Badania obrazowe

Badania obrazowe

narządów rodnych

narządów rodnych

Metody badania

Metody badania



USG

USG

Wykonywane przez powłoki brzucha lub głowicą

Wykonywane przez powłoki brzucha lub głowicą

przezpochwową

przezpochwową

Badania radiologiczne

Badania radiologiczne



HSG – histerosalpingografia

HSG – histerosalpingografia



Histerografia

Histerografia



Pelwigrafia

Pelwigrafia



Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa



Rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny

USG w ginekologii i

USG w ginekologii i

położnictwie

położnictwie

Wskazania:

Wskazania:



Ocena warunków anatomicznych

Ocena warunków anatomicznych



Wady rozwojowe i zmiany patologiczne

Wady rozwojowe i zmiany patologiczne

narządów rodnych

narządów rodnych



Ciąża

Ciąża

Przeciwskazania - Brak

Przeciwskazania - Brak

Wskazania do USG

Wskazania do USG



Guzy nowotworowe łagodne i złośliwe

Guzy nowotworowe łagodne i złośliwe



Torbiele i guzy jajnika

Torbiele i guzy jajnika

W położnictwie:

W położnictwie:



Do określenia wieku płodowego

Do określenia wieku płodowego



Oceny rozwoju i położenia płodu

Oceny rozwoju i położenia płodu



Stwierdzenia ciąży mnogiej

Stwierdzenia ciąży mnogiej



Ustalenia przyczyn krwawienia w czasie ciąży

Ustalenia przyczyn krwawienia w czasie ciąży



Stwierdzenia obumarcia płodu

Stwierdzenia obumarcia płodu



Rozpoznania wad rozwojowych płodu

Rozpoznania wad rozwojowych płodu

Przygotowanie do badania

Przygotowanie do badania

W dniu badania usg jamy brzusznej nie powinno

W dniu badania usg jamy brzusznej nie powinno

się jeść stałych pokarmów i 2 godziny przed

się jeść stałych pokarmów i 2 godziny przed

badaniem wypić kilka szklanek

badaniem wypić kilka szklanek

niegazowanego płynu najlepiej przez słomkę,

niegazowanego płynu najlepiej przez słomkę,

tak aby przychodząc na badanie odczuwać

tak aby przychodząc na badanie odczuwać

parcie na mocz. Należy również powstrzymać

parcie na mocz. Należy również powstrzymać

się przed paleniem i ograniczyć rozmowy aby

się przed paleniem i ograniczyć rozmowy aby

zmniejszyć ilość połykanego powietrza. Zaleca

zmniejszyć ilość połykanego powietrza. Zaleca

się u osób cierpiących na wzdęcia użycie

się u osób cierpiących na wzdęcia użycie

środków zmniejszających ilość gazów w

środków zmniejszających ilość gazów w

jelitach takich jak espumisan lub esputicon. 

jelitach takich jak espumisan lub esputicon. 

USG przez powłoki brzuszne

USG przez powłoki brzuszne



Pacjent zdejmuje ubranie na tyle aby

Pacjent zdejmuje ubranie na tyle aby

odsłonić badaną część ciała. Lekarz

odsłonić badaną część ciała. Lekarz

radiolog  przykłada do powłok jamy

radiolog  przykłada do powłok jamy

brzusznej głowicę ultradźwiękową i

brzusznej głowicę ultradźwiękową i

porusza nią w różnych kierunkach. Skórę

porusza nią w różnych kierunkach. Skórę

badanej okolicy ciała pokrywa się

badanej okolicy ciała pokrywa się

specjalnym żelem dla zwiększenia

specjalnym żelem dla zwiększenia

przenikania ultradźwięków. Na monitorze

przenikania ultradźwięków. Na monitorze

lekarz radiolog obserwuje obrazowane

lekarz radiolog obserwuje obrazowane

struktury i wykonuje zdjęcia. Stosuje się

struktury i wykonuje zdjęcia. Stosuje się

sondy o częstotliwości 3,5 Mhz.

sondy o częstotliwości 3,5 Mhz.

c.d.

c.d.



Sondą dopochwową o częstotliwości 7,0-

Sondą dopochwową o częstotliwości 7,0-

7,5Mhz uzyskuje się obrazy o lepszej

7,5Mhz uzyskuje się obrazy o lepszej

rozdzielczości jakości

rozdzielczości jakości

HSG - histerosalpingografia

HSG - histerosalpingografia



Badanie polega na uzyskaniu obrazu

Badanie polega na uzyskaniu obrazu

jamy macicy i jajowodów przy użyciu

jamy macicy i jajowodów przy użyciu

promieni rentgenowskich. Obraz jamy

promieni rentgenowskich. Obraz jamy

macicy i jajowodów uzyskuje się

macicy i jajowodów uzyskuje się

poprzez wprowadzenie przez drogi

poprzez wprowadzenie przez drogi

rodne kobiety środka cieniującego

rodne kobiety środka cieniującego

(kontrastu), który silnie pochłania

(kontrastu), który silnie pochłania

promieniowanie rentgenowskie.

promieniowanie rentgenowskie.

Wskazania do badania

Wskazania do badania



· Diagnostyka niepłodności, dotycząca

· Diagnostyka niepłodności, dotycząca

kontroli drożności jajowodów i wykluczenia

kontroli drożności jajowodów i wykluczenia

zmian patologicznych w obrębie jamy macicy.

zmian patologicznych w obrębie jamy macicy.



· Ocena skuteczności leczenia niedrożności

· Ocena skuteczności leczenia niedrożności

jajowodów.

jajowodów.



· Podejrzenie niewydolności szyjki macicy w

· Podejrzenie niewydolności szyjki macicy w

przypadkach niemożności donoszenia ciąży.

przypadkach niemożności donoszenia ciąży.



· Podejrzenie gruźlicy narządu rodnego.

· Podejrzenie gruźlicy narządu rodnego.

Przygotowanie do badania

Przygotowanie do badania



lekka kolacja w dniu poprzedzającym

lekka kolacja w dniu poprzedzającym

badanie; można zjeść lekkie śniadanie w

badanie; można zjeść lekkie śniadanie w

dniu badania. Rano w dniu badania

dniu badania. Rano w dniu badania

należy wykonać lewatywę (patrz "Sposób

należy wykonać lewatywę (patrz "Sposób

przygotowania do badania". 20 minut

przygotowania do badania". 20 minut

przed badaniem należy przyjąć w czopku

przed badaniem należy przyjąć w czopku

doodbytniczym środek rozkurczowy.

doodbytniczym środek rozkurczowy.

Badanie wykonuje się do 10. dnia cyklu

Badanie wykonuje się do 10. dnia cyklu

miesiączkowego (licząc od 1 dnia

miesiączkowego (licząc od 1 dnia

krwawienia)

krwawienia)

Przebieg badania

Przebieg badania



Badanie wykonywane jest w pracowni

Badanie wykonywane jest w pracowni

rentgenowskiej. Pacjentka kładzie się na brzegu

rentgenowskiej. Pacjentka kładzie się na brzegu

stołu rentgenowskiego, przyjmuje pozycję jak w

stołu rentgenowskiego, przyjmuje pozycję jak w

badaniu ginekologicznym (ma zgięte we wszystkich

badaniu ginekologicznym (ma zgięte we wszystkich

stawach kończyny dolne), jest rozebrana i przykryta

stawach kończyny dolne), jest rozebrana i przykryta

prześcieradłem chirurgicznym.

prześcieradłem chirurgicznym.

Badający zakłada pacjentce wzierniki pochwowe,

Badający zakłada pacjentce wzierniki pochwowe,

uwidacznia ujście zewnętrzne szyjki macicy, w które

uwidacznia ujście zewnętrzne szyjki macicy, w które

- po uprzednim poprzecznym uchwyceniu

- po uprzednim poprzecznym uchwyceniu

odpowiednim narzędziem części pochwowej szyjki

odpowiednim narzędziem części pochwowej szyjki

macicy - wprowadza końcówkę specjalnego aparatu

macicy - wprowadza końcówkę specjalnego aparatu

(aparatu Schultza). Aparat ten służy do

(aparatu Schultza). Aparat ten służy do

wprowadzenia do jamy macicy środka

wprowadzenia do jamy macicy środka

kontrastowego.

kontrastowego.

c.d.

c.d.



Wprowadzanie środka cieniującego do

Wprowadzanie środka cieniującego do

jamy macicy badający kontroluje na

jamy macicy badający kontroluje na

ekranie monitora, który jest połączony z

ekranie monitora, który jest połączony z

aparatem rentgenowskim. Po

aparatem rentgenowskim. Po

zarysowaniu kształtu jamy macicy

zarysowaniu kształtu jamy macicy

wykonuje się I zdjęcie. II zdjęcie

wykonuje się I zdjęcie. II zdjęcie

wykonywane jest po uwidocznieniu

wykonywane jest po uwidocznieniu

przebiegu światła jajowodów i

przebiegu światła jajowodów i

wydostaniu się środka kontrastującego

wydostaniu się środka kontrastującego

do jamy brzusznej, co świadczy o

do jamy brzusznej, co świadczy o

drożności jajowodów (Ryc.4-8).

drożności jajowodów (Ryc.4-8).

Metoda podania środka cieniującego

Metoda podania środka cieniującego

Obraz HSG

Obraz HSG

Histerografia

Histerografia

Wskazania:

Wskazania:



Głównie onkologiczne: rak trzonu i szyjki

Głównie onkologiczne: rak trzonu i szyjki

macicy.

macicy.

Przygotowanie do badania i przebieg jest

Przygotowanie do badania i przebieg jest

podobny do HSG. 1 zdj. należy wykonać przy

podobny do HSG. 1 zdj. należy wykonać przy

niewielkiej ilości środka cieniującego.

niewielkiej ilości środka cieniującego.

Następne zdjęcia przy pełnym wypełnieniu

Następne zdjęcia przy pełnym wypełnieniu

jamy macicy w ułożeniu a-p i bocznym oraz

jamy macicy w ułożeniu a-p i bocznym oraz

zdj, po wypełnieniu jajowodów pod kontrolą

zdj, po wypełnieniu jajowodów pod kontrolą

rentgenotelewizji.

rentgenotelewizji.

Pelwigrafia

Pelwigrafia



Jest to badanie miednicy mniejszej i jej narządów

Jest to badanie miednicy mniejszej i jej narządów

na tle wprowadzonego środka cieniującego.

na tle wprowadzonego środka cieniującego.

Wprowadza się 20-30 ml śr. cieniującego do jamy

Wprowadza się 20-30 ml śr. cieniującego do jamy

macicy. Następnie po wykonaniu przez chorą

macicy. Następnie po wykonaniu przez chorą

kilku obrotów wokół własnej osi ciała w pozycji

kilku obrotów wokół własnej osi ciała w pozycji

leżącej wykonuje się zdjęcia osiowe miednicy

leżącej wykonuje się zdjęcia osiowe miednicy

małej. Na zdjęciu uwidaczniają się zewnętrzne

małej. Na zdjęciu uwidaczniają się zewnętrzne

zarysy miednicy, jajników i jajowodów.

zarysy miednicy, jajników i jajowodów.

Pelwigrafia ma zastosowanie do oceny guzów

Pelwigrafia ma zastosowanie do oceny guzów

macicy, jajników i jajowodów.

macicy, jajników i jajowodów.

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa



Przygotowanie chorej do badania:

Przygotowanie chorej do badania:



Wlew doodbytniczy lub środki

Wlew doodbytniczy lub środki

przeczyszczające w dniu

przeczyszczające w dniu

poprzedzającym badanie - w celu

poprzedzającym badanie - w celu

opróżnienia jelit z mas kałowych

opróżnienia jelit z mas kałowych



Pacjentka zgłasza się do badania na

Pacjentka zgłasza się do badania na

czczo

czczo

T.K. c.d.

T.K. c.d.



W celu zwiększenia kontrastu między

W celu zwiększenia kontrastu między

tkankami miękkimi wskazane jest

tkankami miękkimi wskazane jest

wypełnienie światła jelita śr.

wypełnienie światła jelita śr.

cieniującym np. uropoliną 60%

cieniującym np. uropoliną 60%

rozpuszczoną w glukozie.

rozpuszczoną w glukozie.



W celu lepszego uwidocznienia pochwy

W celu lepszego uwidocznienia pochwy

i jej sklepienia stosuje się tampony

i jej sklepienia stosuje się tampony

dopochwowe nasączone śr.

dopochwowe nasączone śr.

cieniującym.

cieniującym.

T.K.- c.d.

T.K.- c.d.



Rutynowo TK wykonuje się warstwami

Rutynowo TK wykonuje się warstwami

gr.10mm w razie konieczności, np.

gr.10mm w razie konieczności, np.

poszukiwania zmian patologicznych w

poszukiwania zmian patologicznych w

obrębie jajników, można zmniejszyć gr.

obrębie jajników, można zmniejszyć gr.

warstwy do 4-5 mm. TK pozwala na

warstwy do 4-5 mm. TK pozwala na

obrazowanie w projekcji poprzecznej z

obrazowanie w projekcji poprzecznej z

możliwością rekonstrukcji czołowej i

możliwością rekonstrukcji czołowej i

strzałkowej.

strzałkowej.

Rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny



Przygotowanie chorej:

Przygotowanie chorej:



Na czczo

Na czczo



Nieznacznie wypełniony pęcherz

Nieznacznie wypełniony pęcherz

moczowy lub bezpośrednio po mikcji

moczowy lub bezpośrednio po mikcji



Przed badaniem podaje się

Przed badaniem podaje się

domięśniowo 1 ampułkę glukagonu – w

domięśniowo 1 ampułkę glukagonu – w

celu wykluczenia nieostrości ruchowej

celu wykluczenia nieostrości ruchowej

pochodzenia perylstatyki jelitowej

pochodzenia perylstatyki jelitowej

Rezonans magnetyczny c.d.

Rezonans magnetyczny c.d.



Badanie miednicy mniejszej wykonuje

Badanie miednicy mniejszej wykonuje

się w projekcji strzałkowej – do oceny

się w projekcji strzałkowej – do oceny

budowy warstwowej miednicy, w

budowy warstwowej miednicy, w

projekcji poprzecznej i czołowej – do

projekcji poprzecznej i czołowej – do

oceny przydatków

oceny przydatków

Obrazy w HSG i MR

Obrazy w HSG i MR

MR. Mięśniak macicy

HSG. Mięśniaki macicy

Rak endometrium. MR.