Justyna Kębłowska

Michalina Olejniczak

Wydział: Wojskowo-
Lekarski

Rok 3, grupa III

Podział wg WHO:

Adenocarcinoma, mixed subtype
Acinar adenocarcinoma
Papillary adenocarcinoma
Bronchioloalveolar carcinoma(BAC)

Nonmucinous
Mucinous
Mixed nonmucinous and mucinous or indeterminate

Solid adenocarcinoma with mucin production

Fetal adenocarcinoma
Mucinous („colloid”) carcinoma
Mucinous cystadenocarcinoma
Signet ring adenocarcinoma
Clear cell adenocarcinoma

EPIDEMIOLOGIA

 Stanowi 30% nowotworów złośliwych płuc

 Większość przypadków dotyczy palaczy

 Najczęstszy nowotwór złośliwy płuc osób
niepalących

 Występuje częściej u kobiet i osób poniżej 45
roku życia

OBRAZ MAKROSKOPOWY I

LOKALIZACJA

 Może występować jako zmiana pojedyncza lub
wieloogniskowa

 Makroskopowo wyróżnia się pięć typów:

 Lokalizacja obwodowa z widocznym szaro-białym
centrum włóknienia, powierzchnia opłucna powyżej
guza jest pomarszczona i powciągana

 Lokalizacja centralna lub wewnątrzoskrzelowa

 Zmiana rozsiana obrazem przypominająca zapalenie
płuc, zajmuje cały płat płuca, z obwodową
komponentą BAC lub brodawkowatą

 Szerząca się wzdłuż opłucnej trzewnej, powodując
skórkopodobne jej pogrubienie na wzór
międzybłoniaka

 Wzrastająca na tle włóknienia u podstawy płuc lub
włóknienia rozsianego, rzadziej na tle blizn
ogniskowych

WZROST I PRZERZUTOWANIE

 Większość podtypów wzrastając nacieka
podścielisko, w przypadku oskrzelikowo-
pęcherzykowego brak jest naciekania podścieliska,
a jedynie wyścielanie komórkami nowotworowymi
przestrzeni powietrznych

 Drogi rozprzestrzeniania: krew (częściej) i
chłonka, może dochodzić do naciekania przez
ciągłość w przypadku umiejscowienia w okolicy
opłucnej, komórki podtypu oskrzelikowo-
pęcherzykowego mogą się rozprzestrzeniać drogami
powietrznymi z dala od głównej masy guza dając
przerzuty do innych części płuc (ogniska te mają
identyczne zmiany chromosomalne)

 Najczęstsze miejsca przerzutowania to:

 Mózg

 Kości

 Nadnercza

 Śledziona

AAH (atypical adenomatous

hyperplasia)



Atypowa hiperplazja gruczołowa

 Jest przedinwazyjną zmianą patologiczną dla
obwodowo położonych gruczolakoraków płuc,
szczególnie dla nie wydzielającego śluzu BAC, który w
odróżnieniu od AAH wykazuje wszystkie poniższe cechy:

Wysokie upakowanie komórek

Pogrubiała chromatyna jądrowa

Niewielkie rozgałęzienia wyglądem przypominające
brodawki

 Atypia cytologiczna różnego stopnia, ale w mniejszym
stopniu niż w gruczolakoraku

 Mikroskopowo – dobrze odgraniczone ognisko
proliferacji nabłonka składające się z szcześciennych lub
niskich cylindrycznych komórek przypominających
komórki Clara lub pneumocyty II typu

 Jest rozrostem monoklonalnym

KOMÓRKI PREKURSOROWE

GRUCZOLAKORAKA PŁUC

W zależności od lokalizacji anatomicznej:

 Nowotwory położone centralnie wzrastają
z:

 Nabłonka oskrzelowego i
nabłonka gruczołów
oskrzelowych

 Nowotwory położone
obowodowo wzrastają z:

 Pneumocytów II typu

 Komórek Clara

HISTOPATOLOGIA - TYP

MIESZANY

 Najczęstszy podtyp gruczolakoraka
płuc (80%)
 Stanowi mieszaninę podtypów
histologicznych (o różnym stopniu
zróżnicowania):

 Zrazikowy

 Brodawkowy

 Oskrzelikowo-pęcherzykowy

 Lity z produkcją śluzu

HISTOPATOLOGIA -

TYP

BRODAWKOWY

 Gdy w obrazie
mikroskopowym przeważa
obecność drugo-i
trzeciorzędowych struktur
brodawkowkowatych



Może wystąpić martwica i

zniszczenie podścieliska płuc



Obwodowo - struktury na

wzór raka oskrzelikowo-
pęcherzykowego

 Komórki nowotworowe -
sześcienne lub cylindryczne,
mogą wydzielać śluz



W pewnych przypadkach

może przypominać raka
brodawkowatego tarczycy

HISTOPATOLOGIA - TYP

OSKRZELIKOWO-PĘCHERZYKOWY



Rośnie wyścielając pęcherzyki płucne bez naciekania

podścieliska, naczyń oraz opłucnej
 Często występuje poszerzenie przegród
międzypęcherzykowych z ich stwardnieniem (szczególnie
w wariancie nie wydzielającym śluzu)
 Szerzy się drogami powietrznymi powodując powstanie
guzków satelitarnych
 BAC wydzielający śluz jest zbudowany z wysokich,
cylindrycznych komórek z przypodstawnie ułożonym
jądrem i jasną cytoplazmą, zawartość śluzu jest zmienna
– brak możliwości odróżnienia komórek Clara od
pneumocytów II typu
 W wariancie nie wydzielającym śluzu można rozróżnić
komórki wywodzące się z komórek Clara i pneumocytów
II typu – te pierwsze mają kształt walcowaty i jasną
cytoplazmę, podczas gdy te drugie są kształtu
sześciennego, a ich cytoplazma może zawierać wakuole
lub być piankowata

BA
C

DIAGNOSTYKA HISTOPATOLOGICZNA

GRUCZOLAKORAKA PŁUC

Badanie histopatologiczne jest to badanie
mikroskopowe materiału cytologicznego
(komórkowego) lub histologicznego
(tkankowego). W badaniu tym można
wyróżnić dwa etapy:

 pierwszy to pobranie materiału różnymi
metodami;

 drugi etap to laboratoryjne techniki
przygotowania oceny pobranego materiału.

Wyróżniamy następujące techniki pobierania
materiału:

Bronchoskopia - diagnostyczne badanie
endoskopowe dróg oddechowych. Zabieg najczęściej
wykonuje się w celach diagnostycznych, głównie
rozpoznania ewentualnego procesu nowotworowego,
ale niekiedy również ze wskazań terapeutycznych
(usunięcie ciała obcego, odessanie zalegającej
wydzieliny). W trakcie badania możliwe jest pobranie
materiału do dalszej oceny (popłuczyny oskrzelowo-
pęcherzykowe), wycinek do badania
histopatologicznego i inne).
W trakcie bronchoskopii można wykonać następujące
czynności, mające na celu diagnostykę zmian
potencjalnie chorobowych:



biopsja ściany oskrzela - pobranie za pomocą

specjalnych szczypczyków wycinków (zwykle 3-5) do
badania histopatologicznego;



pobranie popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych -

polega na wstrzyknięciu do światła oskrzela 100-200
ml (w porcjach podzielonych) 0,9% roztworu soli
fizjologicznej o temperaturze ciała a następnie
odsysanie. Najczęściej płucze się oskrzele płata
środkowego lub języczka;

 Bronchoskopia



biopsja ściany oskrzela - pobranie za pomocą

specjalnych szczypczyków wycinków (zwykle 3-5)
do badania histopatologicznego;



wymaz szczoteczkowy - przy pomocy szczoteczki

pobiera się materiał do badania;



popłuczyny celowane - pobranie materiału z

części obwodowych do badań mikrobiologicznych i
cytologicznych;



przezoskrzelowa biopsja płuca - diagnostyka

rozsianych zmian w płucach lub zmian położonych
centralnie;

przezoskrzelowa aspiracyjna biopsja igłowa -
diagnostyka powiększonych węzłów chłonnych w
ramach oceny raka niedrobnokomórkowego płuca;



ultrasonografia wewnątrzoskrzelowa - w celu

oceny tchawicy, przestrzeni płynowych w pobliżu
oskrzela, lokalizacji i wielkości węzłów chłonnych
okołooskrzelowych i przyprzełykowych. Polega na
wprowadzeniu przez kanał biopsyjny endoskopu
sondy USG.

 Cytologia złuszczeniowa

Jest to metoda histopatologiczna opierająca się na
fizjologicznych właściwościach złuszczania komórek
nabłonkowych. Materiał do badania pobiera się tępymi
lub tępo-ostrymi narzędziami z powierzchni ciała,
otworów naturalnych, jam ciała. Bada się zeskrobiny,
wydzieliny, popłuczyny lub materiał uzyskany w wyniku
bezpośredniego przytknięcia (odciśnięcia) szkiełka
podstawowego do powierzchni np. owrzodziałych guzów
(otrzymuje się tzw. preparaty przytykowe).

Biopsja śródoperacyjna (badanie

doraźne, intra)

Jest to metoda pobierania materiału tkankowego do
badań w trakcie zabiegu operacyjnego. Zwykle z
pobranych tkanek wykonuje się preparaty mrożone.
Na podstawie tego badania jeszcze w trakcie operacji
można odróżnić nowotwór drobnokomórkowy od
niedrobnokommórkowego płuc co ma wpływ na
podjęcie decyzji dotyczącej dalszego leczenia chorego.



Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

(BAC, punkcja)

BAC nazywa się metodę pobierania materiału
komórkowego (cytologicznego) poprzez nakłucie guza
cienką igłą. Dzięki zmniejszonej łączności, która
cechuje utkanie tkankowe większości nowotworów, bez
trudu aspiruje się (zasysa) do światła igły komórki z
litych guzów rozrastających się w głębi tkanek. BAC
stosuje się do ustalenia rozpoznania wyczuwalnych i
niewyczuwalnych guzów. W przypadku guzów
niewyczuwalnych biopsję wykonuje się pod kontrolą
badań topograficznych (obrazowych) np. tomografii
komputerowej (TK), scyntygrafii, USG. Jest to tzw.
biopsja celowana (lub inaczej: selektywna, wybiórcza).

 Biopsja otwarta

Jest to metoda pobierania masy guzowej nożem
chirurgicznym lub innym narzędziem. Materiał
można pobrać w dwojaki sposób, poprzez
pobranie wycinka z guza - biopsja wycinkowa,
lub wycięcie całego guza - biopsja wycięciowa.