Osobowość
społeczna

Osobowość.
Typologie osobowości.
Typy osobowości wg F.Znanieckiego.
Osobowość nowoczesna.
Osobowość autorytarna.

Osobowość społeczna

Zespół względnie trwałych cech jednostki wpływających na jej

zachowanie, wyrastający na podbudowie cech biologicznych i

psychicznych, a pochodzący z wpływu kultury i struktury

zbiorowości, w której jednostka została wychowana i w której

uczestniczy.

Elementy osobowości społecznej:



Kulturowy ideał osobowości



Role społeczne



Jaźń subiektywna



Jaźń odzwierciedlona

Ujęcia roli społecznej:



strukturalno-funkcjonalne (R.Merton)



Interakcjonistyczne

( E.Goffman)

Rola społeczna a osobowość (eksperyment Zimbardo)

Typologie osobowości

Biologiczne:



Temperament (Hipokrates):



• sangwinik



• melancholik



• choleryk



• flegmatyk



Budowa ciała (Kretschmer)



• pyknik (grubasek, życzliwy, łagodny)



• astenik (kościsty, mało życzliwy)



• atletyk (dobrze zbudowany, zróżnicowany psychicznie)



• dysplastyk (niekształtny, anomalie w zachowaniu)

Typologie osobowości

Psychologiczno-socjologiczne:



Introwertyk – Ekstrawertyk (Jung)



Wewnątrzsterowny – Zewnątrzsterowny (Riesman)



Tradycyjny – Nowoczesny (Inkeles)

Typy osobowości według Sprangera:



• Teoretyk - poszukujący ogólnych teorii wyjaśniających świat



• Utylitarysta - dążenie do bogactwa i zdobywania dóbr

materialnych



• Esteta - dążeniem do piękna i realizacji przejawów piękna w

życiu



• Altruista-społecznik - dążenie do niesienia pomocy

ludziom w potrzebie lub nieszczęściu



• Człowiek polityczny dążący do władzy i dominowania nad

innymi



• Człowiek religijny dążący

do poznania Boga, mistyk i misjonarz.

Typologia osobowości

(F.Znaniecki „Ludzie teraźniejsi i cywilizacja przyszłości”)

Kryterium – jakie kręgi społeczne wywarły dominujący wpływ

na kształtowanie jednostki



Ludzie dobrze wychowani



Ludzie pracy:



Dorobkiewicz



Beznadziejny proletariat



Ludzie zabawy:



Ludzie zabawy towarzyskiej



Ludzie gry politycznej



Ludzie bojowcy



Ludzie zboczeńcy



Nadnormalni



Podnormalni

Osobowość nowoczesna

Czynniki wpływające na osobowość ludzi w społeczeństwie

nowoczesnym:



urbanizacja



industrializacja



ruchliwość społeczna



masowa komunikacja i kultura

Cechy osobowości nowoczesnej:



otwartość na innowacje i zmianę



własne opinie, tolerancja wobec wielości i odmienności opinii



prospektywna orientacja wobec czasu



poczucie mocy podmiotowej



planowanie przyszłych działań



zaufanie do porządku społecznego



zasada merytokratyczna



samodoskonalenie się



respektowanie godności innych

Osobowość autorytarna

T.Adorno



Aprobata konwencjonalnych wartości i przyjętych zwyczajów



Tendencja do surowego karania osób uznających zwyczaje

odmienne



Bezkrytyczne podporządkowanie się autorytetom



Niechęć do wnikania w psychikę tak własną jak i innych ludzi



Niechęć do tolerowania wieloznaczności



Etnocentryzm



Poczucie zagrożenia



Wrogość wobec innych grup



Preferowanie działania z pozycji siły lub identyfikowanie się z

osobami sprawującymi władzę



Sztywność, oschłość, odrzucanie indywidualizmu i twórczej

innowacji



Uleganie fatalistycznym teoriom