Wykład 11

Pamięć

© Piotr Jaśkowski

Tradycyjny model pamięci

Wejście

-Dane ze

środowisk

a

Rejestry

sensoryczn

e

wzroko
wy

słuchow
y

dotykow
y

Pamięć

krótkotrwał

a (STM)

Czasowa

pamięć

operacyjna

Pamięć

długotrwał

a (LTM)

Trwały

magazyn

pamięciow

y

Wyjście-

Reakcja

Rejestr sensoryczny – badania
Sperlinga

C F
X

P L
A

N T
S

KARTA BODŹCOWA

KARTA Z

OZNACZNIKIEM

Co widzi osoba badana?

Odtwarzanie całościowe
i częściowe

Odtwarzanie
całościowe
i
częściowe

Czas przechowywania w
SIS

Poziom przypominania
przy sprawozdaniu
całościowym

Pamięć krótkotrwała

Przechowuje informacje, które
pozostają w świadomości po ich
spostrzeżeniu.



ekstremalnie ograniczona pojemność (7 

2)



kruchość – każde zakłócenie powoduje
zapominanie (np. liczenie wstecz)

Przechowywanie - krzywa
pozycyjna

Efekt
pierwszeństwa

Efekt

świeżości

Przechowywanie - krzywa
pozycyjna

Efekt świeżości znika po kilku sekundach

Pamięć krótko- vs.
długotrwała

Pacjenci z syndromem Korsakoffa
mają bardzo złą pamięć długotrwałą –
jednak normalną pamięć krótkotrwałą
Pacjent K.F. z uszkodzeniem w obrębie
kory ciemieniowo-potylicznej – nie
miał problemów z pamięcią
długotrwałą, lecz z pamięcią
krótkotrwałą.

Pamięć krótko- vs.
długotrwała

Różne sposoby kodowania:



STM – kodowanie fonologiczne



przypominając sobie litery badani mylą
litery, których fonemy brzmią podobnie;



Chińczycy przypominają sobie mniej
„radykałów” (część znaku chińskiego, do
której nie jest przypisany żaden dźwięk)
niż ideogramów.

Pamięć krótko- vs.
długotrwała

Różne sposoby kodowania:



STM – kodowanie semantyczne



dośw. Wickensa (1976) – badanych podzielono na
3 grupy (owoce, żywność, zawody). W każdej
grupie prezentowane nazwy stosownych
egzemplarzy w pierwszych 3 próbkach (po 3
bodźce każda), natomiast w 4 próbce we
wszystkich grupach były słowa określające owoce;



efekt proaktywnej interferencji: nowe bodźce
„wypychają” z pamięci stare bodźce, o ile dotyczą
tej samej kategorii. Zmiana kategorii poprawia
wyniki.

Pamięć krótko- vs.
długotrwała

Różne sposoby kodowania:



LTM – kodowanie semantyczne



badani mylą bodźce o podobnym
znaczeniu niezależnie od ich brzmienia.

Pamięć operacyjna – model
Baddeleya

System, w którym wykonywane są
bieżące operacje umysłowe, takie
jak uczenie się myślenie i
rozumowanie
Pozwala na jednoczesne
przetrzymywanie kilku porcji
informacji i wykrywanie związków
pomiędzy nimi

Schemat modelu pamięci
operacyjnej

Centralny
element
wykonawc
zy

N

o

te

s w

zr

o

ko

w

o

p

rz

e

st

rz

e

n

n

y

P

ę

tla

fo

n

o

lo

g

ic

zn

a

Bufor
epizodyczny

Pętla fonologiczna

Zdolność do
odtwarzania jest
lepsza z krótkimi
niż z długimi
słowami.
Zablokowanie
powtarzania
blokuje zdolność
do odtwarzania

Pętla fonologiczna

Słowa prezentowane słuchowo
mają bezpośredni dostęp do
magazynu fonol., prezentowane
wzrokowo – nie.



Pacjentka PV, która nie mógł używać
pętli artykulacyjnej, miała zaburzenia
odtwarzania tylko w przypadku słów
pokazywanych wzrokowo.

Schemat pętli fonologicznej

magazyn

fonologiczny

słowa prezentowane

wzrokowo

słowa prezentowane

słuchowo

Notes wzrokowo-
przestrzenny

System przystosowany do
zapisywania informacji
przestrzennych



interferencja odtwarzania z zadaniem
percepcyjnym;

Centralny element
wykonawczy

System, w którym wykonywane są
bieżące operacje umysłowe, takie
jak uczenie się myślenie i
rozumowanie.
Pozwala na jednoczesne
przetrzymywanie kilku porcji
informacji i wykrywanie związków
pomiędzy nimi.