KEYNESOWSKI MODEL

FUNKCJONOWANIA

GOSPODARKI _2

MAKROEKONOMIA

Wykład 4

Teoria mnożnika inwestycyjnego

Zmiany w rozmiarach inwestycji prowadzą

do zwielokrotnionych zmian w rozmiarach
dochodu narodowego.

I

k

Y









Mnożnik inwestycyjny (k)

Y

C

I

I

C

Y

I

C

Y

I

Y

k

































Mnożnik inwestycyjny (k)

s

c

k

Y

C

C

Y

Y

k

1

1

1

1

1

























Mnożnik inwestycyjny (k)

I

k

Y









Graficzne przedstawienie AD

w gospodarce zamkniętej

(bez państwa)

AD = C + I

Państwo w gospodarce

W p ły w y d o b u d ż e tu

P o d a tk i

W y d a t k i z b u d ż e t u

P a ń s t w o

Gospodarka zamknięta

z państwem

AD = C + I + G

G – wydatki państwa (zakupy państwowe)

t – stawka podatkowa
Yt – wielkość wpływów podatkowych
Y – dochód (produkt) narodowy
YD – dochód rozporządzalny
NT – podatki netto

)

1

( t

Y

tY

Y

NT

Y

YD

tY

NT

NT

Y

YD



















W gospodarce zamkniętej (bez państwa)

W gospodarce zamkniętej (z państwem)

cY

C

C





cYD

C

C





Y

c

C

C

'





C’ – krańcowa skłonność do konsumpcji z

dochodu rozporządzalnego

Y

t

c

C

C

t

c

c

)

1

(

)

1

(

'











Graficzne przedstawienie AD

w gospodarce zamkniętej

z państwem

AD = C + I + G

Wpływ wydatków państwa na produkt w punkcie

równowagi



Wzrost wydatków państwa przesuwa

krzywą popytu globalnego, a wzrost
stawki podatkowej wpływa na
zmniejszenie jej nachylenia.



Mnożnik wydatków rządowych

)

1

(

1

1

t

c

m









Państwo w modelu keynesowskim może

wpływać poprzez zmiany w wydatkach i
podatkach na wielkość produkcji w
gospodarce.



Zmiany wielkości produkcji wpływają na stan

budżetu.

Yt,

G

Y

Yo

G

Yt

G-Yt

Yt-G

Równowaga
budżetowa
G=Yt



Na skutek wzrostu wydatków rządowych

produkt krajowy wzrósł bardziej niż
proporcjonalnie bo zadziałał tu

mnożnik wydatków rządowych M

G

(M

G

>1)

)

1

(

1

1

t

c

M

G









W wyniku obniżenia podatków wzrasta

produkt krajowy o pewną mniejszą wielkość,
ponieważ zadziałał tu

mnożnik podatkowy M

T

(M

T

<0)

)

1

(

1

t

c

c

M

T











Przeprowadzenie tych operacji równocześnie

spowodowało, że ostatecznie wynik budżetu się

nie zmienił, a produkt krajowy wzrósł.



Oznacza to, że państwo ma możliwość

oddziaływania na koniunkturę przy pomocy

zrównoważonego budżetu.



„Nadmierny optymizm” wynikający z działania

mnożnika wydatków rządowych jest tu jednak

„studzony” działaniem mnożnika podatkowego i

potrzeba posiadania środków na zwiększone

wydatki budżetowe , co w rezultacie daje pożądany

efekt w postaci wzrostu produktu krajowego.

Jest to działanie mnożnika

zrównoważonego budżetu (M

ZB

)



Objawia się ono tym, że wraz ze wzrostem

wydatków rządowych i podatków wzrasta
również produkt krajowy.

T

G

ZB

ZB

ZB

M

M

M

T

M

G

M

Y



















Graficzne przedstawienie AD

w gospodarce otwartej

z państwem

AD = C + I + G + NX

NX - Eksport netto (X-Z)

Handel zagraniczny a wielkość

produkcji w punkcie równowagi



Eksport netto NX = X-Z



Eksport jest wielkością autonomiczną.



Import zależy od KSI.



Mnożnik

KSI

t

c

m









)

1

(

1

1



Jeżeli w budżecie państwa i w handlu
zagranicznym występuje deficyt, to zjawisko
takie określa się jako deficyty bliźniacze (twin
deficits).

CA = S – I – (G-T)



Jeśli rośnie deficyt rządowy (G – T), a
oszczędności prywatne i inwestycje nie zmieniają
się znacząco, nadwyżka rachunku obrotów
bieżących musi spaść o mniej więcej tyle samo, o
ile wzrósł deficyt fiskalny



Jednak teoria bliźniaczych deficytów może nas
zmylić, jeśli zmiany w deficycie budżetowym
prowadzą do większych zmian w oszczędnościach
prywatnych i inwestycjach. Dobrą ilustracją tego
efektu jest przykład krajów europejskich, które
podjęły wysiłek obniżenia deficytów budżetowych
w okresie przygotowywania się do przyjęcia nowej
wspólnej waluty, euro, w styczniu 1999 roku.



Wraz ze zbliżaniem się 1999 roku, rządy krajów
UE podejmowały ogromny wysiłek w celu
obniżenia deficytów budżetowych



Zgodnie z teorią deficytów bliźniaczych,

oczekiwalibyśmy, że wskutek zmian w
polityce fiskalnej gwałtownie wzrośnie
nadwyżka rachunku obrotów bieżących
krajów UE.

Wzory na mnożnik



Gospodarka zamknięta (bez państwa)



Gospodarka zamknięta (z państwem)



Gospodarka otwarta

c

m





1

1

)

1

(

1

1

t

c

m







KSI

t

c

m









)

1

(

1

1

Model keynesowski

Model keynesowski

Model neoklasyczny

Model neoklasyczny



Ujęcie popytowe



Krótkookresowy



Dostosowania

ilościowe



Y = AD Y< Y*



Ujęcie podażowe



Długookresowy



Dostosowania

cenowe



Y = Y*

Model keynesowski – Model

neoklasyczny

Model keynesowski

Model keynesowski

Model neoklasyczny

Model neoklasyczny



Równowaga

globalna ustalana
jest poprzez
powolne i
dostosowawcze
zmiany zapasów i
wielkości produkcji.



Równowaga

globalna ustalana
jest każdorazowo
poprzez
dostosowania
giętkich cen i płac.

Równowaga makroekonomiczna

Model keynesowski

Model keynesowski

Model neoklasyczny

Model neoklasyczny



Konieczność

interwencji państwa
(pobudzanie popytu
globalnego).



Ograniczona rola

państwa w
gospodarce.

Rola państwa w gospodarce