Asertywność

jako sposób radzenia

sobie ze stresem

Marta

Dziewierska

• Pojęcie asertywności
• Pojęcie asertywności jako zasobu
• Asertywny sposób zachowania
• Osobowościowa gotowość jako

podstawa zachowań asertywnych

• Teoria R. S. Lazarus’a
• Badania nad wpływem asertywności

na stres

• Podsumowanie

Asertywność

zespół umiejętności o charakterze kompetencji

osobistych, wyznaczających zachowanie w
sytuacjach interpersonalnych, których celem jest
realizacja cenionych wartości osobistych i
pozaosobistych, rozwój i obrona pozytywnego
obrazu własnej osoby i samoakceptacja.
Zachowanie to, to m.in. swobodne i kontrolowane
wyrażanie uczuć pozytywnych i negatywnych,
wyrażanie własnego zdania, poglądów,
dochodzenie własnych praw, niezgadzanie się na
poniżanie i zachowania agresywne, zwracanie się
do innych ludzi o pomoc, inicjowanie,
podtrzymywanie i ograniczanie komunikacji z
różnymi ludźmi (H.Sęk)

Asertywność jako zasób

Sposób wyrażenia własnych

przekonań i uczuć oraz radzenia
sobie z wymaganiami relacji
życiowych dotyczących głównie
kontaktów interpersonalnych .

Asertywny sposób zachowania

• Jest adekwatny (zgodny z tym, co się

myśli i czuje)

• Konstruktywnie otwarty i kontrolowany
• Stanowczy i wyrażający pewność siebie
• Respektujący dobro innych ludzi
• Polegający na rozwiązaniu zadań i

problemów życiowych

• Reagowanie na wymagania, jakie

stawiają nam relacje z innymi ludźmi

Osobowościowa gotowość jako

podstawa asertywności

Jest to funkcjonalna konfiguracja

umiejętności behawioralnych, specyficznej
kultury poznawczo-afektywnej i przebiegu
procesów psychicznych powstających na
podłożu określonych predyspozycji
temperamentalnych.

Cechami osobowościowej gotowości jest

np. : spontaniczność, aktywność,
towarzyskość, interpersonalna wrażliwość
oraz zrównoważenie emocjonalne

Teoria R. S. Lazarus’a

Asertywność jest zjawiskiem transakcjonalnym, tzn.

zależnym od przebiegu procesu oceny poznawczej w
kontekście warunków i wymogów sytuacyjnych oraz
podmiotowych wartości przekonań i nastawień.

Wyróżnienie czterech rodzajów asertywnego

zachowania:

-umiejętność mówienia nie,
-umiejętność poproszenia o przysługę lub wyrażenia

pragnień,

-umiejętność wyrażania pozytywnych i

negatywnych uczuć

-umiejętność nawiązana, podtrzymania i

zakończenia rozmowy.

Badania nad wpływem

asertywności na stres

• Tores i Ramanaiah –odpowiedzialna

asertywność

• Petrie i Rotheram- badania nad stresem

zawodowych strażaków

• Ellis i Miller- asertywność jest połączona z

poczuciem osobistej kontroli

• Elliott i Gramling- asertywność, a umiejętność

do korzystania ze wsparcia społecznego

• K. Durniat- im wyższa asertywność, tym

niższe doświadczanie stresu

Podsumowanie

• Asertywność jest charakterystyczna dla

osób z aktywnym podejściem do życia,
ukierunkowanym na osiąganie własnych
celów życiowych, gotowych rozwiązać
trudne problemy , a nie unikać ich

• Asertywne zachowanie uwarunkowane jest

pozytywnym przebiegiem reakcji
stresowych oraz radzenia sobie ze stresem

• Bycie asertywnym optymalizuje relację

człowieka ze światem zewnętrznym

• Człowiek asertywnie radzący sobie w

życiu szanuje innych ludzi, respektuje
ich prawa i odmienności, jest
odpowiedzialny w swoim działaniu

• Asertywność nie jest wrodzona
• Można asertywnie się wyrażać wobec

pewnych osób w określonych
sytuacjach, natomiast w innych
paraliżujący lęk nie pozwala nam na
asertywne zachowanie

Bibliografia:
Helena Sęk (red.) Psychologia

zdrowia, Warszawa (2000),
Wydawnictwo Naukowe PWN

Poprawa, R. (2001). Zasoby osobiste

w radzeniu sobie ze stresem. [W:]
G.Dolińska-Zygmunt. Podstawy
psychologii zdrowia (s.147-155).
Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu
Wrocławskiego.