WSPÓŁCZESNE POSTRZEGANIE

WSPÓŁCZESNE POSTRZEGANIE

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

WSPÓŁCZESNE

WSPÓŁCZESNE

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1. Pojęcie bezpieczeństwa i bezpieczeństwa

1. Pojęcie bezpieczeństwa i bezpieczeństwa

narodowego

narodowego

2. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego

2. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego

Polski

Polski

MIEJSCE SYSTEMU WOJSKOWEGO W RP

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

OBRONA

NARODOWA

OBRONA

NARODOWA

SYSTEM

WOJSKOWY

CYWILNY SYSTEM

OBRONY

NARODOWEJ

S

IŁ

A

E

K

O

N

O

M

IC

Z

N

A

S

IŁ

A

P

O

L

IT

Y

C

Z

N

A

S

IŁ

A

W

O

JS

K

O

W

A

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Stan (proces) uzyskany w wyniku odpowiednio
zorganizowanej obrony
i ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi i
wewnętrznymi, określony stosunkiem potencjału obronnego
do skali zagrożeń

POTENCJAŁ OBRONNY
BN =
SKALA ZAGROŻEŃ

WSPÓŁCZESNE

WSPÓŁCZESNE

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

Pojęcie bezpieczeństwa i bezpieczeństwa

Pojęcie bezpieczeństwa i bezpieczeństwa

narodowego

narodowego

1.1. W najprostszym słownikowym ujęciu

bezpieczeństwo

bezpieczeństwo

to „stan niezagrożenia,

spokoju, pewności”.

1.2. W znaczeniu ogólnospołecznym bezpieczeństwo

bezpieczeństwo

obejmuje zabezpieczenie (zapewnienie) potrzeb:

• istnienia,

• przetrwania,

• pewności,

• stabilności,

• tożsamości (identyczności),

• niezależności,

• ochrony poziomu i jakości życia.

WSPÓŁCZESNE

WSPÓŁCZESNE

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1.5. Bezpieczeństwo narodowe

Bezpieczeństwo narodowe

to stan i proces

stan i proces

uzyskiwany w wyniku

odpowiednio

zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami

zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami

zewnętrznymi i wewnętrznymi, określany stosunkiem potencjału

stosunkiem potencjału

obronnego do skali zagrożeń.

obronnego do skali zagrożeń.

Rys. 1. Klasyfikacja bezpieczeństwa

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO REGIONALNE

BEZPIECZEŃSTWO

ZEWNĘTRZNE

BEZPIECZEŃSTWO

WEWNĘTRZNE

WSPÓŁCZESNE

WSPÓŁCZESNE

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1.11. Tradycyjnie

bezpieczeństwo narodowe

bezpieczeństwo narodowe

(państw) było

utożsamiane przede wszystkim z

siłą wojskową

.

Obowiązywał schemat:

zagrożenie to agresja (wojna),

a

bezpieczeństwo

to

obrona militarna

.

1.12.

Współczesne składniki

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

to, obok

aspektów wojskowych i politycznych:

• czynniki gospodarcze i technologiczne;

czynniki gospodarcze i technologiczne;

•

zasoby surowcowe;

• polityka ekologiczna

polityka ekologiczna

;

• sprawy społeczne i humanitarne.

Ponadto to:

•

zachowanie tożsamości narodowej;

• zapewnienie udziału w rozwoju cywilizacyjnym współczesnego świata;

zapewnienie udziału w rozwoju cywilizacyjnym współczesnego świata;

•

poszukiwanie podstawowych praw i swobód

obywatelskich

(tzw. „ludzki wymiar”

„ludzki wymiar”

bezpieczeństwa).

WSPÓŁCZESNE

WSPÓŁCZESNE

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

POSTRZEGANIE BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1.14. Bezpieczeństwo narodowe tworzy cały naród

Bezpieczeństwo narodowe tworzy cały naród

każdego

dnia, pracą swych umysłów, serc i rąk zwiększając siłę
narodową,

chroniąc swe

wartości

wartości

oraz interes

interes

narodowy

narodowy

i

broniąc

ich

broniąc

ich

przed

nieustannymi

zagrożeniami

zagrożeniami

militarnymi

i niemilitarnymi

niemilitarnymi

,

, a także

tworząc sprzyjające jego interesom warunki w

tworząc sprzyjające jego interesom warunki w

środowisku międzynarodowym

środowisku międzynarodowym

.

.

1.15.

Kluczową

rolę

w

tworzeniu

i

utrzymaniu

bezpieczeństwa

narodowego

bezpieczeństwa

narodowego

odgrywa

polityka

polityka

bezpieczeństwa

narodowego

bezpieczeństwa

narodowego

.

Obejmuje

ona

wypracowanie strategii bezpieczeństwa

strategii bezpieczeństwa

oraz kierowanie

kierowanie

przygotowaniem sił i środków

przygotowaniem sił i środków

,

, a także realizację zadań

zadań

z zakresu bezpieczeństwa

z zakresu bezpieczeństwa

w koordynacji z

innymi państwami oraz instytucjami bezpieczeństwa
międzynarodowego.

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

POJĘCIE SYSTEMU BN

POJĘCIE SYSTEMU BN

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

– stan, dający poczucie pewności i gwarantujący

jego zachowania oraz szansę na doskonalenie. Jest to druga potrzeba człowieka

(potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwo, związek ze społeczeństwem, szacunek i

samorealizacja)

Jedna z podstawowych potrzeb człowieka; sytuacja odznaczająca się brakiem

ryzyka czegoś, co człowiek szczególnie ceni, np.: zdrowia, pracy, szacunku,

uczuć i dóbr materialnych

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

– stan, dający poczucie pewności i gwarantujący

jego zachowania oraz szansę na doskonalenie. Jest to druga potrzeba człowieka

(potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwo, związek ze społeczeństwem, szacunek i

samorealizacja)

Jedna z podstawowych potrzeb człowieka; sytuacja odznaczająca się brakiem

ryzyka czegoś, co człowiek szczególnie ceni, np.: zdrowia, pracy, szacunku,

uczuć i dóbr materialnych

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE – stan (proces) uzyskany w wyniku

odpowiednio zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami

zewnętrznymi i wewnętrznymi określany stosunkiem potencjału

obronnego do skali zagrożeń

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

– stan (proces) uzyskany w wyniku

odpowiednio zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami

zewnętrznymi i wewnętrznymi określany stosunkiem potencjału

obronnego do skali zagrożeń

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA
NARODOWEGO -

STAN UZYSKANY W

WYNIKU ZORGANIZOWANJ OBRONY I OCHRONY
PRZED ZAGROŻENIAMI ZEWNĘTRZNYMI I
WEWNĘTRZNYMI, OKREŚLANY STOSUNKIEM
POTENCJAŁU OBRONNEGO DO SKALI ZAGROŻEŃ

BN = P

o

: Z

Potencjał obronny państwa to całokształt
możliwości
materialnych i moralnych, które mogą być
spożytkowane
w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa. Od
potencjału
obronnego państwa zależy siła obronna państwa
(gospodarcza, militarna i ludzka)

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. AON Warszawa,
2002 r.)

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

PODSYSTEM KIEROWANIA

BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM

PODSYSTEM KIEROWANIA

BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM

PODSYSTEMY WYKONAWCZE

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

PODSYSTEMY WYKONAWCZE

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

O B E J M U J E

PODSYSTEWMY I STRUKTURA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA RP

POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO I STRATEGIE

PRZYGOTOWANE OBRONNIE

SPOŁECZEŃSTWO

ZASOBY OBRONNE: osobowe,

rzeczowe (INFRASTRUKTURA) i finansowe

S

O

JU

S

Z

N

IC

Z

Y

S

Y

S

T

E

M

B

E

Z

P

IE

C

Z

E

Ń

S

T

W

A

S Y S T E M O B R O N N Y R P

S Y S T E M O B R O N N Y R P

PODSYSTEM

PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONNOŚCIĄ

KIEROWANIA OBRONNOŚCIĄ

PODSYSTEM MILITARNY

PODSYSTEM POZAMILITARNY

SIŁY ZBROJNE

POZAMILITARNE OGNIWA

OBRONNE

IN

FO

R

M

A

C

YJ

N

E

O

C

H

R

O

N

N

E

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

E

WL

SP

MW

WOJSKA OPERACYJNE

WOJSKA WSPARCIA KRAJOWEGO

/OBRONY TERYTORIALNEJ/

O R G A N Y

O R G A N Y

P

O

D

M

IO

T

Y

P

R

A

W

A

M

IĘ

D

Z

Y

N

A

R

O

D

O

W

E

G

O

SYSTEM KIEROWANIA

BEZPIECZENSTWEM

NARODOWYM

WLADZY PUBLICZNEJ

WLADZY PUBLICZNEJ

organizacje

pozarządowe,

wolontariat

organizacje

pozarządowe,

wolontariat

Policja

Policja

AW

AW

urzędy

skarbowe

urzędy

skarbowe

SZ RP

SZ RP

Służba

Więzienna

Służba

Więzienna

wojewodowie

organy kontroli skarbowej

organy kontroli skarbowej

organy informacji

finansowej

organy informacji

finansowej

prokuratury

Naczelny Sąd

Administracyjny

INSTYTUCJE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

NIK

Trybunał

Konstytucyjny

Kolegium ds. Służb

Specjalnych

ABW

ABW

SG

SG

BOR

BOR

organy

celne

organy

celne

Inspekcje: celna, weterynaryjna, sanitarna, handlowa,

ochrony środowiska, farmaceutyczna, nadzoru budowlanego,

Inspekcje: celna, weterynaryjna, sanitarna, handlowa,

ochrony środowiska, farmaceutyczna, nadzoru budowlanego,

prezydent, rada ministrów,

premier, ministrowie

Prawo konstytucyjne, administracyjne, gospodarcze, karne, cywilne, bezpieczeństwa

narodowego, strategie ogólnonarodowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne

Prawo konstytucyjne, administracyjne, gospodarcze, karne, cywilne, bezpieczeństwa

narodowego, strategie ogólnonarodowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne

dyplomacja

dyplomacja

gospodarka

gospodarka

PAA

PAA

SEJM

SENAT

organy samorządu

terytorialnego

Komitety RM

sądy

o

rg

a

n

y

w

ła

d

zy

PSP

PSP

Agencje RM, RR

Agencje RM, RR

n

a

rz

ę

d

z

ia

P

ra

w

o

i

d

o

k

tr

y

n

y

media

media

morale narodowe

morale narodowe

nauka i edukacja

nauka i edukacja

kultura narodowa

kultura narodowa

inne

inne

SB POLITYCZNEGO

(MSZ?)

SB POLITYCZNEGO

(MSZ?)

SB GOSPODARCZEGO

MG

SB GOSPODARCZEGO

MG

SB MILITARNEGO

MON

SB MILITARNEGO

MON

SB WEWNĘTRZNEGO

MSWiA

SB WEWNĘTRZNEGO

MSWiA

SB EKOLOGICZNEGO

MŚ

SB EKOLOGICZNEGO

MŚ

SYSTEM PORZĄDKU

KONSTYTUCYJNEGOPrezes RM

SYSTEM PORZĄDKU

KONSTYTUCYJNEGOPrezes RM

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO ?

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO ?

Szczegółowe systemy funkcjonalne w bezpieczeństwie

narodowym

SB SPOŁECZNEGO

MPiPS

SB SPOŁECZNEGO

MPiPS

SB INFORMACYJNEGO

MI

SB INFORMACYJNEGO

MI

SB KULTUROWEGO

MKiDN

SB KULTUROWEGO

MKiDN

wg dr hab. W. Kitlera

PODSYSTEM WYKONAWCZY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

OGNIWA INFORMACYJNE

OGNIWA INFORMACYJNE

OGNIWA OCHRONNE

OGNIWA OCHRONNE

OGNIWA OCHRONNE

OGNIWA OCHRONNE

OGNIWA GOSPODARCZE

OGNIWA GOSPODARCZE

OGNIWA GOSPODARCZE

OGNIWA GOSPODARCZE

S T R U K T U R A P R Z E D M I O T O W A

S T R U K T U R A P R Z E D M I O T O W A

S T R U KT U R A P O D M I O T O W A

S T R U KT U R A P O D M I O T O W A

-

ochrona interesów
narodowych na arenie
międzynarodowej;

-

tworzenie i
utrzymywanie
potencjału
informacyjno-
obronnego;

-

utrzymanie w
sprawności

i rozwój infrastruktury

informatycznej

i telekomunikacyjnej;

-

przygotowanie udziału
mass mediów w
realizacji zadań
obronnych

- ochrona granic;

- zapewnienie ciągłości

funkcjonowania organów
władzy;

- ochrona ważnych osób
i obiektów;

- zapewnienie

bezpieczeństwa

i porządku publicznego;

- ochrona ludności;

- ratownictwo;

- zwalczanie terroryzmu i

dywersji;

- osłona kontrwywiadowcza;

- udział w zabezpieczeniu

przemieszczania i rejonów
rozmieszczenia wojsk

-

tworzenie i utrzymanie
rezerw państwowych i
zapasów obowiązkowych
paliw;

-

uwzględnienie wymagań
obronnych w planowaniu
przestrzennego
zagospodarowania kraju;

-

utrzymanie
infrastruktury obronnej;

-

wydzielanie środków
transportowych i maszyn

w ramach świadczeń

rzeczowych na potrzeby
SZ;

- prowadzenie prac

badawczo-rozwojowych
na rzecz obrony państwa

 
 

SŁUŻBA DYPLOMATYCZNA,
PUBLICZNE I PRYWATNE
ŚRODKI MASOWEGO
PRZEKAZU, OPERATORZY
SIECI
TELEKOMUNIKACYJNYCH,
SŁUŻBY PRASOWE
ORGANÓW WŁADZY
RZĄDOWEJ
I SAMORZĄDOWEJ

ABW, SG, POLICJA, BOR,
STRAŻ POŻARNA, SŁUŻBY
OCHRONY, STRAŻE
GMINNE, SŁUŻBY
RATOWNICZE, FORMACJE
OC, ORGANIZACJE
POZARZĄDOWE

PODMIOTY GOSPODARCZE
– PAŃSTWOWE I
PRYWATNE, OŚRODKI
BADAWCZO-ROZWOJOWE

Czy funkcjonuje w Polsce

SBN?

NIE !

Czy się podejmuje działania

w zakresie BN?

ZDECYDOWANIE

TAK !

- brak regulacji prawnych SBN
- brak jednolitości kierowania
- brak ciągłości działania bez względu na
stan i okoliczności funkcjonowania państwa
- brak efektu systemowego
- brak więzi systemowych między
potencjalnymi elementami BN

- zdefiniowane są interesy BN - istnieją regulacje
prawne w zakresie szczegółowych systemów
bezpieczeństwa - przyjęto strategie działania
- istnieją rozwiązania organizacyjne

(np.:

obronność, ochrona granicy państwowej, ochrona
ppoż., opieka społeczna, ochrona informacji
niejawnych, ochrona państwa, ratownictwo i inne)

- korzysta się z ogromnej liczby
środków i narzędzi BN