Ludność

Ludność



osoby fizyczne zamieszkujące

osoby fizyczne zamieszkujące

terytorium określonego państwa i

terytorium określonego państwa i

podlegających jego jurysdykcji

podlegających jego jurysdykcji

1.

1.

Obywatele

Obywatele

2.

2.

Cudzoziemcy

Cudzoziemcy

→

→

osoby posiadające jedno lub

osoby posiadające jedno lub

więcej obywatelstw

więcej obywatelstw

→

→

apatrydzi (bezpaństwowcy) ni

apatrydzi (bezpaństwowcy) ni

e

e

mający żadnego obywatelstwa

mający żadnego obywatelstwa

Źródła

Źródła



Europejska konwencja o obywatelstwie z

Europejska konwencja o obywatelstwie z

1997

1997



Konwencja haska z 12.04.1930 o

Konwencja haska z 12.04.1930 o

rozstrzyganiu konfliktów ustaw o

rozstrzyganiu konfliktów ustaw o

obywatelstwie (!) nie weszła w życie ale

obywatelstwie (!) nie weszła w życie ale

jest istotna dla zwyczajowego prawa

jest istotna dla zwyczajowego prawa



Konwencja RE z 06.05.1963 o eliminowaniu

Konwencja RE z 06.05.1963 o eliminowaniu

przypadków podwójnego obywatelstwa

przypadków podwójnego obywatelstwa



Konwencja nowojorska z 20.02.1957 o

Konwencja nowojorska z 20.02.1957 o

obywatelstwie kobiet zamężnych

obywatelstwie kobiet zamężnych



Dla Polski: Ustawa o obywatelstwie polskim

Dla Polski: Ustawa o obywatelstwie polskim

z 15.02.1962

z 15.02.1962



określenie położenia prawnego

określenie położenia prawnego

ludności należy do kompetencji

ludności należy do kompetencji

wewnętrznej państwa

wewnętrznej państwa



status prawny regulowany jest przez

status prawny regulowany jest przez

ustawodawstwo wewnętrzne

ustawodawstwo wewnętrzne

poszczególnych państw

poszczególnych państw



umowy międzynarodowe o

umowy międzynarodowe o

współpracy międzynarodowej w

współpracy międzynarodowej w

sprawach dotyczących obywateli jak i

sprawach dotyczących obywateli jak i

cudzoziemców

cudzoziemców

Obywatelstwo

Obywatelstwo



trwały związek prawny łączący osobę

trwały związek prawny łączący osobę

fizyczną z jakimś państwem, podmiotem

fizyczną z jakimś państwem, podmiotem

prawa międzynarodowego

prawa międzynarodowego



powstaje wraz z powstaniem państwa i nie

powstaje wraz z powstaniem państwa i nie

jest uzależnione od wydawania ustaw o

jest uzależnione od wydawania ustaw o

obywatelstwie

obywatelstwie



wraz z ustaniem państwa przestaje istnieć

wraz z ustaniem państwa przestaje istnieć

również jego obywatelstwo

również jego obywatelstwo



nabycie obywatelstwa następuje

nabycie obywatelstwa następuje

automatycznie wraz ze spełnieniem

automatycznie wraz ze spełnieniem

przesłanek ustawowych (wyjątek

przesłanek ustawowych (wyjątek

naturalizacja)

naturalizacja)

Obywatelstwo w Konstytucji

Obywatelstwo w Konstytucji

RP

RP

Art 35

Art 35

Rzeczpospolita Polska zapewnia

Rzeczpospolita Polska zapewnia

obywatelom polskim

obywatelom polskim

należącym do

należącym do

mniejszości narodowych i etnicznych

mniejszości narodowych i etnicznych

wolność zachowania i rozwoju

wolność zachowania i rozwoju

własnego języka, zachowania

własnego języka, zachowania

obyczajów i tradycji oraz rozwoju

obyczajów i tradycji oraz rozwoju

własnej kultury.

własnej kultury.

Art. 52 ust. 4

Art. 52 ust. 4

Obywatela polskiego

Obywatela polskiego

nie można

nie można

wydalić z kraju ani zakazać mu

wydalić z kraju ani zakazać mu

powrotu do kraju.

powrotu do kraju.

Art. 55 ust. 1

Art. 55 ust. 1

Ekstradycja

Ekstradycja

obywatela polskiego

obywatela polskiego

jest zakazana.

jest zakazana.

Zasada prawa do

Zasada prawa do

obywatelstwa

obywatelstwa

1.

1.

Zmiana obywatelstwa jednego z

Zmiana obywatelstwa jednego z

małżonków nie wpływa

małżonków nie wpływa

automatycznie na współmałżonka

automatycznie na współmałżonka

2.

2.

Przepisy krajowe nie dyskryminują

Przepisy krajowe nie dyskryminują

ze względu na płeć, religię, rasę itd.

ze względu na płeć, religię, rasę itd.

3.

3.

Niedyskryminacje między

Niedyskryminacje między

obywatelami z urodzenia i z nabycia

obywatelami z urodzenia i z nabycia

1.

1.

Charakter pierwotny – wskutek

Charakter pierwotny – wskutek

urodzenia

urodzenia

2.

2.

Charakter pochodny – przez

Charakter pochodny – przez

naturalizację, zamążpójście,

naturalizację, zamążpójście,

reintegrację, służba wojskowa w

reintegrację, służba wojskowa w

siłach zbrojnych danego państwa,

siłach zbrojnych danego państwa,

adopcję, opcję (wybór obywatelstwa

adopcję, opcję (wybór obywatelstwa

jednego z państw), repatriację

jednego z państw), repatriację

Nabycie obywatelstwa

Nabycie obywatelstwa

Nabycie obywatelstwa przez

Nabycie obywatelstwa przez

urodzenia

urodzenia

1.

1.

Prawo krwi (ius sanguinis) – dziecko

Prawo krwi (ius sanguinis) – dziecko

zrodzone z obywatela danego

zrodzone z obywatela danego

państwa automatycznie nabywa

państwa automatycznie nabywa

obywatelstwo

obywatelstwo

2.

2.

Prawo ziemi (ius soli) – wszystkie

Prawo ziemi (ius soli) – wszystkie

dzieci narodzone na terytorium

dzieci narodzone na terytorium

danego państwa nabywają z mocy

danego państwa nabywają z mocy

prawa jego obywatelstwo

prawa jego obywatelstwo

Naturalizacja

Naturalizacja



Nadanie obywatelstwa przez

Nadanie obywatelstwa przez

właściwy organ państwowy

właściwy organ państwowy



Wymogi określone w

Wymogi określone w

ustawodawstwie wewnętrznym

ustawodawstwie wewnętrznym



OGRANICZENIE: nie wolno nadać

OGRANICZENIE: nie wolno nadać

obywatelstwa osobie dorosłej wbrew

obywatelstwa osobie dorosłej wbrew

jej woli

jej woli

Ułatwienia naturalizacji

Ułatwienia naturalizacji



Europejska Konwencja o obywatelstwie z

Europejska Konwencja o obywatelstwie z

06.11.1997

06.11.1997

1.

1.

Współmałżonek obywatela

Współmałżonek obywatela

2.

2.

Dzieci własne lub adoptowane

Dzieci własne lub adoptowane

3.

3.

Dzieci urodzone na terytorium danego

Dzieci urodzone na terytorium danego

państwa

państwa

4.

4.

Osoby mieszkające na stałe i legalnie na

Osoby mieszkające na stałe i legalnie na

terytorium danego państwa

terytorium danego państwa

5.

5.

Bezpaństwowcy

Bezpaństwowcy

6.

6.

Uchodźcy

Uchodźcy

Reintegracja

Reintegracja



Odzyskanie obywatelstwa poprzedniego

Odzyskanie obywatelstwa poprzedniego



kobiety, które utraciły obywatelstwo w

kobiety, które utraciły obywatelstwo w

skutek nabycia obcego w wyniku

skutek nabycia obcego w wyniku

zamążpójścia

zamążpójścia



ustanie lub unieważnienie małżeństwa

ustanie lub unieważnienie małżeństwa



W RP złożenie oświadczenie przed

W RP złożenie oświadczenie przed

odpowiednim organem polskim, który

odpowiednim organem polskim, który

wydaje akt o przyjęciu oświadczenia.

wydaje akt o przyjęciu oświadczenia.

Adopcja

Adopcja



Adoptowany uzyskuje obywatelstwo

Adoptowany uzyskuje obywatelstwo

adoptującego

adoptującego

Opcja

Opcja



Możliwość wyboru obywatelstwa

Możliwość wyboru obywatelstwa

jednego z państw

jednego z państw

Repatriacja

Repatriacja



Z mocy prawa uzyskują osoby

Z mocy prawa uzyskują osoby

mające zamiar się osiedlić pod

mające zamiar się osiedlić pod

warunkiem określonej narodowości

warunkiem określonej narodowości

lub pochodzenia

lub pochodzenia

Utrata obywatelstwa

Utrata obywatelstwa



Pr. międz. przewiduje wprowadzenie takiej możliwości do

Pr. międz. przewiduje wprowadzenie takiej możliwości do

ustawodawstwa wewnętrznego (Konwencja Rady Europy

ustawodawstwa wewnętrznego (Konwencja Rady Europy

1997)

1997)



Można się zrzec (art. 34 ust 2 Konstytucji RP) – jedyny

Można się zrzec (art. 34 ust 2 Konstytucji RP) – jedyny

sposób w Polsce

sposób w Polsce



Ex lege

Ex lege

można gdy:

można gdy:

1.

1.

Nabycie obcego obywatelstwa

Nabycie obcego obywatelstwa

2.

2.

Nabycie za pomocą oszustwa

Nabycie za pomocą oszustwa

3.

3.

Podjęcie służby wojskowej w siłach zbrojnych obcego

Podjęcie służby wojskowej w siłach zbrojnych obcego

państwa

państwa

4.

4.

Zachowanie przynoszące poważne szkody państwu

Zachowanie przynoszące poważne szkody państwu

obywatela

obywatela

5.

5.

Braku rzeczywistej więzi

Braku rzeczywistej więzi

6.

6.

Adopcja dzieci przez obywateli innego państwa

Adopcja dzieci przez obywateli innego państwa

Podwójne lub wielorakie

Podwójne lub wielorakie

obywatelstwo

obywatelstwo

W przypadku konfliktu:

W przypadku konfliktu:



zasada efektywnego obywatelstwa

zasada efektywnego obywatelstwa



zasada wyłączności obywatelstwa

zasada wyłączności obywatelstwa



prawo opcji

prawo opcji



Regulowane w Europejskiej

Regulowane w Europejskiej

Konwencji o obywatelstwie z 1997

Konwencji o obywatelstwie z 1997

art. 14-17

art. 14-17

Bezpaństwowcy

Bezpaństwowcy



Na gruncie obowiązującego prawa osoba

Na gruncie obowiązującego prawa osoba

nie posiadająca obywatelstwa żadnego

nie posiadająca obywatelstwa żadnego

państwa

państwa



Konwencja nowojorska z 28.09.1954 o

Konwencja nowojorska z 28.09.1954 o

statusie bezpaństwowców

statusie bezpaństwowców



Konwencja z 28.08.1961 w sprawie

Konwencja z 28.08.1961 w sprawie

zredukowania i wyeliminowania

zredukowania i wyeliminowania

przypadków bezpaństwowości

przypadków bezpaństwowości



Szczególny sposób ochrony : Konwencja

Szczególny sposób ochrony : Konwencja

nowojorska z 20.02.1957 o obywatelstwie

nowojorska z 20.02.1957 o obywatelstwie

kobiet zamężnych

kobiet zamężnych

Cudzoziemcy

Cudzoziemcy



nie ma obowiązku wpuszczenia cudzoziemców

nie ma obowiązku wpuszczenia cudzoziemców



klauzula narodowa, zrównująca obywateli

klauzula narodowa, zrównująca obywateli

określonego państwa w prawach obywatelskich z

określonego państwa w prawach obywatelskich z

własnymi obywatelami

własnymi obywatelami



klauzula największego uprzywilejowania, dająca

klauzula największego uprzywilejowania, dająca

obywatelom innego państwa takie same prawa,

obywatelom innego państwa takie same prawa,

jakie maja lub z jakich mogą korzystać na

jakie maja lub z jakich mogą korzystać na

terytorium tego kraju obywatele jakiegokolwiek

terytorium tego kraju obywatele jakiegokolwiek

państwa trzeciego

państwa trzeciego



zobowiązany do respektowania ustawodawstwa i

zobowiązany do respektowania ustawodawstwa i

zarządzeń regulujących jego pobyt w państwie

zarządzeń regulujących jego pobyt w państwie



Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych 1966

Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych 1966

Uchodźca

Uchodźca

Konwencja genewska regulująca status uchodźców 28.07.1951

Konwencja genewska regulująca status uchodźców 28.07.1951

Protokół Nowojorski 31.01.1967

Protokół Nowojorski 31.01.1967



osoba, która na skutek uzasadnionej

osoba, która na skutek uzasadnionej

obawy przed prześladowaniem z

obawy przed prześladowaniem z

powodu swej rasy, religii,

powodu swej rasy, religii,

narodowości i przynależności do

narodowości i przynależności do

określonej grupy społecznej lub z

określonej grupy społecznej lub z

powodu przekonań politycznych

powodu przekonań politycznych

przebywa poza granicami państwa,

przebywa poza granicami państwa,

którego jest obywatelem i nie może

którego jest obywatelem i nie może

bądź nie chce z tych powodów

bądź nie chce z tych powodów

korzystać z ochrony tego państwa.

korzystać z ochrony tego państwa.



Wyłączeni sprawcy zbrodni przeciwko

Wyłączeni sprawcy zbrodni przeciwko

pokojowi, zbrodni wojennych, zbrodni

pokojowi, zbrodni wojennych, zbrodni

przeciwko ludzkości, sprawcy zamachów

przeciwko ludzkości, sprawcy zamachów

terrorystycznych

terrorystycznych



Prawo krajowe reguluje sytuacje prawna

Prawo krajowe reguluje sytuacje prawna

uchodźcy

uchodźcy



Zasada traktowania narodowego

Zasada traktowania narodowego



Klauzula największego uprzywilejowania

Klauzula największego uprzywilejowania

Zasada

Zasada

non-refoulment

non-refoulment



zakaz wydalania uchodźców

zakaz wydalania uchodźców



zakaz zawracania ich do granic terytoriów,

zakaz zawracania ich do granic terytoriów,

na których groziłoby im niebezpieczeństwo

na których groziłoby im niebezpieczeństwo

Ochrona tymczasowa

Ochrona tymczasowa



Osoby, które nie spełniają wymogów

Osoby, które nie spełniają wymogów

określonych w artykule 1 Konwencji

określonych w artykule 1 Konwencji

Genewskiej z 1951

Genewskiej z 1951



W wyniku masowych naruszeń praw

W wyniku masowych naruszeń praw

człowieka, wojen domowych

człowieka, wojen domowych



Prześladowania mają charakter masowy

Prześladowania mają charakter masowy



Za zgodą państw-stron Konwencji

Za zgodą państw-stron Konwencji

rozciągnięto mandat Wysokiego Komisarza

rozciągnięto mandat Wysokiego Komisarza

NZ do spraw uchodźców

NZ do spraw uchodźców



Objęci ochroną na czas trwania przyczyn

Objęci ochroną na czas trwania przyczyn

ucieczki

ucieczki

Azyl terytorialny

Azyl terytorialny



udzielanie zezwolenia na wyjazd oraz

udzielanie zezwolenia na wyjazd oraz

pobyt cudzoziemcom dyskryminowanych

pobyt cudzoziemcom dyskryminowanych

czy prześladowanym za swe przekonania i

czy prześladowanym za swe przekonania i

działalność polityczną, religijną lub

działalność polityczną, religijną lub

naukową

naukową



wyłączenie ekstradycji

wyłączenie ekstradycji



nie przysługuje osobom winnym

nie przysługuje osobom winnym

popełnienia zbrodni przeciwko pokojowi,

popełnienia zbrodni przeciwko pokojowi,

zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko

zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko

ludzkości

ludzkości



Powszechna Deklaracja Praw

Powszechna Deklaracja Praw

Człowieka z roku 1948

Człowieka z roku 1948

art.14, że: „każdy człowiek ma prawo

art.14, że: „każdy człowiek ma prawo

ubiegać się o azyl i korzystać z niego

ubiegać się o azyl i korzystać z niego

w innym kraju w razie

w innym kraju w razie

prześladowania ”.

prześladowania ”.

Azyl dyplomatyczny

Azyl dyplomatyczny



wyjmuje osobę spod zwierzchnictwa

wyjmuje osobę spod zwierzchnictwa

terytorialnego państwa pobytu

terytorialnego państwa pobytu



teren misji dyplomatycznej, pokład

teren misji dyplomatycznej, pokład

okrętów wojennych/samolotów, bazy

okrętów wojennych/samolotów, bazy

wojskowe

wojskowe

Ekstradycja

Ekstradycja



Wydanie osoby podejrzanej o popełnienie

Wydanie osoby podejrzanej o popełnienie

przestępstw na terytorium jakiegoś państwa w

przestępstw na terytorium jakiegoś państwa w

celu przeprowadzenia postępowania karnego lub

celu przeprowadzenia postępowania karnego lub

wykonania kary

wykonania kary



W znacznej mierze regulowany umowami o

W znacznej mierze regulowany umowami o

charakterze regionalnym

charakterze regionalnym

→

→

Europejska Konwencja o ekstradycji 13.12.1957

Europejska Konwencja o ekstradycji 13.12.1957

→

→

w UE Konwencja o uproszczonej procedurze

w UE Konwencja o uproszczonej procedurze

ekstradycyjnej 10.03.1995

ekstradycyjnej 10.03.1995

→

→

w UE Konwencja dotycząca ekstradycji

w UE Konwencja dotycząca ekstradycji

→

→

Konwencja panamerykańska 1981

Konwencja panamerykańska 1981

→

→

Konwencja Ligi Państw Arabskich 1952

Konwencja Ligi Państw Arabskich 1952

→

→

umowy dwustronne

umowy dwustronne

Zasady ekstradycji

Zasady ekstradycji



wydanie tylko w przypadku obowiązywania umowy

wydanie tylko w przypadku obowiązywania umowy

międzynarodowej

międzynarodowej



podstawę ekstradycji stanowić może tylko czyn, który

podstawę ekstradycji stanowić może tylko czyn, który

zagrożony jest karą w obu państwach (zasada

zagrożony jest karą w obu państwach (zasada

podwójnej karalności)

podwójnej karalności)



niewydawanie własnych obywateli

niewydawanie własnych obywateli



ne bis in idem

ne bis in idem



osobę wydaną można ścigać wyłącznie za

osobę wydaną można ścigać wyłącznie za

przestępstwa, które były podstawą wydania, jak

przestępstwa, które były podstawą wydania, jak

również wykonać wobec niego taką karę, do wykonania

również wykonać wobec niego taką karę, do wykonania

której została wydana

której została wydana



nie podlegają wydaniu osoby, które w państwie pobytu

nie podlegają wydaniu osoby, które w państwie pobytu

korzystają z prawa azylu

korzystają z prawa azylu



możliwe jest wyłączenie ekstradycji w przypadku

możliwe jest wyłączenie ekstradycji w przypadku

niektórych przestępstw oraz gdy osobie podlegającej

niektórych przestępstw oraz gdy osobie podlegającej

wydaniu groziła wzywającym kara śmierci lub

wydaniu groziła wzywającym kara śmierci lub

nieludzkie traktowanie

nieludzkie traktowanie

Europejski nakaz

Europejski nakaz

aresztowania

aresztowania



Decyzja ramowa UE w sprawawie

Decyzja ramowa UE w sprawawie

europejskiego nakazu aresztowania

europejskiego nakazu aresztowania

13.06.2002

13.06.2002



Decyzja sądu upoważniająca do

Decyzja sądu upoważniająca do

aresztowania i przekazania podejrzanego

aresztowania i przekazania podejrzanego



Postępowanie toczy się przed organami

Postępowanie toczy się przed organami

wymiaru sprawiedliwości

wymiaru sprawiedliwości



Odejście od zasady podwójnej karalności

Odejście od zasady podwójnej karalności



Możliwość wydawania własnych obywateli

Możliwość wydawania własnych obywateli