Operacje otwartego rynku - jedno z narzędzi
banku centralnego służących kontrolowaniu
podaży pieniądza; polega na sprzedaży lub
zakupie papierów wartościowych przeważnie
państwowych, na otwartym rynku

Rynek otwarty - przede wszystkim bankowy
rynek pieniądza

Początki operacji
otwartego rynku:

USA – lata 30’ XX w.

Europa – lata 70’ XX w.
(np. Francja 1977r.)

Polska – 1990r.

Dzięki operacjom otwartego rynku BC
może wpływać na podaż pieniądza:

-bezpośrednio (regulując bieżącą płynność
banków komercyjnych)
- pośrednio ( regulując obrót na rynku
międzybankowym)

Papiery
wartościowe

1. Skarb państwa emituje papiery wartościowe.

2. Podmioty kupują walory na pewien okres (w ten

sposób udzielają jak gdyby kredytu państwu)

3. Państwo odkupuje papiery wartościowe dopłacając

stopę oprocentowania (która jest kosztem
zaciągniętego wcześniej kredytu)

Papiery wartościowe różnią się pod względem terminu
wykupu Wyróżniamy walory:

- krótkoterminowe – termin zapadalności do 1 roku, np.
bony skarbowe
- długoterminowe – termin wykupu powyżej 1 roku, np.
obligacje
- niewymagające spłaty - przynoszą stały,
bezterminowy dochód, np. skrypty wieczyste

Stopa
oprocentowania

Stopa procentowa - jest to rynkowy koszt
kapitału, albo inaczej cena, którą płaci się za
pożyczenie kapitału na określony czas; koszt ten
wyraża się zazwyczaj jako procent od pożyczonej
sumy, mierzony w ujęciu rocznym

Stopa referencyjna wyznacza najniższy poziom
stóp procentowych dla międzybankowego rynku
depozytów o porównywalnym okresie
zapadalności

Operacje otwartego rynku mogą być
przeprowadzane w drodze przetargu ilościowego
lub procentowego.

Przetarg ilościowy
BC ustala kwotę zakupu papierów
wartościowych oraz stopę oprocentowania tej
operacji
banki komercyjne podają kwoty papierów, jakie
chciałby sprzedać bankowi centralnemu po tej
stawce
BC rozdziela ustaloną przez siebie kwotę
zakupu proporcjonalnie do wielkości złożonych
ofert

Przetarg procentowy
banki komercyjne podają stawkę procentową, po
której chciałby zawrzeć transakcję
BC przyznaje możliwość sprzedaży zaczynając od
banków, które zaproponowały najwyższą stawkę

Operacje repo - operacje warunkowego
odkupu, polegają na zakupie papierów
wartościowych po określonej cenie przez
BC, z jednoczesnym zawarciem umowy
ich odkupu po upływie określonego
czasu przed terminem ich wymagalności
po odpowiednio wyższej cenie

• Kto jest sprzedającym

• Kto jest kupującym

• Daty zawarcia transakcji

• Daty rozliczenia transakcji

• Zbywane papiery wartościowe

• Cenę nabycia

• Stopę zwrotu

• Bazę oraz konwencję obliczania
odsetek

• Instrukcje rozliczeniowe

Operacje reverse repo

operacje warunkowej sprzedaży,
są odwrotnymi w stosunku do
operacji repo. Polegają na
sprzedaży papierów
wartościowych przez BC z
równoczesnym zawarciem umowy
ich odsprzedaży w przyszłości.
Bank zaciąga tym samym
krótkoterminowy kredyt na rynku
pieniężnym, ograniczając
nadmierną płynnośc sektora
bankowego.

 bony pieniężne NBP
 bony skarbowe
 obligacje skarbowe
 zdyskontowane weksle handlowe

Operacje outright

to typ operacji
bezwarunkowych, nazywanych
również tradycyjnymi lub
natychmiastowymi. Bank
centralny, sterując ilością
pieniądza, ma prawo
wprowadzenia bezwarunkowej
sprzedaży lub bezwarunkowego
zakupu papierów skarbowych,
czyli bez możliwości odkupu czy
odsprzedaży w określonej
przyszłości.