22.

22.

Perspektywy badań

Perspektywy badań

medialnych

medialnych

1.1. Schematy metodologiczne

1.1. Schematy metodologiczne

analiz medialnych

analiz medialnych



schemat klasyczny

schemat klasyczny



metodologia badań nad mediami opiera się zasadniczo na

metodologia badań nad mediami opiera się zasadniczo na

schemacie wyznaczonym przez „ojca” teorii

schemacie wyznaczonym przez „ojca” teorii

komunikowania, Harolda Laswella

komunikowania, Harolda Laswella

(1948), określając

(1948), określając

podstawowe obszary badawcze

podstawowe obszary badawcze



kto mówi? –

kto mówi? –

komunikator

komunikator



co mówi? –

co mówi? –

treść przekazu

treść przekazu



za pośrednictwem jakiego kanału mówi? –

za pośrednictwem jakiego kanału mówi? –

środki przekazu

środki przekazu



do kogo mówi? –

do kogo mówi? –

audytorium, odbiorcy

audytorium, odbiorcy



z jakim skutkiem mówi? –

z jakim skutkiem mówi? –

skutki komunikowania

skutki komunikowania



kształtowanie się komunikologii jako

kształtowanie się komunikologii jako



przedmiotowo samodzielnej dyscypliny ze względu na przedmiot

przedmiotowo samodzielnej dyscypliny ze względu na przedmiot

badań

badań



metodologicznie

metodologicznie

interdyscyplinarnej ze względu na metodologię

interdyscyplinarnej ze względu na metodologię

badań

badań

1.2. Schematy metodologiczne

1.2. Schematy metodologiczne

analiz medialnych

analiz medialnych



różnorodność schematów analiz medialnych

różnorodność schematów analiz medialnych



schemat empiryczny i humanistyczny

schemat empiryczny i humanistyczny



schemat amerykański i europejski

schemat amerykański i europejski



schemat internalistyczny i eksternalistyczny

schemat internalistyczny i eksternalistyczny



schemat integracyjny

schemat integracyjny



podziały te są widoczne w stosowanych

podziały te są widoczne w stosowanych

strukturach

strukturach

pojęciowych oraz metodologiach

pojęciowych oraz metodologiach



„

„

komunikologia od początków swej egzystencji jest zatem

komunikologia od początków swej egzystencji jest zatem

nauką rozdartą przez epistemologiczną schizmę”

nauką rozdartą przez epistemologiczną schizmę”

2.1. Schematy empiryczny analiz

2.1. Schematy empiryczny analiz

medialnych

medialnych



badania komunikacji i mediów oparte jest na

badania komunikacji i mediów oparte jest na

klasycznym rozumieniu metodologii i epistemologii

klasycznym rozumieniu metodologii i epistemologii

naukowej

naukowej

z takimi cechami, jak:

z takimi cechami, jak:



obiektywizm

obiektywizm



odtwarzalność

odtwarzalność



wzory i badania empiryczne

wzory i badania empiryczne



dominują metody

dominują metody



ilościowe

ilościowe



obiektywne

obiektywne



społeczno-naukowe

społeczno-naukowe



techniki obserwacji itp.

techniki obserwacji itp.

2.2. Schematy empiryczny analiz

2.2. Schematy empiryczny analiz

medialnych

medialnych



wiąże się z naukami

wiąże się z naukami

empiryczno-

empiryczno-

humanistycznymi

humanistycznymi



wywodzi zasadniczo swoje założenia i metody z

wywodzi zasadniczo swoje założenia i metody z

socjologii

socjologii

, wspomagając się przy tym

, wspomagając się przy tym

narzędziami

narzędziami

psychologii

psychologii



stanowi ramy dla

stanowi ramy dla

nurtu dominującego

nurtu dominującego

(amerykańskiego)

(amerykańskiego)

3.1. Schemat humanistyczny analiz

3.1. Schemat humanistyczny analiz

medialnych

medialnych



dominuje rozumienie mediów:

dominuje rozumienie mediów:



subiektywne

subiektywne



niepowtarzalne

niepowtarzalne



społeczne

społeczne



kulturowe

kulturowe



dominują metody

dominują metody



jakościowe

jakościowe



subiektywne

subiektywne



literacko-hermeneutyczne

literacko-hermeneutyczne



analityczne

analityczne

3.2. Schemat humanistyczny analiz

3.2. Schemat humanistyczny analiz

medialnych

medialnych



zawiera założenia i metody z

zawiera założenia i metody z



hermeneutyki,

hermeneutyki,



ekonomii politycznej

ekonomii politycznej



filozofii społecznej

filozofii społecznej



filozofii kultury

filozofii kultury



publikacje badaczy dotyczą zagadnień

publikacje badaczy dotyczą zagadnień



humanistycznych,

humanistycznych,



opracowywanych analitycznie metodami o

opracowywanych analitycznie metodami o

charakterze jakościowym

charakterze jakościowym



pozbawionych często odniesień empirycznych

pozbawionych często odniesień empirycznych



stanowi ramy dla

stanowi ramy dla

nurtu krytycznego

nurtu krytycznego

4.1. Schemat amerykański analiz

4.1. Schemat amerykański analiz

medialnych

medialnych



analiza zjawisk współczesnych ze względu na

analiza zjawisk współczesnych ze względu na

potrzeby społeczności i instytucji

potrzeby społeczności i instytucji



analiza

analiza

społeczno-demograficznych

społeczno-demograficznych

uwarunkowań odbiorców

uwarunkowań odbiorców



badanie

badanie

funkcjonalności mediów na podstawie

funkcjonalności mediów na podstawie

faktów

faktów

empirycznych

empirycznych

4.2. Schemat amerykański analiz

4.2. Schemat amerykański analiz

medialnych

medialnych



ważność doboru technik, metod i procedur

ważność doboru technik, metod i procedur

badawczych – „

badawczych – „

kult danych empirycznych

kult danych empirycznych

”

”



organizacja warsztatu pracy:

organizacja warsztatu pracy:

duży zespół

duży zespół

badawczy,

badawczy,

komisje doradcze, instytut, praca na

komisje doradcze, instytut, praca na

doraźne bezpośrednie i pilne zlecenie

doraźne bezpośrednie i pilne zlecenie

praktyków

praktyków



efekty badań

efekty badań

: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co

: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co

mówimy, jest ważne, lecz jest to jednak

mówimy, jest ważne, lecz jest to jednak

prawdziwe” (Robert Merton)

prawdziwe” (Robert Merton)

5.1. Schemat europejski analiz medialnych

5.1. Schemat europejski analiz medialnych



przedmiot badań:

przedmiot badań:



społeczne uwarunkowania myśli filozoficznej, religijnej,

społeczne uwarunkowania myśli filozoficznej, religijnej,

moralnej, naukowej, warunkującej treści medialne

moralnej, naukowej, warunkującej treści medialne



analiza

analiza

ideologicznych kontekstów

ideologicznych kontekstów

i uwarunkowań

i uwarunkowań

mediów

mediów



analiza przeszłości w powiązaniu

analiza przeszłości w powiązaniu

ideologii, przekonań

ideologii, przekonań

politycznych, poglądów naukowych z globalną

politycznych, poglądów naukowych z globalną

strukturą społeczną

strukturą społeczną

, szczególnie ze strukturą klasową

, szczególnie ze strukturą klasową

5.2. Schemat europejski analiz medialnych

5.2. Schemat europejski analiz medialnych



dominuje

dominuje

metoda krytyki źródeł

metoda krytyki źródeł

historycznych

historycznych



organizacja warsztatu pracy:

organizacja warsztatu pracy:

praca

praca

indywidualna badacza

indywidualna badacza



efekty badań

efekty badań

: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co

: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co

mówimy, jest prawdziwe, ale jest to jednak

mówimy, jest prawdziwe, ale jest to jednak

ważne” (Robert Merton)

ważne” (Robert Merton)

6. Schemat internalistyczny analiz

6. Schemat internalistyczny analiz

medialnych

medialnych



schemat internalistyczny

schemat internalistyczny



badacz mediów funkcjonuje w przestrzeni

badacz mediów funkcjonuje w przestrzeni

medialnego

medialnego

praxis

praxis

jako wewnętrzny

jako wewnętrzny

uczestnik procesów komunikacyjnych

uczestnik procesów komunikacyjnych



minus

minus

: brak dystansu do badanych zjawisk

: brak dystansu do badanych zjawisk



plus

plus

: bogactwo własnych doświadczeń

: bogactwo własnych doświadczeń

7. Schemat eksternalistyczny analiz

7. Schemat eksternalistyczny analiz

medialnych

medialnych



schemat eksternalistyczny

schemat eksternalistyczny



badacz próbuje opisać rzeczywistość

badacz próbuje opisać rzeczywistość

medialną z perspektywy zewnętrznej

medialną z perspektywy zewnętrznej



minus

minus

: nieznajomość wewnętrznych struktur

: nieznajomość wewnętrznych struktur

funkcjonalności mediów

funkcjonalności mediów



plus

plus

: większa możliwość obiektywizacji i

: większa możliwość obiektywizacji i

empiryczności badań

empiryczności badań

8.1. Schemat integracyjny analiz

8.1. Schemat integracyjny analiz

medialnych

medialnych



schemat integracyjny

schemat integracyjny



poszukiwanie przedmiotowej i metodologicznej

poszukiwanie przedmiotowej i metodologicznej

tożsamości

tożsamości

nauki o komunikowaniu

nauki o komunikowaniu



komunikologia, sensownie i skutecznie

komunikologia, sensownie i skutecznie

uprawiana, musi mieć zatem

uprawiana, musi mieć zatem

charakter

charakter

interdyscyplinarny

interdyscyplinarny



tworzenie

tworzenie

platformy integracyjnej

platformy integracyjnej

dla badań

dla badań

medialnych innych nauk: socjologicznych,

medialnych innych nauk: socjologicznych,

humanistycznych, przyrodniczych

humanistycznych, przyrodniczych

8.2. Schemat integracyjny analiz

8.2. Schemat integracyjny analiz

medialnych

medialnych



schemat integracyjny

schemat integracyjny



nauka o komunikacji i mediach musi mieć charakter

nauka o komunikacji i mediach musi mieć charakter

otwarty i transdyscyplinarny

otwarty i transdyscyplinarny

przy zachowaniu

przy zachowaniu

ścisłości metodologicznej

ścisłości metodologicznej



refleksja etyczna

refleksja etyczna

ważnym faktorem integracyjnego

ważnym faktorem integracyjnego

programu badawczego

programu badawczego



poszukiwanie platform

poszukiwanie platform

jedności i integracji

jedności i integracji

przeciwstawnych tendencji:

przeciwstawnych tendencji:



uniwersalizacji i fragmentaryzacji badań

uniwersalizacji i fragmentaryzacji badań



konsolidacji i różnicowania się dyscyplin

konsolidacji i różnicowania się dyscyplin

9. Kierunki rozwoju nauki o

9. Kierunki rozwoju nauki o

komunikowaniu

komunikowaniu



współczesne tendencje medialno-komunikacyjne

współczesne tendencje medialno-komunikacyjne



tendencja komercjalizacji mediów

tendencja komercjalizacji mediów



tendencja konwergencji i integracji mediów

tendencja konwergencji i integracji mediów



tendencja mediatyzacji życia

tendencja mediatyzacji życia



tendencja technologizacji życia

tendencja technologizacji życia



tendencja cywilizacyjnych zmian procesów

tendencja cywilizacyjnych zmian procesów

komunikacyjnych

komunikacyjnych

10.1. Tendencja komercjalizacji mediów

10.1. Tendencja komercjalizacji mediów



potrzeba studiów i badań mediów jako zjawiska

potrzeba studiów i badań mediów jako zjawiska

ekonomicznego

ekonomicznego



rozwój nauk o komunikacji medialnej w segmencie

rozwój nauk o komunikacji medialnej w segmencie

nauk ekonomicznych

nauk ekonomicznych



przygotowanie specjalistów od ekonomicznego

przygotowanie specjalistów od ekonomicznego

managementu mediami

managementu mediami



impuls do badań

impuls do badań



relacji mediów do gospodarki i ekonomii, do polityki oraz

relacji mediów do gospodarki i ekonomii, do polityki oraz

struktur organizacyjnych społeczeństwa

struktur organizacyjnych społeczeństwa



wielorakich konsekwencji koncentracji i kartelizacji mediów i

wielorakich konsekwencji koncentracji i kartelizacji mediów i

wynikających z tego procesów globalizacyjnych społeczeństwa

wynikających z tego procesów globalizacyjnych społeczeństwa

11.2. Tendencja komercjalizacji mediów

11.2. Tendencja komercjalizacji mediów



impuls do badań

impuls do badań



regulacji prawno-ekonomicznych rynku medialnego, wolności

regulacji prawno-ekonomicznych rynku medialnego, wolności

konkurencyjności mediów

konkurencyjności mediów



funkcjonowania mediów w tworzeniu dóbr konsumpcyjnych

funkcjonowania mediów w tworzeniu dóbr konsumpcyjnych



proporcji dóbr konsumpcyjnych produkowanych przez media

proporcji dóbr konsumpcyjnych produkowanych przez media

do dóbr społecznych, wynikających z misji społecznej mediów

do dóbr społecznych, wynikających z misji społecznej mediów



struktur organizacyjnych przestrzeni medialnej

struktur organizacyjnych przestrzeni medialnej



relacji ekonomicznej racjonalności rynku medialnego do

relacji ekonomicznej racjonalności rynku medialnego do

etycznej odpowiedzialności mediów

etycznej odpowiedzialności mediów

12.1. Tendencja konwergencji

12.1. Tendencja konwergencji

i integracji mediów

i integracji mediów



próba integracji i reintegracji

próba integracji i reintegracji

różnych pól badawczych nauk

różnych pól badawczych nauk

kulturoznawczych, etnologicznych, humanistycznych, sztuk

kulturoznawczych, etnologicznych, humanistycznych, sztuk

audiowizualnych z nauką o komunikacji i mediach

audiowizualnych z nauką o komunikacji i mediach



nowe przestrzenie badań

nowe przestrzenie badań



rola kulturotwórcza mediów i relacja mediów do kultury i człowieka jako

rola kulturotwórcza mediów i relacja mediów do kultury i człowieka jako

twórcy kultury, np. program szkoły

twórcy kultury, np. program szkoły

Cultural Studies

Cultural Studies

czy

czy

Gender Studies

Gender Studies



analizy historii rozwoju mediów i ich wpływu na rozwój cywilizacji

analizy historii rozwoju mediów i ich wpływu na rozwój cywilizacji



zagadnienia komunikacji interkulturowej

zagadnienia komunikacji interkulturowej



zagadnienia dotyczące pedagogiki i edukacji medialnej

zagadnienia dotyczące pedagogiki i edukacji medialnej



zagadnienia dotyczące języka mediów: analizy semiotyczne,

zagadnienia dotyczące języka mediów: analizy semiotyczne,

lingwistyczne, językoznawcze, analizy semantyczne języka

lingwistyczne, językoznawcze, analizy semantyczne języka

poszczególnych mediów

poszczególnych mediów

12.2. Tendencja konwergencji

12.2. Tendencja konwergencji

i integracji mediów

i integracji mediów



nowe przestrzenie badań

nowe przestrzenie badań



rola mediów we współtworzeniu kultury życia codziennego, kultury

rola mediów we współtworzeniu kultury życia codziennego, kultury

popularnej i masowej

popularnej i masowej



integracja normatywności etycznej z praktyką medialną

integracja normatywności etycznej z praktyką medialną



zagadnienia metaetyki i etyki mediów wraz z poszukiwaniem struktur

zagadnienia metaetyki i etyki mediów wraz z poszukiwaniem struktur

szczegółowych deontologii medialnych

szczegółowych deontologii medialnych



wpływ etyki mediów na regulację wszelkich zjawisk zachodzących w

wpływ etyki mediów na regulację wszelkich zjawisk zachodzących w

przestrzeni medialnej

przestrzeni medialnej



rola etyki w kształtowaniu struktur społeczeństwa informacyjnego i

rola etyki w kształtowaniu struktur społeczeństwa informacyjnego i

przezwyciężaniu lub zapobieganiu negatywnym skutkom procesów

przezwyciężaniu lub zapobieganiu negatywnym skutkom procesów

cywilizacyjnych związanych z rozwojem mediów

cywilizacyjnych związanych z rozwojem mediów

13.1. Tendencja mediatyzacji życia

13.1. Tendencja mediatyzacji życia



znaczącym wyznacznikiem tych procesów są zjawiska

znaczącym wyznacznikiem tych procesów są zjawiska

dywergencji i konwergencji mediów

dywergencji i konwergencji mediów



procesy mediatyzacji implikują zmiany technicznych,

procesy mediatyzacji implikują zmiany technicznych,

socjologicznych, kulturowych czy ekonomicznych

socjologicznych, kulturowych czy ekonomicznych

uwarunkowań funkcjonowania mediów

uwarunkowań funkcjonowania mediów



analiza wszechobecności mediów i ich roli w

analiza wszechobecności mediów i ich roli w

komunikacji interpersonalnej

komunikacji interpersonalnej



analiza mediów jako „czwartej władzy” – rola

analiza mediów jako „czwartej władzy” – rola

dziennikarzy i ludzi mediów

dziennikarzy i ludzi mediów

13.2. Tendencja mediatyzacji życia

13.2. Tendencja mediatyzacji życia



wpływ społeczeństwa na działanie środków masowych i

wpływ społeczeństwa na działanie środków masowych i

wewnętrzną organizację instytucji komunikowania

wewnętrzną organizację instytucji komunikowania

masowego

masowego



potrzeba redefiniowania przedmiotu badań mediów,

potrzeba redefiniowania przedmiotu badań mediów,

przestrzeni medialnej

przestrzeni medialnej



potrzeba badań prognostycznych

potrzeba badań prognostycznych



mediatyzacja relacji społecznych

mediatyzacja relacji społecznych



człowiek jako

człowiek jako

homo communicans

homo communicans

i

i

homo communicus

homo communicus

14. Tendencja technologizacji życia

14. Tendencja technologizacji życia



wpływ postępu technologicznego na rozwój

wpływ postępu technologicznego na rozwój

komunikacji i mediów

komunikacji i mediów



analiza „technokultury” i „cyberkultury”

analiza „technokultury” i „cyberkultury”



problematyka wirtualizacji życia i „sztucznych

problematyka wirtualizacji życia i „sztucznych

światów” medialnych

światów” medialnych



media jako przedłużenia człowieka

media jako przedłużenia człowieka



analiza relacji: człowiek – maszyna

analiza relacji: człowiek – maszyna

15.1. Tendencja cywilizacyjnych zmian

15.1. Tendencja cywilizacyjnych zmian

procesów komunikacyjnych

procesów komunikacyjnych



transformacja form komunikacji międzyludzkiej i medialnej

transformacja form komunikacji międzyludzkiej i medialnej



medialne transformacje czasu i przestrzeni

medialne transformacje czasu i przestrzeni



medialne transformacje uwarunkowań życia człowieka

medialne transformacje uwarunkowań życia człowieka



kompresja przestrzenna i czasowa możliwości komunikacji i

kompresja przestrzenna i czasowa możliwości komunikacji i

informacji (translokacja czasowa i przestrzenna)

informacji (translokacja czasowa i przestrzenna)



rozwój nowych kanałów przekazu (digitalizacja)

rozwój nowych kanałów przekazu (digitalizacja)



transformacja struktur i instytucji medialnych (kartelizacja)

transformacja struktur i instytucji medialnych (kartelizacja)



zmiany charakteru masowości odbiorców

zmiany charakteru masowości odbiorców



zjawisko interaktywności

zjawisko interaktywności

15.2. Tendencja cywilizacyjnych zmian

15.2. Tendencja cywilizacyjnych zmian

procesów komunikacyjnych

procesów komunikacyjnych



unifikacja form i treści przekazu (globalizacja)

unifikacja form i treści przekazu (globalizacja)



zmiany w przestrzeni odbiorców przekazów (grupy

zmiany w przestrzeni odbiorców przekazów (grupy

targetowe)

targetowe)



przemiany w stylu życia jednostek i s społeczeństw

przemiany w stylu życia jednostek i s społeczeństw

(konsumpcjonizm medialny)

(konsumpcjonizm medialny)



transformacja i modernizacja sfery publicznej

transformacja i modernizacja sfery publicznej



badanie uwarunkowań przeciwstawnych tendencji

badanie uwarunkowań przeciwstawnych tendencji



zjawisko pluralizacji i zróżnicowania kulturowego

zjawisko pluralizacji i zróżnicowania kulturowego



zjawisko globalizacji kultury medialnej z jej konsekwencjami

zjawisko globalizacji kultury medialnej z jej konsekwencjami

Był to wykład:

Był to wykład:

Perspektywy badań medialnych

Perspektywy badań medialnych

Dziękuję za uwagę!

Dziękuję za uwagę!