Dydaktyka

jako nauka

Pojęcia.
Tradycja.
Metody

badania.

Pojęcia wg Wincentego
Okonia



Edukacja –

to ogół oddziaływań

służących

formowaniu się

(zmienianiu, rozwijaniu)

zdolności

życiowych

człowieka.

Pojęcia wg Wincentego
Okonia



Wychowanie –

świadome i celowe działanie

pedagogiczne zmierzające do

osiągnięcia względnie stałych

skutków (zmian rozwojowych)

w osobowości wychowanka.

Pojęcia wg Wincentego
Okonia



Uczenie się – proces nabywania

względnie trwałych zmian w

szeroko rozumianym zachowaniu

(wiadomości, umiejętności,

nawyki, postawy) w toku

bezpośredniego

i pośredniego poznawania

rzeczywistości (doświadczenia

i ćwiczenia).

Pojęcia wg Wincentego
Okonia



Kształcenie – system działań

zmierzających do tego, aby

uczącej się jednostce umożliwić

poznanie świata, przygotowanie

do zmieniającego się świata

i ukształtowanie własnej

osobowości.

Pojęcia wg Wincentego
Okonia



Nauczanie –

proces kierowania uczeniem

się uczniów w toku

planowej

pracy

nauczyciela z uczniami.

Podstawowe pojęcia w
pedagogice

EDUKACJA

WYCHOWANIEKSZTAŁCENIE

NAUCZANIE UCZENIE SIĘ

SYSTEM OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZY

Pojęcia wg Wincentego
Okonia

Dydaktyka – nauka o kształceniu

i samokształceniu, ich celach i treści
oraz metodach, środkach i organizacji.

Nauka zarówno teoretyczna, jak i

praktyczna.

Dydaktyka ogólna

i dydaktyki szczegółowe (metodyki).

Tradycje dydaktyki
sięgają…

Starożytna Grecja:



Sokrates – arcymistrz dialogu jako metody
nauczania – uczenia się



Platon – stworzył koncepcję wiecznych idei,
jako tego, co naprawdę istnieje oraz nakreślił
hierarchiczny model zinstytucjonalizowanego
systemu kształcenia



Arystoteles – nazwany ojcem dydaktyki

Starożytny Rzym:



Kwintylian i Seneka – retoryka

… aż po

XX wiek:



rozwój badań empirycznych

i interdyscyplinarnych



rozwój psychologii i socjologii



powstanie wielu różnych szkół
psychologicznych i dydaktycznych, w
tym psychologii i socjologii wychowania
oraz dydaktyki eksperymentalnej

Dydaktyka jako teoria kształcenia

jest nauką teoretyczną i

praktyczną.

Teoria:



potocznie – zespół twierdzeń wyjaśniających
daną rzeczywistość oraz mechanizmy jej
przekształcania



w naukach empirycznych – system twierdzeń
tłumaczących jakieś fakty w sposób logicznie
niesprzeczny. Składają się nań prawa nauki,
hipotezy i definicje, powiązane ze sobą tak,
że prawa ogólne znajdują uzasadnienia i
wyjaśnienie w prawach i hipotezach bardziej
szczegółowych.

Dydaktyka –

wiele różnych metod

badań

Analizuje:

- systemy dydaktyczne

funkcjonujące w poszczególnych

krajach

- cele i treść procesu kształcenia

- zasady

- metody

- formy organizacyjne

- środki pracy dydaktyczno-wych.

Dydaktyka –

wiele różnych metod

badań

Na podstawie wyników

ustala się i opisuje

obiektywne, stale

powtarzające się związki i

relacje zachodzące między

zjawiskami

i procesami nauczania, uczenia

i uczenia się oraz formułuje

rządzące nimi prawidłowości.

Metody służące do badania zjawisk

i procesów

dydaktycznych:



Sondaż diagnostyczny



Studium indywidualnych przypadków



Monografia



Eksperyment



Analizy porównawcze



Pomiar dydaktyczny



Badanie w działaniu

Sondaż diagnostyczny

Służy do ustalenia diagnozy stanu

problemów dydaktycznych i (przy

właściwej interpretacji statystycznej)

pozwala orzekać o tendencjach oraz

aktualnym stanie zjawisk i procesów

kształcenia, a także ich uwarunkowań

społeczno-wychowawczych.
Ujawnia i naświetla badane problemy.

Studium indywidualnych
przypadków

Pozwala określić prawidłowości

dydaktycznego postępowania

badanego nauczyciela, opisać, a

nawet zweryfikować jego indywidualne

doświadczenia lub propozycje

autorskiego programu z realizacją.
Metoda ta może też wystąpić w

badaniu uczniów, ich form i metod

uczenia się, zwłaszcza w małych

grupach.

Monografia

To próba wszechstronnego

opracowania i przestawienia

badanego zagadnienia – klasy,

szkoły, metody kształcenia,

środków dydaktycznych, całego

systemu dydaktycznego.

Eksperyment

Metoda badań procesu

dydaktycznego i jego uwarunkowań

w sytuacji, gdy dokonuje się zmian

w znanym przebiegu procesu.

Zmienia się metody, środki, formy

dydaktyczne, lub organizuje nowy

proces kształcenia.
Takie postępowanie wymaga

ścisłego określenia istoty zmian

dydaktycznych i wynikających z nich

korzyści w procesie kształcenia.

Analizy porównawcze

Zwane metodą historyczno
-porównawczą, pozwalają na
porównywanie odrębnych systemów
dydaktycznych, ich elementów,
lub konkretnych procesów
kształcenia.
Niekiedy porównuje się dawne
i obecne formy realizacji lub jego
wyniki

Pomiar dydaktyczny

To odmiana sondażu

o szerokim zastosowaniu
i służy poznaniu stanu
edukacji oraz efektów
kształcenia.

Badanie w działaniu

Sposób weryfikowania hipotez np.
w różnych szkołach
eksperymentalnych.
Badacz tworzy nową rzeczywistość
dydaktyczną i dynamicznie ją
kształtuje, aby wykazać przyjęte
założenia pedagogiczne.
Stosuje w trakcie pracy różne techniki
badawcze.

Techniki:

Dziękuję za uwagę 