narzędzie
komunikowania się z innymi.

Dobry plan powinien składać się z

czterech części, odpowiadających na

następujące pytania:

1.

Dlaczego problem został podjęty?
W odpowiedzi należy nakreślić tło
problemu, jego znaczenie dla
społeczności do której jest skierowany
oraz ewentualne uzasadnienie, poparte
np. danymi statystycznymi.

2.

Co zostało zaplanowane?
Odpowiedź z reguły jest zawarta w
„dobrym pytaniu”, jednakże wszystkie
działania w tym miejscu powinny zostać
uściślone i precyzyjnie zaprezentowane.

Dobry plan powinien składać się z

czterech części, odpowiadających na

następujące pytania:

3.

W

jaki

sposób

będzie

następowała

realizacja

przyjętych do wykonania zadań?
Odpowiadając na to pytanie należy szczegółowo podać

informacje dotyczące wykonawców oraz planowanej

pracy, która przyniesie założone rozwiązywanie

problemu. Zasada przyświecająca tej części planu

postuluje

prezentacje

jak

największej

ilości

szczegółów.

4.

Jak zostanie oceniona efektywność projektu?
Z oceną realizacji projektu łączy się możliwość

weryfikacji sukcesu bądź niepowodzenia rozwiązania

konkretnego problemu zdrowotnego. Mierzenie

efektów wiąże się z obiektywną ewaluacją stopnia

osiągnięcia celu i wyciagnięcia wniosków na

przyszłość dla samego siebie bądź dla innych, którzy w

przyszłości mogą uniknąć podobnych błędów lub

potknięć.

Harmonogram działań

zawierający odpowiedzi na

następujące pytania:



kiedy będą realizowane
poszczególne punkty planowanego
projektu?



kto będzie odpowiedzialny za
konkretne działania?



kiedy projekt zostanie zakończony?

Krok V – Realizacja przygotowanego
projektu, która opiera się na powrocie
do środowiska dla którego
przygotowywany był projekt i
zaangażowanie energii i umiejętności
wdrażanie całego planu w życie.
Generalna zasada, przyświecająca
aktywności promującej zdrowie według
pomysłodawców, ogniskuje się na
stwierdzeniu, że nawet rozwiązywanie
małych problemów zdrowotnych ułatwia
rozwiązywanie problemów większych o
szerszym znaczeniu społecznym. Istotne
jest podjęcie działania.

Korzyści wdrażania programu

„Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia”



możliwość realizacji problemów

zdrowotnych o zróżnicowanej naturze,



możliwość kierowania projektów do

zróżnicowanej liczby adresatów (zarówno

małe grupy, jak i całe społeczności

lokalne),



możliwość korzystania z doświadczeń

płynących z projektów realizowanych w

przeszłości,



możliwość zdiagnozowania potrzeb

zdrowotnych poprzez badanie tła

konkretnego problemu zdrowotnego,

Korzyści wdrażania programu

„Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia”



możliwość priorytetowego podejścia do

cząstkowych zagadnień zawartych w

przezwyciężanym problemie zdrowotnym,



możliwość realizacji projektu przy

niewielkich nakładach finansowych,



możliwość szczegółowego przygotowania

planu poprzez prawidłowe sformułowanie

„dobrego pytania”,



możliwość angażowania sił społeczności

lokalnych funkcjonujących w siedlisku,

którego dotyczy konkretny problem

zdrowotny,



możliwość ewaluacji stopnia przezwyciężenia

podjętego problemu zdrowotnego.