FIZYKA WOKÓŁ NAS

FIZYKA WOKÓŁ NAS

PIOTR BEDNARCZYK

PIOTR BEDNARCZYK

KATEDRA FIZYKI, ZAKŁAD BIOFIZYKI SGGW

KATEDRA FIZYKI, ZAKŁAD BIOFIZYKI SGGW

ul. Nowoursynowska 159, paw. 34, p. 76

ul. Nowoursynowska 159, paw. 34, p. 76

02-776 Warszawa

02-776 Warszawa

[e-mail]

[e-mail]

tel.: [phone](17), [phone]

tel.: [phone](17), [phone]

PODSTAWOWE POJ

PODSTAWOWE POJ

Ę

Ę

CIA

CIA

 

Przez

zjawisko fizyczne

rozumiemy wszelkie zmiany, które

dają się w jakikolwiek sposób zaobserwować: dotykiem,
wzrokiem, słuchem czy też przy pomocy urządzeń specjalnie
do tego celu skonstruowanych.
 
Część cech, które możemy zmierzyć i wyrazić w odpowiednich
jednostkach nazywamy

wielkościami fizycznymi

.

 

Podstawą opisu ilościowego w fizyce - jest pomiar
odpowiedniej wielkości fizycznej.

Przez

wielkość fizyczną

rozumiemy każdą mierzalną

właściwość obiektu lub zjawiska. Pewne wielkości fizyczne
traktujemy jako podstawowe. To, które uznamy za
podstawowe, jest sprawą umowną; współczesna fizyka
przyjmuje siedem wielkości podstawowych. Wszystkie inne
wielkości fizyczne można wyrazić jako kombinacje wielkości
podstawowych.

Lp.

Wielkość

Symbol

Jednostka

1.

długość

metr

m

2.

masa

kilogram

kg

3.

czas

sekunda

s

4.

prąd elektryczny

amper

A

5.

temperatura

kelwin

K

6.

liczność materii

mol

mol

7.

światłość

kandela

cd

PODSTAWOWE JEDNOSTKI UKŁADU

PODSTAWOWE JEDNOSTKI UKŁADU

SI

SI

- Amerykanski układ jednostek USCS (United States Customary System)

(długość – stopa; ciężar, siła – funt; czas – sekunda)

- Międzynarodowy układ jednostek (1960) SI (Systeme International)

mks (metr, kilogram, sekunda) –

fizyka!

cgs (centymetr, gram, sekunda) – chemia

Symbolem jednostki liczności materii jest mol a nie M; M
= mol/dm

-3

UKŁADY JEDNOSTEK

UKŁADY JEDNOSTEK

WIELOKROTNOŚCI JEDNOSTEK

WIELOKROTNOŚCI JEDNOSTEK

MIAR

MIAR

Mnożnik

Nazwa

Symbol

Przykład

10

3

kilo

k

1 kV = 10

3

V

10

6

mega

M

1 tona = 1 Mg

10

9

giga

G

1 GBq = 10

9

Bq

10

12

tera

T

1 Tcd= 10

12

cd

10

15

peta

P

1 Ps = 10

15

s

10

18

eksa

E

1 Em = 10

18

m

PODW

PODW

IELOKROTNOŚCI JEDNOSTEK

IELOKROTNOŚCI JEDNOSTEK

MIAR

MIAR

MNOŻNI

K

NAZW

A

SYMBOL

PRZYKŁAD

10

-18

atto

a

1 amol = 10

-18

mol

10

-15

femto

f

1 fl = 10

-15

l

10

-12

Piko

p

1 pg = 10

-12

g

10

-9

nano

n

1 nC = 10

-9

C

10

-6

mikro

µ

1 µK = 10

-6

K

10

-3

mili

m

1 mm = 10

-3

m

CZYNNI

K

PRZEDROSTE

K

SYMBO

L

CZYNNI

K

PRZEDROSTE

K

SYMBOL

10

1

deka

da

10

-1

decy

d

10

2

hekto

h

10

-2

centy

c

10

3

kilo

k

10

-3

mili

m

10

6

mega

M

10

-6

mikro



10

9

giga

G

10

-9

nano

n

10

12

tetra

T

10

-12

piko

p

10

15

peta

P

10

-15

femto

f

10

18

eksa

E

10

-18

atto

a

UTRWALENIE...

UTRWALENIE...

Pomiar wielkości fizycznej

polega na porównaniu z inną

wielkością fizyczną tego samego rodzaju przyjętą za

jednostkę miary

. Każdą skalarną wielkość fizyczną A można

więc przedstawić w postaci iloczynu jej wartości liczbowej {A}
i jednostki miary [A]:

A ={A} [A],

np. masa myszy m = 21,2 g

Oba człony wyniku pomiaru wielkości fizycznej są równie
istotne i pomijanie drugiego jest błędem. Jeśli odpowiednia
jednostka jest zbyt duża czy zbyt mała (wartość liczbowa
będąca wynikiem pomiaru byłaby zbyt dużą czy zbyt małą
liczbą), stosujemy wielokrotności bądź podwielokrotności
jednostek miar.

POMIARY

POMIARY

WYKRESY

WYKRESY

Wykresy – metoda wyrażania zależności
ilościowych

Wykresy w kartezjańskim układzie odniesienia

Nachylenie krzywej i pole pod krzywą

0

2

4

6

0

20

40

60

80

x

t

2

4

6

8

10

-2

0

2

4

6

8

x

t

Przykład 1

Przykład 2

WEKTORY I SKALARY

WEKTORY I SKALARY

Wielkości fizyczne mogą być: skalarne (to takie które mają

wartości i są wyrażone w odpowiednich jednostkach np.
masa [kg]), wektorowe (to takie które oprócz wartości
posiadają dodatkowo kierunek, zwrot, punkt
przyłożenia).

Wektorem

nazywamy uporządkowaną

parę punktów np. A i B, gdzie A określa początek
wektora a B koniec wektora.

 
Każdy wektor posiada punkt zaczepienia (początek wektora

A) kierunek, zwrot i wartość.

 

A

B

DZIA

DZIA

Ł

Ł

ANIA NA WEKTORACH

ANIA NA WEKTORACH

1. dodawanie i odejmowanie (metoda trójkąta lub

równoległoboku)









b

a

b

a

c

c

b

a

b

a

b

a

c

c

b

a

























,

sin

,

cos





























3. mnożenie wektorów przez liczbę

2. mnożenie wektorów (iloczyn skalarny i wektorowy)

prawa ręka !!!

WZROST WYKŁADNICZY

WZROST WYKŁADNICZY

Gdybyś dał dziecku jeden grosz na pierwsze
urodziny, dwa grosze – na drugie, cztery
grosze – na trzecie itd., podwajając za
każdym razem poprzednią kwotę, to po
osiągnięciu wieku 30 lat dziecko miałoby 10
737 418,23 złote...
Wykres wielkości rosnącej w sposób wykładniczy:
np. wielkość X (X, 2X, 4X, 8X, 16X...) od czasu...

Ruch

obserwujemy jako zmianę położenia punktu

materialnego

(lub

układu

punktów)

względem

określonego układu odniesienia.

 

Torem

nazywamy taką krzywą przechodzącą przez

punkty w których znajdowało się ciało odbywające ruch.

 

Wektor przemieszczenia

jest to wektor który łączy

początkowe położenie z końcowym punktu materialnego

KINEMATYKA

KINEMATYKA

Uwaga!!!

Porównaj wartość wektora
przemieszczenia z drogą.

Ruch jednostajny prostoliniowy

to taki ruch w którym torem

jest linia prosta oraz wartość i zwrot prędkości nie ulega
zmianie.

t

V

S









Prędkość
chwilowa
:

RUCH JEDNOSTAJNY PROSTOLINIOWY

RUCH JEDNOSTAJNY PROSTOLINIOWY

Prędkość
średnia:

0

0

t

t

x

x

V







t

x

V

t

ch











lim

0

t

x

x

V

śr

0





t

V

a







Przyśpieszenie policzymy ze
wzoru:

Przyśpieszenie średnie i chwilowe:

t

V

a

t

ch











lim

0

t

V

V

a

śr

0





Ruch jednostajnie zmienny

to taki ruch w którym

przyśpieszenie

jest

stałe:

a=const.

Jednostajnie

przyśpieszony a > 0, jednostajnie opóźniony a < 0.
 
Warunek na prędkość końcową:

Równanie drogi:

t

a

V

t

V







0

)

(

2

2

0

0

at

t

V

S

S









RUCH JEDNOSTAJNIE PRZYŚPIESZONY

RUCH JEDNOSTAJNIE PRZYŚPIESZONY

WZGLĘDNOŚĆ RUCHU

WZGLĘDNOŚĆ RUCHU

UKŁADY WZGLĘDNE

RUCH KULKI

OBSERWOWAN

Y Z RÓŻNYCH

UKŁADÓW

ODNIESIENIA

A

B

C

D

E

F

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE