Konstytucja i normy
polityczne

Konstytucja



Konstytucja – najwyższy akt
prawny, który traktuje o
ustanowieniu i urządzeniu państwa

Konstytucja różni się od innych ustaw i aktów

prawnych :



Szczególnym trybem stanowienia
Stanowi się przy szczególnym kworum i szczególną

większością



Szczególną mocą
Akt prawny najwyższego rzędu, ponad konstytucją nie ma

już żadnego aktu



Szczególną treścią
Doniosłość, ogólnikowość,



Szczególną systematyką
Preambuła, księgi, artykuły i rozdziały



Szczególną ochroną
Szczególnego rodzaju sądy i trybunały ( w PL np. – TK i TS)

Cechy charakterystyczne dla treści

konstytucji:



określenie suwerena i sposobu, w jaki
sprawuje on władzę,



określenie podstawowych zasad organizacji
aparatu państwowego,



wskazanie podstawowych praw jednostki,



określenie trybu w jakim może dojść do
zmiany w Konstytucji.



Aspekt pozytywny – szereg norm

musi być skonkretyzowana w

ustawach



Aspekt negatywny – akty

normatywne niższego rzędu muszą

być zgodne z Konstytucją.



Konstytucja Polski – 1997 r.

Preambuła

Rozdział I Rzeczpospolita
Rozdział II Wolności, prawa i obowiązki człowieka i

obywatela

Rozdział III Źródła prawa
Rozdział IV Sejm i Senat

Rozdział V Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej

Rozdział VI Rada Ministrów i administracja rządowa

Rozdział VII Samorząd Terytorialny

Rozdział VIII Sądy i Trybunały

Rozdział IX Organy kontroli państwowej i ochrony prawa

Rozdział X Finanse publiczne

Rozdział XI Stany nadzwyczajne

Rozdział XII Zmiana konstytucji

Rozdział XIII Przepisy przejściowe i końcowe

Typy konstytucji



Czas obowiązywania i treść



Konstytucja mała



Jest stanowiona na czas określony z reguły na

czas uchwalenia konstytucji pełnej. Wyróżnia się

treścią, traktuje ona tylko o organizacji i

funkcjonowaniu władz państwowych. Pisze się ją

po przewrocie, rewolucji itp.



Konstytucje małe w Polsce :



1919 – 1921



1947 – 1952



1992 - 1997



Konstytucja pełna (z łaciny
constitutio – ustanowienie), akt
prawny o najwyższym znaczeniu,
zwany też ustawą zasadniczą w celu
podkreślenia jego wyjątkowego
charakteru.

Jest stanowiona na czas nieokreślony,

wyróżnia się treścią, musi określać co
najmniej pięć spraw :

- ustrój polityczny
- ustrój społeczno-gospodarczy
- prawa obywatelskie
- wolności obywatelskie
- obowiązki obywatelskie



Konstytucje ze względu na tryb
zmiany konstytucji:

-

Konstytucja sztywna

-

Konstytucja elastyczna



Tryb ustanowienia:



Konstytucja oktrojowana
(nadana)



uchwalona



Najbardziej popularnym podziałem jest

podział na konstytucje pisane i

niepisane:



konstytucja pisana



konstytucja niepisana



Konstytucje w sensie:



konstytucja w sensie formalnym



konstytucja w sensie materialnym



Podział na konstytucje jednolite

i złożone:



konstytucja jednolita



konstytucja złożona:



tzw. „Mała konstytucja” z 1992 r.,



przepisy konstytucji z 1952 r. utrzymane w

mocy przez „Małą konstytucję”,



ustawa konstytucyjne 1992 r. „O trybie

przygotowania i uchwalenia Konstytucji

RP”.



Podział na konstytucje pełnie i

fragmentaryczne:

(podział ten pokrywa się z podziałem na

konstytucje jednolite i złożone)



konstytucja pełna



konstytucja fragmentaryczna



Podział na konstytucje:



konstytucja rzeczywista



konstytucja fikcyjna



Podział na konstytucje
normatywne, nominalne i
semantyczne:



konstytucja normatywna



konstytucja nominalna



konstytucja semantyczna

Prawa obywatelskie

Wolności obywatelskie

Obowiązki obywatelskie

Fundamentalne wartości, na których opiera
się życie polityczne społeczeństwa

demokratycznego

:



Idea demokracji,



Idea państwa prawa,



Idea społeczeństwa obywatelskiego



Idea samorządności,



Idea podziału władzy,



Idea rozdziału kościoła od państwa,



Idea świeckiego charakteru państwa,



Idea cywilnej kontroli nad służbami

mundurowymi.



Organizacje i instytucje polityczne
– organizacje i instytucje, które mają
charakter polityczny, które działają w
politycznej sferze życia społecznego,
które organizują społeczeństwo do
udziału w takim życiu i za
pośrednictwem których obywatele w
życiu państwa uczestniczą.

Instytucje polityczne:



Partie polityczne,



Każda inna organizacja jeżeli realizuje

swoje cele poprzez wywieranie wpływu na

władzę polityczną, państwową (np.

związki zawodowe; nawet mafia, która

opłaca polityków),



Państwo ( najbardziej powszechna

organizacja- należą do niej wszyscy, jest

organizacją przymusową)



Normy polityczne – są to normy, które

mają charakter polityczny, są uznawane w

życiu politycznym, które regulują to życie:



Część norm ustanowionych przez państwo np.

prawo wyborcze (bo państwo stanowi też

normy ekonomiczne, porządkowe),



Normy, którymi kierują się organizacje i

instytucje polityczne np. statuty partii, partyjne

regulaminy wyłaniania kandydatów na posłów,

radnych,



Normy zwyczajowe – jeżeli one regulują życie

polityczne.