Magdalena Kutera

Kl. 1 f

Co to są mszaki?

Mszaki są obecnie najprościej zbudowanymi roślinami
lądowymi. Cykl życiowy mszaków obejmuje dwa pokolenia:
gametofit i sporofit.
Nie mają one wyspecjalizowanych tkanek przewodzących tak
złożonych jak u innych roślin lądowych.
Mszaki są niewielkich rozmiarów co winika z braku ligniny w
ścianach komórkowych i rozmnażania płciowego gametofitu

.

Budowa mszaków

bezlistna łodyżka

zarodnia

ulistniona łodyżka

chwytniki

Gametofit

Sporofit

Cykl rozwojowy mszaków

Cykl rozwojowy podzielony jest na
dwa pokolenia: gametofit i sporofit.

Z zarodników rozwijają się
gametofity żeńskie i męskie. Na
szczycie gametofitu rozwijają się
rodnie lub plemnie. Plemniki za
pomocą wici przemieszczają się z
plemni do komórek jajowych w
rodniach. Dochodzi do zapłodnienia.

Powstaje zygota, z której rozwija się
sporofit. Dojrzały sporofit posiada
łodyżkę i zarodnię, w której
wytwarza zarodniki

Gametofit a sporofit

Gametofit jest to pokolenie
rozmnażające się płciowo.
U mszaków jest on wieloletni
i zróżnicowany morfologicznie
na łodyżkę, listki i chwytniki.

Sporofit, pokolenie rozmnażające się
przez zarodniki, przez całe życie jest
związany z gametofitem, zamiera po
wytworzeniu zarodników. Sporofit
pobiera z gametofitu wodę z solami
mineralnymi, przez większość życia
przeprowadza fotosyntezę.

Podział mszaków

• Mchy
- prątniki, mchy właściwe
- torfowce

• Wątrobowce
• Glewiki

Mchy właściwe

Mchy tworzą gęste darnie złożone z wielu osobników.
Pojedyńcza roślina na postać ulistnionej łodyżki. U
mchów właściwych rodnie i plemnie tworzone są na
szczytach gemetoforów.

Przykłady:
- płonnik strojny
- płonnik pospolity
- płonnik właściwy
- żurawiec falisty
- drabinowiec mroczny*

Płonnik strojny

Żurawiec falisty

Drabinowiec mroczny

Torfowce

Przykłady:
Torfowiec kończysty
Torfowiec nastroszony

Gametofity nie mają chwytników
tak jak mchy właściwe,
wytwarzają gametangia na
bocznych łodyżkach. Posiadają
martwe komórki, które chłoną
wodę.

Torfowce przy częstych opadach
tworzą tzw. torfowiska składające
się z żywych i nierozłożonych
szczątków torfowców (torfu).

Wątrobowce

Gametofity mają postać
blaszki lub spłaszczonej
ulistnionej łodyżki. Nie
tworzą darni.
Wątrobowce posiadają
najbardziej złożone
gametofity.

Rodnie i plemnie
tworzone są na
specyficznych tworach.
Sporofity są bardzo małe.

Porostnica wielokształtna

Glewiki

Gametofity są drobne, płatowate. Sporofity glewików
nie zamierają po otworzeniu zarodni. Zarodnia otwiera się
pękając od szczytu na dwie części. Jednak dzięki stale
dzielącym się komórkom u nasady sporofit stale rośnie
i wytwarza nowe zarodniki.

Glewik gładki

Znaczenie mszaków

Mszaki są roślinami pionierskimi.
Tworzone przez nie darnie
zmniejszają parowanie gleby i
zabezpieczają przed wymyciem i
wywianiem.

Torfowiska wpływają na klimat
poprzez wiązanie dużej ilości
wody. Torf jest także
wykorzystywany przez człowieka
jako materiał opalowy, do
wyrobu tektury, płyt
izolacyjnych, surowiec do
otrzymywania gazu palnego,
nawóz, a także w medycynie do
kąpieli borowinowych i przy
wyrobie leków.

KONIEC