Paraszelestnica trawieńca

owiec, bradsot północny

owiec

łac. Gastromycosis ovis

ang. braxy

Zaraźliwa toksykoza owiec o ostrym lub

nadostrym przebiegu. Chorują młode owce o

dobrej kondycji. Cechuje się krwotocznym

zapaleniem trawieńca i nagłym zejściem

śmiertelnym

Występowanie

Szkocja

Irlandia

kraje skandynawskie

Islandia

północne Niemcy

USA

Australia

Polska

Etiologia

Clostridium septicum

Gram dodatnia, smukła laseczka. Rosnie w

warunkach beztlenowych. Wytwarza owalne

przetrwalniki, które są umiejscowione w

pobliżu końca laseczki. Wytwarza

egzotoksyny- alfa, beta, gamma i delta.

Zarodniki bytują powszechnie w środowisku

zewnętrznym

Toksyny

Alfa- wykazuje właściwości hemolityczne i

wywołuje martwicę tkanek

beta- jest dezoksyrybonukleazą

gamma- hialuronidaza

delta- wykazuje właściwości hemolityczne

Patogeneza



Zakażenie per os



Zarodniki Cl. septicum bytują w przewodzie

pokarmowym



Przy sprzyjających warunkach (skarmianie

zmarzniętą trawą, liśćmi lub sianem,

zjedzenie przez owcę dużej ilości ziemi na

polu) powstaje subkliniczny stan zapalny

trawieńca, formy zarodnikowe przechodzą

w wegetatywne, zarazki namnażają się i

produkują toksyny

Patogeneza



Toksyny dostają się do krwioobiegu i

wywołują chorobę



Chorują głównie starsze jagnięta i młode

owce wypasane w okresie pierwszych

przymrozków

Objawy

Przebieg nadostry:



Narastają gwałtownie



Szybko postępujące osłabienie



Zwierzę odstaje od stada, leży



Śmierć następuje w ciągu 2 do 12 godzin

Objawy

Przebieg ostry:



Niepokój



Bóle w obrębie jamy brzusznej



Wzdęcie



Obrzęk okolicy głowy



Niekiedy wypływ krwawy z naturalnych

otworów ciała

Zmiany anatomopatologiczne



Zwłoki zwierząt są wzdęte gazowo i szybko

ulegają rozkładowi.



Tkanka podskórna jest obrzękła.



Mięśnie mają barwę ciemnoczerwoną. W

jamie opłucnowej, otrzewnowej i worku

osierdziowym znajduje się zwiększona ilość

krwawego płynu wysiękowego.

Zmiany anatomopatologiczne

Charakterystyczne dla bradsotu północnego

są zmiany w przewodzie pokarmowym:



Trawieniec i jelita wykazują ostre, nieżytowe

lub krwotoczne zapalenie



W trawieńcu skąpa ilość śluzowatej,

czerwonawej treści



Błona śluzowa obrzękła, ogniskowo lub

rozlanie przekrwiona



Narządy wewnętrzne zwyrodniałe, błony

surowicze usiane wybroczynami, jelita

pokryte włóknikiem i zlepione między sobą

Rozpoznanie

1. wywiad

2. badanie sekcyjne

3. badanie hodowlane- niejednoznaczne

4. badanie krwi i płynów ustrojowych na

obecność toksyn bakteryjnych- test ELISA

5. próby biologiczne- dawniej

Rozpoznanie róznicowe



Inne choroby beztlenowcowe o przebiegu

ostrym lub nadostrym:



enterotoksemia



martwicowe zapalenie wątroby



wąglik



obrzęk złośliwy

Leczenie i profilaktyka

Leczenie jest nieefektywne ze względu na

szybkość występowania objawów.

Profilaktyka polega na unikaniu wypasania

owiec po pierwszych przymrozkach, nie

podawaniu pasz szorstkich, mogących

powodować uszkodzenia przewodu

pokarmowego. W rejonach, gdzie choroba

występuje enzootycznie należy stosować

szczepionki zawierające toksoid Cl. Septicum.

Szczepi się dwukrotnie w odstępie 2 tygodni

w okresie późnego lata i wczesnej jesieni.

Martwicowe zapalenie wątroby,

Bradsot niemiecki

łac. hepatitis infectiosa necrotica

ang. black disease, infectious

necrotic hepatitis

Jest to toksemia owiec, występująca czasami

u cieląt, rzadko u świń i koni. Występuje

głównie u osobników starszych i cechuje się

ostrym lub nadostrym przebiegiem.

Występowanie

Na całym świecie tam, gdzie hoduje się owce

i występują przywry, głównym źródłem są

pastwiska zanieczyszczone kałem nosicieli.

Większość wypadków pojawia się latem i

wczesną jesienią, choroba wygasa po

wystąpieniu ujemnych temperatur. Wrażliwe

są 2-4 letnie, dobrze odżywione zwierzęta.

Zakażenie zawlekane jest do gospodarstwa

przez nosicieli, którymi mogą być dzikie

zwierzęta i ptaki.

Etiologia

Clostridium novyi typu B

(Cl. Oedematiens, Cl. gigas)

duża, beztlenowa laseczka, wytwarza

przetrwalniki obecne latami w środowisku

zewnętrznym, można ją również wyizolować z

przewodu pokarmowego zdrowych owiec,

może być obecna na skórze. Wytwarza wiele

egzotoksyn

Patogeneza



Zarodniki Cl. novyi dostają się do przewodu

pokarmowego i wątroby owcy wraz z paszą,

mogą tam bytować przez dłuższy czas nie

powodując objawów chorobowych



Czynnikiem sprzyjającym jest inwazja

motylicy wątrobowej (Fasciola hepatica)



W martwicowych obszarach wątroby

uszkodzonej przez motylicę zarodniki

przechodzą w formę wegetatywną i

produkują toksyny. Główną rolę odgrywa

toksyna alfa

Patogeneza



Czynnikami wyzwalającymi chorobę mogą

być również infekcje bakteryjne, wągry lub

zwyrodnieniowe procesy wątroby o

charakterze niezakaźnym



Toksyny Cl. novyi uszkadzają naczynia

krwionośne wątroby , w następstwie czego

wytwarzają się ogniska martwicowe



Toksyny wchłaniają się również do obiegu i

powodują zejście śmiertelne w ciągu

krótkiego czasu

Objawy

Objawy



Znaczne, nagłe osłabienie



Płytkie, szybkie oddechy, temperatura

40-41ºC



Zwierzęta zalegają, opierając się na

mostku



Śmierć w ciągu kilku godzin



Stwierdza się już martwe owce w

stadzie

Zmiany anatomopatologiczne

Zmiany anatomopatologiczne



Zastoje krwi



Obrzęki tkanki podskórnej dolnej części

szyi, brzucha i okolicy pachwinowej



Wysięki surowiczo-krwotoczne do jam

ciała



Wybroczynowość błony śluzowej

trawieńca i dwunastnicy oraz nasierdzia,

wsierdzia



Obrzęk płuc



Zwyrodnienie mięśnia sercowego

Zmiany anatomopatologiczne

Zmiany anatomopatologiczne

Wątroba:



Usiana ogniskami martwicowymi

wielkości od główki szpilki do ziarna

grochu, niekiedy do wielkości jaja

kurzego



Martwice barwy białożółtawej i

otoczone pasem przekrwienia



W centrum martwicy można spotkać

młodociane postacie motylicy

wątrobowej



W obrazie histologicznym ogniska

otacza naciek leukocytów

Rozpoznanie

Rozpoznanie

1. wywiad

2. badanie sekcyjne

3. badanie hodowlane- niejednoznaczne

4. badanie krwi i płynów ustrojowych na

obecność toksyn bakteryjnych- test

ELISA

5. próby biologiczne- dawniej

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

Szelestnica

paraszelestnica

enterotoksemia

ostra inwazja motylicy

Leczenie i profilaktyka

Leczenie i profilaktyka

Leczenie nie znalazło zastosowania z

uwagi na nadostry przebieg choroby.

Profilaktyka polega na zwalczaniu

motylicy i unikaniu pastwisk wilgotnych i

takich gdzie bytują żywiciele pośredni

motylicy.

Szczepienia szczepionką inaktywowaną

zawierającą toksynę z hodowli Cl. Novyi

typu B. Szczepienie dwukrotne w

odstępie 3-4 tygodni. Pierwsze

szczepienia wykonywane jest przed

wiosennym wypasem owiec na

pastwiskach.

Dziekuję za uwagę

Dziekuję za uwagę